Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
Educational influence is among the essential tasks of school activities. It should be performed by all the teachers and especially by form tutors. The modern model of the form tutor was formed during the interwar period. After Poland regained independence, it also gained the opportunity of creating its own schools and of conducting educational tasks in accordance with the needs of the country and the society. Educating the youth became one of the most important tasks. The duties of form tutors had to be redefined, too. The educational authorities issued the relevant regulations, which were popularised by educational magazines and introduced into schools under the guidance of school principals and teachers’ boards.
PL
Sytuacja materialna nauczycieli w dwudziestoleciu międzywojennym była dość trudna. Odradzające się państwo nie mogło sprostać wszystkim potrzebom obywateli. Do najważniejszych należała odbudowa szkolnictwa i stworzenie jednolitego ustroju szkolnego. Realizatorami polityki oświatowej państwa byli nauczyciele, nie zawsze odpowiednio za swoją pracę wynagradzani. W obronie ich interesów występowały organizacje nauczycielskie. Jedną z nich był Związek Zawodowy Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich (ZZNPSŚ), który niejednokrotnie domagał się poprawy warunków życia i pracy nauczycieli zatrudnionych zarówno w szkołach państwowych, jak i prywatnych. W redagowanym przez Związek czasopiśmie „Ogniwo” publicyści uświadamiali nauczycielom ich prawa, informowali o wydawanych przez władze oświatowe ustawach i rozporządzeniach oraz o akcjach podejmowanych przez Związek w celu poprawy sytuacji finansowej pracowników oświaty. Przedmiotem niniejszej publikacji jest analiza tych działań Związku, o których pisano na łamach „Ogniwa”, organu prasowego ZZNPSŚ.
EN
Economic cirumstance of teachers in the interwar period was quite difficult. The regenerative state couldn't meet all needs of its citizens. One of the most important issues was to restore education and to create unified education system. Education Policy was realised by teachers, but their work was not always compensated properly. Teachers organisations came out in defence of their interest. One of them was the Polish Secondary School Teachers' Trade Union (ZZNPSŚ), which many times demanded improvement in life and work conditions of teachers employed both in state and private schools. In the magazine “Ogniwo” (“Link”) publicists made teachers aware their rights, informed about laws and writs issued by educational administrations and informed about the actions performed by the Trade Union to improve financial condition of the education's employees. The subject matter of the present paper is to analise all these activities of the Trade Union, that were described in the magazine “Ogniwo”, the press organ of the Polish Secondary School Teachers' Trade Union (ZZNPSŚ).
EN
The 20th century was called the child’s century by Ellen Key in 1905. Representatives of the mainstream of New Education in Western Europe and the United States of America drew attention to the necessity to change the attitude to a child, grant rights to the youngest children, carry out educational-pedagogical reforms in the early years of the 20th century. Polish educationalists of the interwar period, who maintained frequent contacts with foreign scientific centres, emphasised the importance of cognition of children and their needs and adapt to them protective-pedagogical activities. They paid particular attention to ensure the care and upbringing of children, which were orphaned, abandoned, sick and handicapped, as individuals most affected by fate. They asked for the competent organisation of educational environment and an appropriate choice of people who take the work with children and youth.
PL
Ellen Key w 1905 roku nazwała wiek XX „stuleciem dziecka”. Przedstawiciele nurtu nowego wychowania z Europy Zachodniej i ze Stanów Zjednoczonych już w pierwszych latach rozpoczynającego się stulecia zwrócili uwagę na konieczność zmiany podejścia do dziecka, przyznania praw najmłodszym oraz przeprowadzenia w szkołach reform dydaktyczno-wychowawczych. Polscy pedagodzy okresu dwudziestolecia międzywojennego, którzy utrzymywali częste kontakty z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, również podkreślali znaczenie poznania dziecka i jego potrzeb oraz dostosowania do nich oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych. Szczególną uwagę zwrócili na konieczność zapewnienia opieki i wychowania dzieciom osieroconym, opuszczonym, upośledzonym i chorym, jako jednostkom najbardziej poszkodowanym przez los. Apelowali też o właściwe zorganizowanie środowiska wychowawczego oraz o odpowiedni dobór osób, które podejmowały się pracy z dziećmi i młodzieżą.
EN
Antoni Krzyżanowski was deserved for Lublin as a teacher and educator in the interwar period. He worked as a teacher and principal at the school called „Szkoła Lubelska” (1919-1929) and in the Prywatne Żeńskie Gimnazjum (Private Female Intermediate School) and Liceum (preparatory school) of Waclawa Arciszowa (1929-1939). He actively worked on the Board of Higher Education Section of the Polish Teachers' Union (Zarząd Sekcji Szkolnictwa Średniego Związku Nauczucielstwa Polskiego), also belonged to the Association of Directors of Polish High Schools (Stowarzyszenie Dyrektorów Polskich Szkół Średnich). He was a member of the eductional commission on the branch of Polish Historical Society in Lublin. He took part in the work of the Lublin methodological spots of history and geography. As the principal of the intermediate school of W. Arciszowa cared for the material conditions and the appropriate educational and pedagogic level of the site. Thanks to his efforts, at the turn of the year 1934/35, the school received full powers of state schools. Director cared for young people entrusted to him. He aimed for creating girls the best conditions for development and education. Cared for the substantive preparation of teachers and their further education. He emphasized the need to self-study − not only in terms of tought subjects, but also in the widely understood issues of upbringing. He believed that every teacher must be an educator at the same time, so he was especially particular about the personal example of teachers in the education of young people. A. Krzyżanowski also looked after youth organisations, in order to bring up the schoolgirls entrusted to him to be aware of their duties citizens. Particular attention paid to developing youth self-government. He collaborated with his students' parents knowing that only a collaborative effort of the family and the school would deliver the intended results. He had a lot of ideas and plans for the future, unfortunately, the outbreak of war and death at the hands of the Nazi occupier interrupted his educational and pedagogical work.
XX
Antoni Krzyżanowski był zasłużonym dla Lublina pedagogiem okresu dwudziestolecia międzywojennego. Pracował jako nauczyciel i dyrektor w Szkole Lubelskiej (1919-1929) oraz w Prywatnym Żeńskim Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym Wacławy Arciszowej (1929-1939). Aktywnie działał w Zarządzie Sekcji Szkolnictwa Średniego Związku Nauczycielstwa Polskiego, należał też do Stowarzyszenia Dyrektorów Polskich Szkół Średnich. Był członkiem komisji dydaktycznej w Lubelskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Historycznego. Brał udział w pracach lubelskich ognisk metodycznych z zakresu historii i geografii. Jako dyrektor Gimnazjum W. Arciszowej dbał o warunki materialne i odpowiedni poziom dydaktyczno-wychowawczy placówki. Dzięki jego staraniom w roku szkolnym 1934/1935 szkoła uzyskała pełne uprawnienia szkół państwowych. Dyrektor troszczył się o powierzoną sobie młodzież. Dążył do stworzenia dziewczętom jak najlepszych warunków rozwoju i kształcenia. Dbał o odpowiednie przygotowanie merytoryczne nauczycieli i ich doskonalenie zawodowe. Podkreślał konieczność samokształcenia − nie tylko w zakresie wykładanych przedmiotów, ale również w szeroko pojętej problematyce wychowania. Uważał, że każdy nauczyciel musi być jednocześnie wychowawcą, dlatego szczególną uwagę zwracał na osobisty przykład nauczycieli w wychowaniu młodzieży. A. Krzyżanowski sprawował też opiekę nad organizacjami młodzieżowymi, chcąc wychować powierzone sobie uczennice na świadome swych obowiązków obywatelki. Szczególną uwagę zwracał na rozwijanie samorządności młodzieży. Współpracował z rodzicami uczennic wiedząc, że tylko wspólny wysiłek rodziny i szkoły przyniesie zamierzone rezultaty. Miał wiele pomysłów i planów na przyszłość, niestety wybuch wojny i tragiczna śmierć z rąk hitlerowskiego okupanta przerwała jego pracę oświatowo-wychowawczą.
PL
Celem artykułu jest ukazanie poglądów pracowników wyższych uczelni europejskich oraz polskich uniwersytetów w Krakowie i Lwowie na temat możliwości kształcenia kobiet na poziomie wyższym. Analizie jakościowej poddano materiał źródłowy pochodzący z czterech czasopism kobiecych: „Bluszcza”, „Tygodnika Mód i Powieści”, „Świtu”, „Dobrej Gospodyni” oraz „Kroniki Rodzinnej” – pisma kierowanego do rodzin.Ustalono, że w drugiej połowie XIX wieku na łamach czasopism niejednokrotnie zamieszczano artykuły zawierające wskazówki i przestrogi dla młodych Polek, które zamierzały podjąć studia wyższe na uniwersytetach zagranicznych. Uniwersytety w Szwajcarii i we Francji przyjmowały pierwsze studentki już w latach 60. XIX wieku, natomiast uniwersytety w Krakowie i Lwowie – dopiero trzydzieści lat później. Redakcje i publicyści czasopism informowali czytelniczki o warunkach studiowania, wymaganiach stawianych studentkom i napotykanych przez nie trudnościach. Przywoływano też opinie profesorów dotyczące zdolności kobiet do podjęcia kształcenia na poziomie wyższym. Początkowo opinie te były dość zróżnicowane, jednak obserwacja coraz liczniejszej grupy studiujących dziewcząt, ich pilności i zaangażowania w pracę spowodowały, że znaczna część naukowców uznała, iż dziewczęta mogą studiować z pożytkiem dla siebie i społeczeństwa.
EN
The aim of the article is to present the views of employees of European and Polish universities (Krakow and Lviv) on the possibility of educating women at the tertiary level. The source material taken from four women’s journals-Bluszcz, Tygodnik Mód i Powieści, Świt, and Dobra Gospodyni-as well as Kronika Rodzinna, a journal addressed to families, were subjected to qualitative analysis. It was found that in the second half of the 19th century, journals often published articles containing hints and warnings addressed to young Polish women who intended to study at universities abroad. Universities in Switzerland and France admitted their first female students as early as in the 1860s, while universities in Krakow and Lviv only did so 30 years later. Editors and journalists informed readers about the conditions of studying, the requirements for students, and the difficulties they could encounter. Professors’ opinions about women’s ability to undertake higher education were also cited. Initially, these opinions varied quite a lot, but the observation of the growing number of girls taking up studies and their diligence and commitment to the work meant that a significant proportion of scholars thought that girls could study for the benefit of themselves and society.
EN
In the second half of the 19th century, in the Polish lands, the women’s issue became an important social issue. It affected women of average social strata. This included issue of girls’ education, preparing them for gainful employment and the jobs that are suitable for women in places where they would not represent competition for men. These issues were also raised by Eliza Orzeszkowa, a well-known writer and journalist. She advocated a thorough education of women in the direction corresponding to their abilities and interests. She demanded reform of the education of girls in the family, and especially taking care of their harmonious physical, mental and moral development. She drew attention to errors committed by parents and pointed out ways to fix them. Presenting in her novels and stories the fate of women who have been forced by the conditions of life to take up gainful employment and did not have the required preparation for it, emphasized the need to ensure that every girl would get professional training in the direction chosen by her. In journalistic texts, she indicated the purpose and methods of proper upbringing and education of female youth. Contribution of Eliza Orzeszkowa to the promotion of women’s issue and shaping the educational aspirations of young Polish women in the second half of the nineteenth century is thus difficult to overestimate and therefore has become the subject of this discussion.
PL
W II połowie XIX wieku na ziemiach polskich kwestia kobieca stała się ważnym tematem społecznym. Dotyczyła kobiet ze średnich warstw społecznych. Obejmowała zagadnienia kształcenia dziewcząt, przygotowania ich do działalności zarobkowej oraz znalezienia takich miejsc pracy, które będą odpowiednie dla kobiet i nie będą stanowiły konkurencji dla mężczyzn. Kwestie te poruszała również Eliza Orzeszkowa, znana pisarka i publicystka. Opowiadała się za gruntownym wykształceniem kobiet w kierunku odpowiadającym ich zdolnościom i zainteresowaniom. Domagała się reformy wychowania dziewcząt w rodzinie, a zwłaszcza zadbania o ich harmonijny rozwój fizyczny, umysłowy i moralny. Zwracała uwagę na popełniane przez rodziców błędy i wskazywała sposoby ich naprawienia. Przedstawiając w swoich powieściach i opowiadaniach losy kobiet, które zostały zmuszone przez warunki życiowe do podjęcia działalności zarobkowej, a nie posiadały do niej wymaganego przygotowania, podkreślała potrzebę zapewnienia każdej dziewczynie fachowego wykształcenia w wybranym przez nią kierunku. W tekstach publicystycznych wskazała cel oraz sposoby właściwego wychowania i kształcenia młodzieży żeńskiej. Wkład Elizy Orzeszkowej w propagowanie kwestii kobiecej oraz kształtowanie dążeń edukacyjnych młodych Polek w II połowie XIX wieku jest nie do przecenienia i dlatego stał się przedmiotem niniejszych rozważań.
EN
The aim of this article is to show publicists’ views of necessity to look after children from the poorest families in the journal „Życie Dziecka” realised since 1932 till 1937. To collect data it was used the method of analysis of the press content.„Życie Dziecka” (The Child’s Life) – it was „ a journal devoted to maternity protection, care for children and youth and child’s life”. The magazine was publishing in 1930s. The Polish state revived after 123 years of captivity was still backward and socially mixed.  In addition the Great Depression caused worsening of material conditions of goodly part of society. The children of the poorest social stratum: working-class, peasant class were in the most difficult situation. They required help because they were underfed, neglected, toiling in farm, physically poorly developed, often ill. Parents didn’t have possibility to satisfy children’s needs so it was necessary to involve wider social circles and organize the necessary support. These issues were discussed on the journal’s columns. It was made efforts to aware to society of necessity to organize custody and support for the most necessitous people. It was being written about taken actions in this field.
PL
Celem artykułu jest ukazanie poglądów publicystów czasopisma „Życie Dziecka” (1932–1937) na temat potrzeby otoczenia opieką dzieci z rodzin najuboższych. W celu zgromadzenia danych zastosowano metodę analizy zawartości prasy. „Życie Dziecka” było to „czasopismo poświęcone ochronie macierzyństwa, opiece nad dziećmi i młodzieżą i życiu dziecka”. Ukazywało się w latach 30. XX wieku. Odrodzone po 123 latach niewoli Państwo Polskie wciąż było zacofane gospodarczo i zróżnicowane społecznie. Dodatkowo światowy kryzys gospodarczy spowodował pogorszenie warunków materialnych znacznej części społeczeństwa. W najtrudniejszej sytuacji znalazły się dzieci z warstw najuboższych – robotniczych i chłopskich. Niedożywione, zaniedbane, ciężko pracujące w gospodarstwie, słabo rozwinięte pod względem fizycznym, często chore, potrzebowały pomocy. Rodzice nie mieli możliwości zaspokojenia ich potrzeb, należało więc zaangażować szersze kręgi społeczne i zorganizować niezbędne wsparcie. Zagadnienia te poruszano na łamach czasopism, starano się uświadomić społeczeństwu konieczność zorganizowania opieki i wsparcia dla najbardziej potrzebujących. Pisano też o podejmowanych w tym zakresie działaniach.
EN
Health is the basic right of a man. Care for proper development of seed lies with parents. They provide food to the child, care of proper outfit, organise its leisure time. They give specified principles and beliefs concerning health to the son and daughter. In the second half of 19th century in lots of middle-income families were governed by convenance and public opinion rather in these items than reliable knowledge and common sense. Parents took improper attitude, especially towards their daughters. That was why publicists of journals were criticising that improper attitude to bringing up girls – the future mothers – out of concern of their health. To get knowledge of publicist opinions on mistakes made by parents against their daughter’s bringing, the author of this paper held library queries with several journals including: “Bluszcz”, “Tygodnik Mód i Powieści”, “Dobra Gospodyni”. The authors of the studied releases were not only focused on criticising the improper behaviours, but they also showed tips, guides what to do to reinforce right development of girls.
PL
Zdrowie jest podstawowym dobrem człowieka. Troska o prawidłowy rozwój potomstwa spoczywa na rodzicach. To oni dostarczają dziecku pożywienie, dbają o właściwy ubiór, organizują czas wolny. Ponadto przekazują synowi i córce określone wartości i przekonania związane ze zdrowiem. W drugiej połowie XIX w. w wielu średniozamożnych rodzinach kierowano się w tej sprawie konwenansem i opinią publiczną, a nie rzetelną wiedzą i zdrowym rozsądkiem. Rodzice przyjmowali niewłaściwe postawy, zwłaszcza w stosunku do córek. Dlatego publicyści czasopism, w trosce o zdrowie dziewcząt – przyszłych matek, krytykowali niewłaściwe podejście do ich wychowania. W celu poznania opinii publicystów na temat błędów rodziców w wychowaniu córek autorka przeprowadziła kwerendę biblioteczną kilku czasopism, m.in. takich jak: „Bluszcz”, „Tygodnik Mód i Powieści”, „Dobra Gospodyni”. Autorzy analizowanych publikacji nie skupiali się jedynie na krytyce niewłaściwych zachowań, ale też podawali wskazówki, jak postępować, aby wspomagać prawidłowy rozwój dziewcząt.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.