Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 3

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Żydzi galicyjscy
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The article discusses the issue of Jewish musicians’ identity by the example of prewar Galician artists. It emphasizes the role of social and political divisions within Jewish community and the impact of assimilation, liberalism, socialism and Zionism on the musical life of Jews in Galicia. Then, it discusses their influence on individual musicians like: Bronisław Gimpel, Bronisław Huberman, Józef Koffler, Stanisław Lipski, Wilhelm Mantel, Paweł Anhalt, Stefan Schleichkorn, Henryk Guensberg, Józef Neger, Henryk Apte, Izaak Lust, Zofia Lissa, Mordechaj Gebirtig, Nachum Sternheim and musicians active on the stage of popular music. Its aim is to encourage musicologists to reconsider the issue of prewar Jewish musicians’ identity and to use findings of historians and sociologists in musicological literature. They indicate rather complexity, not unilaterality, of the self-identification of Jews in diaspora. Understanding of the Jewish musicians’ work conditions allows to discover the hidden meaning of their actions.
PL
Niniejszy artykuł omawia problem tożsamości muzyków żydowskich na przykładzie przedwojennych artystów galicyjskich. Podkreśla znaczenie podziałów społecznych i politycznych wewnątrz społeczności żydowskiej oraz wpływ idei asymilacji liberalnej, socjalistycznej i syjonistycznej na życie muzyczne Żydów w dawnej Galicji. Następnie omawia ich oddziaływanie na indywidualnych muzyków takich jak: Bronisław Gimpel, Bronisław Huberman, Józef Koffler, Stanisław Lipski, Wilhelm Mantel, Paweł Anhalt, Stefan Schleichkorn, Henryk Guensberg, Józef Neger, Henryk Apte, Izaak Lust, Zofia Lissa, Mordechaj Gebirtig, Nachum Sternheim oraz tych aktywnych na scenie muzyki rozrywkowej. Celem artykułu jest skłonienie do ponownej refleksji nad tematem tożsamości przedwojennych muzyków żydowskich i wykorzystanie w literaturze muzykologicznej ustaleń socjologów i historyków wskazujących na złożoność, a nie jednoznaczność, autoidentyfikacji członków żydowskiej diaspory. Zrozumienie uwarunkowań działalności żydowskich artystów pozwala dopiero pełniej odczytać ukryte znaczenia podejmowanej przez nich aktywności.
EN
In this article, the transformation of Jewish musical traditions are traced in relation to those of traditional Jewish musical institutions operating in the 50 years before the outbreak of World War II in Galicia. The basis for this study is primarily source material from the interwar period. The author discusses the roles and functions of traditional Jewish musicians such as the chazzan (cantor), the folk singer and the folk instrumentalist (klezmer), as well as showing their new roles and ways of functioning on the eve of the outbreak of World War II. Afterwards, the impact of these institutional transformations on the musical repertoire of Galician Jews is presented. This text sketches out the continuum of the Jewish musical tradition from the end of the 19th century to the second half of the 20th century and describes the smooth transition between the so-called folk music and contemporary Jewish art and popular music. At the centre of all of these changes stands the human being – the creator, performer and recipient of the arts of chazzanut, folk songs and instrumental music, and the main cause of the changes occurring within this “human-organised sound”.
PL
Przemiany żydowskich tradycji muzycznych zostały w niniejszym tekście prześledzone w odniesieniu do przemian tradycyjnych żydowskich instytucji muzycznych działających w ostatnim 50-leciu przed wybuchem II wojny światowej w Galicji, przy czym bazę dla niniejszego opracowania stanowią przede wszystkim materiały źródłowe z okresu międzywojennego. W artykule omówiono role i funkcje tradycyjnych muzyków żydowskich, takich jak chazan (kantor), pieśniarz ludowy i ludowy instrumentalista (klezmer). Wskazano ich nowe role i nowe sposoby funkcjonowania w przededniu wybuchu II wojny światowej oraz opisano wpływ owych zmian instytucjonalnych na przemiany repertuaru muzycznego Żydów galicyjskich. W ten sposób niniejszy tekst opisuje continuum żydowskiej tradycji muzycznej od końca XIX po 2. połowę XX wieku oraz płynne przejście między tzw. żydowską muzyką ludową a współczesną żydowską muzyką artystyczną i popularną. W centrum śledzonych zmian zaś stawia człowieka – jako twórcę, wykonawcę i odbiorcę kultury muzycznej, właściwą przyczynę przemian „po ludzku zorganizowanego brzmienia”.
PL
Wiek XIX nazywany przez historyków „długim wiekiem”, sięgający swoimi korzeniami początków rewolucji francuskiej (w przypadku Polaków okresu rozbiorowego), dobiegł końca wraz z upadkiem „starego” europejskiego ładu u schyłku Wielkiej Wojny. Dla Polaków zamieszkujących ziemie zaboru austriackiego zmierzch dawnej epoki nastał w listopadzie 1918 roku – miesiącu, który bezsprzecznie można traktować jako „najdłuższy miesiąc” „długiego XIX wieku”. Miesiącu w którym sytuacja na prowincji zachodniogalicyjskiej zmieniała się niczym w przysłowiowym kalejdoskopie: od stanu euforii przez momenty krytyczne po względną stabilizację. Euforia zagościła w polskich domach na przełomie października i listopada 1918 roku, gdy Polacy przejmowali kontrolę nad miastami i miasteczkami rozsianymi w Galicji Zachodniej. Euforyczny stan związany z odzyskiwaniem niepodległości bardzo szybko minął, a jeśli się utrzymywał, to raczej wśród osób o silnej świadomości narodowej i politycznej. Niemniej dla większości mieszkańców Galicji Zachodniej listopad był czasem szczególnej troski o to, co przyniesie kolejny dzień. Na pierwszy plan wysunęły się kwestie związane z niedoborem żywności, odzieży oraz surowców energetycznych. Ceny żywności gwałtownie rosły, osiągając jesienią 1918 roku zawrotne kwoty. Plagą stała się pospolita przemoc, która dotykała przede wszystkim ludność żydowską. W drugiej dekadzie listopada 1918 roku dzięki działaniom podejmowanym przez Polską Komisję Likwidacyjną rozpoczął się proces stabilizacji życia społeczno-politycznego, a jego wyrazem było m.in. sukcesywne odradzanie się (lub organizowanie) na prowincji stowarzyszeń „niepolitycznych” oraz reorganizacja samorządu miejskiego (gminnego).
EN
The 19th century, referred to by historians as the “long century”, as it lasted from the beginning of the French Revolution (in the case of Poland, to the time of the Partitioning) to the collapse of the “old” European order in the wake of the Great War. For Poles living in the Austrian partition, the twilight of the old era came in November 1918, a month that can unquestionably be regarded as the “longest month” of the “long 19th century”. It was a month in which the situation in the counties of Western Galician changed like a kaleidoscope: from euphoria, through critical moments, to relative stability. Euphoria took hold in Polish homes in late October and early November 1918, when Poles took control of the cities and towns scattered across Western Galicia. The euphoric state associated with regaining independence passed very quickly, and if it persisted, it was rather among those with a strong national and political consciousness. Nevertheless, for the majority of inhabitants of Western Galicia, November was a time of particular concern about what the following day would bring as issues of food, clothing, and energy shortages came to the fore. Food prices “skyrocketed”, reaching dizzying levels in the autumn of 1918. Common violence, affecting mainly the Jewish population, became a plague. Midway through November 1918, thanks to the actions taken by the Polish Liquidation Commission, a process of stabilising the social and political life began, which was reflected in the successive revival (or organisation) of “non-political” associations and the reorganisation of municipal (communal) self-government in the counties.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.