Search results

1

Aims and forms of polish feminists activity in „Ster” and „Nowe Słowo” during the 1st World War

100%

Sikorska-Kowalska M., Uniwersytet Łódzki K. H. P. X. w.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2014

|

vol. 13

PL

Artykuł ten stanowi szkic działalności działaczek feministycznych skupionych wokół warszawskich czasopism „Ster” i „Nowe Słowo” u progu niepodległości. Aktywność środowisk feministycznych została zaprezentowana na tle działalności innych ugrupowań kobiecych, które zaangażowały się w działalność polityczną, społeczną i paramilitarną w tym okresie. Sytuacja kobiet na ziemiach polskich przed wybuchem I wojny światowej nie różniła się diametralnie od sytuacji kobiet w innych krajach. Epoka wiktoriańska nałożyła na kobiety surowe wymagania moralne, zezwalając jednocześnie na swobodę obyczajową mężczyzn. Stąd też wśród haseł polskich feministek pojawiło się hasło: „Praw dla kobiet czystości dla mężczyzn”. Jak w większości krajów europejskich Polki nie posiadały praw wyborczych, a ponadto miały utrudniony wstęp na uniwersytety oraz ograniczone możliwość kształcenia na poziomie średnim. W odmiennej zaś sytuacji politycznej znajdowały się ziemie polskie, które były podzielone pomiędzy trzech zaborców. Brak państwa polskiego wyznaczał kierunki działania polskich feministek, które uwzględniały w swoich programach kwestię niepodległości Polski. Podkreślały jednak, że nie można odkładać walki o prawa kobiet do momentu odzyskania niepodległości. Przedstawicielki ruchu feministycznego uczestniczyły także w bieżącym życiu politycznym i zdawały sobie sprawę, że tzw. „kwestia narodowa” jest w polityce polskiej sprawą najważniejszą. Ustosunkowały sie również do partii i liderów, którzy na początku wieku XX zabiegali o poparcie społeczne. Feministki krytykowały stanowisko polityczne Narodowej Demokracji, uważając, że polityka „egoizmu narodowego” prowadziła do zantagonizowania różnych nacji wchodzących w skład społeczeństwa zamieszkującego ziemie polskie, przede wszystkim do konfliktu między Polakami a Ukraińcami. Feministkom zdecydowanie bliżej było do lewicowych ruchów politycznych, łączyły się z ideą niepodległości reprezentowaną przez socjalistę Józefa Piłsudskiego. Wybierały również opcję radykalną – Paulina Kuczalska-Reinschmidt skłaniała się ku poglądom komunistycznym i zachowywała dystans wobec ruchów niepodległościowych organizowanych w Galicji. Mimo pewnych różnic światopoglądowych, feministki zdawały sobie sprawę z dążeń niepodległościowych i obywatelskich. Uważały, że aspekt ten powinien być wykorzystany w politycznej walce kobiet: „(…) kobiety czuły sie zawsze obywatelkami, nie mając żadnych obywatelskich praw – a dzieląc tylko wszystkie obowiązki i poświecenia uznanych obywateli mężczyzn”. Podkreślały, że Polki mają wielkie poczucie obowiązku wobec odradzającego sie państwa, i że powinny stanowić jedną z sił odradzającego się narodu, że walka o niepodległość winna toczyć się w imię hasła „Za naszą i waszą wolność” – wolność kobiet i mężczyzn, wolność Polek i Polaków. Kobiety skupione w Warszawie wokół redaktorki lwowskiego „Steru” P. Kuczalskiej-Reinschmidt i działające w Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich, którego jednym z priorytetowych celów było wywalczenie równych praw politycznych dla kobiet niezależnie od pochodzenia społecznego, orientacji politycznej, pozycji majątkowej. ZRKP był radykalną organizacją feministyczną, który stał na straży interesów kobiet. Zarówno Kuczalska, jak i jej najbliższe współpracownice Józefa Bojanowska i Kazimiera Bujwidowa uważały, że zdecydowanie należało oddzielić „kwestię kobiecą” od innych kwestii społecznych i politycznych. Feministki uważały, że okres wojny należy jak najlepiej wykorzystać dla uzyskania społecznych i politycznych korzyści dla kobiet. Uważały, że był to moment, w którym dokonują się przemiany społeczne, spowodowane wspólną walką mężczyzn i kobiet o niepodległość kraju. Przemiany, o charakterze politycznym, dzięki którym kobiety uzyskają pełnię praw obywatelskich oraz przemiany obyczajowe, dzięki którym kobiety będą korzystać ze wszelkich praw i swobód obywatelskich – będą miały wolny dostęp do szkolnictwa wszelkich typów, będą mogły wykonywać wszystkie zwody, uczestniczyć w życiu publicznym i politycznym.

2

Walki powstańcze o Rawę w 1863 roku

100%

Puś W., Uniwersytet Łódzki K. H. P. X. w.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2013

|

vol. 12

EN

The city of Rawa was taken over by insurgents three times during the uprising of 1863. For the time Rawa was conquered on 4 February 1863, by a squad of the Colonel Antoni Jeziorański. Capture of the city took place after a bloody battle with a russian squad that stationed in Rawa. The barracks filled with hundreds of russian soldiers were attacked by troop of 600 polish insurgents around midnight. As the result of setting wooden barracks on fire the battle ended with the defeat of the Russians. However after a few hours after the capturing of Rawa the insurgents left the city in fear of coming Russian troops. After that the city of Rawa has been seized by insurgents twice: on February 9th 1863 the troop of Józef Leniecki captured the city for a few hours. The same year, during the night of May 17th / 18th Kajetan Słupski’s squad invade the Rawa for a few hours and then left the city.

3

Stanowisko głównych polskich ugrupowań socjalistycznych w Łodzi w latach 1905–1907 wobec kwestii autonomii Królestwa Polskiego

100%

Markiewicz G., Uniwersytet Łódzki K. H. P. X. w.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2013

|

vol. 12

EN

The events which took place in 1905–1907 in the Kingdom of Poland were to inspire insurgent activities in order to regain independence or bound to institutional and social change. Łódź was area about particularly an intense strike movement. The number of political parties have conducted propaganda activity. Rivalry between PPS and SDKPiL played the special roll. For the entire period revolutionary only SDKPiL talked consistently himself too autonomy of the Kingdom of Poland towards Russia. Aspiring to the socioeconomic revolution, she rejected the idea of the independence of Poland for ideological reasons. PPS consistently was in favour of an idea of the independence of Poland and wanted to convert the revolutionary move into the armed insurrection. However this current didn’t play a major role on Łódź. Local PPS it the one as a result of the progressing schism this party wasn’t able to decide or in the Kingdom to grant revolutionary or insurrectionary character a grassroots movement.

Refine search results

3 Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

1 2014

2 2013

3 Uniwersytet Łódzki K. H. P. X. w.

1 Markiewicz G.

1 Puś W.

1 Sikorska-Kowalska M.

Aims and forms of polish feminists activity in „Ster” and „Nowe Słowo” during the 1st World War

Walki powstańcze o Rawę w 1863 roku

Stanowisko głównych polskich ugrupowań socjalistycznych w Łodzi w latach 1905–1907 wobec kwestii autonomii Królestwa Polskiego