Results found: 1

Search results

Sort By:

Limit search:

Problematyka żup solnych w kontraktach skarbowych na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku

100%

Wrona G.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

2019

vol. XVI (2019)

issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego

219-237

W kontraktach skarbowych na dobra ekonomii samborskiej z XVII i XVIII w. uwzględniano zapisy związane z działaniem na jej obszarze żup (warzelni) soli. Przedsiębiorstwa solne były źródłem znacznych dochodów wpływających do monarszego skarbca, stąd też wynika szczególna troska władz skarbowych o ich właściwe funkcjonowanie. Znalazła ona swoje odzwierciedlenie w treści umów skarbowych zawieranych z przyszłymi administratorami bądź dzierżawcami ekonomii. Wśród ich różnorakich uprawnień i kompetencji znalazły się zalecenia dotyczące szeroko rozumianej gospodarki solnej Samborszczyzny. W artykule omówiono ogólne kwestie związane z organizacją pracy samborskich salin, procesem produkcji soli i zaopatrywaniem w nią północnych ziem Rzeczypospolitej, o których wzmiankowano w umowach skarbowych. Przedstawiono członków aparatu nadzorującego pracę przedsiębiorstw żupnych oraz omówiono ich kompetencje. Scharakteryzowano także uprawnienia administratorów względem żup oraz powinności ludności chłopskiej na rzecz warzelni dotyczące m.in. wywozu drewna z lasów królewskich i przewożenia soli z żup do nadsańskich składów. Omówiono też rolę i znaczenie składów (magazynów) solnych w transporcie soli szlacheckiej i trudności towarzyszące organizacji spławu wiślanego.

The aim of the article is to present the issues concerning the management of salt contained in the treasury contracts for Sambor crown estate in the second half of seventeenth and eighteenth century. The contracts signed between the king and administrators were concluded various rights and responsibilities of managers of the crown estate in terms of organization and functioning the lands and the position of people living in it. Among them, they are also mentioned different powers related to the saltworks. They were functioned in the territory of Sambor crown estate and were an important source of significant revenue flowing into the royal treasury. The article discusses general issues, mentioned in contracts, related to the organization of saltworks, the process of salt production and supply of its to northern territories of the the Polish– Lithuanian Commonwealth. It also analyses the role of the members of management and supervisory in saltworks. Moreover, it shows different control and management powers of administrators as well as the various duties of the royal peasant, concerning for instance the obligation of carrying the wood from the forest to saltworks or transporting barrels of salt to the warehouses situated near the San river. The author of the article discuss the role and importance of salt stores (warehouses) in the transport of salt and difficulties associated with the organization of the Vistula rafting.

Казначейские контракты на продукты Самборской экономии с 17-го и 18- го веков включали положения, касающиеся работы соляных шахт на ее территории. Соляные предприятия являлись источником значительных доходов, поступающих в коронную казну, и поэтому налоговые органы уделяли особое внимание их надлежащему функционированию. Это нашло свое отражение в содержании казначейских контрактов, заключенных с будущими администраторами или арендаторами экономики. Среди их различных полномочий и компетенций были рекомендации по широкому пониманию соленого хозяйства Самборщины. В статье рассматриваются общие вопросы, связанные с организацией работы самборской добычи соли, процессом производства соли и ее доставки на северные территории Речи Посполитой, которые были упомянуты в казначейских договорах. Представлено членов аппарата, контролирующего работу соляных предприятий, и обсуждено их компетенции. Автор характеризует права администраторов в отношении солеварен и обязанности крестьянского населения в отношении соляных предприятий касающиеся м.п. транспортировки дерева из королевских лесов и соли из солеварен в магазины на реке Сан. В статье обсуждается также роль и значение складов соли в транспортировке шляхетской соли и трудности, связанные с организацией транспорта по Висле.

Refine search results

1 Wschodni Rocznik Humanistyczny

1 Wrona G.

1 2019

Search results

Problematyka żup solnych w kontraktach skarbowych na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku