Search results

1

Wizerunki świętego Antoniego z Padwy w kościołach Diecezji Grodzieńskiej. Zarys problematyki

100%

Skomoroszko A.

Studia Elbląskie

|

2020

|

vol. 21

387-404

EN

The submitted article outlines the places associated with the cult of St. Anthony of Padua in the diocese of Grodno. These are churches dedicated to this saint (Mała Brzostowica, Kamionka), as well as his images in church altars (Odelsk, Lida, Grodno: the Church ofOur Lady of the Angels and the Church of the Discovery of the Holy Cross). Most of them introduce the cult of St. Antoni Padewski is associated with the arrival of the Conventual Franciscans or Bernardines to these places. Devotion to St. Antoni of Padua survived here despite the drama of Wars, fires or the actions of the communist authorities.

PL

Przedłożony artykuł przybliża w zarysie miejsca związane z kultem św. Antoniego z Padwy na terenie diecezji grodzieńskiej. Chodzi tu o kościoły dedykowane temu Świętemu (Mała Brzostowica, Kamionka), a także o jego wizerunki w kościelnych ołtarzach (Odelsk, Lida, Grodno: kościół Matki Bożej Anielskiej oraz kościół Znalezienia Krzyża Świętego). W większości z nich wprowadzenie kultu św. Antoniego Padewskiego wiąże się z przybyciem do tych miejsc franciszkanów konwentualnych, czy też bernardynów. Nabożeństwo do św. Antoniego przetrwał tu mimo dramatu wojen, pożarów, czy działań władzy komunistycznej.

2

Bractwa w kościołach franciszkańskich w Polsce w okresie potrydenckim (XVI-XVIII wiek)

99%

Mączka A.

|

2021

|

vol. 68

|

issue 6

59-89

EN

In the 16th century, the trend of traditional religiosity was developing simultaneously with the top-down Tridentine reform. The dynamism of this trend of popular piety had its source in the late medieval process of deeper penetration of Christianity into the consciousness and life of the general public. This religious trend was expressed in fraternities, which became one of the forms of Catholic revival in Poland after the Council of Trent. The Council of Trent emphasized the fundamental organizational bond of the fraternities with the Church and specified their specificity and subjected them to the direct jurisdiction of the Holy See and the local bishop. A characteristic feature of the fraternities was their universality and omnipotence; members were recruited from people of different classes and professions. The friars of St. Francis, in the post-Tridentine period, they expanded the area of their social and religious influence, consolidating three new, popular church fraternities at their churches. A reflection of this situation was the Franciscan church in Krakow, next to which in the 16th/17th century were founded three typical Franciscan fraternities: the Cord of St. Francis (1587), the Passion of Christ (1595), St. Anthony (1664). The fraternities took advantage of the spiritual direction of the Franciscan friars and enjoyed numerous privileges and indulgences that the friars were seeking. The activity of fraternities in Franciscan churches was a characteristic phenomenon of Catholic renewal after the Council of Trent. The Franciscans, along with other Mendicant orders, entered this trend in an impressive way, because thanks to their commitment and work, the integration of social groups on the religious, spiritual, cultural and charitable level contributed to the renewal of the Church and Polish society.

PL

W XVI wieku równocześnie z odgórną reformą trydencką rozwijał się nurt religijności tradycyjnej. Dynamizm tego nurtu religijności ludowej miał swoje źródło w późnośredniowiecznym procesie głębszego przenikania chrześcijaństwa do świadomości i życia ogółu społeczeństwa. Wyrazem tego nurtu religijnego były bractwa, które stały się jedną z form odrodzenia katolickiego w Polsce po Soborze Trydenckim. Sobór Trydencki podkreślił zasadniczą więź organizacyjną bractw z Kościołem i wyszczególnił ich specyfikę oraz poddał je bezpośredniej jurysdykcji Stolicy Apostolskiej i biskupa ordynariusza miejsca. Cechą charakterystyczną bractw była ich uniwersalność i wszechstanowość; rekrutacja członków dokonywała się z ludzi różnych stanów i zawodów. Zakonnicy św. Franciszka w okresie potrydenckim poszerzyli teren swojego oddziaływania społeczno-religijnego, konsolidując przy swoich świątyniach trzy nowe, popularne, bractwa kościelne. Odzwierciedleniem tej sytuacji była świątynia franciszkańska w Krakowie, przy której powstały w XVI/XVII wieku trzy typowe dla franciszkanów bractwa: Paska św. Franciszka (1587 r.), Męki Pańskiej (1595 r.), Św. Antoniego (1664 r.). Bractwa były objęte kierownictwem duchowym zakonników franciszkańskich, korzystały z licznych przywilejów i odpustów, o które starali się zakonnicy. Działalność bractw przy kościołach franciszkańskich była charakterystycznym zjawiskiem katolickiej odnowy po Soborze Trydenckim. Franciszkanie, obok innych zakonów mendykanckich, wpisali się w ten nurt w sposób imponujący, bowiem dzięki ich zaangażowaniu i pracy integracja grup społecznych na poziomie religijnym, duchowym, kulturowym i charytatywnym przyczyniła się do odnowy Kościoła i społeczeństwa polskiego.

3

Early 20th Century Miracula Related to St. Anthony’s Wondrous Painting from Sądowa Wisznia in the Light of Archival Sources from the Collection of the Krakow Archive of Our Lady of the Angels’ Province of the Reformed Franciscans

80%

Małocha J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

159-206

PL

Artykuł stanowi edycję źródła archiwalnego będącego spisem cudów, jakie dokonać się miały od ok. 1900 r. do 1913 r. za sprawą św. Antoniego Padewskiego w wizerunku z reformackiego klasztoru w Sądowej Wiszni. Analizowany tekst znajduje się obecnie w zasobie krakowskiego Archiwum Prowincji Matki Boskiej Anielskiej OO. Reformatów nie stanowi on jednak samodzielnej jednostki archiwalnej, lecz został włączony w tom rękopiśmiennej Kroniki klasztoru w Sądowej Wiszni z lat 1888–1945. Właściwą edycję źródła – wykonaną według zasad I. Ihnatowicza, tj. z zastosowaniem podwójnego systemu rozbudowanych przypisów – poprzedzono wieloelementowym wstępem. Prowadzi on od krótkiego omówienia specyfiki kultu świętego z Padwy w środowisku polskich reformatów, przez rys historii klasztoru w Sądowej Wiszni i samego łaskami słynącego obrazu, aż po analizę przedmiotowych mirakuli. Autorka pokusiła się tu o wskazanie analogii do wymienionych cudów oraz o rozważania na temat rysującego się w świetle informacji źródłowych wycinkowego obrazu kresowego społeczeństwa z początku XX w. w aspekcie pobożnościowym oraz tendencji do uwidocznionej tu wiary w cudotwórczą moc obiektów kultu. Sięgnęła przy tym także do innych źródeł z zasobu wspomnianego archiwum (m.in. ksiąg intencji mszalnych, kroniki, dokumentacji Stowarzyszenia św. Antoniego).

EN

The article is an edition of the archival source containing a list of miracles which took place from ca. 1900 to 1913 through the intercession of St. Anthony of Padua in a painting from the Reformed Franciscan monastery in Sądowa Wisznia. The analyzed text is currently kept in the resources of the Archive of Our Lady of the Angels’ Province of the Reformed Franciscans in Krakow. Note that it does not constitute an independent archive unit, but has been instead incorporated in the hand-written Chronicle of the Monastery in Sądowa Wisznia of 1888–1945. The actual source edition – prepared in accordance with the principles set by I. Ihnatowicz, i.e. a complex, double note system – is preceded by a multi-section introduction. It starts with a brief outline of the unique characteristics of the cult of St. Anthony among the Polish Reformed Franciscans, followed by a short history of the monastery in Sądowa Wisznia and the gracious painting, and closes with an analysis of the miracles. The author did not hesitate to point out analogies withthe miracles described in the article and to include reflections on the fragmentary picture of the early 20th-century society of the Eastern Borderlands of Poland based on the sources, in terms of their religiousness and a tendency to put faith in a miraculous power of objects of worship. She also used other sources from the archives (e.g. the mass intention book, the chronicle and the documents of St. Anthony’s Society).

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Roczniki Teologiczne

1 Studia Elbląskie

1 Małocha J.

1 Mączka A.

1 Skomoroszko A.

1 2021

2 2020

Wizerunki świętego Antoniego z Padwy w kościołach Diecezji Grodzieńskiej. Zarys problematyki

Bractwa w kościołach franciszkańskich w Polsce w okresie potrydenckim (XVI-XVIII wiek)

Early 20th Century Miracula Related to St. Anthony’s Wondrous Painting from Sądowa Wisznia in the Light of Archival Sources from the Collection of the Krakow Archive of Our Lady of the Angels’ Province of the Reformed Franciscans