Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: łaźnie

Sort By:

Limit search:

Występowanie i zwalczanie duru plamistego na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1904–1920

100%

Młudzik A.

Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

2013

vol. 76/1

17-22

Brak higieny był czynnikiem decydującym o rozprzestrzenianiu się wszawicy wśród ludności zamieszkującej obszar ziem litewsko-białoruskich. Dur plamisty przenoszony przez wszy stał się na tym obszarze chorobą endemiczną. O ile przed I wojną światową w szpitalu wileńskim leczono rocznie 600–800 zarażonych osób, o tyle w okresie od stycznia do marca 1919 roku codziennie do tego samego szpitala w Wilnie przyjmowano 600 chorych. Wzrostowi epidemii sprzyjały przemarsze wojsk i migracje ludności. Utrzymanie nawet podstawowej higieny było wówczas trudne. W zaistniałej sytuacji utworzono Komisariat Wileński, działający z ramienia dowodzonego przez płk. prof. Emila Godlewskiego Naczelnego Nadzwyczajnego Komisariatu do spraw Walki z Epidemiami. Działania Komisariatu Wileńskiego w zakresie zwalczaniu duru plamistego polegały głównie na profilaktyce (dezynsekcja, otwieranie łaźni i zakładów kąpielowych, tworzenie izolowanych łóżek epidemicznych).

Lack of hygiene was a decisive factor in spreading pediculosis among people living in the area of Lithuania and Belarus. Typhus fever spread by lice turned out to be an endemic disease in this region. Before World War I 600– –800 infected patients per year were treated in the Vilnius hospital, whereas as many as 800 patients were admitted daily to the same hospital in the period between January and March 1919. Movement of troops and migration of people contributed to an outbreak of the epidemics. Maintaining even basic hygiene proved difficult at that time. In the abovementioned circumstances the Vilnius Commissariat was set up and was operating under the General Special Commissariat for Controlling Epidemics commanded by colonel professor Emil Godlewski. Activities of the Vilnius Commissariat included mainly prevention through extermination of insects, opening baths and bathing institutions and preventing the disease from spreading by setting up epidemic beds in order to isolate the patients.

Regulacje prawne zakładów kąpielowych rytualnych (mykw) dla ludności żydowskiej w II Rzeczpospolitej Polskiej. Zarys problematyki

100%

Bobkier R.

Zeszyty Naukowe Collegium Witelona

2022

vol. 1

issue 42

29-48

The Jewish population, who arrived in Poland in the 11th century, constituted one tenth of the population in the Second Polish Republic. They had the constitutionally guaranteed right to freely profess the Mosaic religion, including ritual baths. Water, understood as a symbol of spiritual purification, is present in all the main religions of the world. However, it occupies a special place in Judaism. The mikvah, a ritual bath, is required in many cases of spiritual and physical uncleanness. In Poland, reborn after the partitions, Jewish mikvahs constituted more than half of all bathing establishments – public baths. Pursuant to the regulations governing the functioning of Jewish communities, introduced in 1919, their duty was to maintain ritual baths. Subsequent regulations defined this activity only in terms of the competence of the religious community. Commercial mikvahs were taxed like ordinary businesses. In the interwar period, sanitary regulations concerning mikvahs were included in two ordinances – in 1921 and in 1936. The latter regulation was in force until 2002, i.e. in three different forms of Polish statehood. Pursuant to the 1997 Act on the State’s Relationship to Jewish Religious Communities in the Republic of Poland, Jewish communities still care for ritual baths.

Ludność żydowska, obecna na ziemiach polskich od XI w., stanowiła w II Rzeczpospolitej Polskiej dziesiątą część populacji. Posiadała ona konstytucyjnie zagwarantowane prawo do swobodnego wyznawania religii mojżeszowej, w tym do prowadzenia kąpieli rytualnych. Woda pojmowana jako symbol duchowego oczyszczenia obecna jest we wszystkich wielkich religiach świata. Szczególne jednak miejsce zajmuje w judaizmie. Mykwa, rytualna kąpiel, wymagana jest w szeregu przypadków nieczystości duchowej i fizycznej. W odrodzonej po zaborach Polsce ponad połowę wszystkich zakładów kąpielowych – łaźni publicznych stanowiły właśnie żydowskie mykwy. Zgodnie z wprowadzonymi w 1919 r. przepisami regulującymi funkcjonowanie gmin żydowskich, ich obowiązkiem było utrzymywanie kąpieli rytualnych. Kolejne przepisy określiły tę aktywność już tylko w kategoriach kompetencji gminy wyznaniowej. Mykwy prowadzące działalność komercyjną podlegały opodatkowaniu jak zwykłe przedsiębiorstwa. Przepisy sanitarne dotyczące mykw zawarte były w okresie międzywojennym w dwóch rozporządzeniach – z 1921 r. oraz z 1936 r. To ostatnie rozporządzenie obowiązywało aż do 2002 r., czyli w trzech różnych formach polskiej państwowości. Zgodnie z ustawą z 1997 r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej gminy żydowskie dbają nadal o łaźnie rytualne.

Refine search results

1 Archiwum Historii i Filozofii Medycyny

1 Zeszyty Naukowe Collegium Witelona

1 Bobkier R.

1 Młudzik A.

1 2022

1 2013

Search results

Występowanie i zwalczanie duru plamistego na ziemiach litewsko-białoruskich w latach 1904–1920

Regulacje prawne zakładów kąpielowych rytualnych (mykw) dla ludności żydowskiej w II Rzeczpospolitej Polskiej. Zarys problematyki