Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Nowe interpretacje teoretyczne polityki miejskiej

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2005
|
issue 4(22)
5-25
PL
Samorząd terytorialny i polityka miejska podlegają zmianom łączącym się ze zmianą tradycyjnego modelu welfare state. Zmiany te dotyczą wymiaru gospodarczego, politycznego i związanego z modelami zarządzania. Opisując te procesy, wielu autorów odwołuje się często do pojęcia nowego zarządzania w sektorze publicznym (New Public Management). Artykuł omawia trzy koncepcje teoretyczne powstałe w ciągu ostatnich kilkunastu lat, które są stosowane do interpretacji opisanych przemian. Teoria "nowej kultury politycznej" N. Clarka wychodzi od przemian zarówno w systemie wartości, jak i w systemie ekonomicznym i zwraca uwagę na nowe elementy w sposobie uprawiania polityki lokalnej. Koncepcja "zarządzania lokalnego" (local governance) rozwinięta zwłaszcza przez Petera Johna koncentruje się przede wszystkim na kształcie instytucji samorządowych. Kolejna koncepcja T.N. Clarka "miasta jako maszyna rozrywki" zwraca uwagę na zmieniające się mechanizmy lokalnego rozwoju gospodarczego i ich wpływ na kształt polityki miejskiej. Artykuł stawia także pytania (i wstępne hipotezy) dotyczące możliwości zastosowania omawianych koncepcji w warunkach polskich.
EN
For some time local governments and urban politics have been undergoing significant changes related to the change of the traditional welfare state model. These changes have concerned economic, political and management dimensions. While describing these processes numerous authors refer to the notion of New Public Management. This article discusses three theories which have been created to help in interpretation of on-going processes. New Political Culture theory by T.N. Clark stresses value and economic changes and underlines their implications for changes in styles of local politics. Local governance theory developed mostly by Peter John concentrates on shape of local government institutions. Another T.N. Clarks theory of the city as an entertainment machine focuses on evolving mechanisms of local economic development and their impact on policies adopted by urban governments. The paper formulates questions and initial hypothesis about applicability of these concepts to Polish environment.
2
Publication available in full text mode
Content available

Czy wielkie gminy są bogate?

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2001
|
issue 4(7)
25-40
PL
Koszty wykonywania większości zadań przez samorządy największych miast są zazwyczaj istotnie większe od przeciętnych. Wynika to m.in. z obsługi przyjezdnych, wyższych kosztów jednostkowych niektórych usług i szerszego zakresu faktycznie wykonywanych zadań . Specyfika ta jest uwzględniana w systemach finansowania samorządów w wielu krajach europejskich, ale niemal zupełnie pomijana przez obecnie obowiązujące ustawodawstwo polskie. Artykuł zawiera próbę analizy zwiększonych potrzeb wydatkowych największych miast w Polsce. Na tym tle ilustruje faktyczną zamożność samorządów wielkich miast w stosunku do sytuacji finansowej innych gmin.
3
Publication available in full text mode
Content available

Transfery z budżetu państwa dla samorządów lokalnych

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2003
|
issue 1(11)
97-124
PL
Niniejszy artykuł zawiera próbę odpowiedzi na kilka pytań mających kluczowe znaczenie dla oceny sposobu finansowania samorządów w Polsce, a dotyczących transferów z budżetu państwa. Jakie cele stawia teoria finansów lokalnych przed systemem dotacji i subwencji? W jaki sposób są one realizowane w praktyce krajów europejskich? Jak na tym tle można ocenić transfery dla samorządów w Polsce? Próbując odpowiedzieć na te pytania, rozpocznę od prezentacji zagadnień teoretycznych związanych z transferami. W drugiej części przedstawię pokrótce podstawy kilku - charakterystycznych dla krajów europejskich - systemów dotacji i subwencji. Trzecia część zawiera wstępną ocenę rozwiązań stosowanych w Polsce, z której wynikają postulaty dotyczące pożądanych zmian. Ze względu na ograniczoną objętość niniejszy artykuł pomija natomiast szczegółowy opis systemu dotacji i subwencji obowiązującego w tej chwili w naszym kraju - opis taki był przedmiotem wielu artykułów w prasie fachowej, jest zatem dobrze znany.
EN
The paper is an attempt to answer few questions, which are of crucial importance for the assessment of local government financing in Poland. The main focus of the paper is on inter-governmental financial transfers. What are goals and principles of inter-governmental grants in the theory of fiscal federalism? How these principles are applied in European countries? How the practice of local finance in Poland is related to these principles and to international experience? The first section deals with theoretical issues of grants' transfers and equalization schemes. The second part includes a brief description of grant systems in selected European countries. The third section concentrates on the evaluation of the Polish practice, and includes recommendation fo future changes. However, the paper skips a detail description of the Polish grant system (which is well-known and described in Polish academic literature).
4
Publication available in full text mode
Content available

Konkurencja o środki unijne w opiniach polityków i pracowników samorządowych

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2013
|
issue 2(52)
5-31
PL
Artykuł omawia wyniki badania empirycznego przeprowadzonego w około 50 gminach czterech województw. Na podstawie analizy dokumentów urzędowych, wyników ankiet i wywiadów pogłębionych z politykami i urzędnikami samorządowymi przedstawia różnice i podobieństwa w postrzeganiu ubiegania się o dofinansowanie w poszczególnych programach operacyjnych. Artykuł prezentuje poszczególne etapy ubiegania się o środki od wyboru programu operacyjnego aż do wyboru projektów przeznaczonych do realizacji przez instytucje zarządzające programami. Zwraca uwagę na problemy wynikające ze stosowanych procedur, zróżnicowanej konkurencji w ubieganiu się o środki i zjawiska nieformalnego oddziaływania na wyniki selekcji projektów. Odwołując się do wyników wcześniejszych badań, analizuje też zmiany jakie zachodziły między programami realizowanymi w okresie 2004-2006 i 2007-2013.
EN
The article discusses the results of empirical research conducted in ca 50 municipalities located in four Polish regions. The authors conduct desk research of official documents, questionnaires and in-depth interviews with local government staff and politicians, and present differences and similarities in opinions on various Operational Programmes. The article discusses all stages of applying for EU grants: from selection of an Operational Porgramme to the final decision of the Managing Authority on the list of selected projects. It refers to issues arising from formal procedures, the passionate character of the competition for funds in individual Operating Programmes, as well as informal mechanisms of influence on the outcome of the selection processes. Unlike earlier research, the article discusses the changes in the Programmes implemented within the 2004-2006 and 2007-2013 perspectives.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wyrównywanie poziome sytuacji fiansowej jednostek samorządu terytorialnego – doświadczenia europejskie

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2016
|
issue 1(63)
26-55
PL
Kwestia transferów poziomych w finansowym systemie wyrównawczym samorządów terytorialnych budzi w Polsce duże kontrowersje. Artykuł pokazuje analogiczne rozwiązania funkcjonujące w innych krajach europejskich (Hiszpanii, Niemczech, Szwajcarii, Danii, Szwecji, Norwegii). Omówione zostały rozwiązania odnoszące się do wyrównywania wynikającego zarówno z różnic potencjału dochodowego, jak i z potrzeb wydatkowych, będących efektem zróżnicowanych warunków działania samorządów. Doświadczenia europejskie zostały porównane z rozwiązaniami obowiązującymi w Polsce i przedstawione w odniesieniu do prowadzonych obecnie debat.
EN
Horizontal transfers in the local government financial equalization system have been raising a lot of controversies in Poland during the last few years. The paper shows similar instruments functioning in other European countries: Spain, Switzerland, Germany, Denmark, Sweden, and Norway. The paper discusses two mechanisms of equalization: that of revenue and of expenditure needs. European experience is discussed in a way which makes it possible to draw comparisons with regulations in Poland as well as with current debates in Poland.
6
Publication available in full text mode
Content available

Modele samorządu terytorialnego w krajach Europy Zachodniej oraz Środkowowschodniej - próba generalizacji

100%
Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2002
|
issue 4(10)
49-67
PL
Dekada lat dziewięćdziesiątych, która przyniosła niezwykle istotne zmiany polityczne i ekonomiczne w krajach Europy środkowowschodniej, była także okresem restytucji demokracji lokalnej w tym regionie. Po długim okresie skrajnie scentralizowanego oraz niedemokratycznego sposobu zarządzania jednostkami lokalnymi, decentralizacja i wzmocnienie samorządności wydawały się naturalnym kierunkiem zmian. Po przeszło dwunastu latach od zainicjowania przemian można postawić pytanie o model samorządu terytorialnego, jaki wyłonił się w efekcie przeprowadzonych reform. Czy generalizacje i teorie używane do opisu samorządów w krajach zachodnich zachowują swoją przydatność w naszej części Europy? Niniejszy artykuł jest próbą przynajmniej częściowej odpowiedzi na to pytanie.
7
Publication available in full text mode
Content available

Kto rządzi gminą i jak? Lokalni liderzy polityczni w teorii i praktyce samorządów w Polsce

63%
Swianiewicz P., Klimska U.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2003
|
issue 4(14)
15-40
PL
Artykuł porusza zagadnienie przywództwa w samorządzie lokalnym. Przy zachodzących współcześnie zmianach, opisywanych czasem jako przejście od tradycyjnie rozumianego samorządu do nowoczesnego zarządzania lokalnego, zmieniają się także pozycja i oczekiwania wobec liderów politycznych. Pojęcie lidera politycznego ograniczone jest do osób mających demokratyczną legitymizację, a zatem nie obejmuje osób wpływowych, ale pozostających poza formalnymi strukturami władzy i administracji. Istotne jest rozróżnienie między typem przywództwa (zależnym od formalnego kształtu instytucji samorządowych) i stylem przywództwa (związanym bardziej z osobistą charakterystyką lidera). Artykuł omawia wybrane koncepcje teoretyczne typów i stylów przywództwa, a następnie odnosi je do wyników badań prowadzonych w polskich miastach. Niektóre z koncepcji teoretycznych zastosowane zostały do opisu sytuacji w Polsce. Ostatnie lata przyniosły przejście od typu przywództwa zbliżonego do „modelu kolektywnego” do „modelu silnego burmistrza”. Analiza czterech inicjatyw w dwóch miastach (Poznaniu i Ostrowie Wielkopolskim) pozwala przyjrzeć się ocenom mieszkańców co do rzeczywistych stylów przywództwa. Najbardziej preferowanym przez mieszkańców miast stylem jest postawa koncyliacyjna. Natomiast w rzeczywistych zachowaniach polityków mieszkańcy dostrzegają więcej elementów stylu „bossa miasta” – własnymi siłami realizującego swoją wizję rozwoju. Porównanie oczekiwań z percepcją rzeczywistych zachowań liderów pozwala na skonstruowanie indeksu luki w stosunku do oczekiwań (Expectation Gap Index – EGI). Luka ta jest zazwyczaj niewielka w przypadku budowania ogólnych programów rozwoju, ale zwiększa się przy realizacji konkretnych inicjatyw.
EN
The article discusses political leadership in local government. Change from traditional local government to local governance requires also institutional changes and new roles played by local leaders. The notion of political leader is limited to persons having democratic legitimacy for their role played in local politics. It excludes people, who might be influential but remain outside formal democratic institutions of local government. The article distinguishes between type (which depends on formal institutional settings) and style (more dependent on personal characteristics) of leadership. The article discusses selected theoretical concepts of type and style of leadership and tries to refer them to Polish local governments. Recent Polish reforms have brought a change from the type which was close to a collective model to one closer to a strong mayor form. Analysis of four initiative in 2 Polish cities (Poznan and Ostrow Wielkopolski) allows to formulate some conclusions on citizens’ perception of actual styles of local political leadership. The largest proportion of citizens in analysed cities prefers a style which is close to consensus facilitator. But in a real behaviour of leaders, citizens see more of city boss style, which might be characterized by the implementation of an own vision with internal resources existing within local government structures. Comparison of citizens’ preferences with the perception of actual behaviour of leaders allows to compute an Expectation Gap Index. The gap is usually quite narrow in initiatives focused on the construction of broad development programmes, but it becomes wider if we turn to more concretely focused projects.
8

Niezwykłe rozszerzenie granic miasta. Przypadek Zielonej Góry w kontekście zjawiska jazdy na gapę .

63%
Swianiewicz P., Szmigiel-Rawska K.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2019
|
issue 4(78)
54-74
PL
Celem badań przedstawionych w artykule była ocena skutków połączenia miasta na prawach powiatu Zielona Góra z gminą wiejską o tej samej nazwie w 2015 roku w kontekście funkcjonowania demokracji lokalnej. A także weryfikacja zjawiska jazdy na gapę z wykorzystaniem wspólnych zasobów w kontekście reformy terytorialnej. Analiza, oparta na quasi-eksperymentalnym schemacie z wykorzystaniem metody synthetic control, nie potwierdziła hipotezy jazdy na gapę z wykorzystaniem wspólnych zasobów, co jest wynikiem odróżniającym to badanie od wcześniej prowadzonych. Wyniki naszego badania wskazują również, że zastosowana w Zielonej Górze strategia może być skuteczna w osiągnięciu pośredniego celu politycznego, jakim było zapewnienie przychylności mieszkańców dla prowadzonej reformy i wysoka legitymizacja jej rezultatów.
EN
The purpose of the research presented in the article is to assess the effects of the 2015 amalgamation of the Zielona Góra city with the rural commune of the same name on the quality of local democracy. The second goal is to examine the phenomenon of free riding on the common pool in the context of the local-level territorial reform. The analysis, based on a quasi-experimental scheme using the synthetic control method, unlike previous studies, did not confirm the free riding hypothesis. The results of the study also indicate that the strategy implemented in Zielona Góra can be useful in achieving an intermediate political goal, which is to ensure the residents’ approval of the reform and legitimization of its results.
9
Publication available in full text mode
Content available

Lokalna konkurencja podatkowa w Polsce

63%
Swianiewicz P., Łukomska J.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2016
|
issue 2(64)
5-29
PL
Artykuł stawia pytanie o przydatność koncepcji konkurencji podatkowej do analizy lokalnej polityki podatkowej w Polsce. Koncepcja ta była stosowana z powodzeniem do analiz prowadzonych w innych krajach europejskich, ale jak dotychczas nie była systematycznie testowana w Polsce. Dyskutowane są dwa warianty konkurencji: klasyczna (o mobilną bazę podatkową) oraz porównawcza, w której przedmiotem konkurencji jest kapitał polityczny władz podtrzymywany (lub zdobywany) w wyniku porównania stawek podatkowych z gminami sąsiednimi. Ze względu na wielkość i charakter podatków lokalnych testowana jest hipoteza o większym znaczeniu konkurencji porównawczej. Artykuł rozpatruje też kwestię regionalnego zróżnicowania konkurencji podatkowej, stawiając hipotezę, że na natężenie tej konkurencji ma wpływ wielkość pomostowego kapitału społecznego. Wyniki przeprowadzonego badania potwierdziły przydatność koncepcji konkurencji podatkowej dla wyjaśniania różnic w polityce realizowanej przez poszczególne gminy.
EN
The paper considers the usefulness of the tax competition theory for the analysis of local tax policies in Poland. The concept has been successfully used for analyses conducted in several European countries, but it has not been systematically tested in Poland yet. There are two types of competition discussed in the paper: classic competition for mobile tax base and yardstick competition, in which local politicians compete for political capital related to a comparison of tax rates with neighbouring municipalities. Due to the limited size and types of local taxes in Poland, it is expected that yardstick competition is more important than classic competition for mobile tax base. The paper also examines regional variation in the intensity of local tax competition, and it formulates the hypothesis that it is more visible in regions with higher bridging social capital. Results of the conducted research indicate that the theory of local tax competition is a useful concept helping to explain the variation in tax policies among Polish municipalities.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ podziałów gmin i powiatów w Polsce na koszty ich funkcjonowania

63%
Swianiewicz P., Łukomska J.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2017
|
issue 1(67)
26-47
PL
Debata na temat wpływu wielkości JST na koszty świadczenia usług publicznych ma bardzo długą tradycję, ale pomimo wielu badań empirycznych, nadal jesteśmy bardzo daleko od jednoznacznych konkluzji. Jak dotąd, zaawansowane metodycznie analizy, odnoszące się do danych z Polski, były bardzo rzadkie. Niniejszy artykuł ma na celu próbę wypełnienia tej luki. W artykule analizujemy wpływ reform terytorialnych (podziałów gmin i powiatów) na wielkość wydatków administracyjnych oraz nadwyżki operacyjnej budżetu. Stosujemy badanie w schemacie quasi-eksperymentalnym przy użyciu metody Synthetic Control. Uzyskane wyniki potwierdzają zjawisko korzyści skali w finansowaniu usług administracyjnych. Rezultaty, odnoszące się do nadwyżki operacyjnej, są znacznie bardziej niejednoznaczne. Korzyści skali udało się potwierdzić na szczeblu powiatów, ale w odniesieniu do gmin zidentyfikowaliśmy nieoczekiwane pozytywne skutki podziałów (niekorzyści skali), pojawiające się po pewnym okresie przejściowym, charakteryzującym się wysokimi kosztami transakcyjnymi. Różnicę w wynikach pomiędzy gminami i powiatami można tłumaczyć: (1) większą autonomią finansową gmin; (2) odmiennym zakresem zadań, za które odpowiadają oba szczeble samorządu; (3) większym zakorzenieniem gmin niż powiatów w małych społecznościach lokalnych, co umożliwia zaistnienie pozytywnych efektów małej skali, sugerowanych przez teorię wyboru publicznego.
EN
Debates on the impact the size of sub-national jurisdiction has on the costs of public service delivery have a very long tradition, but in spite of multiple empirical studies, results are still far from conclusive. Methodologically rigid studies of the relationship, based on data from Poland, have been so far very rare and the paper tries to contribute to filling the gap in our knowledge. The authors apply a quasi-experimental scheme of synthetic control method for Polish county and municipal fragmentation to analyze the impact of territorial reform on administrative spending as well as on the operating surplus of the budget. The analysis clearly confirms the existence of the economy of scale in administrative services. The result concerning operating surplus is less clear. There are signs of scale economies on a county level, but the results for municipalities are more ambiguous – there are unexpected signs of positive impacts of fragmentation (diseconomy of scale) occurring after a transitional period related to the high transaction costs of the reform. The difference between the results for counties and municipalities may be interpreted as a result of: (1) the larger financial autonomy of Polish municipalities; (2) the different scope of services delivered by both tiers; (3) the fact that municipalities are more embedded in local communities, allowing them to utilize potential benefits of small scale, as suggested by public choice theory.
11
Publication available in full text mode
Content available

Samorząd jednostek pomocniczych wielkich miast jako ścieżka kariery politycznej

63%
Swianiewicz P., Olszowiec K.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2013
|
issue 4(54)
22-43
PL
Artykuł omawia rolę jednostek pomocniczych w największych polskich miastach jako ścieżki kariery polityków lokalnych. Badanie oparte jest na analizie danych z sześciu miast. Analiza składu społecznego grupy działaczy osiedlowych odwołuje się do prawa zwiększającej się dysproporcji sformułowanego przez Roberta D. Putnama. Na podstawie odwołania do kilku koncepcji teoretycznych w procesie selekcji uwzględnione są trzy etapy: autoselekcji, preselekcji (selekcji odgórnej) i selekcji oddolnej. Rola rad jednostek pomocniczych rozpatrywana jest w kontekście koncepcji inkubatora i respiratora kariery politycznej.
EN
On the basis of data from six Polish cities, the authors discuss the role of sub-municipal (neighbourhood, city district) councils as paths to political career in big Polish cities. The analysis of social composition of neighbourhood councils is based on Putnam’s law of increasing disproportionality, while various theoretical concepts inform the division of the selection process into three stages: self-selection, pre-selection (top-down selection), and bottom-up selection. Neighbourhood councils are considered as incubators and respirators of political career.
12
Publication available in full text mode
Content available

Elastyczność popytu na lokalny transport zbiorowy w polskich miastach

63%
Brzóska A., Swianiewicz P.
Studia Regionalne i Lokalne
|
2020
|
issue 2(80)
67-91
PL
Po 1990 roku liczba pasażerów lokalnego transportu zbiorowego systematycznie obniżała się przy jednoczesnym wzroście mieszkańców korzystających z transportu indywidualnego, co przyczyniało się do wzrostu zatłoczenia ulic i pogarszania jakości powietrza w miastach. Od co najmniej kilku lat w niektórych miastach obserwujemy odwrócenie tego trendu. Artykuł odwołuje się do wyników podobnych badań prowadzonych wcześniej w innych krajach. W części empirycznej, posługując ię danymi o liczbie i zmianach liczby pasażerów w blisko 100 miastach Polski, przedstawia modele regresji, które wyjaśniają czynniki wpływające na zróżnicowanie wielkości popytu na usługi transportu zbiorowego i jego dynamikę. Zmienne niezależne modelu odnoszą się zarówno do charakterystyki miast (ich środowiska społeczno-ekonomicznego), jak i organizacji usługi (np. formy organizacyjno-prawnej, polityki taryfowej itp.). Wyniki wskazują, że największe znaczenie dla wielkości popytu ma gęstość sieci połączeń transportu publicznego, natomiast niemal bez znaczenia jest wysokość opłat za bilety. Popyt wyraźnie wzrasta także w miastach największych, ale zależność między popytem i liczbą mieszkańców nie ma charakteru zależności liniowej.
EN
After 1990, the number of local public transport passengers has been systematically decreasing at the expense of individual transport, which led to an increase in traffic congestion and deterioration of air quality in cities. However, for the last few years, a reversal of this trend has been observed in some cities. The article, using the data on the present number and recent changes in the number of passengers in nearly 100 Polish cities, discusses regression models to explain the factors influencing the diversity of demand for public transport services and its dynamics. The independent variables of the model refer both to the characteristics of cities (their socio-economic environment) and the organisation of services (e.g. organisational and legal forms of local transport companies, tariff policies, etc.). The results show that the density of the public transport network is the most significant factor explaining variation of the demand, while the level of ticket prices is almost insignificant. Demand in the largest cities has also recently been on the increase, but the relationship between the demand and the population size of the city is not a linear one.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.