Search results

1

Wygnanie z domu pewności. O konieczności rezygnacji z „myśli ukończonej”. Perspektywa filozofii Lwa Szestowa

100%

STENCEL N.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2020

|

vol. 33

|

issue 2 (130)

EN

The article offers an interpretation of Lev Shestov’s philosophy. On the one hand, the context of the considerations is provided by the intellectual currents seeking philosophical certainty, those preceding Shestov’s ideas as well as the ones contemporary to him. On the other hand, though, Shestov’s reflection is juxtaposed with postmodernist philosophy.The special focus is the problem of the so-called ‘completed thought.’ Shestov is described as a philosopher who, unlike Descartes or Kant, consciously and thoroughly abandoned the idea of philosophy ever being completed. His ideas radically differ also from those proposed by postmodernists and deconstructionists, for instance Derrida, Barthes, Foucault, or Guattari and Deleuze, who-as the author of the paper demonstrates-only apparently pursue ‘open philosophy,’ having actually focused on a closed discourse.

PL

Artykuł stanowi próbę interpretacji filozofii Lwa Szestowa. Kontekst rozważań stanowią z jednej strony wcześniejsze niż myśl autora oraz współczesne jej nurty intelektualne poszukujące wiedzy pewnej, z drugiej zaś współczesna filozofia postmodernistyczna. Przedmiotem szczególnego namysłu jest w tekście problem tak zwanej „myśli ukończonej” – Szestow ukazany został jako filozof, który – w przeciwieństwie do Kartezjusza i Kanta – świadomie i prawdziwie z niej rezygnuje. Myśl Szestowa pozostaje radykalnie różna także od refleksji filozofów współczesnych: postmodernistów i dekonstrukcjonistów, jak Derrida, Barthes, Foucault czy Guattari i Deleuze, którzy – jak wykazuje autorka – tylko pozornie uprawiają „filozofię otwartą”, w rzeczywistości skupiając się na zamkniętym dyskursie.

2

Iluzja postępu? O filozoficznym sensie zwrotu cyfrowego w humanistyce

100%

STENCEL N.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2015

|

vol. 28

|

issue 4 (112)

EN

The article comprises a description of the phenomenon of the so-called digital turn in the humanities in the context of the paradigm of the humanities and with reference to the meaning of the notion of progress in various research fields. The context for the author’s critical remarks on the digital turn in the humanities is provided by the ideas present in works of Hans G. Gadamer, Wilhelm Dilthey, Thomas Kuhn, and Leszek Kołakowski, who discussed the problems of the status and the nature of the humanities and defined the specific tasks the humanities should pursue. The author investigates the concept of ‘digitalization’ in its possible application to the humanities, as well as the issue of what determines the ‘digital’ nature of research in the case of the humanities. In the light of the author’s considerations, the project of the digital turn in the humanities has appeared as a result of the claim, resulting from the hegemony of science, that any type of research needs to produce objectively verified results, thus following the paradigm of an all-embracing research harmony. ‘Digitalization’ of the humanities is also described in the context of the consequences of tendencies such as automation of the process of interpretation and text ‘dethronement’ for the sake of image ‘enthronement.’ The key issue remains the understanding of the concept of progress in the context of the paradigm of the humanities. Translated by Dorota Chabrajska

PL

Celem artykułu jest opisanie zjawiska tak zwanego zwrotu cyfrowego w humanistyce w kontekście paradygmatu nauk humanistycznych oraz w odniesieniu do znaczenia pojęcia postępu w przypadku różnych dziedzin nauki. Oparciem dla diagnoz krytycznych wobec założeń zwrotu cyfrowego są między innymi poglądy Hansa G. Gadamera, Wilhelma Diltheya, Thomasa Kuhna i Leszka Kołakowskiego, którzy podejmowali problematykę statusu nauk humanistycznych, ich specyfiki oraz wyodrębnienia ich zadań. W toku analiz postawione zostaje pytanie o samą definicję „cyfryzacji” humanistyki, a także o to, co decyduje o „digitalnym” charakterze badań. Projekt zwrotu cyfrowego – w świetle tych rozważań – wydaje się nawiązywać do tezy o potrzebie wszechogarniającej harmonii i obiektywizacji w badaniach naukowych, która to potrzeba jest rezultatem dominującego statusu nauk ścisłych. „Cyfryzacja” humanistyki zostaje również przedstawiona w świetle konsekwencji, jakie mogą przynieść tendencje takie, jak automatyzacja procesu interpretacji oraz detronizacja tekstu na rzecz obrazu. Kluczowym zagadnieniem pozostaje przy tym rozumienie pojęcia postępu w ścisłym odniesieniu do paradygmatu nauk humanistycznych.

3

„Czy Ty jesteś Bóg mój, czy widmo jakie?”. Ślady lęku przed szaleństwem w Dzienniczku św. Faustyny Kowalskiej

100%

STENCEL N.

Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

|

2015

|

vol. 28

|

issue 2 (110)

EN

This article attempts to describe the signs of fear of madness in the Diary of Saint Maria Faustyna Kowalska. The author discusses the background against which fear of madness manifests itself in the mystical experience, the stage of the experience in question at which such fear may appear, as well as its causes. The question the author proceeds to answer is why the fear of madness a mystic experiences turns out so acute despite the grace of God he or she has apparently received. The considerations are rooted to some extent in the achievements of the psychology of religion. However, a separate methodology is applied in the scrutiny of the matter of the text, the methodological framework being provided by selected ideas put forward by Steven T. Katz and Roland Barthes, particularly with reference to the ways in which subjectivity may be approached through textual analysis. Thus a mystic is considered primarily as the author of the text in which ‘traces’ and ‘remnants’ of the particular mystical experience have been left, barely mediating the experience itself. Another issue discussed in the article is that of the mystic’s ‘inexpressibility’ and of his or her transgression of the language-based community. The problem of fear of madness is additionally embedded in the Old and New Testament tradition which held that madness is a state of holiness.

PL

Artykuł jest próbą dokonania opisu śladów lęku przed szaleństwem w Dzienniczku Faustyny Kowalskiej. Autorka bada, na jakim tle taki właśnie typ lęku pojawia się w doświadczeniu mistycznym, na jakim etapie tego doświadczenia występuje, skąd można wywodzić przyczyny tego rodzaju lęku i dlaczego okazuje się on tak dotkliwy mimo łaski, której doświadcza mistyk. Rozważania te autorka prowadzi w kontekście dorobku psychologii religii, przy czym, odnosząc się do materii tekstu, korzysta z innej metodologii: tłem metodologicznym są tu twierdzenia Stevena T. Katza oraz teoretycznoliterackie diagnozy Rolanda Barthesa dotyczące zagadnień pojmowania podmiotowości w tekście. W rezultacie analiz mistyk zostaje zrównany z autorem tekstu, który pozostawia jedynie „ślady” i „resztki” swojego doświadczenia zapośredniczone w materii zapisanego słowa. W artykule poruszony zostaje także problem „niewyrażalności” i wykroczenia przez mistyka poza wspólnotę ufundowaną na bazie języka. Problem lęku przed szaleństwem zostaje dodatkowo osadzony na tle obecnej w Starym i Nowym Testamencie tradycji pojmowania szaleństwa jako stanu świętości.

Refine search results

3 Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL

3 STENCEL N.

1 2020

2 2015

Wygnanie z domu pewności. O konieczności rezygnacji z „myśli ukończonej”. Perspektywa filozofii Lwa Szestowa

Iluzja postępu? O filozoficznym sensie zwrotu cyfrowego w humanistyce

„Czy Ty jesteś Bóg mój, czy widmo jakie?”. Ślady lęku przed szaleństwem w Dzienniczku św. Faustyny Kowalskiej