Search results

1

Uncertainty and Risk in Mainstream Economics: An Outline

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2016

|

issue 2/2016 (21), cz.1

80-95

EN

Undoubtedly, risk and uncertainty are not the fundamental economic categories, yet they play an important role in economic sciences and economic practice. Unfortunately, economists do not agree as to which term was used first and offer their different interpretations. The notions “risk” and “uncertainty” often occur together and are even treated as synonyms but they do not mean the same. The article presents selected concepts and classifications of these two terms. Considerations on risk and uncertainty should focus on improving and multiplying risk measurement methods and developing theories of taking decisions that make actions more rational. All economic sciences, economic men (households, businesses), and thus the entire economy, are expecting new ways to reduce negative consequences of uncertainty and risk and increase benefits associated with these states. This article aims to outline the phenomena of uncertainty and risk. The first part focuses on clarifying the two terms and discussing their basic types. The next section concentrates on the differences between uncertainty and risk, followed by risk measurement methods and evaluation criteria for decisions made under uncertainty. The main part hereof covers decisionmaking under risk. This issue is presented by providing some insight into the principle of expected value maximisation, the St. Petersburg paradox, the expected utility hypothesis, the principle of subjective expected utility, the Allais paradox, the prospect theory and the concept of experimental utility.

PL

Niewątpliwie ryzyko i niepewność nie należą do fundamentalnych kategorii ekonomicznych, a mimo to odgrywają ważną rolę w naukach ekonomicznych i praktyce gospodarczej. Niestety, ekonomiści nie są zgodni co do pierwszeństwa ich użycia i proponują odmienne ich interpreta cje. Określenia „ryzyko” i „niepewność” często występują razem bądź są ze sobą nawet utożsamiane, ale nie oznaczają tego samego. W artykule przedstawiono wybrane pojęcia i klasyfikacje terminów „ryzyko” i „niepewność”. Rozważania dotyczące kwestii związanych z ryzykiem i niepewnością powinny się koncentrować na doskonaleniu i pomnażaniu metod pomiaru ryzyka oraz rozwijaniu teorii podejmowania decyzji zwiększających racjonalizację działań. Na nowe sposoby ograniczania negatywnych konsekwencji niepewności i ryzyka oraz zwiększania korzyści towarzyszących tym stanom oczekują wszystkie nauki ekono miczne, podmioty gospodarujące (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa) i w efekcie cała gospodarka. Celem artykułu jest zarysowanie istoty zjawisk niepewności i ryzyka. W pierwszej części opracowania skoncentrowano się na wyjaśnieniu obu terminów i omówieniu ich podstawowych rodzajów. W dalszej części tekstu uwaga została skupiona na różnicach między niepewnością a ryzykiem, a następnie na metodach pomiaru ryzyka oraz kryteriach oceny decyzji w warunkach niepewności. Zasadnicza część artykułu została poświęcona podejmowaniu decyzji w warunkach ryzyka. Zagadnienie to zostało naświetlone przez przybliżenie czytelnikowi zasady maksymalizacji oczekiwanej wartości, paradoksu petersburskiego, teorii oczekiwanej użyteczności, zasady subiektywnie oczekiwanej użyteczności, paradoksu Allais’a, teorii perspektyw oraz koncepcji użyteczności doświadczalnej.

2

Introduction

100%

Zalega T.

Problemy Zarządzania

|

2018

|

issue 3/2018 (75), t. 1

5-15

3

Konsumpcja dóbr trwałego użytku i zachowania przystosowawcze wśród polskich elit ekonomicznych w warunkach kryzysu

100%

Zalega T.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2012

|

vol. 24

329-346

PL

Kryzys gospodarczy na świecie wywołał dość wyraźne reperkusje w gospodarkach wszystkich krajów. Niewątpliwie wymiarami społecznymi kryzysu światowego są: wzrost bezrobocia, spadek dochodów gospodarstw domowych, zmiana struktury spożycia, zmiany stylów zachowań aż po odczuwanie poważnych stanów lęku i depresji, które wynikają z obawy przed utratą pracy, trudnościami w znalezieniu nowej pracy, pogorszeniem sytuacji materialnej, obawą przed utratą oszczędności czy niemożnością spłacania kredytów. Ponieważ kryzys światowy wpłynął również na polską rzeczywistość społeczno-gospodarczą w artykule skoncentrowano się na przeanalizowaniu wyposażenia w dobra trwałego użytkowania i zachowania przystosowawcze gospodarstw domowych wysokodochodowych w czasie kryzysu. Po omówieniu metodologii i założeń badania przeanalizowano ocenę wyposażenia elit ekonomicznych w dobra trwałego użytku, w zakresie zmechanizowanego sprzętu gospodarczego, sprzętu informacyjno-rozrywkowego oraz sprzętu mobilnego, a także dokonano analizy stanu posiadania tych dóbr. W dalszej części artykułu skoncentrowano się na rzeczywistych, jak i planowanych postawach konsumentów w czasie kryzysu w zakresie wyposażenia w niektóre dobra trwałego użytku. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą artykuł.

EN

The global economic crisis has clearly affected the economies of all countries. Among its social repercussions there are certainly the growing unemployment rates, falling household incomes, changing consumption structure and lifestyles, not to mention serious anxiety states and depressions induced by the fear of losing the job one has, problems with finding a new job, deteriorating material situation and concerns about using up the savings or becoming insolvent. Because the crisis has changed the socio-economic reality in Poland too, the article focuses on analysing households’ possession of durables and the adaptive behaviour patterns specific to the high-income households in a time of crisis. After presenting the research methodology and assumptions, the article makes an evaluation of durable goods (such as mechanised household appliances, infotainment and portable equipment) in possession of the economic elite and analyses their actual amounts. Then the observed as well as anticipated behaviour of consumers towards some durables in a time of crisis are presented. The article ends with a summary of the discussion and major conclusions.

4

Dimensions of the influence of the virtualisation of consumption on the decision-making of young Polish consumers

100%

Zalega T.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2019

|

vol. 58

69-91

EN

The expansion of the Internet has undoubtedly contributed to the fast development of a trend known as virtualisation of consumption. This consumer trend is primarily followed by young consumers. Their use of the Internet has led to improvements to the consumption process and facilitated their access to unlimited sources of information, consumer goods and services. Information and communication technologies make it easier and faster for young consumers to access rich sources of information about products and services offered on the web. Consequently, consumer choice increases, expanding opportunities for online shopping. In this way, consumption styles may be personalised as young consumers are more and more eager to shop online with home delivery of the goods so purchased. It should also be noted that young online shoppers have easier access to product innovations and can themselves generate such innovations by posting their opinions about specific offers. The objective of the article is to identify how virtualisation of consumption influences the decision-making of young Polish consumers. The first section explains what virtualisation of consumption essentially involves as an alternative consumer trend. In the second part, the research conceptualisation and the research sample selection and characteristics are outlined, and then the concentration is on the use of the Internet by young people and the implementation of virtualisation processes in consumer behaviours of this age group.

PL

Rozwój Internetu niewątpliwie przyczynił się do dynamicznego rozwoju trendu zwanego wirtualizacją konsumpcji. Temu trendowi konsumenckiemu ulegają przede wszystkim młodzi konsumenci. Korzystanie przez nich z Internetu doprowadziło do usprawnienia procesu konsumpcji i ułatwiło im dostęp do nieograniczonych źródeł informacji, dóbr konsumpcyjnych i usług. Technologie informacyjno-telekomunikacyjne ułatwiają młodym konsumentom szybki dostęp do bogatych źródeł informacji o produktach i usługach oferowanych w sieci. Zwiększają się zatem możliwości wyboru konsumentów, a co zatem tym idzie, robienie zakupów online. To z kolei umożliwia zindywidualizowanie stylu konsumpcji, gdyż młodzi konsumenci coraz chętniej korzystają z zakupów robionych przez Internet z opcją dostarczenia zakupionych towarów do domu. Należy także zauważyć, że młodzi konsumenci dokonujący zakupu za pośrednictwem Internetu mają łatwiejszy dostęp do innowacji produktowych, a także sami, przez zamieszczanie opinii o określonej ofercie, mogą te innowacje generować. Celem artykułu jest uchwycenie wymiarów wpływu wirtualizacji konsumpcji na podejmowanie decyzji przez młodych polskich konsumentów. W pierwszej części opracowania skupiono się na wyjaśnieniu istoty wirtualizacji konsumpcji jako alternatywnego trendu konsumenckiego. W kolejnej drugiej, po omówieniu konceptualizacji badań i doboru próby badawczej i jej charakterystyki, skoncentrowano się na wykorzystywaniu Internetu przez osoby młode oraz na implementacji procesów wirtualizacji w zachowaniach konsumenckich tej grupy wiekowej.

5

Infrastruktura domowa i spożycie wybranych produktów żywnościowych wśród osób w wieku 65+ w świetle wyników badań własnych

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2016

|

issue 2/2016 (22), cz.2

90-107

PL

W artykule zaprezentowano uwarunkowania zaspokojenia potrzeb w zakresie mieszkania, wyposażenia w niektóre dobra trwałego użytkowania oraz produkty żywnościowe osób w wieku 65+. Kluczowym celem autora jest ukazanie sytuacji mieszkaniowej, zadowolenia z miejsca zamieszkania i warunków mieszkaniowych, a także przybliżenie infrastruktury domowej oraz spożycia produktów żywnościowych wśród seniorów. Opracowanie oparte jest na wynikach badań własnych przeprowadzonych wśród osób w wieku 65 lat i więcej.

EN

The article presents the determinants underlying the satisfaction of needs as regards housing, some durable goods and food products among people aged 65+. Its key objective is to show seniors’ housing situation, degree of contentment with place of residence and housing conditions, as well as to provide some insight into their home infrastructure and consumption of food products. The study is based on the results of the author’s own research conducted among people aged 65 and older.

6

Spożycie produktów żywnościowych w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego

100%

Zalega T.

Problemy Zarządzania

|

2013

|

issue 1/2013 (40) t.1

68 - 87

PL

Kryzys gospodarczy na świecie wywołał dość wyraźne reperkusje w gospodarkach wszystkich krajów. Niewątpliwie wymiarami społecznymi kryzysu światowego są: wzrost bezrobocia, spadek dochodów gospodarstw domowych, zmiana struktury spożycia, zmiany stylów zachowań aż po odczuwanie poważnych stanów lęku i depresji, które wynikają z obawy przed utratą pracy i trudnościami w znalezieniu nowej, pogorszeniem sytuacji materialnej, utratą oszczędności czy niemożnością spłacania kredytów. Ponieważ kryzys światowy wpłynął również na polską rzeczywistość społeczno-gospodarczą, w artykule skoncentrowano się na omówieniu spożycia produktów żywnościowych w polskich gospodarstwach domowych. Po omówieniu metodologii i założeń badania oraz próby badawczej, w artykule, w dalszej jego części, pojęto się próby przeanalizowania wydatków na żywność i spożycia wybranych artykułów żywnościowych oraz omówienia kluczowych czynników wpływających na zakup produktów żywnościowych w polskich gospodarstwach domowych w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.

EN

The global economic crisis has clearly affected the economies of all countries. Regarding the social sphere, its impacts include growing unemployment, decreasing household incomes, changes in the consumption structure and lifestyles, serious states of anxiety and depression induced in people by likely dismissals and problems with finding new jobs, sinking financial situation, fear of losing the savings one has accumulated or of becoming insolvent. Because the crisis changed the socio-economic reality in Poland too, the article concentrates on the consumption of foodstuffs in Polish households. Following the presentation of the research methodology, assumptions and the sample of households, food expenditures and the consumption of selected foodstuffs in Polish households faced with the financial and economic crisis are analyzed and the key factors determining this type of purchases are discussed. The article ends with a recapitulation of the discussion and major conclusions.

7

Poziom dochodów i oszczędności osób starszych w Polsce w świetle wyników badań

100%

Zalega T.

Problemy Zarządzania

|

2016

|

issue 2/2016 (59), t.1

135-155

EN

The observed demographic changes involving mainly progressive ageing of the Polish population are leading to increased market importance of the senior consumer segment. One of the key criteria for evaluating the market attractiveness of segments is consumer purchasing power resulting from the income earned. It is disposable income that determines consumer behaviour on the market to the largest extent. The aim of this article is to present the financial situation of older people in Poland. The article consists of three parts. The first one focuses on conceptualisation of the research and characteristics of the research sample. In the second part, a synthetic explanation of the essence of disposable income is followed by an analysis of income levels and self-assessed financial situation of Polish seniors. The third part addresses savings of the elderly in Poland. In that section, after a brief literature review, the structure, preferences and purposes of Polish seniors’ savings are investigated based on the research outcomes. Stworzenie anglojęzycznych wersji wydawanych publikacji finansowane w ramach umowy 768/P-DUN/2016 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

PL

Obserwowane zmiany demograficzne związane głównie z postępującym procesem starzenia się polskiego społeczeństwa wpływają na wzrost znaczenia segmentu konsumentów seniorów na rynku. Jednym z kluczowych kryteriów oceny atrakcyjności rynkowej segmentów jest siła nabywcza konsumentów, która wynika z osiąganej wysokości dochodów. To właśnie dochód rozporządzalny determinuje w największym stopniu zachowania konsumentów na rynku. Celem artykułu jest przedstawienie sytuacji materialnej osób starszych w Polsce. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej skoncentrowano się na omówieniu konceptualizacji badań i scharakteryzowaniu próby badawczej. W części drugiej opracowania po syntetycznym wyjaśnieniu istotny rozporządzalnych dochodów, uwagę skupiono na przeanalizowaniu poziomu dochodów i subiektywnej oceny sytuacji materialnej polskich seniorów. Natomiast część trzecia opracowania została poświecona oszczędnościom osób starszych w Polsce. W tej części artykułu po krótkim przeglądzie literatury przedmiotu, na podstawie wyników badań przeanalizowano strukturę, preferencje oraz cele gromadzenia oszczędności przez polskich seniorów.

8

Sustainable consumption in consumer behaviour of young Polish consumers

100%

Zalega T.

Studia Ekonomiczne

|

2019

|

vol. 383

82-107

EN

On the basis of a critical analysis of related literature, the article attempts to explain the concept and essence of sustainable consumption, a dynamically evolving consumer trend, and its connection with Fair Trade. The article seeks to identify young people’s consumer attitudes and behaviours that can be defined as sustainable consumption. It strives to explain what most motivates young people to participate in sustainable consumption. The tool used to conduct the research was the original author’s questionnaire comprising 50 closed-ended questions regarding alternative consumer trends, including sustainable consumption. The survey was carried out from 1st February to 1st May, 2018. In accordance with the research assumptions, 589 people aged 18-34, belonging to the Y and Z Generations, took part in the survey. The research has shown that young people’s pro-environmental behaviours that can be classified as sustainable consumption depend on their gender, age, monthly disposable income, and place of residence.

PL

W artykule, w oparciu o krytyczną analizę literatury przedmiotu, podjęto próbę wyjaśnienia pojęcia i istoty dynamicznie rozwijającego się trendu konsumenckiego, jakim jest zrównoważona konsumpcja, a następie jego powiązania z ideą Sprawiedliwego Handlu. Celem artykułu jest identyfikacja postaw i zachowań konsumenckich młodych polskich konsumentów, które wpisują się w ideę zrównoważonej konsumpcji. W opracowaniu podjęto próbę wyjaśnienia, co najbardziej motywuje młodych ludzi do uczestniczenia w zrównoważonej konsumpcji. Narzędziem wykorzystanym do przeprowadzenia badania był autorski kwestionariusz składający się z 50 pytań zamkniętych, dotyczący alternatywnych trendów konsumenckich, w tym zrównoważonej konsumpcji. Badania zostały przeprowadzone w okresie od 1 lutego do 1 maja 2018 roku. Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi w badaniu wzięło udział 589 osób w wieku 18-34 lat, należących do pokolenia Y i Z. Przeprowadzone badania wykazały, że zachowania proekologiczne młodych osób, wpisujące się w ideę zrównoważonej konsumpcji, są uzależnione od płci respondentów, ich wieku, poziomu miesięcznego rozporządzalnego dochodu oraz miejsca zamieszkania.

9

Alternatywne trendy konsumenckie w miejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2013

|

issue 2013 (16)

56 - 78

PL

Artykuł jest poświęcony nowym trendom w zachowaniach polskich gospodarstw domowych w okresie współczesnego kryzysu. Po omówieniu metodologii badania oraz cech próby badawczej i jej charakterystyki, scharakteryzowano najważniejsze nowe trendy w zakresie konsumpcji, dostrzeżone wśród respondentów, które nabierały na sile w okresie kryzysu, takie jak: świadoma konsumpcja, sprytne zakupy, konsumpcja kolaboratywna, freeganizm, social media, wirtualna konsumpcja oraz domocentryzacja. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.

EN

The article analyses new trends in the behaviour of Polish households during the present crisis. The description of the research methodology and the sample used is followed by a discussion of major consumption trends observed among the respondents, such as cocooning, conscious consumption, smart shopping, collaborative consumption, freeganism and use of social media, virtualization consumption, which become more pronounced in periods of crisis. The article concludes with assummation of the discussion and major conclusions.

10

Environmental Awareness, Green Consumerism and Environmentally Conscious Consumer Behaviour of Polish Seniors. Research Report

100%

Zalega T.

Problemy Zarządzania

|

2018

|

issue 3/2018 (75), t. 1

114-131

EN

This article is a research exercise. The discussion presented in this study focuses on consumer behaviour of people aged 65+ in Poland that may be classified as green consumerism. The main aim of the article is to provide some insight into environmental awareness and environmentally conscious consumer behaviour of Polish seniors. The basis for the conclusions is provided by direct research conducted in the form of a survey questionnaire on a sample of 1786 people aged 65+ from March to September 2017 in ten Polish cities of various populations and sizes.

PL

Artykuł ma charakter badawczy. Prezentowane w opracowaniu rozważania koncentrują się na zachowaniach konsumenckich osób w wieku 65+ w Polsce wpisujących się w ekologizację konsumpcji. Głównym celem artykułu jest uchwycenie świadomości ekologicznej i proekologicznych zachowań konsumenckich polskich seniorów. Podstawę wnioskowania stanowią informacje pochodzące z badań bezpośrednich przeprowadzonych w okresie od marca do września 2017 roku w formie wywiadu kwestionariuszowego na próbie 1786 osób w wieku 65+ w dziesięciu miastach Polski o zróżnicowanej liczbie ludności oraz wielkości.

11

Mikrouwarunkowania potrzeb i zachowań rynkowych gospodarstw domowych a nowa konsumpcja

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2011

|

issue 1–2/2011 (12–13)

79 - 106

PL

Artykuł podejmuje problem przesłanek iż uwarunkowań o charakterze mikroekonomicznym potrzeb i konsumpcji gospodarstwa domowego oraz nowych zjawisk i wyzwań w zakresie konsumpcji obserwowanych pod koniec XX i w pierwszej dekadzie XXI wieku. Struktura artykułu jest następująca. Po rozważaniach skupiających się na czynnikach mikroekonomicznych kształtujących potrzeby i zachowania rynkowe gospodarstw domowych, podjęto próbę przeanalizowania grupy determinant: biologicznych, ekonomicznych, społeczno-psychologicznych i kulturowych, które wskazują m.in. na siłę oraz sposób oddziaływania na poziom i strukturę konsumpcji. W dalszej części artykułu skoncentrowano się na omówieniu nowych trendów w zachowaniach nabywczych gospodarstw domowych. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.

12

Rozwój zrównoważony a ekonomia zrównoważonego rozwoju – zarys problematyki

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2016

|

issue 1/2016 (20)

101-122

PL

Koncepcja rozwoju zrównoważonego, a co za tym idzie rozwój ekonomii zrównoważonego rozwoju, stała się przedmiotem wzmożonego zainteresowania naukowców i kręgów biznesu po pierwszej Konferencji ONZ w Sztokholmie w 1972 r., a następnie po drugim Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro dwie dekady później. To właśnie na drugim Szczycie Ziemi, którego hasłem przewodnim było „Środowisko i Rozwój”, a w którym uczestniczyły oficjalnie 172 państwa i około 2400 osób z organizacji pozarządowych, za najistotniejsze przyczyny narastania globalnych problemów rozwojowych uznano niezrównoważoną konsumpcję i produkcję. Zaczęto poszukiwać modeli zrównoważonego i stabilnego rozwoju gospodarki, uwzględniając ochronę ekosystemów przed nadmierną eksploatacją i uwarunkowania ekologiczne działalności człowieka. Proces ten, nieprzypadkowo, zbiegł się w czasie z rozwojem ekonomii zrównoważonego rozwoju. Celem autora jest przybliżenie Czytelnikowi obszaru zainteresowań ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz przedstawienie jej historycznych korzeni. Zaprezentowane w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. W pierwszej części tekstu skupiono się na genezie, pojęciu oraz wyjaśnieniu zasad, celów i ładów rozwoju zrównoważonego, a następnie na omówieniu zależności między rozwojem zrównoważonym a zrównoważoną produkcją, konsumpcją i marketingiem. Natomiast w dalszej omówiono pojęcie i założenia ekonomii zrównoważonego rozwoju oraz homo sustinens jako podstawową koncepcję, na której opiera się istota ekonomii zrównoważonego rozwoju.

EN

The concept of sustainable development, and thus the evolution of the economics of sustainable development, became the subject of increased interest of researchers and businesses after the first UN Conference in Stockholm in 1972, and then after the second Earth Summit in Rio de Janeiro two decades later. It is at the second Earth Summit with its “Environment and Development” motto, which was attended officially by 172 countries and approximately 2400 representatives of non-governmental organisations, where unsustainable consumption and production were recognised as the most important causes of growing global development problems. Attempts were made to find models of sustainable and stable economic development that took into account the protection of ecosystems from overexploitation and determinants of ecological human activity. It was no accident that this process coincided with the progress of economics of sustainable development. This article aims at providing an insight into economics of sustainable development and presenting its historical roots. The issues herein do not describe its whole range, but only selected elements. The structure of this article is as follows. The first part focuses on the origins, concept and principles, objectives and orders of sustainable development. Further, the concept and assumptions of sustainable development economics and homo sustinens as the basic underlying notion are discussed.

13

Ekonomia ewolucyjna jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2015

|

issue 2/2015 (19)

157-177

PL

Ekonomia ewolucyjna zaliczana jest do ekonomii heterodoksyjnej, której obszar zainteresowań koncentruje się na zagadnieniach związanych ze zmianami zachodzącymi w systemie ekonomicznym oraz ich przesłankami i konsekwencjami. Współczesna ekonomia ewolucyjna, akceptując, że rzeczywistość jest dynamiczna, skupia się na badaniu tego, w jaki sposób ewoluuje gospodarka, szukając źródeł i mechanizmów dynamiki. W tych stwierdzeniach można zawrzeć podstawowy wyróżnik ontologiczny i metodologiczny ekonomii ewolucyjnej. Celem artykułu jest zdefiniowanie ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawienie jej historycznych korzeni, współczesnych poglądów oraz perspektywy rozwoju. Zagadnienia przedstawione w opracowaniu nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. Artykuł ma charakter teoretyczny i składa się z pięciu części. W pierwszej części tekstu skupiono się na wyjaśnieniu pojęcia i kluczowych założeń ewolucjonizmu w naukach społecznych. W dalszej części artykułu omówiono istotę ekonomii ewolucyjnej, a także przedstawiono jej korzenie. Z uwagi na wymogi objętościowe czasopisma skoncentrowano się wyłącznie na prezentacji poglądów najważniejszych przedstawicieli tej dyscypliny naukowej. W końcowej części artykułu, w sposób syntetyczny, przybliżono najważniejsze słabości ekonomii ewolucyjnej oraz perspektywy jej rozwoju.

EN

Evolutionary economics is considered to be part of heterodox economics, which focuses on developments in the economic system, their reasons and consequences. Accepting that the reality is dynamic, contemporary evolutionary economics examines the ways in which the economy evolves, seeking origins and mechanisms of its dynamics. These statements reflect the fundamental ontological and methodological characteristics of evolutionary economics. This article aims at defining evolutionary economics and presenting its historical roots, current views and prospects for development. The issues put forward do not describe its entire range, but only selected elements. This paper is theoretical and consists of five parts. The first part concentrates on explaining the concept and key assumptions of evolutionism in social sciences. Further, the essence of evolutionary economics and its origins are discussed. Owing to the length requirements, the focus is exclusively on presenting the views of the most prominent representatives of this scientific discipline. The final part synthesises fundamental weaknesses of evolutionary economics and prospects for its development.

14

Determinants considered by Polish seniors when purchasing food and some durable goods

100%

Zalega T.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2017

|

vol. 51

367-384

EN

The ageing of societies is a commonplace process. It accompanies the development of the world population, although with different intensity. Age structures undergo transformations because of quantitative and qualitative changes affecting the course of demographic processes such as fertility, mortality, and migration, which are explained by general laws formulated by demographic transition theory. Moreover, human life expectancy is extended by continuing socio-economic changes, increasingly fast technological progress, rising living standard of populations, and advances and achievements of medicine. As a result, the number of elderly people grows faster than the number of births. Elderly persons are increasingly often perceived as a desirable and appreciated group of customers. They are important not only as consumers, but also as an object of research. The increasing proportion of elderly consumers and their economic emancipation have a significant effect on both the level and structure of consumption. The aim of the article is to identify the shopping behaviours of elderly people in terms of consumer decision making. A short introduction is followed by part one of the article, which explains the notion of consumer behaviours and presents their major determinants. In part two, after the research methodology and the selection of the sample are discussed, the key factors affecting the purchases of food articles and selected market goods, alternative consumer trends, and places where older persons do their shopping are analysed.

PL

Starzenie się społeczeństw jest procesem powszechnym. Towarzyszy rozwojowi populacji na świecie, chociaż z pewnymi przesunięciami w czasie. Przeobrażenia w strukturach wieku ludności są wynikiem ilościowych i jakościowych zmian w kształtowaniu się takich procesów demograficznych, jak: płodność, umieralność, migracje, które podlegają ogólnym prawom wyjaśnianym przez teorię przejścia demograficznego. Ponadto postępujące zmiany społeczno-gospodarcze, coraz szybszy postęp techniczny, wzrost stopy życiowej ludności, rozwój i osiągnięcia medycyny, przyczyniają się do wydłużenia życia ludzkiego. Konsekwencją powyższych procesów jest szybszy wzrost liczby osób w podeszłym wieku, niż osób nowo narodzonych. Osoby starsze są coraz częściej traktowane jako pożądana i ceniona grupa konsumentów. To nie tylko ważny podmiot konsumpcji, ale także istotny podmiot badawczy. W sferze konsumpcji zwiększający się udział osób starszych i ich emancypacja ekonomiczna, w istotny sposób wpływają zarówno na poziom, jak i strukturę konsumpcji. Celem artykułu jest uchwycenie zachowań nabywczych osób starszych w zakresie podejmowania decyzji konsumenckich. Po krótkim wprowadzeniu, w pierwszej części artykułu skupiono uwagę na wyjaśnieniu pojęcia zachowań konsumenckich i wymienieniu ich podstawowych determinantach. Z kolei w drugiej części opracowania, po omówieniu metodologii badania oraz doboru próby badawczej, uwagę skupiono na najistotniejszych determinantach uwzględnianych przy zakupie artykułów żywnościowych i wybranych dóbr rynkowych, alternatywnych trendach konsumenckich oraz miejscu robienia zakupów przez osoby starsze.

15

Consumption Cocooning in Consumer Behaviour of Polish Seniors (Report from Own Research)

100%

Zalega T.

Handel Wewnętrzny

|

2018

|

issue 4 (375) tom I

410-422

EN

In the related literature, old age is increasingly recognised as a development phase where all areas evolve and transform: from medical and biological, through social and economic, to family-related, and personal, individual areas. Population ageing is ever more frequently perceived in the context of problems concerning various aspects of social and economic life. More and more seniors are following new consumer trends, including consumption cocooning. This article is a research exercise. Its primary aim is to provide some insight into cocooning and to identify the impact of this consumer trend on the decisions made by Polish seniors. The first part very synthetically explains the concept and essence of the consumption cocooning trend. The next section focuses on the research conceptualisation and a description of the research sample and its characteristics. Based on the conducted research, the last part attempts to define consumption cocooning within the decision-making process among people aged 65+.

PL

Starość jest coraz częściej ujmowana w literaturze przedmiotu jako faza rozwojowa, podlegająca ewolucji i przeobrażeniom we wszystkich obszarach – począwszy od medycznego, biologicznego, przez społeczny, gospodarczy, po rodzinny i osobisty, indywidualny. Starzenie się populacji jest z kolei coraz częściej postrzegane w wymiarze problemów dotyczących różnych sfer życia społecznego i gospodarczego. Seniorzy coraz częściej ulegają nowym trendom konsumenckim, do których zaliczana jest m.in. domocentryzacja konsumpcji. Artykuł ma charakter badawczy. Jego podstawowym celem jest przybliżenie pojęcia domocentryzmu oraz uchwycenie wpływu tego trendu konsumenckiego na przebieg procesu decyzyjnego polskich seniorów. W pierwszej części tekstu, w sposób bardzo syntetyczny, wyjaśniono pojęcie i istotę trendu konsumenckiego, jakim jest domocentryzacja konsumpcji. W dalszej części opracowania skoncentrowano się na konceptualizacji badań oraz opisie próby badawczej i jej cech charakterystycznych. Z kolei w ostatniej części tekstu, na podstawie przeprowadzonych badań, podjęto próbę uchwycenia domocentryzmu w procesie podejmowania decyzji konsumpcyjnych przez osoby w wieku 65+.

RU

Старость все чаще воспринимается в литуратуре по предмету как фаза развития, эволюирующая и видоизменяющаяся во всех сферах, начиная с медицинской, биологической, через социальную, экономическую, до семейной и личной, индивидуальной. Старение популяции, в свою очередь, все чаще видят сквозь призму проблем, касающихся разных сфер социально-экономической жизни. Пожилые лица все чаще подвергаются новым трендам, к которым относят, в частности, домоцентризм потребления. Статья имеет исследо- вательский характер. Основная цель ее – приблизить понятие домоцентризма и постичь влияние этого потребительского тренда на ход процесса принятия решений польскими пожилыми людьми. В первой части статьи, весьма син- тетически, объяснили понятие и суть потребительского тренда, каким является домоцентризм потребления. В ее дальнейшей части сосредоточились на концептуализации изучения и описании исследовательской выборки и ее характерных свойств. В последней же части текста, на сонове проведенного изучения, попытались постичь домоцентризм в процессе принятия потребительских решений лицами в возрасте свыше 65 лет.

16

Użytkowanie mieszkania i jego wyposażenie wśród polskich elit ekonomicznych ujęcie empiryczne

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2011

|

issue 1–2/2011 (12–13)

65 - 78

PL

Artykuł charakteryzuje uwarunkowania zaspokojenia potrzeb w zakresie mieszkania oraz wyposażenia gospodarstw domowych wysokodochodowych w niektóre dobra trwałego użytkowania. Jego celem podstawowym jest ukazanie sytuacji mieszkaniowej oraz zadowolenia z warunków mieszkaniowych i miejsca zamieszkania, a także konsumpcji dóbr trwałego użytku we wspomnianych gospodarstwach. Struktura artykułu jest następująca. Tekst rozpoczyna krótka metodologia i założenia badania. Następnie została przeanalizowana sytuacja mieszkaniowa oraz zadowolenie z miejsca zamieszkania. W dalszej części artykułu skoncentrowano się na analizie wyposażenia w dobra trwałego użytkowania w gospodarstwach domowych wysokodochodowych. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł

17

Housing conditions and the use of alternative energy sources in households of senior citizens in Poland

100%

Zalega T.

Journal of Economics and Management

|

2017

|

vol. 29

139-160

EN

Aim/purpose – The article aims to show the housing situation, satisfaction with housing conditions and place of residence, and the use of renewable energy sources in urban households of Polish seniors. Design/methodology/approach – Direct research in the form of a survey questionnaire was carried out on a sample of 2537 households in 2014-2015 in ten Polish cities of various populations and sizes. In accordance with the research assumptions, the sample included persons over 65 years of age who took independent purchasing decisions in the market. In order to select the sample, the selective quota sampling procedure was used. The survey was conducted among participants of the University of the Third Age at state universities in: Warsaw, Kraków, Łódź, Poznań, Gdańsk, Katowice, Lublin, Białystok, Toruń and Wrocław, as well as among members of parochial clubs in parishes located in the Archdioceses of Warsaw, Kraków, Łódź, Białystok, Gdańsk, Katowice, Lublin, Poznań, Wrocław and the Dioceses of Warsaw-Praga and Toruń. Findings – The survey reveals that more than half of seniors’ households are satisfied with both the place of residence and housing conditions. The use of RES in seniors’ households looks slightly worse. Only 1.5% of all the surveyed households of persons aged 65+ invest in alternative energy sources to produce electricity and heat. Financial problems are the key barrier to the development of RES-related projects in their households. Research implications/limitations – Given the limited financial capacities, the study of housing conditions and the use of RES among people aged 65+ was confined solely to seniors’ households in the largest Polish cities. In those households, a relatively low share of RES often results from inadequate technical conditions for the connection of RES installations. Rural households generate slightly more electricity and heat from RES. Originality/value/contribution – This is one of the first studies published in Poland that attempt to provide some insight on RES used in urban households of people aged 65+.

18

Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii - zarys problemtyki

100%

Zalega T.

Studia i Materiały

|

2015

|

issue 1/2015 (18)

7-25

PL

Ekonomia behawioralna jest szybko rozwijającym się nurtem współczesnej ekonomii, powiązanym z badaniami empirycznymi i eksperymentalnymi. Wyróżniającą się cechą ekonomii behawioralnej jest jej interdyscyplinarność. Obserwacja podmiotów wymaga badań psychologicznych i socjologicznych, a budowanie teorii behawioralnych integracji wiedzy płynącej z nauk społecznych. Wymaga to od ekonomistów nie tylko poszerzenia obszaru zainteresowań, ale zerwania z założeniem racjonalności podmiotów. Ekonomia behawioralna oznacza więc wyjście poza wąskie granice narzucone przez koncepcję homo oeconomicus. Celem artykułu jest przybliżenie dokonań ekonomii behawioralnej. Przedstawione w opracowaniu zagadnienia nie opisują całego jej spektrum, a jedynie wybrane elementy. W pierwszej części tekstu skupiono się na związkach ekonomii z psychologią oraz genezie, pojęciu i cechach ekonomii behawioralnej. W dalszej części artykułu mówiono najważniejsze zarzuty wobec podejścia behawioralnego w ekonomii, a także przedstawiono behawioryzm w innych nurtach ekonomii. Ważniejsze wnioski kończą niniejsze opracowanie.

EN

Behavioural economics is a fast developing field in modern economics and is associated with empirical and experimental studies. A distinct characteristic of behavioural economics is its multidisciplinary nature. The observation of subjects requires psychological and sociological research, and, in order to define behavioural theories, it is necessary to integrate the knowledge developed within social sciences. Hence, economists must not only extend their area of interest, but also abandon the assumption about rational individuals. Behavioural economics thus goes beyond the narrow limits imposed by the homo oeconomicus concept. This article aims to present the achievements of behavioural economics. The issues presented in this study do not describe the whole range of behavioural economics, but only refer to selected elements. The first part focuses on the relationship between economics and psychology, and the origins, concept and characteristics of behavioural economics. Further, the most important objections against the behavioural approach to economics are discussed, together with behaviourism in other trends in economics. Finally, major conclusions end this study.

19

Assessment of the financial situation, determinants and the level of debt of seniors’ households

100%

Zalega T.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2018

|

vol. 55

41-59

EN

Population ageing is, on the one hand, a natural and inevitable process that occurs in every highly developed economy and, on the other hand, the biggest challenge for modern states, economies and entrepreneurs. This problem is beginning to affect Poland as well. Older people do not form a homogeneous group in terms of financial situation. Varying income levels of seniors’ households lead to marked differences also in the ways and purposes of spending money. Furthermore, such households also have an adverse structure of expenditure because of a small number of household members and a high proportion of fixed expenditure in the total spending. This article aims to assess the financial situation and the main causes and level of debt of seniors’ households. Secondary research results were also used in order to compare the author’s results with the research outcomes obtained by various research and scientific institutes.

PL

Starzenie się społeczeństwa jest z jednej strony naturalnym i nieuniknionym procesem, który uwidacznia się w każdej wysoko rozwiniętej gospodarce, a z drugiej strony największym wyzwaniem dla współczesnego państwa, gospodarek i przedsiębiorców. Problem ten zaczyna być istotny również w Polsce. Starsze osoby nie stanowią grupy homogenicznej z punktu widzenia sytuacji finansowej. Zróżnicowane poziomy dochodów gospodarstw domowych osób starszych prowadzą do różnic rynkowych również w sposobach i celach wydatkowania pieniędzy. Co więcej, takie gospodarstwa domowe charakteryzuje również niekorzystna struktura wydatków ze względu na niewielką liczbę członków gospodarstwa oraz wysoki udział stałych wydatków w całkowitym ich poziomie. Celem artykułu jest ocena sytuacji finansowej oraz głównych przyczyn i poziomu zadłużenia gospodarstw domowych osób starszych. Dodatkowo, wyniki badań zostały także wykorzystane do porównania rezultatów otrzymanych przez autora z wynikami badań uzyskanymi w innych ośrodkach badawczych i naukowych.

20

Oniomania in the purchasing behaviour of young Polish consumers – an economic approach

100%

Zalega T.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2020

|

issue 62

18-46

EN

W artykule, w oparciu o krytyczną analizę literatury, podjęto się próby wyjaśnienia pojęcia i istoty oniomanii. W literaturze przedmiotu problem oniomanii analizowany jest w ujęciu: antropologicznym, socjopedagogicznym, psychologicznym, psychiatrycznym i ekonomicznym. Niniejsze opracowanie koncentruje się wyłącznie na ekonomicznym wyjaśnieniu kompulsywnych zakupów występujących w zachowaniach konsumenckich osób młodych. Jego celem jest uchwycenie oniomanii w postawach i zachowaniach konsumenckich osób młodych, i wykazanie, że zachowania te są determinowane cechami demograficzno-społecznymi, takimi jak: płeć, wiek, poziom zamożności i miejsce zamieszkania. W przeprowadzonym badaniu skoncentrowano się na analizie wybranych czynników (stosunek do robienia zakupów, ilość czasu spędzanego na zakupach, częstotliwość ich robienia, uczucia towarzyszące konsumentom w trakcie robienia zakupów oraz produkty najczęściej nabywane), które wpływają na kompulsywne zakupy młodych konsumentów. Narzędziem wykorzystanym do przeprowadzenia badania był autorski kwestionariusz składający się z 50 pytań zamkniętych, dotyczący alternatywnych trendów konsumenckich, w tym oniomanii. Badania zostały przeprowadzone w okresie od 1 lutego do 1 maja 2018 roku. Uczestnicy byli rekrutowani poprzez stronę internetową „ankietka.pl”, a także poprzez kanały społecznościowe, takie jak Facebook, Whatsapp, Messenger oraz pocztę elektroniczną. Aby wziąć udział w badaniu, zainteresowane osoby musiały wejść na konkretną stronę internetową, gdzie widniał przygotowany dla nich kwestionariusz. Był on także rozesłany na specjalne fora, fanepage uniwersytetów i uczelni prywatnych. W badaniu wzięły udział osoby w wieku 18–34 lata należące do pokolenia Y i Z. Z przeprowadzonego badania wynika, że młode kobiety częściej cierpią z powodu oniomanii aniżeli mężczyźni. Nie tylko kilka razy w tygodniu chodzą na zakupy i są rozluźnione podczas ich robienia, to spędzają na nich powyżej 3 godzin. Ponadto potwierdzono w badaniu pozytywną korelację ale między płcią badanych (dotyczy to głównie kobiet) a oniomanią, oraz negatywną między kompulsywnymi zakupami a poziomem wykształcenia młodych respondentów i poziomem ich rozporządzalnych dochodów.

Refine search results

Uncertainty and Risk in Mainstream Economics: An Outline

Introduction

Konsumpcja dóbr trwałego użytku i zachowania przystosowawcze wśród polskich elit ekonomicznych w warunkach kryzysu

Dimensions of the influence of the virtualisation of consumption on the decision-making of young Polish consumers

Infrastruktura domowa i spożycie wybranych produktów żywnościowych wśród osób w wieku 65+ w świetle wyników badań własnych

Spożycie produktów żywnościowych w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego

Poziom dochodów i oszczędności osób starszych w Polsce w świetle wyników badań

Sustainable consumption in consumer behaviour of young Polish consumers

Alternatywne trendy konsumenckie w miejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu

Environmental Awareness, Green Consumerism and Environmentally Conscious Consumer Behaviour of Polish Seniors. Research Report

Mikrouwarunkowania potrzeb i zachowań rynkowych gospodarstw domowych a nowa konsumpcja

Rozwój zrównoważony a ekonomia zrównoważonego rozwoju – zarys problematyki

Ekonomia ewolucyjna jako jeden z nurtów współczesnej ekonomii – zarys problematyki

Determinants considered by Polish seniors when purchasing food and some durable goods

Consumption Cocooning in Consumer Behaviour of Polish Seniors (Report from Own Research)

Użytkowanie mieszkania i jego wyposażenie wśród polskich elit ekonomicznych ujęcie empiryczne

Housing conditions and the use of alternative energy sources in households of senior citizens in Poland

Ekonomia behawioralna jako nowy nurt ekonomii - zarys problemtyki

Assessment of the financial situation, determinants and the level of debt of seniors’ households

Oniomania in the purchasing behaviour of young Polish consumers – an economic approach