Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka rozpoznania przynależności zespołowej i zespołów rozbitych w opracowaniu akt sądów powszechnych Rzeczypospolitej Polskiej okresu międzywojennego z terenu byłego Królestwa Polskiego

100%
Magier D.
Res Historica
|
2017
|
issue 44
EN
In the interwar period, judiciary was one of three principal and independent public authorities of the Republic of Poland acting in the name of the nation. There were three sectors of judiciary: general, administrative and military. Due to the organization and functions played in the public life, documentation drawn up by general courts is now essential for both research and official purposes. Therefore, the analysis of official documents poses a formidable challenge for national archives. The aim of the article is to point at a difficulty which arises before an archivist in the initial phase of a document analysis, namely discovering its origin and explaining why a single document could be found in numerous archives.
PL
W okresie międzywojennym sądownictwo stanowiło jeden z trzech podstawowych, niezawisłych organów władzy Rzeczypospolitej Polskiej sprawowanej w imieniu narodu. Funkcjonowały trzy piony sądownictwa: powszechne, administracyjne i wojskowe. Dokumentacja wytworzona przez sądy powszechne, z uwagi na ich strukturę organizacyjną oraz istotne funkcje w życiu społecznym, ma bardzo duże znaczenie zarówno do celów badawczych, jak i urzędowych. Z tej racji prawidłowe opracowanie akt sądowych stanowi duże wyzwanie stojące przed archiwami państwowymi. Celem artykułu jest zasygnalizowanie problemów związanych z jedną z trudności, jakie napotyka archiwista opracowujący akta sądu powszechnego już na początku procesu opracowania – na etapie rozpoznania przynależności zespołowej – i związanego z nim zagadnienia zespołów rozbitych.
2
Publication available in full text mode
Content available

Koszty utrzymania partii komunistycznej w województwie bialskopodlaskim (1975-1989)

100%
Magier D.
Res Historica
|
2016
|
issue 42
EN
The following study includes financial costs that the Polish nation had to bear after World War II, when the communist party established itself by the Polish authority. The article does not only present the way significant resources were allocated to the Polish United Workers’ Party’s activity, but, additionally, illustrates the role it played in the post-war Poland. Money for the party's budget came from membership fees, however, it was enough to merely meet PUWP’s basic bureaucratic expenses. In fact, the financing was provided mainly from the state budget in a form of subsidies and subventions that covered the party’s operation. Among others the resources included the National Bank of Poland's remitted loans, hundred per cent reliefs in social security fees from communist employees’ salaries, free-of-charge compulsory military service or so-called subbotniks. These were substantial sums of money considering the magnitude and omnipresence of the PUWP in the country. The article aims to reveal the communist party’s sources of funding based on the apparatus operating within the Biała Podlaska Voivodeship and attempts to estimate its total maintenance costs incurred by the Polish in the aforementioned period.
PL
Przedmiotem opracowania są materialne koszty, jakie naród polski poniósł wskutek zainstalowania partii komunistycznej przy władzy w Polsce po II wojnie światowej. Artykuł, poza wymierną sferą wydatkowania środków na poszczególne przejawy działalności Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, odzwierciedla rolę, jaką pełniła ona w Polsce w okresie powojennym. Na finanse partii komunistycznej składały się oczywiście składki członkowskie, jednak zaspokajały one potrzeby PZPR-owskiej biurokracji w minimalnym stopniu. W rzeczywistości była ona finansowana przede wszystkim z budżetu państwa poprzez system dotacji i subwencji pokrywających jej wydatki, poza tym m.in. z umarzanych pożyczek Narodowego Banku Polskiego, stuprocentowych ulg w składkach na ZUS od wynagrodzeń pracowniczych aparatu partyjnego, bezpłatnej pracy żołnierzy służby zasadniczej czy tzw. czynów partyjnych. Zważywszy na wielkość i wszechobecność struktury PZPR w skali kraju były to kwoty niebagatelne. Celem artykułu jest przedstawienie elementów składających się na wydatki finansowe organizacji partyjnej na przykładzie województwa bialskopodlaskiego i próba obliczenia całości kosztów jej materialnego utrzymania przez Polaków w omawianym okresie.
3

Struktura organizacyjna bialskiego okręgu sądowego (1919–1931)

100%
Magier D.
Res Historica
|
2012
|
issue 33
135-148
EN
The District Court in Biała Podlaska was established on 19 January 1919. Until the law on the system of common courts of law, uniform for the whole of Poland came into force on 1 January 1929, the organization of common courts of law in the area in question was based on the regulations binding in the Kingdom of Poland in the period of Partitions. The Biała Podlaska Judicial District was subordinated to the Warsaw Court of Appeal and its jurisdiction covered the Biała Podlaska, Konstantynów, Radzyń, and Włodawa counties. The whole district was divided into 21 smaller units - the areas of jurisdiction of courts of peace. After the reform in 1921 in the Biała Podlaska district there were eight courts of peace: two in each of the district’s four counties. As of 1 January 1929, after the new law on the system of common courts of law uniform for the whole area of the Republic of Poland came into force, courts of peace were renamed borough courts (magistrates’ courts, sądy grodzkie), which stayed at the former seats of the courts of peace. The District Court was headed by the president to whom district judges, investigating judges, district prosecutor and deputy prosecutors, justices of the peace, court secretaries and undersecretaries, treasurer and accountant, clerks, court officers, servants, mortgage clerks, notaries and debt collectors were subordinate. The District Court in Biała Podlaska was abolished on 31 December 1931.
4
Publication available in full text mode
Content available

Instrukcja organizacyjna Polskiej Partii Robotniczej z 10 września 1944 roku

100%
Magier D.
Res Historica
|
2018
|
issue 45
EN
The new political scene that unfolded in Poland after the communist authority had been established by the Soviet army in 1944, required some organizational arrangements in the Polish Workers’ Party as its membership started to increase rapidly. The following material is intended to present the first organizational instruction of the party, dating from September 10, 1944, which was valid until the adoption of the PPR’s statute at the end of 1945. It described membership requirements, the PPR’s internal structure, methods of establishing new communist organizations, appointing committees, principles of admitting new members and reporting rules. The model applied in the instruction in fact followed the pattern of the Soviet communist party.
PL
Nowa sytuacja polityczna związana z instalowaniem władzy komunistycznej w Polsce przez armię sowiecką w 1944 r. stworzyła potrzebę unormowania organizacyjnego rozrastającej się liczebnie Polskiej Partii Robotniczej. Zamieszczony materiał ma na celu prezentację pierwszej instrukcji organizacyjnej partii datowanej na 10 września 1944 r., która obowiązywała do uchwalenia statutu PPR w końcu 1945 r. Instrukcja określała wymogi członkowskie, strukturę wewnętrzną PPR, sposób tworzenia komórek partyjnych, powoływania komitetów, sposób przyjmowania członków i zasady sprawozdawczości. Rozwiązania w niej zastosowane w istocie stanowiły recepcję wzoru sowieckiego funkcjonowania partii komunistycznej.
5
Publication available in full text mode
Content available

Miejska Rada Narodowa i Urząd Miejski w Radzyniu Podlaskim (1973-1990). Dzieje ustrojowe i spuścizna archiwalna

100%
Magier D.
Radzyński Rocznik Humanistyczny
|
2012
|
vol. 10
102-115
PL
W latach 1973-1990 Miejska Rada Narodowa była terenowym organem administracji państwowej i samorządowej PRL na terenie miasta Radzynia Podlaskiego, działającym pod nadzorem Rady Państwa za pośrednictwem rady narodowej stopnia wojewódzkiego. Stanowiła organ przedstawicielski wykonujący swoje zadania na sesjach, przy pomocy Prezydium i komisji. Zadaniem MRN było zapewnienie wykonania planów społeczno-gospodarczych państwa, czuwanie nad rozwojem miasta, organizowanie działalności społecznej, koordynowanie działalności i sprawowanie kontroli nad jednostkami państwowymi, spółdzielczymi i organizacjami społecznymi. Dla realizacji swoich celów powoływała komisje stałe stanowiące kolegialne organy opiniodawcze i doradcze. Organem wykonawczym i zarządzającym MRN był Naczelnik Miasta, którego obsługiwał Urząd Miejski. Spuścizna archiwalna Miejskiej Rady Narodowej i Urzędu Miejskiego w Radzyniu Podlaskim znajduje się w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim.
EN
In 1973-1990, the Municipal National Council was a unit of the PRL’s central and local administration within the town of Radzyń Podlaski. It was subordinate to the State Council which exercised its power through the Voivodeship National Council. The Municipal National Council was an elected authority which conducted its policy during sessions through the Presidium and committee. Its responsibilities included the accomplishment of socio-economic plans, overseeing the town development, organising the social activity, supervising and coordinating the work of national, cooperative as well as social institutions. To accomplish its goals, the Municipal National Council appointed permanent committees which were an opinion-making and advisory collegial bodies. Executive and managing power in the National Municipal Council was held by the Town Governor, who acted within the Municipal Office, . Archival resources of the Council and Municipal Office of Radzyń Podlaski are stored in the State Archives in Lublin (Department in Radzyń Podlaski
6
Content available remote

Pracownicy archiwów państwowych w 100-lecie ich istnienia. Próba portretu zbiorowego

100%
Magier D.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2019
|
issue 10(12)
111-121
PL
Pracownik współczesnego archiwum państwowego jest doświadczony, z kilkunastoletnim stażem, przywykłym do wykonywania niemal wszystkich zadań realizowanych przez archiwum, aczkolwiek niestroniący również od węższej specjalizacji, zwłaszcza w zakresie poszukiwań archiwalnych, opracowania zasobu, udostępniania i informacji naukowej. Dobrze wykształcony, co predestynuje go do realizowania klasycznych zadań archiwów. Tak wynika z ankiety przeprowadzonej wśród pracowników archiwów państwowych. Autor na jej podstawie analizuje personel archiwalny, kreśląc portret współczesnego archiwisty państwowej administracji archiwalnej i podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jakie są obecnie największe problemy archiwów państwowych.
EN
Despite the fact that an employee of contemporary state archives has several years of experience in the field and is used to perform almost all tasks within the archives domain, he/she also specializes in specific areas, especially archival research, resource development, files sharing and scientific information. A high level of education enables him/her to accomplish primary tasks of the archives, which has been revealed in a survey conducted among the state archives’ personnel. Based on its results, the author draws a portarait of a contemporary state archivist and tries to pinpoint the most serious problems that the state archives face these days.
7
Content available remote

Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej

100%
Magier D.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2010
|
issue 1(3)
s. 91 - 105
EN
Documentation generated by the communist party after World War II constituted the part of Polish archival heritage. However, Party's archives were not supervised by national archival network. At the beginning they were storehouses of acts, and since 1955 they had been taken over by propaganda sections of voivodship committees of PZPR (Polish United Workers' Party) and later transformed into the archives of voivodship committees of the Party. The task to preserve documentation generated by the structures of the communist party in Poland was subsequently supervised by: Party History Institute at KC PZPR (Central Committee of Polish United Workers' Party), Archives of KC PZPR, and since 1971 Central Archives of KC PZPR. Together with the archives of voivodship committees the net with its own regulations, staff and archival methodology was created. This article gives a detailed description of the activity of the organizational unit, that is the archives of the voivodship committee of the communist party. One of the smallest committees existing in Poland, a provincial Voivodship Committee of PZPR in Biała Podlaska, which operated from 1975 to 1990, serves as an example. The article discusses the reporting structure, handing-over, analysis and preservation of acts, means of recording, premises, system of training and control as well as characterizes the role of a supervisor of the Party's voidovdship committee Archives played in the archives and chancery.
PL
Dokumentacja wytwarzana przez partię komunistyczną po II wojnie światowej wchodziła w skład polskiego dziedzictwa archiwalnego, jednakże archiwa partii nie podlegały nadzorowi państwowej sieci archiwalnej. Najpierw miały one charakter składnic akt, a od 1955 roku zostały przejęte przez wydziały propagandy komitetów wojewódzkich PZPR i wkrótce przekształcono je w archiwa komitetów wojewódzkich partii. Zadanie zabezpieczania dokumentacji wytworzonej przez struktury partii komunistycznej w Polsce nadzorowały kolejno: Wydział Historii Partii przy KC PPR, Archiwum KC PZPR, zaś od 1971 r. Centralne Archiwum KC PZPR. Wraz z archiwami komitetów wojewódzkich tworzyło ono sieć archiwów PZPR, z własnymi przepisami, kadrą oraz metodyką archiwalną. Artykuł szczegółowo przedstawia działalność komórki organizacyjnej, jaką stanowiło archiwum komitetu wojewódzkiego partii komunistycznej, na przykładzie jednego z najmniejszych komitetów istniejących w Polsce, prowincjonalnego KW PZPR w Białej Podlaskiej, który funkcjonował w latach 1975-1990. Omawia podległość archiwum, przejmowanie, opracowanie i przechowywanie akt, środki ewidencyjne, warunki lokalowe, system szkoleniowo-kontrolny oraz charakteryzuje rolę, jaką na pracę kancelaryjną i archiwalną miał kierownik Archiwum Komitetu Wojewódzkiego partii.
8
Content available remote

Archiwiści i maszyny

100%
Magier D.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2018
|
issue 9(11)
31-48
EN
The history of archives is also the history of technical equipment used by archivists. In last decades the role of machines has grown excessively, although archival science developed interest in their advanced models relatively late. The development of archival tools (machines) took evolutionary lead. In the pre-partition and the early-modern periods they were used mainly for storage, transportation, maintenance, and providing access to archival materials. Just in the 20th century the Polish lands saw machines used for easing office works and maintaining contacts, which are typewriters and telephones. They enabled faster and more readable writing in several copies at once, as well as connecting archives to the outer world. The second half of the 20th century led to significant development in technical capabilities in conservation, preservation, and reprography. The technology was developing, and even though it did affect the work of archivists, it was unacceptable to have changed its clue. The situation lasted until there emerged computer technology, which was a revolution in archival tasks and still has essential influence on work and awareness of archivists. The machine started to impact the methods of archival work. Under the influence of the machine the system of archival information started to change, which slowly imposed changes in practical works. There emerged a lasting tendency to force on archivists some changes in traditional methods of archival works. The work and experience of past generations were subdued to newly developed description standards, adapted to the language and operational possibilities of the machine. The article reflects on the role of machines in archives, which is also a pretext for contemplating the evolution of the place and role of an archivist in contemporary archives.
PL
Historia archiwów to również historia urządzeń technicznych wykorzystywanych przez archiwistów. W ostatnich dziesięcioleciach rola maszyn wzrastała niepomiernie, choć w zakresie zainteresowania polskiej archiwistyki ich zaawansowane modele znalazły się stosunkowo późno. Rozwój urządzeń archiwalnych (maszyn) postępował ewolucyjnie. W okresie staropolskim i nowożytnym wykorzystywano je głównie do przechowywania, transportu, konserwacji i udostępniania archiwaliów. Dopiero w XX w. pojawiły się na ziemiach polskich maszyny ułatwiające prace kancelaryjne i kontakty, czyli maszyny do pisania i telefony. Umożliwiły one wówczas szybsze i czytelne pisanie od razu w kilku egzemplarzach oraz lepszą łączność archiwów ze światem zewnętrznym. W drugiej połowie XX w. znacznie rozwinęły się techniczne możliwości w zakresie konserwacji, zabezpieczania i reprografii. Technologia rozwijała się i choć wpływała na pracę archiwistów, nie było mowy, by zbytnio ingerowała w jej sedno. Tak było do czasu pojawienia się technologii komputerowej, która stanowi rewolucję w pracy archiwalnej i ma niebagatelny wpływ na pracę i świadomość archiwistów. Maszyna zaczęła wpływać na metodykę pracy archiwalnej. Pod wpływem maszyny najpierw zaczął się zmieniać system informacji archiwalnej, który z wolna wymuszał z kolei zmiany w praktyce pracy. Pojawiła się trwała tendencja wymuszania na archiwistach zmian w tradycyjnej metodyce pracy archiwalnej. Praca wynikająca z doświadczenia pokoleń została podporządkowana nowo opracowywanym standardom opisu dostosowanym do języka i możliwości operacyjnych maszyny. Artykuł jest refleksją nt. roli maszyn w archiwach, która staje się też pretekstem do rozważań poświęconych ewolucji miejsca i roli archiwisty we współczesnym archiwum.
9
Content available remote

Rejonowy Ośrodek Pracy Partyjnej w Radzyniu Podlaskim (1982-1989) – element struktury organizacyjnej PZPR, aktotwórca, zespół archiwalny

100%
Magier D.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2016
|
issue 7(9)
33-47
PL
Rejonowe ośrodki pracy partyjnej powołano do istnienia w styczniu 1982 r., co wiązało się z przegrupowaniem i uporządkowaniem zadań Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), związanych z nową sytuacją społeczno-polityczną po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. Artykuł prezentuje ten element rozbudowanej struktury biurokratycznej sprawującej dyktatorską władzę partii poprzez archiwalne opisanie jego dziejów ustrojowych oraz spuścizny dokumentacyjnej. Przykład laboratoryjny opisu stanowi Rejonowy Ośrodek Pracy Partyjnej (ROPP) w Radzyniu Podlaskim. Autor podejmuje zadanie określenia, czym był ten twór w organizacji partii komunistycznej w Polsce, charakterystyczny dla ostatniej dekady jej istnienia. ROPP nie wchodziły w skład wybieralnych organów statutowych PZPR, lecz stanowiły biurokratyczną strukturę doradczo-koordynacyjną wobec podstawowych szczebli partii komunistycznej. ROPP w Radzyniu Podlaskim był jednym z czterech utworzonych w województwie bialskopodlaskim, a obszar ich działania odpowiadał powiatom sprzed reformy administracyjnej z 1975 r. Swoim zasięgiem obejmował tereny komitetów gminnych PZPR w Czemiernikach, Drelowie, Kąkolewnicy, Komarówce Podlaskiej, Międzyrzecu Podlaskim, Ulanie, Wohyniu; Komitetu Miejskiego w Międzyrzecu Podlaskim oraz Komitetu Miejsko-Gminnego w Radzyniu Podlaskim. Materiały archiwalne ROPP w Radzyniu Podlaskim przejęto 2 IX 1992 r. wraz z dokumentacją wytworzoną przez Komitet Powiatowy, Gminny, Miejski i Miejsko-Gminny z lat 1950–1989. Dokumentacja miała postać rozsypu. W latach 2007–2008 rozpoznawano przynależność zespołową dokumentacji wchodzącej w skład tego zbioru, a w 2011 r. akta ROPP zostały opracowane w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Radzyniu Podlaskim.
EN
Local Party Labor Centers were created in January 1982, in connection with reorganization of assignments of the Polish United Workers’ Party in the new socio-political situation after the declaration of martial law in Poland. The article present this element of the complex bureaucratic structure, holding dictatorial authority in the party, by describing its political history and documentary legacy from the archival perspective. The laboratory example is the Local Party Labor Center in Radzyń Podlaski. The author set himself a task to describe what was the role of the Center in the Polish communist party – a formation so characteristic for the last decade of existence of the Party. The LPLCs were not elective statutory bodies of the PUWP, but they were a bureaucratic structure, that served an advisory and coordination function towards basic levels of the communist party. The LPLC in Radzyń Podlaski was one of four such formations created in the Bielsk Podlaski Voivodeship, and its area of action were counties from the period before the administrative reform in 1975. The scope of the Center were district committees of the PUWP situated in Czemierniki, Drelów, Kąkolewnica, Komarówka Podlaska, Międzyrzec Podlaski, Ulan, Wohyń; the Town Committee in Międzyrzec Podlaski and the Town-Distric Committee in Radzyń Podlaski. Archival materials of the LPLC in Radzyń Podlaski were transmitted on September 2, 1992 with documentation created by the County, the District, the Town and the Town-Disctrict Committee from 1950 to 1989. The materials were scattered. In 2007–2008 fonds of this documentation were recognized and in 2011 the materials of the LPLC were arranged and described in the State Archive in Lublin, Branch in Radzyń Podlaski.
10
Content available remote

Selekcja archiwalna jako konstruowanie zasobu źródeł historycznych

63%
Górak A., Magier D.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2011
|
issue 2(4)
s. 131 - 143
EN
The authors assume that the effects of the mechanism that is currently used to develop the archival resources in Poland are not able to meet the needs of historical sciences. They point out the reasons for this situation and come to conclusion that archival activity in Poland has become a thoughtless office chore, sometimes even a commercial service, and is not a public service any more - that is, a service for the benefit of the national culture. When it comes to development of the archival resources, the solution is not to introduce new types of sources, but to continue implementing the old standards of the mission to collect and preserve archival materials.
PL
Autorzy wychodzą z założenia, że efekty współcześnie stosowanych mechanizmów kształtowania zasobu archiwalnego w Polsce nie są wstanie sprostać potrzebom nauki historycznej. Wskazują na przyczyny tego stanu rzeczy i dochodzą do wniosku, że działalność archiwalna w Polsce stała się bezrefleksyjnym urzędowaniem, czasem komercyjną usługą, ale nie służbą publiczną – służbą na rzecz kultury narodowej. W przypadku kształtowania zasobu archiwalnego problem polega nie na zagospodarowywaniu nowych typów źródeł, ale na realizowaniu starych standardów misji archiwalnej.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.