Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Elementy formalne i nieformalne w rozmowach urzędowych

100%
Rutkowski M.
Socjolingwistyka
|
2015
|
issue 29
135-148
PL
Rozmowa urzędowa jako rodzaj interakcji o charakterze instytucjonalnym nie była dotąd przedmiotem pogłębionych analiz językoznawczych. Artykuł jest próbą opisu rozmowy urzędowej z zastosowaniem analizy konwersacyjnej w celu wydobycia i interpretacji elementów formalnych i nieformalnych. Udział tych elementów w kształtowaniu omawianego typu rozmowy jest warunkowany z jednej strony oficjalnym charakterem kontaktu, z drugiej zaś — jej mówioną formą. Formalność i nieformalność są tu traktowane także jako czynniki kształtowania relacji między uczestnikami rozmowy, a także narzędzia kontroli dyskursu.
EN
Official talk as a kind of institutional character interaction has not been a subject of detailed profound linguistic analyses so far. The article constitutes an attempt at describing an official conversation through conversation analysis which is aimed at focusing and interpretation of formal and informal elements. The presence of these elements in the official talks is conditional on the formal character of the conversation on the one hand, and on the other hand on its oral form. Formality and informality are treated as factors which shape the relation between interlocutors and as discourse control tools.
2
Publication available in full text mode
Content available

O organizacji preferencyjnej rozmów urzędowych

100%
Rutkowski M.
Socjolingwistyka
|
2018
|
issue 32
61–74
PL
W artykule podjęte jest zagadnienie organizacji preferencyjnej rozmowy. Nie jest ono w polskiej literaturze lingwistycznej mocno osadzone, pojawia się w kilku pracach z zakresu pragmatyki (Levinson 2010) czy analizy konwersacyjnej (Rancew-Sikora 2007; Rutkowski 2015). W artykule prezentuje się je na przykładzie rozmów urzędowych, stanowiących fragment większego autentycznego korpusu. Przeanalizowane w artykule przykłady potwierdzają wstępne założenia oraz wcześniejsze obserwacje z zakresu analizy konwersacyjnej. Wypowiedzi preferowane są na ogół krótsze, bardziej bezpośrednie, nienacechowane językowo, zaś niepreferowane – bardziej złożone formalnie, często niebezpośrednie, obudowane szeregiem wskaźników uchylających czy opóźniających. Ciekawy jest rozkład niepreferowanych wypowiedzi w zależności od mówiącego – w przypadku klientów będą to pytania i prośby kierowane do urzędnika, w przypadku urzędników zaś głównie podawanie informacji niekorzystnych dla klientów. Szczegółowy opis organizacji preferencyjnej może przynieść ciekawe obserwacje dotyczące nie tyle motywacji i rzeczywistych chęci mówiących, co istnienia pewnych modelowych schematów rozmów różnego typu.
EN
This paper reviews the concept of preference organisation described in conversation analysis research. The concept is not widely known in Polish linguistics, it appears in some books regarding the pragmatics (Levinson 2010) or conversation analysis (Rancew-Sikora 2007; Rutkowski 2015). In this paper, the concept is examined in the structure of the institutional talks. The examples examined here seem to confirm the tentative assumptions as well as the general remarks done by the conversation analysis researchers. The preferred responses within the adjacency pairs are shorter, produced without delay, more direct, unmarked, as well as dispreferred responses are delayed by pauses, introduced with prefaces (markers). More interesting is the correlation between the type of utterance and the conversational role of client or clerk. The typical client’s dispreferred responses are questions and inquiries, and the clerk’s dispreferred response is giving bad information. A more detailed research may provide interesting conclusions about not psychological motivations (preferences), but rather a matter of some model-talks schemas existance, regarding various types of social actions and talks.
3
Content available remote

Modele metonimiczne w procesie onimizacji

100%
Rutkowski M.
Acta onomastica
|
2008
|
vol. 49
|
issue 1
299-307
EN
The author describes the main metonymic models within toponymy, anthroponymy and zoonymy. The main definition of metonymy is the traditional regarding in the term of contiguity. In the paper, metonymy is considered in the cognitive linguistic way, as the process of conceptualization. Here, the notion of conceptual contiguity replaces the traditional metonymic relationships. The main metonymic models are: PART FOR WHOLE, POSESSOR FOR PLACE, EVENT FOR PLACE, PLACE FOR PERSON, OCCUPATION FOR PERSON etc. Metonymies as above may lead to ways of conceptualization of space, places, people and animals.
4

Medioonomastyka w ramach mediolingwistyki

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue XVIII/3
PL
W artykule rozpatrywany jest zakres i przedmiot medioonomastyki w kontekście założeń i współczesnej problematyki mediolingwistyki w koncepcji B. Skowronka. Takie spojrzenie pozwala rozpatrywać nazwy własne z jednej strony jako znaki językowe, a z drugiej – jako element przekazu medialnego. Omówione są podstawowe założenia mediolingwistyki oraz współczesne tendencje, które wpływają na jakość przekazu w mediach oraz mogą być uwzględnione przy opisie nazewniczej warstwy języka mediów. Należą do nich: konwergencja, dyferencjacja (po stronie nadawców i odbiorców), formatowanie, internetyzacja, ideologizacja oraz konsumpcjonizm.
EN
In the article, the author considers some issues in medioonomastics in light of B. Skowronek`s model of medialinguistics. Such a perspective makes it possible to analyze proper names as linguistic signs on the one hand, and as elements of media message on the other hand. Basic assumptions of medialinguistics are explained, as well as some contemporary trends that influence media messages and that may be taken under considerations in an onomastic analysis of the language of mass media. The trends are as follows: convergence, differentiation (both on the part of receivers and broadcasters), formatting, internetization, ideologization and consumerism
5

Porównania z komponentem proprialnym a konotacje nazw

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2012
|
issue 14
247-252
EN
The scope of this paper is a problem of a simile including a proper name. As it was claimed by Lech Krajewski, it is possible to create a simile on the basis of selected, stereotypical features of object names. This characteristic is clear when it comes to similes with proper names. Such similes are, as well as metaphors and words-from-names, one of the most important connotative expressions that were taken under consideration during the work on “A Dictionary of Proper Names, Metaphors and Connotaions’’.
6

Konwersacyjne wykładniki emocji w rozmowie

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2019
|
issue XXI/2
161–174
EN
The paper presents the analysis and interpretation of signals of emotions in a talk. Full and complete investigation of interlocutors` emotional involvement is possible in the context of adjacent utterances. The linguistic tool that makes it possible is the conversational analysis methodology, which is based on the real conversations. In this paper such the conversations analyzed are the institutional talk as well as telephonic emergency call. In both of the types of conversation, the emotional signals reveal. The signals are: intonation, tone of the voice, louder talking, interruptions, overlaps, and talk-script-conflict. By these crucial issues, the paper shows how the preference organization of talk affects the interlocutors` emotional behaviors: the dispreferred turns evoke the emotional engaging.
PL
W artykule zamieszczona jest analiza i interpretacja wykładników emocji w rozmowie. Obserwacja zaangażowania emocjonalnego rozmówców jest w pełni widoczna dopiero z uwzględnieniem kontekstu innych wypowiedzi i zachowań osób uczestniczących w rozmowie jako interakcyjnym zdarzeniu komunikacyjnym. Metodą umożliwiającą wgląd w takie zachowania jest analiza konwersacyjna, oparta na szczegółowym opisie autentycznych rozmów poddanych transkrypcji. W artykule interpretacji poddano rozmowę urzędową oraz telefoniczne zgłoszenie alarmowe. W obu przypadkach ujawniały się zachowania emocjonalne, które zostały szczegółowo opisane w analizie rozmów. Należą do nich: intonacja, ton głosu, głośniejsza artykulacja, przerywanie wypowiedzi, nakładanie się wypowiedzi oraz konflikt skryptów rozmowy. Osobno pokazano, w jaki sposób organizacja preferencyjna rozmowy może wpływać na zachowania emocjonalne rozmówców – niepreferowane wypowiedzi są przyczyną zachowań emocjonalnych.
7

Optymizacja jako wzorzec kształtowania pytań w rozmowie instytucjonalnej (na przykładzie relacji lekarz-pacjent i urzędnik-klient)

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2016
|
issue 18/4
PL
W artykule podejmowane jest zagadnienie kształtowania wypowiedzi według wzorca optymizacji (ang. optimization). Wzorzec ten powoduje, że twierdząca odpowiedź na pytanie zamknięte jest potwierdzeniem pozytywnego, optymistycznego scenariusza zdarzeń. Analizowane przykłady rozmów z dyskursu instytucjonalnego (medycznego i urzędowego) pokazują, w jaki sposób realizowana jest optymizacja i jak staje się ona nie tylko sposobem kształtowania wypowiedzi, ale również narzędziem budowania relacji interpersonalnych. Jest to sposób bardzo charakterystyczny zwłaszcza w polskim kontekście kulturowym, preferującym raczej skrypt narzekania niż afirmacji.
EN
The analysis is concerned with optimization pattern applied in modeling answers in institutional communication. The pattern ensures that an affirmative answer to a closed question confirms a positive and optimistic scenario of events. The analyzed examples of interviews coming from institutional discourse (medical and public services ones) show in what way optimization is realized and how it becomes not only a pattern modelling the discourse but also an instrument of construing interpersonal relations. The pattern is particularly striking in the context of the Polish culture, which prefers the script of complaining rather than affirmation.
8

Co bada i czemu służy onomastyka? Kilka refleksji w kontekście nowej humanistyki

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2021
|
vol. XXIII/2
31–41
PL
W artykule rozważane jest miejsce onomastyki w ramach badań humanistycznych. Pokazane jest, że językowy status nazw własnych nie determinuje jedynie językoznawczego opisu naukowego. Rozważane są również cele i społeczne korzyści z uprawiania badań nad nazwami. W świetle tzw. nowej humanistyki ujawniają się możliwości onomastyki, polegające na odsłanianiu ukrytych ideologii, wpływających na kształt struktury społecznej. Na podstawie badań nazw osobowych mogą ujawnić się lub zostać uwypuklone takie kategorie, jak klasowość i nierówny dostęp do władzy, kosmopolityzm, globalizacja czy nacjonalizm. Badanie nazw geograficznych może z kolei wskazać wpływy nacjonalizmu i etnocentryzmu, a także siłowo wymuszonego antykomunizmu. Naszkicowane w artykule możliwości uprawiania onomastyki zaangażowanej (krytycznej) sugerują duży potencjał tych badań zarówno w stosunku do innych dziedzin nauki, jak i samego społeczeństwa.
EN
The article considers the place of onomastics within the humanities research. It is shown that the linguistic status of proper names does not only determine the linguistic description of science. The aims and social benefits of names-related research are also considered. In the light of the so-called New Humanities, the potential of onomastics manifests itself, consisting in revealing hidden ideologies that influence the shape of social structure. On the basis of research on personal names, such categories as class and unequal access to power, cosmopolitanism, globalisation or nationalism may emerge or be highlighted. The study of geographical names, in turn, may point to the influence of nationalism or ethnocentrism, as well as enforced anti-communism. The opportunities offered by engaged (critical) onomastics outlined in the article suggest a great potential of this field of research in relation to other fields of science as well as society itself.
9

O zasadach ustalania wartości konotacyjnej nazw własnych

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2011
|
issue 13
207-213
EN
Paper provides the basic problems regarding the setting the connotative values of proper names for the dictionary. Author proposes that following linguistic phenomena have to be considered: metaphorical usage of proper names, words from proper names, phrasal constructions, as well as collocations with proper names. All these phenomena makes it possible to get the connotative characteristics of the names. Tentative and sketchy remarks that are considered in the paper may to be useful to preparing the entries for, which is being written by the author.
10

O humorze w rozmowach urzędowych

100%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2014
|
issue 16/4
99-108
EN
Generally, the official discource as a specified instances of the institutional discourse are rather formal, stylistic as well as expressively neutral. In the paper are presented the attempts of humor provided into the official discourse. They are examined in the light of incongruity theory of humor by Veatch (1998). All the examples are taken from the original recorded and transcribed sources
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.