Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  źródła pisane
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W przeciągu XV w. i w początkach wieku XVI pawężnicy stanowili mur chroniący oddziały strzelcze, będąc tym samym grupą najbardziej narażoną i w domyśle elitarną. Przerwanie ich linii w wielu wypadkach było zapewne początkiem końca oddziału. Stąd też można przypuszczać, iż na pawężnikach wywierano szczególną presję związaną z jakością noszonego przez nich uzbrojenia. W badaniach nad zbrojami pawężników pomocne są szczególnie źródła pisane. Korzystając z materiału zebranego przez T. Grabarczyka oraz A. Bołdyrewa, można podsumować statystycznie używane przez nich uzbrojenie. Pośród 1776 pawężników o określonym uzbrojeniu, 576 (32,4%) miało hełmy. W następnej kolejności należy wymienić 487 osób z myszką lub parą myszek, 250 walczących miało zaś szynkę/szynki, czyli osłonę nogi. Jedynie 35 zaciężnych chroniły rękawice płytowe, ośmiu napierśnik, pięciu obojczyk, trzech kirys i dwóch kolczugi. Liczba żołnierzy niechronionych oscyluje w granicach 30%. Wiedzę o uzbrojeniu pawężników warto również poszerzyć o ikonografię: malowidła ścienne z kościoła św. Wawrzyńca ze Strzelnik, poliptyk z kościoła Joannitów ze Stargardu, Poliptyk Legnicki, Pasję z toruńskiego kościoła św. Jakuba. We wszystkich przypadkach pawężnicy mają pełne zbroje płytowe. Na obrazie Oblężenie Malborka z Dworu Artusa w Gdańsku zauważyć można około 25 pawężników, z których tylko jeden nagi nie ma hełmu. W 11 przypadkach hełmowi towarzyszy podbródek lub obojczyk, w 14 ochrona tułowia, a w 12 – płytowe osłony nóg. 14 z walczących ma również pełne osłony rąk. Baltazar Behem w swoim Kodeksie przedstawił dwóch pawężników w saladach. Szyję jednej z postaci ochrania kołnierz wykonany z kolczugi, w drugim przypadku jedynie tekstylny kaptur. Korpusy obu żołnierzy chronią napierśniki, ręce zaś – pełne naręczaki i rękawice. Na pochodzącym z 1. poł. XVI w. obrazie Bitwa pod Orszą widzimy maszerujące dwie grupy pawężników. Masa postaci i rozmiar tarcz utrudnia rozpoznanie uzbrojenia ochronnego, w związku z czym powiedzieć można jedynie, że najprawdopodobniej wszyscy oni noszą na głowach hełmy, a na ramionach obojczyki. Można jedynie przypuszczać, iż ówcześni artyści nie brali udziału w walkach, nie znali w pełni realiów pola bitwy. Obraz pawężnika nie musiał być w pełni wiarygodnym oddaniem jakiejś postaci, a ideą. Stąd, jako znacząca formacja, najczęściej byli zakuci w stal niczym elita rycerstwa.
EN
Archaeological exploration of the southern crypt in the church of the Exaltation of the Holly Cross in Tczew revealed details of excavated burials, although apparently only in small parts. Unfortunately, disorder in the crypt, caused by intruders in the past, contributed to damages in original coffins location and individual body protections, i.e. wooden coffins. Their shorter sides, which sometimes contain information concerning the dead, did not survive. Their total destruction was an obstacle in identifying the buried bodies, but the researchers continued exploration, which revealed textiles, wreaths fragments and devotional objects, being grave goods. General question concerns the problems: who was buried in the crypt, when it was erected and who financed the project. Analysis of excavated objects, costume study and search for written sources let us partially reveal history of the studied crypt.
PL
Badania archeologiczne w krypcie południowej kościoła farnego pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Tczewie odsłoniły szczegóły dotyczące odnalezionych pochówków, wydawałoby się w niewielkim zakresie. Niestety bałagan panujący w krypcie spowodowany przez intruzów odwiedzających ten przybytek, pozbawił zmarłych ich pierwotnej lokalizacji i indywidualnej osłony w postaci drewnianych trumien. Nie zachowały się w całości krótkie boki trumien, na których czasami znajdowane są informacje dotyczące zmarłych. Całkowite zniszczenie tych elementów pozbawiło badaczy indywidualnych informacji. Jednak sytuacja ta nie zniechęciła badaczy do dalszej eksploracji. Wydobyto tkaniny, fragmenty wianków czy dewocjonalia, w które wyposażono zmarłych. Główne pytanie, to: kto spoczął w krypcie, kiedy została wybudowana i kto finansował realizację jej projektu? Analiza wydobytych obiektów archeologicznych, kostiumologiczna i oczywiście poszukiwanie źródeł pisanych oraz studia nad nimi, pozwoliły przynajmniej w częściowym zakresie przybliżyć historię funkcjonowania badanej krypty.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.