Results found: 2

Search results

Sort By:

Limit search:

The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law

100%

Tőkey B., Somody B.

Studia Iuridica Lublinensia

2024

vol. 33

issue 1

263-278

Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.

Legal capacity, i.e. being the holder of rights, is an essential legal term, but it does not necessarily mean the same in all areas of law. The article focuses on the concept and regulation of legal capacity in private law and the area of fundamental rights. These two areas deserve attention because their concepts of legal capacity seem to be closely connected even though they have different purposes in the legal system. The article discusses these connections and controversies from two complementary aspects. On a historical and comparative basis, the authors describe how the concept of legal capacity is rooted and evolved in private law and how other areas of law relate to that. Then, from a doctrinal perspective, they point out that the area of fundamental rights often relies on private law doctrines, however, it needs its own concept of legal capacity. The paper concludes with a model to interpret and assess the multifaceted relationship between legal capacity-related norms of the two areas of law.

Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights

100%

Gárdos-Orosz F., Somody B.

Studia Iuridica Lublinensia

2023

vol. 32

issue 5

385-405

O ile podmiotowość do posiadania praw jest zagadnieniem istniejącym, od kiedy człowiek zaczął tworzyć państwo i prawo, o tyle posiadanie podmiotowości do korzystania z praw podstawowych jest współczesną kwestią prawną. W artykule skoncentrowano się na podmiotowości prawnej do praw podstawowych i przedstawiono innowacyjną propozycję prawno-doktrynalną związaną z pojęciem normatywnego ukształtowania praw podstawowych. Autorzy twierdzą, że ochrona praw podstawowych jest niepełna, jeżeli istnieją nieścisłości dotyczące podmiotów tych praw. Ze względu na złożoność problemu i znaczenie „prawa tworzonego przez sędziów” proponują nowe narzędzie metodologiczne – zamiast budowania uprzednio określonego, abstrakcyjnie zdefiniowanego całościowego pojęcia zaleca się mapowanie pojęć celem konceptualizacji podmiotowości prawnej do praw podstawowych. Mapa pojęciowa jest organicznym i pożytecznym sposobem gromadzenia i strukturyzowania wzajemnie powiązanych czynników wpływających na podmiotowość prawną. Może ona stanowić narzędzie wspierające proces orzekania dla sędziów w sprawach dotyczących praw podstawowych, zapewniając dobrze uzasadnione orzeczenia. Autorzy wychodzą od twierdzenia, że autonomiczna teoria dogmatyczna podmiotowości prawnej do praw podstawowych ma istotne znaczenie dla skutecznej ochrony praw podmiotowych. Dla poparcia tego twierdzenia analizie poddano skomplikowane tło teoretyczne (pojęcia osoby, osobowości, prawa i praw podstawowych). Autorzy wskazują, że dotychczasowe podejścia nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki podmiot może być podmiotem jakiego prawa podstawowego i w jakim zakresie. Artykuł wieńczy propozycja metodologiczna konceptualizacji poprzez mapowanie celem maksymalizacji efektu wiedzy na czynniki wpływające na decyzje orzecznicze w tym zakresie.

While the capacity to have rights has been a question since people started creating states and law, having the capacity to exercise fundamental rights is a contemporary legal issue. The article focuses on the legal capacity to fundamental rights and presents an innovative proposal for the legal doctrine related to the concept of the normative constitution of fundamental rights. The authors argue that protecting fundamental rights is incomplete if uncertainties exist regarding these rights’ subjects. Due to the complexity of the problem and the relevance of the “judge-made law”, the article offers a new methodological tool: instead of building a pre-set, abstractly defined comprehensive concept, concept mapping is advocated for conceptualizing the legal capacity to fundamental rights. The concept map is an organic and beneficial way to collect and structure the interrelated factors determining legal capacity. It can be a decision-support tool for judges in fundamental right-related cases to bring well-grounded decisions. As a starting point, the authors argue that an autonomous dogmatic category of legal capacity to fundamental rights is crucial for effectively protecting rights. To support this point, the complex theoretical background (the concept of person, personality, rights and fundamental rights) is reviewed. The authors point out that existing approaches do not give an unambiguous answer to what entity and how far can be the holder of what fundamental right. The article concludes with a methodological proposal of conceptualizing by mapping to maximize the effect of knowledge on factors that influence judicial decisions in this regard.

Refine search results

2 Studia Iuridica Lublinensia

2 Somody B.

1 Gárdos-Orosz F.

1 Tőkey B.

1 2024

1 2023

Search results

The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law

Conceptualizing the Legal Capacity to Fundamental Rights