Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 14

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Przestrzenne zróżnicowanie przemian demograficznych w Polsce w latach 2002‒2011

100%
Kurek S.
Space – Society – Economy
|
2014
|
issue 13
43-73
EN
Contemporary demographic processes in Poland can be seen in the context of the process of suburbanisation leading to concentration of the population in the outer metropolitan areas and in terms of the theory of the second demographic transition, leading to a decline in fertility rates below the replacement rate. The aim of this study is to present contemporary demographic changes in Poland in spatial terms at the beginning of the twenty-first century, particularly in light of the changes between the two national censuses in Poland (in 2002 and 2011), supplemented by the current statistics from the Local Data Bank of Central Statistical Office in Poland. The following issues were investigated: population growth, net migration, natural increase and changes in the age composition of the population. A demographic typology of spatial units (districts) by J.W. Webb was conducted as well as typology of the age structure of the population by the typograph method. The analysis showed a high spatial polarization of demographic processes running between metropolitan and peripherals.
PL
Współczesne procesy demograficzne w Polsce można rozpatrywać w kontekście procesów suburbanizacji zmierzających do koncentracji ludności w zewnętrznej części obszarów metropolitalnych oraz w aspekcie teorii drugiego przejścia demograficznego, prowadzących do spadku poziomu dzietności poniżej granicy zastępowalności pokoleń. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie współczesnych przemian demograficznych w Polsce w ujęciu przestrzennym na początku XXI wieku, w szczególności w świetle zmian pomiędzy dwoma narodowymi spisami powszechnymi w Polsce (w 2002 i 2011 roku), uzupełnione statystyką bieżącą z Banku Danych Lokalnych GUS. Przeanalizowano takie zagadnienia jak: dynamika zaludnienia, przyrost naturalny, saldo migracji oraz zmiany w strukturze wieku ludności. Przeprowadzono typologię Webba dla powiatów oraz typologię struktury wieku ludności metodą typografów. Analiza wykazała dużą polaryzację przestrzenną przebiegających procesów demograficznych pomiędzy obszarami metropolitalnymi a peryferyjnymi.
2
Publication available in full text mode
Content available

Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej w świetle wybranych mierników

100%
Kurek S.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
|
2010
|
vol. 16
87-104
EN
The aim of this article is to show spatial disparities in the level of regional socio-economic development of the European Union, basing on selected demographic, social and economic indexes derived from the Eurostat database. For the comparison, EFTA regions as well as some candidate countries (Croatia) were taken into account. The analysis was made with the help of taxonomic methods, namely the taxonomic development index as well as cluster analysis based on the k-means method. The analysis confirmed existing disparities between eastern and western Europe, “old” and “new” European Union members, as well as between core and peripheral regions. The largest differences were recorded in terms of gross domestic product per inhabitant and household income. Having taken into account the period under study, it may be stated that the process of enlarging of EU leads to deepening of disproportion between its regions. The highest level of regional development was presented by the belt of urbanized area with the population of nearly 90 million, stretching from England through the Benelux countries, northern France, middle and southern Germany, Austria, Switzerland to northern Italy, called Blue Banana, Hot Banana, European Megalopolis or European Backbone. Existing demographic and socio-economic disparities between UE regions pose a challenge for regional policy to enhance its social, economic and territorial cohesion on one hand and to increase competitiveness between regions on the other, by investments in economy based on knowledge, increasing entrepreneurship, as well as increasing the potential in the R&D sector and developing IT technology.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zróżnicowanie zagranicznej turystyki przyjazdowej w Unii Europejskiej w czasach kryzysu gospodarczego

63%
Kurek S., Wacławik P.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
|
2013
|
vol. 24
9-24
PL
W okresie kryzysu ekonomicznego nastąpił spadek tempa wzrostu przyjazdów turystów zagranicznych, zarówno na świecie (np. w okresie 2008–2009 liczba przyjazdów turystów zagranicznychspadła z 919 do 880 mln), jak i w Unii Europejskiej (spadek z 486 do 462 mln). Celem niniejszego artykułu jest ukazanie wpływu światowego kryzysu ekonomicznego na natężenie i przestrzenne zróżnicowanie międzynarodowego ruchu turystycznego do krajów Unii Europejskiej na początku XXI wieku, ze szczególnym uwzględnieniem lat 2007–2011. Przeanalizowano przyjazdy turystów zagranicznych do Unii Europejskiej i jej wybranych krajów, generujących największy ruch przyjazdowy, oraz omówiono zmiany w strukturze tych przyjazdów. Przedstawiono także zróżnicowanie wpływów z turystyki międzynarodowej wybranych krajów UE w badanym okresie. Na ruch turystyczny wpływają także przemiany demograficzne, zwłaszcza proces starzenia się ludności. W związku z tym przebadano również zróżnicowanie ruchu turystycznego i wydatków na turystykę zagraniczną według wieku.
EN
During the economic crisis, there has been a decline in the rate of growth of foreign tourist arrivals, both in the world (for example, in 2008–2009 the number of foreign tourist arrivals fell from 919 to 880 million) and the European Union (down from 486 to 462 million). The purpose of this article is to show an impact of world economic crisis on the intensity and spatial variation of international tourism to the countries of the European Union at the beginning of the twenty-first century, with a particular focus on the years 2007–2011. The arrivals of foreign tourists to the European Union and its selected countries were shown generatings the most intensive tourism flows, as well as the changes in the structure of these arrivals were discussed. The diversity of international tourism receipts from selected EU countries during the given period of time was also investigated. Tourism flows are also affected by demographic changes, especially the aging of the population. Therefore the diversity of tourism flows and foreign tourism spending by age was examined.
4
Content available remote

Urbanisation and changes in fertility pattern in Poland and in the selected countries of Western and Southern Europe

63%
Kurek S., Lange M.
Bulletin of Geography. Socio-economic Series
|
2012
|
vol. 17
|
issue 17
77-85
EN
Since the beginning of the 1990s profound changes have occurred in reproductive behaviour in Central and Eastern Europe. They involve a sudden fall in the fertility rate, accompanied by an increase in the age of mothers giving birth to their first child, and a growth in the percentage of extramarital births. A similar course of changes in reproductive behaviour was observed almost a decade earlier in the countries of Southern Europe (Greece, Spain and Italy), and at the beginning of the 1960s in the countries of Western Europe (e.g. France). The aim of the study is to show the spatial changes in the fertility pattern in Poland compared to the selected European countries - Italy, Spain and France. Since new fertility patterns take hold most quickly among the inhabitants of large cities, as a result of the weaker effects of tradition and earlier formation of social norms owing to suburbanisation processes, the analysis of changes in reproductive behaviours will be conducted in the context of changes in urbanisation level. The time frame of the study encompasses an extended duration, especially taking into account the period of 1970-2010. For the comparison of large cities, data from 2010 or the nearest available were examined.
5
Publication available in full text mode
Content available

Założenia i wstępne wyniki europejskiego projektu badawczego FIFOBI w zakresie kształtowania kompetencji uczniów gimnazjum do prowadzenia działalności gospodarczej

63%
Kurek S., Rachwał T.
Przedsiębiorczość - Edukacja
|
2010
|
vol. 6
472-485
EN
The article aims at the presentation of guidelines and preliminary results of European research project „Fit for Business: Developing Business Competencies in School (FIFOBI)” in developing competencies among pupils in lower secondary school (gymnasium) for running business activity, based on premises associated with modern changes in world economy as well as with changes on the labour market. The analysis of core school curriculum, conducted within the first stage of research work, showed that a Polish pupil ought to be equipped with basic economic knowledge to a relatively large degree. However, it should be noticed that there are significant gaps in developing competences for running own business, particularly in management as well as in social competences, especially connected with solving conflicts and doing teamwork, and in personal competences, associated with entrepreneurial attitude (the records of the core curriculum are narrowed to planning further education and describing traits of an entrepreneurial person).
6
Publication available in full text mode
Content available

Przestrzenne zróżnicowanie zmian zaludnienia w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w okresie 1988–2011

51%
Kurek S., Wójtowicz M., Gałka J.
Studia Miejskie
|
2013
|
vol. 12
59-77
PL
Od początku lat 90. XX w. strefy podmiejskie dużych miast w Polsce (bez względu, jaki zasięg ich przyjmiemy) charakteryzują się swoistymi przemianami demograficznymi, odróżniającymi je od miast i obszarów wiejskich w granicach administracyjnych. Zmniejszenie natężenia migracji ze wsi do miast i zmiana ich kierunku na miasto wieś, a w szczególności miasto–strefa podmiejska spowodowały znaczące zmiany struktury wieku, a także ruchu naturalnego i, co za tym idzie, dynamiki zaludnienia gmin otaczających duże ośrodki miejskie. Celem badań jest określenie zmian w koncentracji przestrzennej ludności na obszarze Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Przeanalizowano także zmiany w relacjach pomiędzy głównymi składowymi przyrostu rzeczywistego ludności (przyrostem naturalnym i saldem migracji), aby określić poziom rozwoju procesów suburbanizacji demograficznej w poszczególnych strefach KOM. Analizę przeprowadzono w ujęciu gminnym w czterech przekrojach czasowych: 1988, 1995, 2002 oraz 2011 r. Badania zostały sfinansowane ze Środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS4/04200 w ramach projektu pt. „Przekształcenia wybranych struktur społeczno-demograficznych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego”.
EN
Since the beginning of the 1990s, suburban areas of large cities in Poland (regardless their extension) have a specific demographic changes which distinguish them from urban and rural areas within the administrative boundaries. The decline of the volume of migration from rural areas to cities and change of their direction from urban into rural areas, especially from urban to suburban areas have caused significant changes in the age structure and vital statistics and, hence, population dynamics within communities surrounding major urban centers. The aim of research is to entail changes in the concentration of the population in the Krakow Metropolitan Areas. We analyzed the changes in the relationships between the main components of the population growth (natural increase and net migration) to determine the level of demographic surbanization processes in the zones of Krakow Metropolitan Areas. The analysis was conducted in communes in four time sections: 1988, 1995, 2002 and 2011. The study was funded by the National Science Center, awarded by decision number DEC-2012/05/B/HS4/04200 for the project „Transformation of selected social-demographic structures in Krakow Metropolitan Area”.
7
Publication available in full text mode
Content available

Powiązania funkcjonalno-przestrzenne w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym w świetle dojazdów do pracy

51%
Kurek S., Wójtowicz M., Gałka J.
Studia Miejskie
|
2015
|
vol. 18
71-84
PL
Nasilający się od połowy lat 90. XX w. proces suburbanizacji i metropolizacji dużych miast Polski charakteryzuje się swoistymi przemianami społeczno-demograficznymi, wśród których jedną z najbardziej widocznych jest odwrócenie strumienia migracyjnego. Dominujący do początku lat 90. XX w. kierunek napływu z otaczających terenów wiejskich do miasta centralnego uległ odwróceniu i współcześnie dominuje odpływ z niego do stref zewnętrznych obszaru metropolitalnego. Migrują nie tylko mieszkańcy Krakowa, lecz także coraz częściej zakłady przemysłowe i usługowe, co prowadzi do rozwoju i różnicowania się powiązań funkcjonalno-przestrzennych w obrębie Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego. Celem pracy jest zbadanie zmian skali i kierunków tych powiązań w obrębie KOM przy wykorzystaniu danych dotyczących dojazdów do pracy zebranych przez GUS dla 2006 i 2011 r. Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS4/04200 w ramach projektu pt. Przekształcenia wybranych struktur społeczno-demograficznych Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego.
EN
The processes of suburbanization and metropolization of major Polish cities which have intensified since mid-1990s are characterized by specific socio-demographic changes, among which one of the most visible is the reversal of the direction of migration. Until the early 1990s migration from the countryside to the city center prevailed, however at present the outflow to external zone of the metropolitan area dominates. Not only the people of Kraków migrate but also increasingly the shift of industrial and service sectors to suburban zone is observed, which leads to the development and differentiation of functional and spatial relationships within the KMA. The aim of the study is to examine changes in the scale and direction of these relationships within the Kraków Metropolitan Area using data on commuting collected by the Central Statistical Office for the years 2006 and 2011
8
Content available remote

Differentiation of reproductive behaviour of the population of the Kraków Metropolitan Area in the light of survey research

51%
Gałka J., Kurek S., Wójtowicz M.
Bulletin of Geography. Socio-economic Series
|
2016
|
vol. 31
|
issue 31
45-57
EN
Metropolitan areas are the poles of economic growth of regions and countries. These areas are characterized by specific development cycles, which are related to the direction of population migrations. Accordingly, there is a phase of urbanisation, suburbanisation, disurbanisation and re-urbanisation. Studies show that most Polish metropolitan areas are undergoing the process of suburbanisation, which means the movement of population from the central city to its suburban area. This process entails a number of demographic, social and economic consequences. One of the main demographic consequences of suburbanisation is the change in the structure of the central city and its suburban area. The reason for this is the fact that migrations from the centre are usually undertaken by young people. Thus, the number of inhabitants of the central city declines and the population is ageing. Migrants from the city bring new patterns of social and demographic behaviour, which may be shown in, among others, the tendencies of indigenous people to change the traditional family model. This paper attempts to determine the reproductive behaviour patterns of the population of the Krakow Metropolitan Area (KMA) in the light of the survey. The surveys were conducted in selected KMA municipalities in 2013. The analysis of qualitative data, divided into two categories of respondents: immigrant and indigenous inhabitants, will give an answer to the question, what are the reproductive attitudes of the population and how they may affect the further development of these areas?
9
Publication available in full text mode
Content available

Kształtowanie kompetencji biznesowych uczniów gimnazjum w świetle opinii nauczycieli na podstawie wyników badań prowadzonych w ramach europejskiego projektu FIFOBI

51%
Kurek S., Rachwał T., Szubert M.
Przedsiębiorczość - Edukacja
|
2012
|
vol. 8
24-36
EN
The paper contains an analysis of the research results conducted among teachers in the research project FIFOBI – “Fit for business: developing business competencies in school”. The study consisted in interviews carried out with teachers of the citizenship subject in six lower secondary schools. The interviews were conducted in a specific situation connected with implementation a new Core Curriculum and new syllabuses for the subject. This paper presents teachers’ opinions regarding: the Core Curriculum for the citizenship subject as well as implementation of chosen syllabuses in relation to business skills development, a ranking of four business competencies that make up the business skills in a broad sense (as economic, social, personal and business competencies related with running your own business) in the process of teaching the citizenship subject, proposals for changes in the Core Curriculum (syllabuses) in the business education, resulting from implementation of their chosen syllabuses, teaching methods, pre-vocational education, evaluation of the educational process and its outcomes across all four competencies.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ procesów suburbanizacji na przemiany demograficzne krakowskiego obszaru metropolitalnego

51%
Kurek S., Gałka J., Wójtowicz M.
Studia Ekonomiczne
|
2015
|
vol. 223
206-222
PL
Procesy suburbanizacji, których intensywny rozwój w Polsce obserwujemy od lat 90. XX w. wpływają na zmiany w rozmieszczeniu ludności, ruchu naturalnym i wędrówkowym oraz strukturze wieku populacji. Celem niniejszego opracowania jest określenie, w jaki sposób procesy suburbanizacji przyczyniły się do zmian demograficznych w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym (KOM) w okresie 1995-2013. Wzięto pod uwagę wskaźniki dynamiki zaludnienia, salda migracji, przyrostu naturalnego oraz udziały ekonomicznych grup wieku ludności. Ponadto, aby odpowiedzieć na pytanie o wpływ procesów suburbanizacyjnych na zachowania prokreacyjne ludności, przeprowadzono badania ankietowe w strefie podmiejskiej i dojazdów do pracy w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym. Łącznie zebrano 1020 ankiet. Badania zostały sfinansowane ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS4/04200 w ramach projektu badawczego.
EN
Rapid development of the process of suburbanization, observed in Poland since the 1990s has affected population distribution, natural increase and migration as well as the population age composition. The purpose of this study is to determine how the processes of suburbanization have contributed to the demographic changes in the Cracow Metropolitan Area (CMA) in the period of 1995-2013. The following measures were taken into consideration: population growth rates, net migration rate, natural growth rate and the shares of the population age groups. Also, to answer the question about the impact of suburban processes on reproductive behavior of the population in the metropolitan area, a survey was conducted in the suburban and commuting zone of the Cracow Metropolitan Area. A total of 1,020 questionnaires were collected. The study was funded by the National Science Center, awarded by decision number DEC--2012/05/B/HS4/04200 for the project “Transformation of selected social-demographic structures in Cracow Metropolitan Area”.
11
Publication available in full text mode
Content available

DOES THE PROCESS OF SHRINKING CONCERN ALSO SMALL TOWNS? LESSONS FROM POLAND

51%
Bartosiewicz B., Kwiatek-Sołtys A., Kurek S.
Quaestiones Geographicae
|
2019
|
vol. 38
|
issue 4
EN
The approach to the issue of shrinking cities is undergoing constant changes. Originally, this process was referred primarily to the progressing depopulation connected with a deteriorating economic situation. Presently, works on shrinking cities mainly focus on the challenges posed by the problem rather than the delimitation questions. Do the shrinking also apply to the situation of small towns, and if so, to what extent may small towns shrink? Being conscious of the multidimensional nature of the topic discussed, the authors took measures aimed at singling out a group of shrinking towns from the whole set of small towns in Poland. The identification of depopulating centres consisted in pointing to those shrinking both in terms of their demography and economy. This type of research gives rise to all types of methodological problems such as which tools should be used to measure town shrinking or which data should be selected for the research, an issue particularly important for small towns where the range of indicators available is rather limited. What conclusions may be drawn from the conducted analysis? Do small towns in Poland shrink? On the basis of the conducted research the answer is no. With regard to demography, the process of shrinking concerns only 30 towns (4.5%). And this group includes only four which additionally shrink in economic terms.
12
Publication available in full text mode
Content available

Kształtowanie kompetencji osobistych i społecznych w szkolnictwie zawodowym dla sektora handlu detalicznego w świetle opinii partnerów społecznych

51%
Kilar W., Kurek S., Rachwał T.
Przedsiębiorczość - Edukacja
|
2013
|
vol. 9
273-288
PL
Celem artykułu jest przedstawienie roli kompetencji osobistych i społecznych jako składowych postawy przedsiębiorczej w warunkach kryzysu gospodarczego, którego jednym z przejawów jest wzrastające bezrobocie, szczególnie wśród ludzi młodych. Szczególna uwaga zostanie skierowana na kształcenie tych kompetencji w szkolnictwie zawodowym, przygotowującym do pracy w sektorze handlu detalicznego na podstawie celów i założeń międzynarodowego projektu badawczo- -edukacyjnego „Kompetencje Sektora Handlu Detalicznego – kształtowanie kompetencji osobistych i społecznych w szkolnictwie zawodowym dla sektora handlu detalicznego (ReSeCo)”. W artykule przedstawiono także ważniejsze wnioski z analizy opinii partnerów społecznych odnośnie potrzeb i wymagań w sektorze sprzedaży detalicznej w zakresie rozwijania kompetencji osobistych i społecznych oraz przydatności proponowanych materiałów dydaktycznych.
13
Publication available in full text mode
Content available

Industrial and commercial suburbanization in post-socialist city: the Kraków Metropolitan Area (Poland)

51%
Kurek S., Rachwał T., Wójtowicz M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
|
2014
|
vol. 5
55-76
EN
The subject of this paper is the issue of urban sprawling in the Kraków Metropolitan Area (Poland). Particular attention is paid on the changing role of industry as one of the key elements of development and metropolization of cities in post-socialist, emerging economies. The role of the industry in terms of activation of labor resources has been diminishing, which is connected to the automation of manufacturing processes and relocations of labor-intensive activities to regions with lower production costs. However, the industry, particularly hightech manufacturing, plays a significant role in stimulating research and development sector and generate innovations as a key component of the knowledge-based economy. The innovative industrial companies are one of the most important elements of the structure of metropolitan cities. The analysis of this process is based on data on employment and the operation of selected industrial companies, with particular emphasis on their shift from the city to the suburbs. The process of decentralization of high-order producer services, cultural services as well as advanced informational services is one of the most important features of modern urban areas and has been identified by many researchers.
14
Publication available in full text mode
Content available

Proces starzenia się ludności miejskich obszarów funkcjonalnych (MOF) w Polsce w latach 1990–2016

51%
Wójtowicz M., Kurek S., Gałka J.
Studia Miejskie
|
2019
|
vol. 33
9-38
EN
The population aging process, which intensified in Poland at the turn of the 20th and the 21st centuries, was particularly intensive in cities. Its pace and size were conditioned by the economic situation of urban centers and how they managed to go through the economic transformation. Contemporary cities, and the socio-demographic processes taking place in them, are increasingly associated with neighbouring rural hinterland, creating functional urban areas (FUA). The aim of the article is to examine the pace and spatial diversity of the aging process in the functional urban areas in Poland. The 151 FUAs divided into six hierarchical levels were studied. The advancement of the aging process of residents of the FUAs has been studied, taking into account their division into the core and the external zone. The study indicates that in the analysed period the aging of the FUA’s population was faster than in the other, peripheral areas of the country. It should be noted, however, that the official data used in this study do not include unregistered migration outflow from peripheral areas, which can affect the level of ageing of their residents. At the beginning of the 1990s, the aging process was the most advanced in the FUAs which were the highest in the hierarchy, however, with the passage of time, its convergence took place. On the other hand, within individual types of FUA’s, the division into more advanced cores and “younger” outer zones is maintained.
PL
Proces starzenia się ludności, który nasilił się w Polsce na przełomie XX i XXI w., przebiegał szczególnie intensywnie w miastach. Jego tempo i wielkość uwarunkowane były sytuacją ekonomiczną ośrodków miejskich oraz tym, jak udało im się przejść transformację gospodarczą. Współczesne miasta oraz zachodzące w nich procesy społeczno-demograficzne, coraz silniej wiążą się z sąsiadującymi z nimi obszarami wiejskimi, tworząc miejskie obszary funkcjonalne (MOF). Celem artykułu jest zbadanie tempa oraz przestrzennego zróżnicowania procesu starzenia się ludności w miejskich obszarach funkcjonalnych. W badaniach wzięto do analizy 151 MOF-ów podzielonych na sześć poziomów hierarchicznych. Zaawan-sowanie procesu starzenia się mieszkańców MOF-ów badano w podziale na rdzeń i strefę zewnętrzną. Przeprowadzone badania wskazują, że w analizowanym okresie starzenie ludności MOF-ów przebiegało szybciej, niż pozostałych, peryferyjnych obszarów kraju. Należy jednak podkreślić, że oficjalne dane wykorzystane w badaniach nie uwzględniają nierejestrowanego odpływu migracyjnego z obszarów peryferyjnych, co może wpływać na zaniżenie poziomu starości ich mieszkańców. Na początku lat 90. XX w. proces starzenia się był najbardziej zaawansowany w MOF-ach ulokowanych najwyżej w hierarchii, jednakże z upływem czasu doszło do jego konwergencji. Natomiast w obrębie poszczególnych typów MOF-ów utrzymuje się podział na bardziej zaawansowane w procesie starzenia się rdzenie i „młodsze” strefy zewnętrzne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.