Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Interpretacja projekcyjna. Prusowska lektura Zdań i uwag Adama Mickiewicza

100%
Ławski J.
Tematy i Konteksty
|
2014
|
issue 4(9)
432-444
EN
The article focuses on the interpretation of selected aphorisms of the Romantic poet Adam Mickiewicz (1798–1855) made by Bolesław Prus (1847–1912), a prose writer and a representative of realism in Polish post-Romantic literature. Prus interpreted religious, sometimes almost mystical, aphorisms as commendation of hard work, activism, and as a manifesto of practical ethics. Inspired by the mystical thoughts of Angelus Silesius, Jacob Boehme and Saint-Martin, Mickiewicz’s aphorisms are perceived as exceptionally ambiguous. Prus, however, projected his own literary and philosophical mindset onto the micro-texts of the Romantic poet, and as a consequence oversimplified their meaning. What he did is here called a projecting interpretation.
2

Halina Krukowska (26 września 1937 – 28 lipca 2019). Wspomnienie

100%
Ławski J.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 1
271-280
PL
Wspomnienie poświęcone jest profesor Halinie Krukowskiej, badaczce literatury romantyzmu, która przez całe życie naukowe związana była z białostockim ośrodkiem filologicznym. Należała do uczniów prof. Marii Janion, naukowo zajmowała się motywami nocy w literaturze XIX wieku oraz nurtem czarnego romantyzmu w literaturze polskiej i europejskiej.
EN
The remembrance is devoted to professor Halina Krukowska, Romantic literature researcher, her entire academic life affiliated to the Białystok philological centre. A Maria Janion disciple, Krukowska’s interest were the motif of the night in 19th century literature and the Black Romanticism trend in the Polish and European literature.
3

Pierwsza panorama. Badania nad romantyzmem w Instytucie Badań Literackich PAN (1948–1989). Rec.: Marek Kwapiszewski, Od marksizmu dogmatycznego do humanistyki rozumiejącej. Badania nad romantyzmem w IBL PAN w latach 1948–1989. Warszawa 2016

100%
Ławski J.
Pamiętnik Literacki
|
2019
|
vol. 110
|
issue 2
201-209
PL
Recenzja omawia książkę Marka Kwapiszewskiego (1946–2017) "Od marksizmu dogmatycznego do humanistyki rozumiejącej. Badania nad romantyzmem w IBL PAN w latach 1948–1989" (Warszawa 2016). Książka ta została poświęcona studiom nad literaturą polskiego i europejskiego romantyzmu, prowadzonym w okresie PRL-u w czołowym ośrodku badawczym, jakim był w latach 1946–1989 Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
EN
The review discusses Marek Kwapiszewski’s (1946–2017) book "Od marksizmu dogmatycznego do humanistyki rozumiejącej. Badania nad romantyzmem w IBL PAN w latach 1948–1989" ("From Dogmatic Marxism to the Humanities of Understanding. Research in Romanticism at The Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences between the Years 1948–1989" ). This book is devoted to studies in the literature of Polish and European Romanticism conducted in the Polish People’s Republic in the leading research centre which between the years 1946–1989 was The Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences.
4

Domowy wróg i sojusznik. Turcja Mickiewicza

100%
Ławski J.
Pamiętnik Literacki
|
2018
|
vol. 109
|
issue 2
29-48
PL
Autor rozprawy wskazuje na duże znaczenie Turcji nie tylko w literackim obrazie świata najwybitniejszego polskiego poety romantycznego Adama Mickiewicza (1798–1855). Dorastał on w Nowogródku, na ziemiach dzisiejszej Białorusi, gdzie bardzo silną grupę stanowili Tatarzy, związani z kulturą turecką i polską, zmarł zaś w Stambule w czasie wojny krymskiej, pojechał tam jako emisariusz polityczny. Obraz Turcji u Mickiewicza pełen był ambiwalencji. Najwyraźniej rozwinął go w wykładach w Collège de France w Paryżu. Turcję przedstawiał jako historycznego wroga, z którym Rzeczpospolita toczyła wojny, ale też jako jedyne państwo, które miało, jak głosił mit historyczny, nie uznać rozbiorów Polski. W dziełach poety, w ich leksyce, dość silnie zaznaczają się także wpływy kultury tureckiej, która, np. w stroju, militariach, silnie oddziaływała na polską szlachtę.
EN
The author of the study points at an immense significance of Turkey not only in a literary picture of the world of the most eminent polish romantic poet, Adam Mickiewicz (1798–1855). He grew up in Navahrudak, on the territory of present Belarus, where the Tatars, connected to Turkish and Polish culture, made a strong group, and died during the Crimean War in Istanbul, where he went as a political emissary. Mickiewicz’s picture of Turkey was abundant in ambivalence. It received its full development in his lectures at Collège de France in Paris. He depicted Turkey as a historical enemy with which the Polish Republic waged wars, but also as the only country that, as the historical myth upholds, did not recognise the partitions of Poland. In the poet’s works, especially in their lexis, the influence of Turkish culture is quite marked and, e.g. in clothes and in militaria, significantly affects the Polish nobility.
5

U źródeł Mickiewiczowskich wyobrażeń i metamorfoz zła (1817–1819)

100%
Ławski J.
Pamiętnik Literacki
|
2022
|
vol. 113
|
issue 3
77-99
PL
Autor artykułu podejmuje interpretację najwcześniejszych tekstów literackich i listów poety Adama Mickiewicza (1798–1855) z lat 1817–1819, gdy był on studentem Uniwersytetu w Wilnie i nauczycielem w szkole w Kownie. Satyryczne, heroikomiczne poematy z tego czasu („Mieszko, książę Nowogródka”, „Pani Aniela”, „Dziewica z Orleanu”, „Kartofla”) to przeróbki fabuł Woltera poddane zabiegom przystosowania do warunków polskich. Interpretator pyta o to, jak młody Mickiewicz przedstawia zło: historyczne, natury ludzkiej, egzystencjalne (nieszczęście). Wolterowskie przeróbki porównuje z opowiastką „Żywila” i pisanymi w dykcji rozpaczy listami. Cechą charakterystyczną Mickiewiczowskich wyobrażeń zła okazuje się połączenie wątku osobistego z wątkiem historycznym zła, którego doświadcza wspólnota pozbawiona wolności.
EN
The paper takes up an interpretation of earliest literary pieces and letters by Adam Mickiewicz (1798–1855) from the years 1817–1819, when the poet studied at Vilnius University and taught at a Kaunas school. Satirical and mock-heroic poems from that time (“Mieszko, książę Nowogródka” [“Mieszko, Prince of Novogrudok”], “Pani Aniela” [“Lady Aniela”], “Dziewica z Orleanu” [“The Maid of Orleans”], “Kartofla” [“Potato”]) are adaptations of Voltaire’s plots adjusted to Polish conditions. The interpreter asks about the mode in which young Mickiewicz pictures the historical, human nature, and existential (misfortune) evil. The adaptations from Voltaire are compared with a tale of “Żywila” [“Zhivila”] and letters written in a diction of despair. A combination of a private thread with a historical thread of evil experienced by a community devoid of freedom is a characteristic feature of Mickiewicz’s image of evil.
6

"A little wild boar..." Limits and exceeded of Maria Konopnicka

100%
Ławski J.
Anthropos?
|
2010
|
issue 14-15
131-162
EN
In this project, Ławski's essay stay in the constant dialogue with one of the infrequent reading polish poet. This reflection it is not only about Maria Konopnicka's creativity, it is about a wide aspect of wildness. The Author has convinced, that we can identify this poetry and also polish poet with one word - 'wild'. From the First volume, Ławski explains, that we can use only this term, if we would like to describe the identity of Maria Konopnicka and especially her poetry. As the Author shows this writing - it may be determined only by such personality, which shall in any act of reception around the world and in the same launches authority of the representation, so called: 'imagination'. The wildness is more than just impulsiveness, it creates a special type of seclusion and some kind of disclose. Above all, the wildness in Konopnicka's poetry looks as the exclusivity, which wants to say : "I" at each step. That is the reason why the imagination makes her a great writer. The Author confirms, that Wild Konopnicka means not 'wild' in the basic sense, 'wild' means here - that she is a wild boar, uncontrollable, where she puts her authority of imagination in different ways. In the second volume, the Author has proved, that Konopnicka shall carry out a gesture clerical, which perfectly knew such a great mentor of imagination - as Juliusz Słowacki - he was disappointed of size Egyptian pyramids, which he described in the well known poem "Kordian", but already deprived gigantism of the splendor and especially extraordinariness, where eye as master games becomes face to face with the imaginary object. Ławski has convinced - this phenomenon makes, that Konopnicka does not stand as a wild boar, but she is a wild boar; which means - she presents superbly nature imagination. Thorough this imagination, in her life and work, she exceeded more borders, than anyone, which should be unbelievable fact for contemporary literature historians. Above all, she was not only exceed the limits, but she demarcated the limits. Main conclusion stands in the area of reflection about borders and their perception in this kind of creation. The Author makes an attempt and defines the border as - limit borders, where beyond word record of the 'nothingness', consciousness cannot move forward; what remains - we can called as silence, apophasis or (...) wordiness.
7
Publication available in full text mode
Content available

O, ironio! Rzecz o Juliuszu Słowackim

100%
Ławski J.
Śląskie Studia Polonistyczne
|
2012
|
issue 1-2(2)
41-58
EN
The subject of the article is an interpretation style of Juliusz Słowacki’s works worked out as late as in the 19th century, and retained in the 20th century in outstanding readings by Juliusz Kleiner. The very style pays little attention to such phenomena in Słowacki’s poetics as irony, sarcasm, inter-textualism, and grotesque, The author of the article suggests a reintroduction of an ironic reading of Słowacki’s dramas and poems different form a serious and idealistic interpretation of writings by Adam Mickiewicz.
FR
L’essai présent se focalise sur le style d’interprétation des oeuvres de Juliusz Słowacki, élaboré encore au XIXe siècle et fixé au XXe siècle dans d’excellentes analyses de Juliusz Kleiner. Les chercheurs n’attirent qu’à un faible degré l’attention aux phénomènes tels que : ironie, sarcasme, intertextualité, grotesque, dans la poétique de Słowacki. L’auteur de l’article propose de restaurer la lecture ironique des drames et des poèmes de Słowacki, différente de l’interprétation sérieuse et idéologique des oeuvres de Mickiewicz.
8

O interpretacji kuriozalnej

20%
Ławski J.
Anthropos?
|
2008
|
issue 10-11
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.