Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O samotności i jej językowym wartościowaniu w utworach ks. Jana Pałygi

100%
Kępka I.
Język - Szkoła - Religia
|
2017
|
vol. 12
|
issue 1
49-59
EN
The paper presents an analysis of linguistic evaluation of loneliness in the poetic works of Father Jan Pałyga. This evaluation depends on one’s point of view. In the works of father Pałyga, loneliness is treated as a complex state. It causes human suffering, but also helps to change priorities in one’s life. The loneliness of dying is the most important as it leads to God. The loneliness of children of divorced parents creates emotional emptiness and destroys their personalities.
PL
Artykuł przedstawia analizę językowej waloryzacji samotności w poezji ks. Jana Pałygi. Wartościowanie samotności zależy od punktu widzenia. Samotność w utworach ks. Jana Pałygi jest wartością złożoną. Samotność jest przyczyną cierpienia człowieka, ale też pomaga przewartościować własne życie. Najważniejszym dla każdego typem samotności jest samotność umierania, prowadząca do nowego wymiaru, do spotkania z Bogiem. Zawsze zła jest samotność dzieci rozwiedzionych rodziców. To ona tworzy prawdziwą pustkę psychiczną i wpływa na destrukcję ich nieukształtowanej w pełni osobowości.
2

Rola sacrum w języku piosenek polskich kibiców piłki nożnej

100%
Kępka I.
Język Polski
|
2015
|
vol. 95
|
issue 3
270-281
PL
Celem artykułu jest ukazanie roli sacrum w piosenkach polskich kibiców piłki nożnej. Stosowanie leksyki i frazeologii związanych ze sferą sacrum służy pozytywnemu wartościowaniu własnej drużyny; posługiwanie się zaś określeniami nacechowanymi ujemnie i wulgaryzmami silnie deprecjonuje drużynę przeciwnika. Używanie tak przeciwstawnej leksyki – ze sfery transcendentnej i brutalnego świata stadionowych chuliganów – wspiera i usprawiedliwia (według nich) agresję, którą oglądamy nie tylko na stadionach w czasie meczów, ale także na co dzień, na naszych ulicach.
EN
The aim of this paper is to present the role of sacrum in the songs of Polish football fans. The use of words and phrases associated with sacrum emphasizes the qualities of their own team. The use of derogatory and vulgar words deprecates the opposing team. Using words coming from axiologically opposite domains supports and justifies - according to football hooligans - their aggressive behaviour, observed not only at stadiums but in streets as well.
3
Publication available in full text mode
Content available

Obraz Boga w Raju Jacka Kaczmarskiego

100%
Kępka I.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2019
|
vol. 18
75-89
EN
The article presents the linguistic creation of God in the play Raj (“Paradise”) written by Jacek Kaczmarski and is based on the method used in research into linguistic creation of worlds in literary texts. The analysis of the excerpted material was to show in which way Kaczmarski presented God and whether his creation was in accordance with the stereotypical concept of the Supreme Being. Stereotypical conceptualisations of God has been identified: King and Judge. The God created by Kaczmarski is perfect. However, he is deprived of other features that are ste-reotypically attributed to him: goodness, love, essential identity and eternity. During the Final Judgement the heartless God deprived of any pity for people becomes an indicter of the human being. Consequently, he becomes alonely God, condemned to perpetual solitude. Such an image of God created by Kaczmarski results from his concept of totalitarian power. In this context the image of alonely God, aware of his failure, is supposed to give hope that better times will come.
PL
Celem artykułu jest ukazanie językowej kreacji Boga w spektaklu Raj Jacka Kaczmarskiego. Wykorzystano w nim metodologię związaną z badaniem językowej kreacji świata w tekstach literackich. Analiza materiału wyekscerpowanego z utworów miała pokazać, w jaki sposób Kaczmarski ukazuje Boga i czy Jego kreacja jest zgodna z ogólnie przyjętym pojmowaniem Istoty Najwyższej. Wyodrębniono stereotypowe konceptualizacje Boga: Króla, Sędziego. Boga wykreowanego przez Kaczmarskiego cechuje doskonałość i stwórczość. Pozbawiony jest natomiast innych cech zwyczajowo mu przypisywanych: dobroci, miłości, istotowej odrębności i wieczności. Podczas Sądu Ostatecznego bezduszny Bóg, pozbawiony miłości do ludzi, staje się Wielkim Oskarżycielem człowieka. W konsekwencji staje się Bogiem samotnym, skazanym na dożywotnią samotność. Taka kreacja Boga u Kaczmarskiego wiąże się z jego koncepcją władzy totalitarnej. W tym kontekście obraz Boga samotnego, świadomego swojej porażki, ma dać nadzieję odbiorcom na nadejście nowych, lepszych czasów.
4
Publication available in full text mode
Content available

Gdy królewską godność zachowały tylko kamienne lwy…, czyli o językowej kreacji lwa w piosenkach Jacka Kaczmarskiego

100%
Kępka I.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2017
|
vol. 24
|
issue 2
59-72
PL
The main goal of the article is showing the language creation of a lion in songs by Jacek Kaczmarski. The theme of the lion, helps to show the situation of the people enslaved in a communist country. The lion, the symbol of power and bravery, in Kaczmarski’s poetry is mainly shown as an attraction in circus. It is weak, disoriented and frightened. This stereotypical proud animal, became a weak creature, which is laughed at by the spectators.Only fake lions made out of stone along with the Zodiac Leo and people named Lion, didn’t lose their proudness and bravery. Those can remind us about the characteristics of a true lion, but are also guardian of true, wise and honest authority. Kaczmarski’s lions symbolize an enslaved, weak nation that, on the other hand, have the awareness of their power and wait for the fall of the regime.
5
Publication available in full text mode
Content available

Językowa kreacja nieba i piekła w Tragedii o bogaczu i Łazarzu z 1643 roku

100%
Kępka I.
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
|
2016
|
vol. 23
|
issue 1
39-53
PL
The main goal of the article is showing the language creation of hell and heaven presented in The tragedy about the rich man and Lazarus in XVII c. Language creation of hell and heaven in this story is showing it stereotypically. Heaven is a place where God and other peaceful creatures live (also souls of people that lived well on Earth). Hell is a dark abyss, where the fire of hell (which is not shining) is the main source of pain for the condemned. A human being which got into hell will never get out. It is out of God’s forgiveness range.The image of those two places in the Tragedy serves mainly the persuasion which is closely connected with the genre of the morality. Language creation of hell and heaven in the Tragedy was written by uncomplicated linguistic means.
6
Publication available in full text mode
Content available

Językowa kreacja Kaszubów w Śpiewaj ogrody Pawła Huellego

63%
Kępka I., Warda-Radys L.
Język - Szkoła - Religia
|
2018
|
vol. 13
|
issue 2
66-86
EN
The main objective of the article is to show the linguistic creation of Kaszubians in the Paweł Huelle’s novel Śpiewaj ogrody. Kaszubians in this novel is a primeval ethnic group that has a strong tradition and its own language. They are very hard-working people. Man are mostly fishing. A very important thing for them is faith (in God and natural powers). For Germans and Poles who live in Pomerania, Kaszubians are worse than them, they use a dialect. They are unable to write in Polish. They can only be servants. The linguistic creation of Kaszubians mainly serves as valuable lexicon, exclamations and rhetorical questions. Even though the stereotypical view on Kaszubian since the Middle Ages is negative, Paweł Huelle in Śpiewaj ogrody has a positive point of view. It’s a strong group, connected with tradition. The author shows how the tradition fades away, along with the ethnical group.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie językowej kreacji Kaszubów w powieści Pawła Huellego Śpiewaj ogrody. Kaszubi w powieści to prastara grupa etniczna mająca silną tradycję i własny język. Są to ludzie bardzo pracowici. Mężczyźni zajmują się głównie pracą na morzu – łowieniem ryb. Ważną dla nich wartością jest wiara (w Boga i moce nadprzyrodzone). Dla Niemców i Polaków zamieszkujących Pomorze Kaszubi są grupą gorszą, posługującą się narzeczem. Kaszubi nie umieją pisać po polsku. Mogą wykonywać tylko prace usługowe. Językowej kreacji Kaszubów służą przede wszystkim leksyka wartościująca, wyliczenia, wykrzyknienia i pytania retoryczne. Mimo że stereotypowe spojrzenie na Kaszubów już od czasów średniowiecza jest negatywne, sposób ich prezentacji przez Pawła Huellego w powieści Śpiewaj ogrody można uznać za pozytywny. To silna grupa połączona wspólną tradycją. Autor ukazuje powolny koniec tej tradycji, który może doprowadzić do upadku wspólnoty etnicznej.
7
Publication available in full text mode
Content available

Od Bogurodzicy do Kobiety Świętej – o recepcji najstarszej polskiej pieśni przez współczesną młodzież

63%
Kępka I., Warda-Radys L.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2021
|
vol. 20
65-77
EN
The aim of the article is to analyze elements common to the paraphrases of Bogurodzica – written by the students of one of the secondary comprehensive schools in Łódź and published in “Duży Format” (a supplement to “Gazeta Wyborcza”) in January 2003 – and the medieval original. The analysis involves the elements of the text’s genology: structure of the prayer, sender – receiver relationship, and the universe of the sender’s values expressed in the form of their petitions or desires. The analysis demonstrated the reference of the students’ poems to Bogurodzica. It follows from the shape of the prayerful poem, clearly exposed addressee (predominantly Mother of God or Mother of God and Son of God/God), and – most frequently collective – sender, who brings their petitions to the addressee. In the paraphrases of Bogurodzica the sender is –similarly as the addressee – clearly named (unlike in the medieval hymn), their petitions are more concrete (than these contained in Bogurodzica) and result from their membership in a particular community. The language of these poems is simple, precise, colloquial at times, lacking hieraticism typical of religious language. This results in the desacralization of the texts, but at the same time emphasizes closeness of the sender and the addressee, so important for the young, injured by life, humans.
PL
Celem artykułu jest analiza elementów łączących uczniowskie parafrazy Bogurodzicy, napisane przez uczniów jednego z łódzkich liceów i opublikowane w „Dużym Formacie” (dodatku do „Gazety Wyborczej”) w styczniu 2003 r., ze średniowiecznym oryginałem. Analiza wiąże się z elementami genologii tekstu – strukturą modlitwy, relacjami nadawczo-odbiorczymi oraz światem wartości nadawcy, wyrażonym w postaci próśb lub pragnień. Analiza wykazała nawiązania wierszy licealistów do Bogurodzicy. Wynikają one zarówno z kształtu wiersza o charakterze modlitewnym, wyraźnie wyeksponowanego adresata (którym jest najczęściej Matka Boża lub Matka Boża i Syn Boży/Bóg) oraz – najczęściej zbiorowego – nadawcy zanoszącego prośby do adresata. W parafrazach Bogurodzicy nadawca jest – podobnie jak adresat – wyraźnie nazwany (co różni te teksty od pieśni średniowiecznej), a jego prośby są bardziej konkretne (niż w Bogurodzicy) i wynikają z przynależności do określonego środowiska. Język tych utworów jest prosty, precyzyjny, momentami kolokwialny, pozbawiony typowej dla języka religijnego hieratyczności. Powoduje to desakralizację tekstów, ale jednocześnie podkreśla bliskość nadawcy i adresata tak ważną dla młodego, poranionego przez życie człowieka.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wzorzec listu jako narzędzie edukacji i wychowania dzieci i młodzieży w XIX wieku (na podstawie listownika Józefa Chociszewskiego)

63%
Kępka I., Warda-Radys L.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2020
|
vol. 54
91-108
EN
The article analyzes the XIX century collection of letter patterns prepared by Józef Chociszewski for children and youths: Listownik dla młodzieży zawierający wzory listów z dodatkiem powinszowań, łamigłówek, wierszyków, powiastek i nauki grzeczności dla młodzieży (Bytom 1900). Letters included in this publication were examined in terms of the author’s use of their species traits (at the structural, pragmatic, cognitive and stylistic level) for youth education. The pattern of the letter by Chociszewski is not only a collection of examples of kids’ and youths’ correspondence, but above all a tool for various aspects of education and upbringing of young Poles during the partitions. The author tried to develop general language skills in his readers and encourage the use of the Polish language, presenting a very wide selection of lexis, formulas and stylistic means for reproduction in various communication situations. He taught them ”language savoir-vivre”. A clear educational purpose were also: a selection of the content of fictitious letters, selection of the authors of authentic letters and the rich system of values characteristic in the Polish Catholic family presented in the letters. In this way, J. Chociszewski aimed to show the Polish culture in the letter-writing manuals and to shape Polish national consciousness.
PL
W artykule poddano analizie XIX-wieczny zbiór wzorów listów przygotowany przez Józefa Chociszewskiego dla dzieci i młodzieży: Listownik dla młodzieży zawierający wzory listów z dodatkiem powinszowań, łamigłówek, wierszyków, powiastek i nauki grzeczności dla młodzieży (Bytom 1900). Przyjrzano się zamieszczonym w tej publikacji tekstom listów pod kątem wykorzystania przez autora ich cech gatunkowych (na płaszczyźnie strukturalnej, pragmatycznej, poznawczej i stylistycznej) dla edukacji młodzieży. Listownik Chociszewskiego to nie tylko zbiór przykładów korespondencji dziecięco-młodzieżowej, ale przede wszystkim narzędzie służące różnym aspektom edukacji i wychowania młodych Polaków w czasie zaborów. Autor starał się rozwijać u swoich czytelników ogólną kompetencję językową i zachęcić do używania języka polskiego, przedstawiając bardzo bogaty wybór leksyki, formuł i środków stylistycznych do odtwarzania w różnych sytuacjach komunikacyjnych. Uczył ich przy tym językowego savoir-vivre’u. Wyraźny cel edukacyjno-wychowawczy miały także: dobór treści listów fikcyjnych i wybór autorów listów autentycznych oraz przedstawiony w nich bogaty system wartości charakterystycznych dla polskiej katolickiej rodziny. Chociszewski dążył w ten sposób do ukazania w listowniku polskiej kultury i do kształtowania polskiej świadomości narodowej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.