Przestępczość socjalną należy uznać za szczególną odmianę szeroko pojmowanej przestępczości gospodarczej. W ramach prowadzonych rozważań teoretycznych zwrócono uwagę na zależności występujące pomiędzy nimi. Główny wątek prowadzonych rozważań koncentruje się na poznaniu różnic i ustaleniu podobieństw w definicjach przestępczości socjalnej i gospodarczej. Temu celowi posłużyło zaprezentowanie różnych koncepcji przestępczości gospodarczej budowanych na przestrzeni lat. Sprecyzowano zasadnicze kierunki zagrożeń rodzajem przestępczości wymierzonej w system ubezpieczeń społecznych, pomoc społeczną, instytucje rynku pracy oraz wsparcie finansowe rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Na uwagę zasługują zdiagnozowane czynniki sprzyjające popełnianiu przestępstw socjalnych, porównywane na tle ich odpowiedników właściwych dla przestępczości gospodarczej. Artykuł zawiera kilka innych elementów pozwalających na dokonywanie ukierunkowanych porównań na tej płaszczyźnie.
EN
Social security crimes need to be considered as a specific manifestation of economic crime broadly understood. In these theoretical considerations attention is drawn to the connections between them. The main consideration is concentrated on establishing the differences and similarities in definitions of economic and social security crime. This aim is served by a presentation of various concepts of economic crime built up over the course of time. Defined are the fundamental directions of criminally-orientated threats directed at the social insurance system, social help, institutions of employment as well as financial support for the rehabilitation of the disabled. Of note are the factors identified that are favourable to the committing of social crimes herein compared to their equivalents within the area of economic criminality. The article also contains other elements allowing for channelled comparisons to be made between these two phenomena.
The roots of the contemporary concept of performance for a specific purpose which has not been achieved, as regulated in Art. 410 § 2 of the Polish Civil Code, go back to the Roman concept of condictio ob rem. In this paper I deal with one of the basic prerequisites of its application, an agreement between the parties concerned as to the legal grounds for performance, its juridical character, contents, function and purpose. This kind of agreement cannot be regarded as a legal transaction, it does not generate claims (enforceable obligations), even if it refers to the conduct expected of the recipient of the given performance. Condictio ob rem cannot be applied in actionable claims on the grounds of a contract. In the condictio ob rem agreement, the parties determine the purpose of the performance and its prospective legal grounds, which will be applicable if and when the purpose of performance is achieved. If the purpose is not achieved, the giver may claim the restitution of his performance, because it has not met the predetermined legal grounds. The condictio ob rem agreement gives the grounds entitling the recipient to retain the performance until such time when it is clear whether or not the purpose has been achieved. The popular view in Polish case law and civil law doctrine that the purpose of condictio ob rem performance may refer only to an unenforceable mutual performance expected of the recipient is too narrow. In fact, the purpose may refer to any future licit event or state of affairs and should be distinguishable from the giver’s motive. The giver’s intention to accomplish the purpose of the performance should constitute the effective cause of his action, without which performance cannot be achieved. Unlike the giver’s motive, the purpose must be known to and approved by the recipient, at least per facta concludentia.
PL
Współczesna koncepcja świadczenia w zamierzonym celu, który nie został osiągnięty, uregulowana w art. 410 § 2 k.c., ma swe korzenie w rzymskiej condictio ob rem. W niniejszym artykule odnoszę się do jednej z najważniejszych przesłanek konstrukcyjnych tej kondykcji w postaci porozumienia co do podstawy prawnej świadczenia, jego jurydycznego charakteru, treści, funkcji i celu. Porozumienie to nie jest czynnością prawną, nie wynikają zatem z niego roszczenia (zaskarżalne zobowiązania), nawet gdy odnosi się do przyszłego zachowania oczekiwanego od odbiorcy świadczenia. Kondykcja ta nie jest stosowana na gruncie zaskarżalnych zobowiązań umownych. Porozumienie wyznacza cel świadczenia i zarazem przyszłą podstawę prawną świadczenia, która urzeczywistni się, jeżeli cel świadczenia zostanie osiągnięty. Jeżeli cel świadczenia nie zostanie osiągnięty, podlega ono zwrotowi, gdyż nie uzyskało oczekiwanej podstawy prawnej. Porozumienie stanowi podstawę zatrzymania przez odbiorcę uzyskanego świadczenia, dopóki nie okaże się, czy cel świadczenia został osiągnięty. Zbyt wąskie jest często przytaczane w orzecznictwie i doktrynie ujęcie ograniczające cel świadczenia do niewymuszalnego świadczenia wzajemnego oczekiwanego od odbiorcy świadczenia, cel ten może być bowiem dowolnym, przyszłym dozwolonym stanem faktycznym. Cel świadczenia jest odróżniany od motywu, którym kierował się świadczący. Zamiar osiągnięcia celu świadczenia stanowi przy tym przyczynę sprawczą świadczenia, bez której świadczenie nie zostałoby w ogóle spełnione. W przeciwieństwie do motywu świadczenia cel jest zawsze znany odbiorcy świadczenia i przez niego aprobowany co najmniej w sposób dorozumiany.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.