Search results

1

Rec.: Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS do roku 2013, red. Beata Maksymiuk-Pacek, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska. Lublin: Wydawn. UMCS, 2014, ss. 688.

100%

Matczuk A.

Folia Bibliologica

|

2017

|

vol. 59

285-290

2

„Ocalić od zapomnienia” – ochrona dziedzictwa bibliograficznego w okresie okupacji

100%

Matczuk A.

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

|

2018

|

issue 1(51)

58-78

EN

Notwithstanding harsh conditions and a number of hostile administrative orders during German occupation of Poland during World War II, Polish bibliographers continued their professional activities underground. Indeed, these conditions motivated scientists and bibliographers to individually or collectively rescue Polish cultural heritage, including the records of Polish literature. These activities often put their careers and lives at risk as the occupant fiercely pursued the policy of cultural genocide. Bibliographic Institute of National Library continued work on compiling general current bibliography, issuing Polish list of printed works (“Urzędowy Wykaz Druków”, No 35-52), collecting specimens of literature issued in General Government and collecting bibliographic material. Jan Muszkowski worked on Polish bibliography for 1901-1925, Wiktor Hahn – on bibliography of Józef Ignacy Kraszewski. Among prime examples of bibliographic works commenced before 1939, continued during the World War II and finalized afterwards, there were bibliographies compiled by Kazimierz Budzyk (Bibliography of Polish parliamentary legal acts), Walerian Preisner (Polish-Italian literary relations in light of bibliography in years 1800-1939), Bronisław Edward Sydow (Bibliography of F.F. Chopin), Zygmunt Klemensiewicz (Bibliography of Polish exlibris), Marian Toporowski (Pushkin in Poland, bibliographical and literary outline). Among works compiled almost entirely during the war one needs to mention Polish bibliography of canon law until 1940 Grey Friars Joachim R. Bar and Wojcich Zmarz. Also Adam Bar continued his extensive bibliographical work during the war, continuing his retrospective work on literary and philosophical bibliography.

PL

Położenie polityczne, w jakim znalazł się naród polski w okresie okupacji hitlerowskiej, wyzwoliło w środowisku naukowym, bibliotekarskim i bibliograficznym dążność do ratowania dziedzictwa bibliograficznego. Pojedyncze jednostki, często z narażeniem życia, uratowały wiele materiałów bibliograficznych i działały w celu ich ocalenia. Szczególnej wagi nabrały sprawy rejestracji piśmiennictwa polskiego, jego ochrona przed zniszczeniem i zapomnieniem. W okresie okupacji hitlerowskiej, mimo ciężkich warunków wojennych i wrogich zarządzeń władz niemieckich, bibliografia polska pracowała tajnie, kontynuując dawne prace i podejmując nowe. W Instytucie Bibliograficznym Biblioteki Narodowej prowadzono bibliografię bieżącą ogólną i opracowano w postaci powielanej dalsze zeszyty „Urzędowego Wykazu Druków” (nr 35-52), gromadzono egzemplarz obowiązkowy druków wydanych w Generalnej Guberni oraz zbierano materiały bibliograficzne. Jan Muszkowski pracował nad Bibliografią polską 1901- 1925, a Wiktor Hahn nad bibliografią Józefa Ignacego Kraszewskiego. Na czoło prac bibliograficznych, zapoczątkowanych już przed wojną, kontynuowanych w czasie okupacji, a wydanych po wojnie, wysuwają się bibliografie Kazimierza Budzyka (Bibliografia konstytucji sejmowych), Waleriana Preisnera (Stosunki literackie polsko-włoskie w latach 1800-1939 w świetle bibliografii), Bronisława Edwarda Sydowa (Bibliografia F.F. Chopina), Zygmunta Klemensiewicza (Bibliografia ekslibrisu polskiego), Mariana Toporowskiego (Puszkin w Polsce. Zarys bibliograficzno-literacki). Do prac wykonanych niemal w całości w czasie wojny należy Polska bibliografia prawa kanonicznego od wynalazku druku do roku 1940 opracowana przez dwóch franciszkanów Joachima R. Bara i Wojciecha Zmarza. Szeroko zakrojone prace bibliograficzne podjął w czasie wojny również Adam Bar, kontynuując opracowanie retrospektywne bibliografii literackiej i filozoficznej.

3

Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów

100%

Matczuk A.

Folia Toruniensia

|

2017

|

vol. 17

75-10

PL

W okresie zaborów opracowania bibliograficzne, podobnie jak całe piśmiennictwo, poddawane były kontroli cenzury ukierunkowanej na niedopuszczenie do rozpowszechniania jakichkolwiek treści patriotycznych i niepodległościowych. Cenzura ingerowała w treść dzieł bibliograficznych zarówno o charakterze ogólnym, jak i dziedzinowym. Ingerencje te dotyczyły zarówno pojedynczych wyrazów, zdań, jak i całych utworów. Kłopoty z urzędnikami cenzury miał Franciszek Siarczyński, wydawca tomu czwartego Wiadomości historyczno-krytycznych Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, Michał Wiszniewski autor Historii literatury polskiej, Adam Benedykt Jocher twórca Obrazu bibliograficzno-historycznego literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, który przez krótki czas pełnił funkcję cenzora, rychło stał się jej ofiarą i omalże nie przypłacił tego zakazem druku drugiego tomu Bibliograficznych ksiąg dwoje. Ocenę negatywną i kwalifikację książki zakazanej wystawiła cenzura carska Bibliografii wydawnictw ludowych, wydanej we Lwowie. Twórcy prac bibliograficznych znali dobrze postępowanie cenzury, dlatego starali się unikać aktualnie zakazanych sformułowań i wyrażeń. Stosowali też rozmaite fortele i wybiegi dla ominięcia zakazów, na które dość często nabierali się cenzorzy.

EN

During the period of the partitions of Poland, bibliographic studies, like all writings, were censored with the aim of preventing the distribution of any patriotic and pro-independence texts. Censorship referred to individual words, sentences and texts. Among the publishers who had trouble with censorship officials were Franciszek Siarczyński, the publisher of the fourth volume of Wiadomości historyczno-krytyczne by Józef Maksymilian Ossoliński; Michał Wiszniewski, the author of Historia Literatury Polskiej; Adam Benedykt Jocher, the author of Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce. Joachim Lelewel, who for a short time worked as a censor, fell victim of censorship himself – the second volume of his book Bibliograficznych ksiąg dwoje was close to be prohibited from print. Bibliografia wydawnictw ludowych, published in Lviv, received a negative opinion and was classified as a prohibited book by the tsar’s censorship. The authors of bibliographic works were familiar with the proceedings of censorship, which is why they tried to avoid phrases and terms which were currently prohibited. They also employed a variety of tricks to get round the bans and cheat censors.

DE

Während der Besatzung Polens wurden die bibliografischen Bearbeitungen, ähnlich wie alle anderen Druckschriften, der Zensur unterworfen, die die Verbreitung aller Art von patriotischen und unabhängigkeitsbezogenen Inhalte untersagen wollte. Die Zensur griff in den Inhalt nicht nur der fachübergreifenden bibliografischen Werke ein. Dies bezog sich sowohl auf die einzelnen Wörter, Sätze als auch auf die gesamten Werke. Die Schwierigkeiten mit den Zensoren hatte Franciszek Siarczyński, der Herausgeber des vierten Bandes von Wiadomości historyczno-krytyczne [Historisch-kritische Berichte] von Józef Maksymilian Ossoliński, Michał Wiszniewski, der Autor von Historia literatury polskiej [Die Geschichte der polnischen Literatur], Adam Benedykt Jocher, der Autor von Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce [Das bibliografisch-historische Bild der Literatur und der Wissenschaften in Polen]. Joachim Lelewel, der für eine kurze Zeit die Zensorfunktion erfüllte, wurde bald selbst zum Opfer davon und erhielt beinahe das Druckverbot für seinen zweiten Band von Bibliograficznych ksiąg dwoje [Zwei bibliografische Bücher]. Die in Lemberg herausgegebene Bibliografie der Volksveröffentlichungen Bibliografia wydawnictw ludowych wurde von der zaristischen Zensur negativ bewertet und seitdem als verbotenes Buch betrachtet. Die Autoren der bibliografischen Werke waren mit dem Aufgabenbereich der Zensur vertraut, daher bemühten sie sich, die derzeit verbotenen Ausdrücke und Wendungen zu vermeiden. Sie bedienten sich auch verschiedener Tricks, um die Verbote umzugehen, und die Zensoren ließen sich betrügen.

4

Nowości lubelskie - przyczynek do dziejów humoru bibliograficznego w Polsce

100%

Matczuk A.

Folia Bibliologica

|

2010

|

vol. 52

9-26

5

Agnieszka Gołda Teoria bibliografii w II Rzeczypospolitej (Alicja Matczuk)

100%

Matczuk A.

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

|

2018

|

issue 2(52)

225-235

XX

Teoria bibliografii w II Rzeczypospolitej / Agnieszka Gołda. - Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2018. - 400 s. ; 24 cm. - (Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 3722). - ISBN 9788322633373

Refine search results

2 Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

2 Folia Bibliologica

1 Folia Toruniensia

5 Matczuk A.

2 2018

2 2017

1 2010

Rec.: Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS do roku 2013, red. Beata Maksymiuk-Pacek, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska. Lublin: Wydawn. UMCS, 2014, ss. 688.

„Ocalić od zapomnienia” – ochrona dziedzictwa bibliograficznego w okresie okupacji

Potyczki bibliografów z cenzurą w okresie zaborów

Nowości lubelskie - przyczynek do dziejów humoru bibliograficznego w Polsce

Agnieszka Gołda Teoria bibliografii w II Rzeczypospolitej (Alicja Matczuk)