Search results

1

Zum Selbstverständnis der theologischen Ethik im (post)säkularen Kontext

100%

Lintner M. M.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2015

|

vol. 35

153-176

EN

In the pluralistic (post)secularized context, the theological ethicist is just one “player” among many. As a citizen he is involved in the political process and in ethical debates and disputes. It is better to participate in those processes and debates in a secularized context than simply complain about secularization, so long as this process is not understood only negatively, i.e. as denial of religion from public space, but recognizes, that its motive forces are concerned with Christian values. One of the most important issue is the respect for the autonomy of each one, that is strictly connected with the recognition of human dignity. In a contemporary context, in which the understanding of human dignity and how human dignity can be protected are crucial ethical questions, theological ethicists have the task of introducing important ethical contents of biblical views of the person into the secularized ethical debate. The pluralistic context demands that all participants of the discourse show their world view, beliefs and assumptions and not only refer to them in their argumentation, but rather demonstrate the reasonable arguments of their statements and are open to the better arguments and new impulses. In this way the pluralistic society is well-advised to accept ethical impulses and the strength of the ethical motivation, that are included in religious beliefs, as well as the experiences and competences of beliefs of people and religious communions, fruitful for the co-existence of persons of different world view affiliations and for the common good. Those values are supported by connections between the religious and the secular ethos, and are open to the critical potential of religious beliefs. The context of each debate is the public political discourse and the rule of law. This discourse, that is obliged to keep to the rules of rational communication and to promote the non-violent force of the better argument (J. Habermas), is a forum for open competition about more human solutions of ethical conflicts, and through this towards better understanding of the person. In this context, theological ethics understands itself as a servant of the complex fullfilment of a person’s life, and the constructive co-existence of people in a pluralistic society.

PL

W pluralistycznym (post)zsekularyzowanym kontekście teolog moralista jest jednym „graczem” pośród wielu. Jako obywatel jest włączony do politycznego procesu kształtowania życia publicznego oraz w debaty i spory etyczne. Lepiej jest przy tym angażować się w oparciu o przekonania płynące z wiary w zsekularyzowaną Europę aniżeli narzekać na sekularyzację i wykorzystywać te szanse, które sekularyzacja proponuje, o ile nie są one rozumiane jedynie negatywnie – jako wyparcie religii z przestrzeni publicznej, lecz zostaje uznane, że jej siły sprawcze mają także do czynienia z wartościami chrześcijańskimi. Jedną z ważniejszych kwestii jest przy tym podkreślanie koniecznego poszanowania autonomii każdego człowieka, która jest ściśle związana z uznaniem godności ludzkiej. We współczesnym kontekście, w którym rozumienie godności ludzkiej, jak też pytanie o to, jak godność każdego człowieka może być szanowana i chroniona, będące newralgicznymi kwestiami etycznymi, teologom moralistom przypada zadanie wprowadzania etycznie istotnych treści biblijnego obrazu człowieka do zsekularyzowanej debaty etycznej. Kontekst pluralistyczny domaga się, aby wszyscy uczestnicy dyskursu ujawnili swoje przekonania i założenia światopoglądowe, przy tym nie tylko argumentacyjnie do nich nawiązywali, ale raczej przedstawiali rozumowe argumenty swoich stanowisk i byli otwarci także na lepsze argumenty i inne impulsy. Jednocześnie społeczeństwo pluralistyczne zostaje dobrze poinstruowane, aby impulsy etyczne i siła motywacji, które zawarte są w przekonaniach religijnych, jak też doświadczeniach i kompetencjach ludzi wierzących i wspólnot religijnych, uczynić owocnymi dla współżycia ludzi różnych przynależności światopoglądowych, jak też dla dobra wspólnego, i dlatego szczególnie popierać te wartości, przy których występuje związek etosu religijnego i świeckiego, ale także być otwartym na krytyczny potencjał przekonań religijnych. Kontekstem takich debat jest otwarty dyskurs demokratyczno-politycznej praworządności państwowej. Dyskurs ten, który jest zobowiązany do zachowania reguł racjonalnej komunikatywności i nieprzymuszonego przymusu lepszego argumentu (J. Habermas), jest forum dla otwartej rywalizacji o bardziej humanitarne rozwiązanie konfliktów etycznych, a przez to także o lepsze rozumienie tego, kim jest człowiek. Etyka teologiczna rozumiana jest w tym kontekście jako służebnica kompleksowego spełnienia się życia człowieka i konstruktywnego współżycia ludzi w społeczeństwie pluralistycznym.

2

Transsexualität: Identitätsfindungsprozess im Spannungsfeld von Natur, Kultur und persönlicher Reifung. Eine theologisch-ethische Auseinandersetzung

100%

Lintner M. M.

Family Forum

|

2016

|

issue 6

97-112

DE

Bei der Transsexualität handelt es sich um eine Form vorgefundener, also nicht frei gewählter sexueller Identität, die dadurch gekennzeichnet ist, dass das biologische Geschlecht vom psychologischen abweicht. Jemand hat das subjektive Gefühl, „im falschen Körper zu leben“, weil er sich als Frau erlebt, obwohl er einen männlichen Körper hat, oder umgekehrt. Diese Dysphorie kann im Letzten nicht überwunden werden, da das biologische (besser: das genetische) Geschlecht trotz der Möglichkeit, durch hormonelle Therapien oder chirurgische Eingriffe den Körper phänotypisch dem psychologischen Geschlecht anzupassen, nicht verändert werden kann. Es bleibt also eine Dissoziation zwischen den biologischen Grundlagen und dem sexuellen Selbstkonzept bestehen. Für transsexuelle Menschen kann daher die Aufgabe, ihre Geschlechtlichkeit anzuerkennen und anzunehmen, schwierig sein. Sie benötigen deshalb von ihrem sozialen Umfeld nicht nur die Vermeidung jeglicher Diskriminierung, sondern auch Unterstützung im Prozess, sich in ihrer Leib-Seele-Einheit als eine integrale Persönlichkeit zu entfalten, damit sie ihre Identität finden und entwickeln können. Die Problematik ordnet sich ein in die grundsätzliche Diskussion um das Verhältnis zwischen biologischer, sozio-kultureller und psychologischer Geschlechtsidentität. Diese unterschiedlichen Aspekte der sexuellen Identität können zwar nicht voneinander getrennt werden, sind aber zu differenzieren. Beim Recht auf sexuelle Selbstbestimmung innerhalb der Gender-Debatte geht es nicht darum, dass jemand seine sexuelle Identität nach Belieben wählen und wechseln kann, sondern dass ihm das Recht zugestanden wird, die ihm vorgegebene und durch unterschiedliche biologische, sozio-kulturelle etc. Faktoren mitbedingte Geschlechtsidentität zu erkennen, anzunehmen und zu gestalten.

EN

Transsexualism concerns the form of found, not freely chosen sexual identity, which is characterized by the fact that biological sex is different from the psychological one. Somebody may have a subjective feeling of „living in a unsuitable body“, because he experiences himself as a woman, despite having a male body, and conversely. This gender dysphoria cannot be ultimately overcome, because a biological (i.e. genetical) sex cannot be changed, despite the possibility of matching the body phenotypically to psychological gender by hormone therapy or surgery. What remains is a dissociation between the biological foundations and sexual self-perception. Therefore, the task of recognition and acceptance of their sexuality can be difficult for transsexuals. So, they need not only prevention of discrimination from their social environment, but they also need support in the process of developing themselves in the corporeal and spiritual unity, so that they could find and develop their identity. This puts the issue in a fundamental debate on the relationship between biological, socio-cultural and psychological gender identity. These different aspects of sexual identity cannot be separated from each other, but they must be distinguished. Within the right to sexual self-determination, the gender debate does not mean that anyone can freely choose and change their sexual identity, but that their right to recognize, accept and shape their gender identity given to them and conditioned by biological, socio-cultural factors is acknowledged.

XX

W przypadku transseksualizmu chodzi o formę znalezionej, więc nie w sposób wolny wybranej tożsamości seksualnej, która charakteryzuje się tym, że płeć biologiczna różni się od psychologicznej. Ktoś ma subiektywne odczucie „życia w niewłaściwym ciele”, ponieważ doświadcza siebie jako kobietę, mimo iż ma męskie ciało, lub na odwrót. Ta dysforia płciowa nie może być ostatecznie przezwyciężona, ponieważ płeć biologiczna (lepiej: genetyczna) nie może zostać zmieniona, mimo możliwości dopasowania ciała fenotypowo na drodze terapii hormonalnej lub zabiegu chirurgicznego do płci psychologicznej. Pozostaje więc dysocjacja pomiędzy fundamentami biologicznymi i seksualnym postrzeganiem siebie. Dlatego dla transseksualistów zadanie rozpoznania i zaakceptowania swojej seksualności może być trudne. Potrzebują oni zatem od swojego środowiska społecznego nie tylko zapobiegania jakiejkolwiek dyskryminacji, lecz także wsparcia w procesie rozwijania siebie w jedności cielesno-duchowej jako zintegrowana osobowość, aby mogli odnaleźć i rozwijać swoją tożsamość. Ta problematyka plasuje się w fundamentalnej debacie na temat relacji między biologiczną, społeczno-kulturową i psychologiczną tożsamością płciową. Te różne aspekty tożsamości seksualnej nie mogą być, co prawda, od siebie oddzielone, ale należy je rozróżniać. W ramach prawa do samostanowienia seksualnego w gender-debacie nie idzie o to, że ktoś może dowolnie wybierać i zmieniać swoją tożsamość seksualną, lecz że uznane jest jego prawo do rozpoznania, przyjęcia i kształtowania tożsamości płciowej, danej mu i współwarunkowanej przez różne czynniki biologiczne, społeczno-kulturowe itp.

3

Die Situation von Familien und familiären Beziehungen in Italien und die Familienpastoral der Kirche, aufgezeigt am Beispiel der Diözese Bozen-Brixen

100%

Lintner M. M.

Family Forum

|

2017

|

issue 7

55-74

EN

In Italy, both church and civil marriages are declining. At national level, the number of civil marriages has meanwhile surpassed the number of Church marriages. In addition, separations and divorces as well as civil second (and third) marriages are on the increase. In May 2016, same-sex and “de facto” partnerships were legally recognised. In Italy as a whole, there have been profound changes in the realities of life in partnership, marriage and family. Although they can be seen as a crisis of the traditional form of family and its credibility, they are socially tolerated and accepted to a large extent. The Italian Church has so far reacted to these changes primarily by intensifying efforts to a qualified preparation to marriage, on the one hand, and by developing a particular pastoral concern for “injured families” on the other, i. e. for marriages and families in difficulties or who have failed. As the example of the diocese of Bolzano-Bressanone, which held a diocesan synod in 2013–2015, shows, pastoral work in future has to go beyond the areas of qualified preparation for marriage and accompaniment of couples and families, especially in the case of wounded and failed marriages, and to deal more intensively with the question of how also the faithful living in non marital partnerships, can be supported pastorally and be more actively involved in the life of the Church.

PL

We Włoszech spada zarówno liczba małżeństw kościelnych, jak i cywilnych. Na poziomie krajowym liczba małżeństw cywilnych przewyższa obecnie liczbę małżeństw Kościoła. W dodatku rośnie liczba separacji i rozwodów, a także drugich (i trzecich) małżeństw cywilnych. W maju 2016 r. prawnie uznano partnerstwo tej samej płci i partnerstwo „de facto“. Ogólnie we Włoszech doszło do głębokich zmian w realiach życia w partnerstwie, małżeństwie i rodzinie. Chociaż mogą być postrzegane jako kryzys tradycyjnej formy rodziny oraz jej wiarygodności, są one w dużym stopniu tolerowane i akceptowane społecznie. Kościół włoski dotychczas reagował na te zmiany przede wszystkim poprzez intensyfikację wysiłków mających na celu wykwalifikowane przygotowanie do małżeństwa z jednej strony oraz, z drugiej strony, przez rozwijanie szczególnej duszpasterskiej troski o „rodziny poszkodowane“, czyli małżeństwa i rodziny w trudnej sytuacji lub takie, które zawiodły. Jak pokazuje przykład diecezji Bolzano-Bressanone, w której odbył się diecezjalny synod w latach 2013–2015, praca duszpasterska w przyszłości musi wykraczać poza obszary wykwalifikowanego przygotowania do małżeństwa i toawrzyszenia parom i rodzinom, zwłaszcza w przypadku małżeństw zranionych czy nieudanych, a więc intensywniej zajmować się kwestią tego, jak wierni żyjący w nie-małżeńskim partnerstwie mogą być wspierane duszpastersko i jak mogą być bardziej aktywnie angażowane w życie Kościoła.

4

Gibt es eine Pflicht zu leben? Ethische Aspekte der Diskussion zur Suizidbeihilfe

100%

Lintner M. M.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2016

|

vol. 36

|

issue 36/1

89-109

PL

W kontekście intensywnych debat na temat różnych regulacji prawnych dotyczących samobójstwa wspomaganego ważną rolę odgrywa podstawowe, ale nie często tematyzowane, rozumienie autonomii pacjenta. W pierwszym rozumieniu poszanowanie autonomii pacjenta nie ogranicza się tylko do tego, że lekarz wychodzi naprzeciw życzeniom pacjenta, względnie je wypełnia, gdyż jest on świadomy zobowiązań wobec dobra pacjenta i unikania wyrządzania szkód w sensie zasady salus aegroti suprema lex. W przeciwieństwie do tego często spotykamy się dzisiaj z rozumieniem autonomii w sensie voluntas aegroti suprema lex, zgodnie z którym lekarz w pierwszym rzędzie zobowiązany jest szanować wolę pacjenta. Poszanowanie autonomii pacjenta nie jest już rozumiane głównie jako prawo obrony pacjenta, ale w sensie roszczenia. Z tej perspektywy temu pierwszemu rozumieniu jest stawiany zarzut uśpionego paternalizmu. Autor krytycznie analizuje obydwie koncepcje autonomii i pyta o to, jak w kontekście podstawowej rzeczywistości relacyjności człowieka, jakimi są samookreślenie i zależność od opieki, mogą być tak rozumiane, że nie stanowią przeciwieństw. Ponadto krytycznie odnosi się do problemu na jakich warunkach wyrażone życzenie zabicia na żądanie albo domaganie się pomocy przy samobójstwie może być rozumiane jako autonomiczne wyrażenie woli. Autor wskazuje także na społeczno-etyczny wymiar debaty, czyli kwestii na ile prawna dopuszczalność wspomaganego samobójstwa może prowadzić do społecznej akceptacji działań samobójczych. W końcu zostało postawione pytanie, czy rezygnacja z przyjmowania pożywienia w celu przyspieszenia śmierci może być zarówno medycznie, jak i etycznie dopuszczalną alternatywą wobec samobójstwa wspomaganego.

EN

In the context of intensive discussion on the different legal regulations of assisted suicide, the underlying understanding of patient autonomy, plays an important role, but often this is not made the subject of discussion. The first understanding views autonomy not only as respect for the free will of a patient, but relates it to the principles of beneficence and nonmaleficence. A physician sees himself obliged to the principle salus aegroti suprema lex. In contrast to this today often we can find an understanding of patient autonomy in the sense of voluntas aegroti suprema lex, according to which the will of a patient obliges that of a doctor. The patient’s autonomy is not seen any more as the right to refuse medical interventions, but becomes a right to claim something. From the point of view of the latter the first concept is often criticized as paternalism. The author deals critically with both concepts of patient autonomy and tries to outline an understanding according to which autonomy and the need of care do not present a contrasting pair. He asks critically whether or under what conditions a voluntary request to be killed can really be understood as an expression of true autonomy. Further, he shows the social-ethical implications of the debate insofar the legal permission of assisted suicide can create a social climate of acceptance of suicidal acts. Finally, the author puts the question if hastened death by voluntary self-denial of food and drink can present a medical and ethical acceptable alternative to assisted suicide.

Refine search results

2 Family Forum

2 Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

4 Lintner M. M.

1 2017

2 2016

1 2015

Zum Selbstverständnis der theologischen Ethik im (post)säkularen Kontext

Transsexualität: Identitätsfindungsprozess im Spannungsfeld von Natur, Kultur und persönlicher Reifung. Eine theologisch-ethische Auseinandersetzung

Die Situation von Familien und familiären Beziehungen in Italien und die Familienpastoral der Kirche, aufgezeigt am Beispiel der Diözese Bozen-Brixen

Gibt es eine Pflicht zu leben? Ethische Aspekte der Diskussion zur Suizidbeihilfe