Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Początki łódzkiego sądownictwa

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2014
|
vol. 17
147-168
EN
The development of regional political structures and organs of the judiciary did not manage to keep up with the intensive economic and demographic development intensifying in the second half of the 19th century. A breakthrough in the development of judicature came in 1863, with the transfer of the seat of the Justice of Peace of the District of Zgierz to Łódź. The following stages included a gradual increase in the number of justices of peace and setting up an independent region of the Congress of Justices of Peace in Łódź in 1888. Despite their intensity, the efforts to have a commercial court opened for Łódź in the days of Kingdom of Poland failed. The said court was set up as part of the independent judiciary only when Łódź became an independent court district.
PL
Za postępującym w II połowie XIX w. intensywnym rozwojem gospodarczym i demograficznym nie nadążał rozwój regionalnych struktur politycznych i organów sądowych. W ramach kształtowania tych ostatnich przełomowym zdarzeniem było przeniesienie w 1864 r. siedziby Sądu Pokoju Okręgu Zgierskiego do Łodzi. Następnymi etapami było: stopniowe zwiększanie liczby etatów sędziów pokoju i utworzenie w 1888 r. w Łodzi odrębnego okręgu zjazdu sędziów pokoju. Mimo usilnych starań nie udało się w okresie Królestwa Polskiego wyjednać dla Łodzi utworzenia sądu handlowego. Wydział handlowy sądu okręgowego został utworzony w ramach sądownictwa niepodległego, dopiero kiedy Łódź stała się samodzielnym okręgiem sądowym.
2
Publication available in full text mode
Content available

Drobna przestępczość w okupowanej Łodzi do 1917 roku w świetle praktyki sądowej i doniesień prasy

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2019
|
vol. 22
167-183
EN
Under German occupation during World War I the civil authorities in Łódź were trying to keep the order in town. The recognition-reconciliation commissions by CKMO (pol. Centralny Komitet Milicji Obywatelskiej) in Łódź were firstly used to deal with the minor crimes. There is a scant archival material and some press releases concerning their activity. The majority of the documented cases dealt with crimes against property. After the occupational courts’ organisation was introduced dealing with the minor crimes was given to the Imperial German Courts of Peace in Łódź. The information about their activity can be found in local press releases and in archival materials in State Archive in Łódź. Most of cases concerned the acts against property, honor and public interest. Among the last type of cases we can find bribery, forgery, violation of customs regulation, currency and commerce regulation.
PL
W Łodzi pod niemiecką okupacją w czasie I wojny światowej organy obywatelskie starały się utrzymać porządek w mieście. Do walki z drobną przestępczością początkowo stanęły komisje rozpoznawczo-pojednawcze, działające przy Centralnym Komitecie Milicji Obywatelskiej w Łodzi. Z ich działalności zachował się szczątkowy materiał archiwalny i doniesienia opublikowane w lokalnej prasie. Większość udokumentowanych spraw dotyczyła czynów skierowanych przeciwko mieniu. Po przejęciu wymiaru sprawiedliwości przez Niemców, walkę z drobną przestępczością kontynuowały cesarsko-niemieckie sądy pokoju w Łodzi. O ich funkcjonowaniu dowiadujemy się zarówno z lokalnej prasy, jak i z zachowanych w Archiwum Państwowym w Łodzi materiałów archiwalnych. Zdecydowana większość spraw toczyła się wówczas o czyny przeciwko mieniu, czci i interesowi publicznemu. W tym ostatnim przypadku natrafiamy na sprawy o łapownictwo, fałszerstwa, naruszenia przepisów celnych, walutowych i handlowych.
3
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag na temat wydanych w 2013 r. zeszytów czasopisma „Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung Neue Folge” (R. 62)

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2015
|
vol. 18
309-313
4
Publication available in full text mode
Content available

Dzieje opieki na ziemiach polskich

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2010
|
vol. 13
57-73
PL
1. Zagadnienia wprowadzające: 1.1. Zakres studium, 1.2. Okoliczności rodzące potrzebę ustanowienia opieki, 1.3. Ochrona osoby i majątku pupila do czasu wyznaczenia opiekuna; 2. Ustanowienie opiekuna; 3. Osoba opiekuna: 3.1. Liczba opiekunów, 3.2. Uprzywilejowanie mężczyzn przy wyborze opiekuna, 3.3. Pozycja matki, 3.4. Wymogi w stosunku do opiekuna; 4. Sprawowanie opieki: 4.1. Obowiązki opiekuna i przysługujące mu narzędzia mające ułatwić sumienne ich wykonywanie, 4.2. Czynności, których opiekun nie mógł podejmować samodzielnie; 5. Nadzór nad opiekunem; 6. Ustanie opieki; 7. Ustanie funkcji opiekuna; 8. Odpowiedzialność majątkowa: 8.1. Opiekuna, 8.2. Innych osób mających wpływ na przebieg opieki; 9. Podsumowanie.
DE
1. Einführende Fragen: 1.1. Umfang der Studie, 1.2 Umstände der nötigen Vormundschaftsanordnung, 1.3 Personen- und Vermögensschutz des Mündels bis zur Vormundbestellung; 2. Vormundbestellung; 3. Der Vormund: 3.1. Anzahl der Vormunde, 3.2. Vorzug der Männer in der Vormundwahl, 3.3. Position der Mutter, 3.4. Anforderungen gegenüber dem Vormund; 4. Vormundschaftsausübung: 4.1. Pflichten des Vormunds und Instrumente zur deren ordnungsgemäßen Erfüllung, 4.2. Handlungen, die von dem Vormund nicht selbstständig unternommen werden dürften; 5. Aufsicht über den Vormund; 6. Beendigung der Vormundschaft; 7. Aufhören der Vormundsfunktion; 8. Vermögenshaftung: 8.1. Des Vormunds, 8.2. Anderer Personen, die Einfluss auf den Vormundschaftsablauf haben; 9. Zusammenfassung.
5
Publication available in full text mode
Content available

Baza źródłowa do badań nad administracją pośredniego szczebla w Królestwie Polskim do 1866 roku

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2016
|
vol. 19
199-209
EN
The research on district (county) administration in 1816–66 requires aggregation of archival materials. There are digital databases and traditional educational inventories available to researchers. Researches are also welcome to make use of digital libraries that contain many printed sources. The main sources database for the research on the intermediate level of administration are district and county files kept in State Archives. The operation of commissioners delegated to districts (1816–42) and counties (1843–1866) is sufficiently documented in 32 sets of files. The query can by extended to cover regional (voivodship, and aft er 1837 – governorship) and governmental files. As the volume and variety of archival material is impressive, it is worthwhile to stage the queries. Any conclusions and detailed evaluation will only be possible after a large share of the files have been investigated.
PL
Podjęte badania nad administracją obwodową (powiatową) w Królestwie Polskim w latach 1816–1866 wymagają zestawienia odpowiednich zasobów zgromadzonych w archiwach państwowych. Dostępne są cyfrowe bazy danych i tradycyjne inwentarze. Udogodnienia spotykamy również przy badaniu źródeł drukowanych, których duża część udostępniona jest przez biblioteki cyfrowe. Główną bazą źródłową do prowadzenia badań nad administracją pośredniego szczebla są akta obwodowe i powiatowe. 32 zespoły dokumentują w sposób wystarczający funkcjonowanie komisarzy delegowanych w obwód (1816–1842) i naczelników powiatu (1843– 1866). Można rozważyć poszerzenie kwerendy o zachowane akta wojewódzkie (od 1837 r. – gubernialne) i rządowe. Ze względu na obszerność i różnorodność materiału archiwalnego warto wykonywać pracę etapami. Dopiero po przejrzeniu większej części akt będzie możliwa ich szczegółowa ocena i formułowanie wniosków.
6
Publication available in full text mode
Content available

Panny, mężatki i wdowy przed sądem pokoju: prawo a praktyka w Królestwie Polskim na przykładzie akt sądów pokoju okręgu łęczyckiego, zgierskiego i łódzkiego

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2013
|
vol. 16
201-214
EN
The capacity of women to be a party in civil cases was limited in various ways. Only maidens of age and widows could freely be a party (in various functions) in court proceedings. On the other hand, the law provided strict limitations for married women. The wife took action before the court assisted by her husband. It was otherwise in criminal cases. Here women acted independently as suing parties, witnesses, and defendants. The files of justices of the peace, conciliatory courts, and the police corroborate that these principles were respected in practice.
DE
Die Gerichtsfähigkeit der Frauen in Zivilsachen war auf verschiedene Weise beschränkt. Nur volljährige Jungfrauen und Witwen durften (in unterschiedlichem Charakter) frei vor Gericht treten. Das Gesetz beschränkte aber die verheirateten Frauen in dieser Hinsicht stark. Eine Ehefrau unternahm Handlungen vor Gericht im Beisein ihres Ehemannes. Anders sah es in Strafsachen aus: Hier konnten die Frauen eigenständig agieren, und zwar sowohl als Klägerinnen, Zeuginnen, wie auch als Beschuldigte. Die Akten der Friedensgerichte, der Schlichtungsabteilung und der Polizei bestätigen, dass diese Regeln auch in der Praxis eingehalten wurden.
7
Publication available in full text mode
Content available

Ustalanie składu rady familijnej na podstawie Kodeksu Napoleona na obszarze działania łęczyckiego sądu pokoju

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2011
|
vol. 14
183-197
EN
1.Introductory questions. 2. Members of the Council for Families: 2.1. Members summoned, 2.2. Adopted members, 2.3. Limitations concerning members, 2.4. Excuses used to justify not participating as a member of the Council for Families. 3. Powers of attorney. 4. Chairman: 4.1. Material jurisdiction, 4.2. Geographic jurisdiction. 5. Character of participation of custodians in the Council for Families. 6. Means of ensuring efficient operation of the Council for Families: 6.1. Effective summoning of the members by the Circulars and information about the penalty envisaged for failure to arrive at the set term, 6.2. Rejoining the session and summoning the absent members at their expense; 7. Conclusion.
PL
1. Zagadnienia wstępne. 2. Członkowie rady familijnej: 2.1. Członkowie wezwani, 2.2. Członkowie przybrani, 2.3. Ograniczenia dotyczące członków, 2.4. Wymówienie się od uczestniczenia w radzie familijnej w charakterze członka. 3. Plenipotenci. 4. Przewodniczący: 4.1. Właściwość rzeczowa, 4.2. Właściwość miejscowa. 5. Charakter udziału opiekunów w radzie familijnej. 6. Środki mające zapewnić sprawne funkcjonowanie rady familijnej: 6.1. Poprawne wezwanie członków przez Kurendę i pouczenie o karze przewidzianej za niestawienie się na wyznaczonym terminie. 6.2. Odroczenie posiedzenia i zapozwanie nieobecnych członków na ich koszt. 7. Podsumowanie.
DE
1. Einführende Bemerkungen. 2. Mitglieder des Familienrates: 2.1. Geladene Mitglieder. 2.2. Gewählte Mitglieder. 2.3. Beschränkungen in Bezug auf die Mitglieder. 2.4. Entschuldigung aus der Teilnahme am Familienrat. 3. Bevollmächtigte. 4. Vorsitz: 4.1. Sachliche Zuständigkeit. 4.2. Örtliche Zuständigkeit. 5. Charakter der Beteiligung des Vormundes in dem Familienrat. 6. Mittel für effiziente Funktionsweise eines Familienrates: 6.1. Ordnungsgemäße Ladung mit einem Rundschreiben und Belehrung über die Strafe für das Nichterscheinen am gegebenen Termin. 6.2. Vertagung und Neuladung abwesender Mitglieder auf ihre Kosten. 7. Zusammenfassung.
8
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany organizacji sądów pokoju w Łodzi pod niemiecką okupacją w czasie I wojny światowej

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2018
|
vol. 21
139-155
EN
After Łódź was released from the Russian’s administration the courts of peace were replaced by the policemen’s courts. The next step, was organisation of the recognition reconciliation commissions. On the 1st of April 1915 the occupational courts’ organisation was introduced and due to this change the competences of the courts of peace were given to the Imperial German Courts of Peace. The archival acts and press noticed the moment of overtaking the courts by the occupational authorities. The judges of peace became Germans and the official language in courts was German. Imperial German courts of peace were replaced in the end of 1916 year by “Polish” courts of peace. The judges were Poles and the official language was Polish. However the higher instances were still under German’s control. It wasn’t until the 1st of September 1917 when the Regal Polish Courts were introduced. This commenced the one hundred years history of Polish courts in Łódź.
PL
Po opuszczeniu Łodzi przez władze rosyjskie organem, który zastąpił sądy pokoju, były sądy milicyjne. Następnym krokiem było zorganizowanie komisji rozpoznawczo-pojednawczych. Po wprowadzaniu okupacyjnej organizacji sądowej (1 kwietnia 1915 r.) kompetencje dawnych sądów pokoju powierzone zostały Cesarsko-Niemieckim Sądom Pokoju w Łodzi. Akta archiwalne i prasa dokumentują moment przejęcia sądownictwa przez organy okupacyjne. Sędziami pokoju zostali Niemcy. Językiem sądowym był język niemiecki. Cesarsko-Niemieckie Sądy Pokoju zastąpione zostały pod koniec 1916 r. przez „polskie” sądy pokoju. Sędziami pokoju byli Polacy, a rozprawy toczyły się w języku polskim. Nadal jednak wyższe instancje pozostawały w rękach niemieckich. Dopiero wprowadzenie sądów królewsko-polskich 1 września 1917 r. rozpoczęło stuletnie już dzieje polskiego sądownictwa w Łodzi.
9
Publication available in full text mode
Content available

Wymogi ustawowe i postulaty wobec kwalifikacji sędziów pokoju w świetle doniesień praktyki, wyrażanych opinii i dyskusji toczącej się na łamach czasopism w XIX w.

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2015
|
vol. 18
73-89
EN
The office of the justice of peace was introduced into the Polish court system together with the French law. Legal education was not required from the candidates. Attention was paid to age, experience, authority and social trust, and to wealth. The first justices of peace seem to have met the criteria. They were wealthy people at an appropriate age, with experience in public functions, sometimes even in the court. In the period of the Kingdom of Poland, the number of people ready to play these functions was drastically diminishing. It only increased late in the 19th century, when the authorities nominated to these posts mostly people of Russian nationality. These were in many cases, people who had no appropriate education, experience in holding functions in the judiciary, and unfamiliar with the social relations customary in the place where they held their office. Such a status quo resulted in a drop of trust to the judiciary, the more so as practical cases of incompetence and ignorance of duties by the justices of peace are known. Moreover, instead of opinions about their just and prudent actions, we read about playing cards, participation in hunts, etc. An array of claims concerning education, manner of appointment, and supervision over justices of peace are present in 19th-century legal magazines. The authors frequently quote statistical data concerning the education of people holding these functions.
PL
Urząd sędziego pokoju został wprowadzony do naszego systemu sądowego wraz z prawodawstwem francuskim. Nie obowiązywał wymóg wykształcenia prawniczego dla kandydatów. Uwagę zwracano na wiek, doświadczenie, autorytet i zaufanie społeczne, czy też posiadanie majątku. Pierwsi sędziowie pokoju zdają się spełniać te kryteria. Były to osoby majętne, w odpowiednim wieku, mające doświadczenie urzędnicze, a czasem nawet sądowe. W okresie Królestwa Polskiego drastycznie ubywało osób gotowych pełniących te funkcje. Liczba ta wzrasta dopiero pod koniec XIX w. Wówczas na te stanowiska władze powoływały głównie osoby narodowości rosyjskiej. Byli to ludzie bardzo często nieposiadający odpowiedniego wykształcenia, doświadczenia w piastowaniu funkcji w wymiarze sprawiedliwości, nieznający stosunków społecznych panujących w miejscu swojego urzędowania. Taki stan rzeczy powoduje spadek zaufania do wymiaru sprawiedliwości tym bardziej, że praktyka zna przykłady niekompetencji, ignorowania obowiązków przez sędziów pokoju. Co więcej zamiast opinii o ich sprawiedliwych, mądrych działaniach, poczytać można o graniu w karty, uczestniczeniu w polowaniach, itd. W XIX w. na łamach czasopism prawniczych pojawiają się postulaty dotyczące wykształcenia, sposobu wyboru i nadzoru nad sędziami pokoju. Autorzy często przytaczają dane statystyczne dotyczące wykształcenia osób pełniących te funkcje
10
Publication available in full text mode
Content available

Przysięga w śledztwie allewiacyjnym w Królestwie Polskim w świetle akt powiatowych wieluńskich, zamojskich i łukowskich do 1866 r.

100%
Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
183-203
EN
An oath in the investigation of alleviation played an important evidence role. It was to confirm the accuracy of testimony and the value of damage, which the aggrieved parties had suffered. An oath was taken before the litigious department in the magistrate’s court. The aggrieved parties and witnesses had to make an oath on their previous testimonies, made during administrative investigation. The contents of the oath had claimed the value of the damage. The court drew up a written record from the oath and sent the documents to a district commissar (district governor). After the files had been completed, the district official sent them all to the administrative court, which was obliged to continue the proceedings. The alleviation was impossible without the oath.
PL
Przysięga w śledztwie allewiacyjnymi odgrywała ważną rolę dowodową. Miała potwierdzać rzetelność zeznań, a tym samym – wysokość doznanych przez poszkodowanych strat. Jej wykonanie następowało przed wydziałem spornym sądu pokoju. Poszkodowani i świadkowie składali przysięgę na złożone wcześniej w śledztwie administracyjnym zeznania. Rota przysięgi uwzględniała wysokość doznanych szkód. Sąd sporządzał protokół jej odebrania i odsyłał akta komisarzowi obwodowemu (naczelnikowi powiatu). Po skompletowaniu akt urzędnik obwodowy (powiatowy) przesyłał całość akt do dalszego postępowania sądowi administracyjnemu. Brak przysięgi uniemożliwiał przyznanie allewiacji.
11
Publication available in full text mode
Content available

Doradca i opiekun przydany w świetle Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego – podobieństwa i różnice

63%
Bieda J., Machut-Kowalczyk J.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2012
|
vol. 15
87-95
EN
The study presents two institutions envisaged in the Civil Code of the Kingdom of Poland (KCKP) that as yet remain hardly known: opiekun przydany (nominated guardian) and doradca (advisor). Both the functions aimed at the protection of personal and property interest of a minor in case of death of one or both parents. Although both were there to protect the interest of the juvenile person, the legislator awarded them different rights in the scope, and the functions were mistaken in practice. This is attested by the documents of the Justice of Peace Court of the County of Łęczyca (1809–1856), the Justice of Peace Court in Łódź (1844–1876) and the files of notaries public of the city of Zgierz, collected in the State Archive in Łódź. The lack of complete differentiation between the two functions was visible already in the interchangeability of the terminology used in reference to both the institutions. Although naming the opiekun przydany, the term from the code was used in most cases, we find also the terms podopiekun and współopiekun (i.e. “sub-guardian” and “co-guardian”). The question of the advisor was different. The term set up on the power of the Art. 350 of the KCKP was not used at all. What was used in its stead were terms tantamount to opiekun przydany: the term that we encounter most often. Moreover, the source materials include also the aforementioned words – podopiekun and współopiekun – clearly referring to the advisor. In testaments, public advisors were entrusted with tasks going far beyond the advisory functions, and even the nominated guardians were appointed against the law. The most probable reason for such a status quo was the poor knowledge of the rules of law by the people drawing up testaments. Moreover – believing themselves under the obligation of the best protection of the child’s interest – the people performing dispositions in the case of death, and referring to the future of their children – made efforts to apply the instruments used in practice in a manner understandable for them, unaware of circumventing law. Of parental care for the future of a child threatened with being orphaned, they surmised the moral right of nominating a guardian, according to their will. The more so as in great majority of cases family councils did not question the choices made by the testators. It could also be so that the testator realised that his decision concerning the appointment of the nominated guardian was legally null and void, and treated it only as a guideline for the family council.
PL
Studium przedstawia dwa przewidziane przez Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego, a dotąd nieznane instytucje: opiekuna przydanego i doradcy. Obie te funkcje miały na celu ochronę interesów majątkowych i osobistych małoletniego w przypadku śmierci jednego lub obojga rodziców. Jednak choć obaj mieli za zadanie ochronę interesów pupila, to z jednej strony ustawodawca przyznał im w tym celu odmienne uprawnienia, z drugiej w praktyce mieszano te funkcje. Świadczą o tym dokumenty Sądu Pokoju Powiatu Łęczyckiego (od 1809 do 1856 r.), Sądu Pokoju w Łodzi (od 1844 do 1876 r.) oraz akt notariuszy zgierskich w latach 1826–1875 zgromadzonych w Archiwum Państwowym w Łodzi. Brak pełnego rozróżnienia opiekuna przydanego i doradcy przejawiał się już w przemienności terminologii używanej w odniesieniu do obu tych instytucji. Choć wskazując opiekuna przydanego, najczęściej posługiwano się wyrażeniem kodeksowym, to natrafiamy i na terminy: podopiekun lub współopiekun. Inaczej wyglądała kwestia w przypadku doradcy. Określenia ustawowego z art. 350 KCKP w ogóle nie stosowano. Posługiwano się natomiast terminologią tożsamą, co dla opiekuna przydanego. I ten właśnie termin możemy spotkać najczęściej. Ponadto w materiale źródłowym występują wskazane już wyżej wyrazy jednoznacznie odnoszące się do doradcy: podopiekun czy współopiekun. W testamentach publicznych doradcom powierzano zadania daleko wykraczające poza funkcje doradcze, a nawet opiekunów przydanych powoływano wbrew literze prawa? Najbardziej prawdopodobną przyczyną takiego stanu rzeczy była słaba znajomość przepisów prawa przez osoby sporządzające akty ostatniej woli. Ponadto osoby dokonujące rozporządzeń na wypadek śmierci, odnoszących się do przyszłości ich dzieci uważając, iż ciąży na nich obowiązek jak najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka, starały się w sposób dla siebie zrozumiały wykorzystać instrumenty, którymi posługiwała się praktyka, nie zdając sobie nawet sprawy z obchodzenia prawa. Z rodzicielskiej troski o przyszłość dziecka, któremu groziło sieroctwo, domniemywały moralne prawo mianowania opiekuna przydanego zgodnie ze swą wolą. Tym bardziej, iż rady familijne nie kwestionowały w znacznej mierze przypadków wyborów dokonanych przez testatorów. Mogło zresztą być i tak, że spadkodawca zdawał sobie sprawę, iż jego decyzja w zakresie powołania opiekuna przydanego nie ma mocy prawnej, a traktował ją jedynie jako wskazówkę dla rady familijnej.
DE
In der Studie werden zwei von dem Zivilgesetzbuch des Königreichs Polen vorgesehenen, bis dahin aber unbekannten Institutionen dargestellt: die eines bestellten Vormunds und eines Beraters. Beide dieser Funktionen dienten dem Schutz von Vermögens- und persönlichen Interessen eines Minderjährigen im Todesfalle eines oder beider Elternteile. Auch wenn die beiden die Sicherung der Interessen ihres Schützlings zum Ziel hatten, wurden ihnen einerseits vom Gesetzgeber unterschiedliche Befugnisse gewährt, andererseits aber kam es zur Vermischung dieser Funktionen in der täglichen Praxis. Dies bezeugen die Dokumente des Friedensgerichts im Landkreis von Łęczyca (1809 bis 1856), des Friedensgerichts in Łódź (1844 bis 1876) sowie die Urkunden der Notare aus Zgierz aus den Jahren 1826-1875, die in dem Staatsarchiv in Łódź aufbewahrt werden. Dass die Institutionen des bestellten Vormunds und des Beraters nicht vollkommen voneinander diff erenziert wurden, ist bereits in der auswechselnd eingesetzten Terminologie sichtbar. Auch wenn in den meisten Fällen der bestellte Vormund mit einem vom Zivilgesetzbuch vorgesehenen Terminus bezeichnet wird, so trifft man gelegentlich auch auf die Bezeichnungen: Subbetreuer oder Mitbetreuer. Beim Berater war die Sache anders. Die gesetzliche Bezeichnung aus dem Art. 350 des Zivilgesetzbuches des Königreichs Polen wurde gar nicht angewandt. Im Umlauf war aber eine dem bestellten Vormund synonyme Terminologie. Diesen Begriff finden wir auch am häufigsten. In den Quellen sind des Weiteren auch Begriffe zu finden, die sich eindeutig auf den Berater beziehen: der Subbetreuer oder der Mitbetreuer. In den öffentlichen Testamenten wurden den Beratern Aufgaben anvertraut, die Beratungsfunktionen bei Weitem überschritten, und die bestellten Vormunde wurden nicht selten rechtswidrig ernannt. Die meist wahrscheinliche Erklärung dafür war das niedrige Bewusstsein der Rechtsvorschriften von den Personen, von welchen die Akten des letzten Willes erstellt wurden. Dabei wollten auch die von Todes wegen Verfügenden, die über die Zukunft ihrer Kinder entscheiden sollten, in dem Glauben, dass ihnen die bestmögliche Sicherung der Interessen des Kindes obliegt, die ihnen verfügbaren Instrumente auf die für sie verständliche Weise zu nutzen, ohne darüber im Klaren zu sein, dass dies die Umgehung des Rechts war. Aus purer Sorge um die Zukunft des Kindes, das mit dem Verwaisen bedroht war, schlossen sie ihr moralisches Recht, einen bestellten Vormund nach ihrem Willen zu benennen. Zumal die Familienräte diese Wahl der Testatoren selten in Frage stellten. Es könnte aber auch so gewesen sein, dass sich der Testator im Klaren war, dass seine Entscheidung über die Benennung eines bestellten Vormunds keine Rechtskraft habe, sah es aber nur als einen Hinweis für den Familienrat vor.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.