Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Poza Wielką Piątkę – przegląd nowych modeli struktury osobowości

100%
Strus W., Cieciuch J.
Polskie Forum Psychologiczne
|
2014
|
vol. 19
|
issue 1
17-49
EN
The paper is a review of current discussion on the Big Five model and new proposals of personality structure description. The discussion concerns three main claims of the Big Five model: (1) the claim about number of basic traits; (2) the claim about the organization of lower-level traits and (2) the claim about relations between the basic traits. Critique of each claim has led to a counterproposal that describes the personality structure in a different way. Critique of the first assumption is supported by the proposal of increasing to six number of basic traits in the HEXACO model (Ashton, Lee, 2001, 2007). Critique of the second assumption is supported by the proposals of different lower-traits organization. The Abridged Big Five Dimensional Circumplex (Hofstee, De Raad, Goldberg, 1992; Goldberg, 1999) and the model of 10 aspects located between the basic five traits and their facets (DeYoung, Quilty, Peterson, 2007) there are reviewed in the paper. The critique of the third assumption argues that the five traits are not orthogonal and the systematical relations between them can be explained by two higher-order factors (Digman, 1997; DeYoung, Peterson, Higgins, 2002) or even one General Factor of Personality (Musek, 2007; Rushton, Irving, 2011).
2
Content available remote

Formowanie się tożsamości w niestabilnych czasach

100%
Brzezińska A. I., Cieciuch J.
Roczniki Psychologiczne
|
2016
|
vol. 19
|
issue 2
205-220
PL
Proces dorastania, w tym formowania się tożsamości, różni się istotnie w stosunku do poprzednich pokoleń. Jest to konsekwencja między innymi przemian demograficznych i ekonomicznych, jakie zaszły w ostatnich latach tak w wymiarze lokalnym, jak i globalnym. Niniejsze wprowadzenie poświęcone jest przeglądowi tych zagadnień, a na ten numer Roczników składają się teksty szczegółowo poruszające wybrane kwestie. Niektórzy badacze identyfikują wśród młodych ludzi grupy charakteryzujące się tendencją do świadomego unikania podejmowania zobowiązań typowych dla osób dorosłych. Wyniki badań wskazują jednak na pozytywny wpływ podjęcia ról okresu dorosłości na spostrzeganie siebie jako dorosłego. Tożsamość człowieka kształtuje się od dzieciństwa, obejmując różne domeny. Na przełomie dzieciństwa i dorastania wraz ze wzrostem samoświadomości intensyfikuje się poszukiwanie informacji o sobie i swoim funkcjonowaniu oraz budowanie planów na przyszłość. Etap dorosłości to z kolei weryfikacja wcześniej dokonanych wyborów poprzez ponowne podjęcie działań eksploracyjnych tym intensywniejszych, im więcej znaczących zmian w otoczeniu jednostki.
EN
The process of adolescence, including identity formation, differs significantly from what it was in previous generations. This is a consequence, among other things, of the demographic and economic changes that have taken place in recent years, locally as well as globally. This introduction is devoted to a review of these problems, and the current issue comprises texts addressing selected questions in detail. Some scholars identify groups of young people characterized by a tendency to consciously avoid making commitments typical of adults. However, research results point to the positive impact of taking on adult roles on perceiving oneself as an adult. The person’s identity develops from childhood, encompassing various domains. During the transition from childhood to adolescence, the increase in self-awareness is accompanied by an intensification of seeking information about oneself and one’s own functioning and of making plans for the future. The stage of adulthood involves the verification of previously made choices by resuming exploratory activities, whose intensity is in proportion to the amount of significant changes in the individual’s environment.
3
Content available remote

Dynamika poszukiwania tożsamościowego w różnych domenach we wczesnej adolescencji: wyniki badań podłużnych

100%
Kłym-Guba M., Cieciuch J.
Roczniki Psychologiczne
|
2016
|
vol. 19
|
issue 2
221-256
PL
Zgodnie z klasycznym, rozwojowym, ujęciem tożsamości, zapoczątkowanym przez Marcię, istnieją dwa podstawowe procesy kształtowania tożsamości: poszukiwanie i zaangażowanie. Pierwszym krokiem na drodze do osiągnięcia dojrzałej tożsamości jest poszukiwanie. Celem prezentowanych badań była analiza dynamiki poszukiwania w okresie, kiedy się ono pojawia, czyli we wczesnej adolescencji. W badaniach podłużnych (z trzema pomiarami co pół roku) wzięło udział 327 dorastających w wieku od 11 do 15 lat (M = 13,26; SD = 1,20) – uczniów szkół podstawowych i gimnazjów. Grupa była zrównoważona pod względem płci (45% dziewcząt). Jako narzędzie pomiaru wykorzystano Kwestionariusz Wczesnego Poszukiwania Tożsamościowego (Early Identity Exploration Scale, EIES), który umożliwia pomiar poszukiwania tożsamości w dwunastu domenach: wygląd fizyczny, czas wolny, rodzina pochodzenia, praca, relacje chłopak–dziewczyna, formowanie własnego zdania, postrzeganie własnego miejsca w cyklu życia, autorefleksja, przyszłość, przyszła rodzina, światopogląd i stosunek do zasad. Analizę przeprowadzono w modelu latentnych krzywych rozwojowych. Okazało się, że w niektórych domenach nasilenie poszukiwania systematycznie wzrasta, mimo stosunkowo krótkiego czasu badania (wygląd fizyczny, praca, relacje chłopak–dziewczyna i światopogląd), przy czym jedynie w domenie relacje chłopak–dziewczyna nie stwierdzono interpersonalnego zróżnicowania nasilenia owego wzrostu. Okazało się również, że istnieje istotne zróżnicowanie interpersonalne w poziomie poszukiwania w punkcie wyjścia we wszystkich rozpatrywanych domenach.
EN
In accordance with the classic – developmental – approach to identity originated by Marcia (1966), there are two basic identity formation processes: exploration and commitment. The first step on the way to mature identity is exploration. The aim of the present study was to analyze the dynamics of exploration in the period when it begins: in early adolescence. The participants in the longitudinal study (with three measurements at half-year intervals) were 327 adolescents aged 11 to 15 (M = 13.26, SD = 1.20) – elementary and middle school students. The sample was balanced in terms of gender (45% were girls). The instrument we used was the Early Identity Exploration Scale (EIES; Kłym & Cieciuch, 2015), enabling the measurement of identity exploration in 12 domains: physical appearance, free time, family of origin, work, boyfriend–girlfriend relationships, own opinion formation, perception of own place in the life cycle, self-reflection, future, future family, outlook on life, and attitude toward rules. The analysis was performed using a latent growth curve model. It turned out that in some domains (physical appearance, work, boyfriend–girlfriend relationships, and outlook on life) the level of exploration systematically increased, despite the relatively short time of the study; the domain of boyfriend–girlfriend relationships was the only one in which we found no interpersonal differentiation in the intensity of this increase. It also turned out that there was interpersonal differentiation in the level of exploration at the outset in all the domains analyzed.
4

Zachowania celowe mierzone samoopisowo – pomiar i struktura

71%
Skimina E., Cieciuch J., Strus W., Rowiński T., Świtalski A.
Psychologia-Etologia-Genetyka
|
2017
|
vol. 36
7-32
PL
Artykuł prezentuje wyniki analiz, których celami były (a) przygotowanie zbioru pozycji testowych, umożliwiających pomiar szerokiej gamy zachowań celowych niezwiązanych z pracą zawodową oraz (b) dokonanie empirycznej kategoryzacji tych zachowań. Analizy przeprowadzono na puli 209 zdań opisujących pojedyncze zachowania celowe na skali frekwencyjnej. Zdania pochodziły z kwestionariusza ORAIS, który został stworzony przez Goldberga (2010) do pomiaru zainteresowań niezawodowych. Przebadano 801 osób w wieku 16–72 lat (M = 29,71; SD = 12,69). Na wyselekcjonowanych pozycjach testowych (po odrzuceniu najmniej różnicujących), przeprowadzono serię analiz eksploracyjnych zmierzających do odnalezienia struktury w zbiorze pojedynczych zachowań. W efekcie 135 zachowań podzielono na 17 kategorii. Dalsze analizy wykazały, że tych 17 kategorii można sprowadzić do czterech lub dwóch interpretowalnych czynników wyższego rzędu, których znaczenie koresponduje z metacechami osobowości.
EN
The paper presents finding from analyses conducted in order to (a) prepare a pool of items measuring a wide range of purposive avocational behaviors and (b) empirically categorize these behaviors. The analyses were conducted on a pool of 209 statements describing behavioral acts and using a frequency response scale. The statements were taken from Oregon Avocational Interest Scales (ORAIS) by Goldberg (2010). The group of participants consisted of 801 people aged 16–72 (M = 29.71, SD = 12.69). A series of exploratory analyses was conducted on a reduced pool of items (by removing these poorly differentiating). As a result, 135 behavioral acts were grouped into 17 categories. Further analyses showed that these 17 categories can be grouped into 4 or 2 interpretable higher-order factors, which meaning is similar to personality metatraits.
5
Content available remote

Patologiczna Wielka Piątka: próba zbudowania pomostu pomiędzy psychiatryczną klasyfikacją zaburzeń a cechowym modelem osobowości zdrowej

61%
Strus W., Rowiński T., Cieciuch J., Kowalska-Dąbrowska M., Czuma I., Żechowski C.
Roczniki Psychologiczne
|
2017
|
vol. 20
|
issue 2
429-472
PL
W piątej edycji podręcznika diagnostycznego DSM został zaprezentowany hybrydowy system diagnozy zaburzeń osobowości, który integruje kategorialne i dymensjonalne podejście do diagnozy, budując swoisty pomost pomiędzy psychiatrycznymi klasyfikacjami zaburzeń a psychologicznymi badaniami nad strukturą osobowości zdrowej. Kluczowym elementem tego systemu jest nowy, dymensjonalny model patologicznych cech osobowości. Artykuł prezentuje wyniki empirycznej weryfikacji tego modelu w Polsce. W badaniu wzięła udział grupa 754 osób z populacji nieklinicznej w wieku 16-86 lat (M = 36,45; SD = 16,65), w tym 52% kobiet. Cechy osobowości zdrowej zostały zmierzone za pomocą Inwentarza Osobowości NEO-PI-R, patologiczne cechy osobowości – za pomocą Inwentarza Osobowości PID-5, a ryzyko zaburzeń osobowości określono na podstawie wyników uzyskanych w Kwestionariuszu Osobowości SCID-II. Otrzymane wyniki okazały się zgodne z oczekiwaniami: (1) na poziomie pięciu ogólnych cech patologiczny model DSM-5 silnie koresponduje z Pięcioczynnikowym Modelem Osobowości zdrowej; (2) model DSM-5 lepiej przewiduje kategorie zaburzeń osobowości od Pięcioczynnikowego Modelu Osobowości.
EN
The fifth edition of the DSM diagnostic manual has presented a hybrid system of personality disorder diagnosis, which integrates categorical and dimensional approach to diagnosis, building a kind of bridge between psychiatric classifications of disorders and psychological research on the structure of normal personality. The key element of this system is a new dimensional model of pathological personality traits. This article presents the results of the empirical verification of this model in Poland. The participants in the study were 754 individuals from the nonclinical population, aged 16–86 (M = 36.45, SD = 16.65), including 52% women. Normal personality traits were measured by means of the Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R), and pathological personality traits – by means of the Personality Inventory for DSM-5 (PID-5); the risk of personality disorders was determined on the basis of SCID-II (Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis II) questionnaire scores. The obtained results proved to be consistent with the expectations: (1) on the level of the five broad traits, the pathological DSM-5 model strongly corresponds to the Five-Factor Model of normal personality; (2) the DSM-5 model predicts the categories of disorders better than the Five-Factor Model does.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.