Search results

1

BLOODY LINING OF HIGH-MINDED IDEAS: “UN-DIVINE COMEDY” AND ITS CONTEMPORARY CONTEXTS

100%

Sekuła A.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2020

|

vol. 18

147–160

EN

Zygmunt Krasiński’s “Un-Divine Comedy”, the 19th-century drama on revolution, although in general highly prized by a prominent Polish romantic poet, Adam Mickiewicz, was nonetheless criticised by him because of the scene with converted Jews, which depicted them as traitors, provocateurs of the revolutionary disorder and plotters that strive to achieve power and ruin Christianity. In this scene, called by Mickiewicz “a national crime”, focused one of the literary contests for “Un-Divine Comedy”. Some of the literary interpretations and theatre versions seek to revoke this cumbersome fragment as “non-embeded” in the main context of problems in the drama. However, the heuristic works of Maria Janion inserted the incriminated scene anew in the ideological construction of the whole drama by using the phantasmal criticism in literary research, placing it in the history of the European thought and the circulation of ideas in the romantic epoch and in Krasiński’s biography. The 2014 production by Demirski (adapter of the text) and Strzępka (director) shown at the National Stary Theatre in Cracow takes hold of recent literary and historical scholarship and, moreover, makes a step forward: carries on the phantasmal interpretation, without loosing any of the drawn out meanings and connotations, in order to raise the universal question about the people’s fear.

PL

Jeden ze sporów wokół Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, dramatu romantycznego o rewolucji, zogniskował się wokół sceny z przechrztami, ukazanymi jako zdrajcy wszelkiej idei, spiskujący przeciw chrześcijańskiemu światu i pracujący wyłącznie dla osiągnięcia własnych celów. Adam Mickiewicz określił taki sposób ukazania społeczności żydowskiej w dramacie, skądinąd wysoko przezeń cenionym, mianem „występku narodowego”. Interpretacje historyków literatury starały się unieważnić niewygodną sekwencję jako „nieorganiczną” w kontekście całości problematyki utworu. Również przez inscenizatorów bywała ekstrahowana lub bagatelizowana. Heurystyczne teksty Marii Janion wbudowały powtórnie sensy wypływające z „zalatującej siarką” sceny w konstrukcję ideowo-fantazmatyczną dramatu, osadzając ją przy tym w historii myśli europejskiej, obiegu idei charakterystycznych dla epoki oraz w biografii autora. Wystawiona w Teatrze Starym w Krakowie w 2014 r. inscenizacja Pawła Demirskiego zatytułowana „Nie-Boska komedia. Wszystko powiem Bogu” zdradza nie tylko świadomość dotychczasowych opracowań historyczno-literackich utworu, ale prowadzi wydobyte z nich myśli, sensy i utożsamienia dalej, scalając je w wizję uniwersalnej opowieści o ludzkim lęku.

2

Obraz Polski wśród polskich Żydów w Izraelu. Narracje przedstawicieli aliji gomułkowskiej i emigracji pomarcowej

85%

Szajda M.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2018

|

vol. 8

143-177

EN

The experiences of Jewish emigrants from Poland after World War II can be categorised according to the appropriate migratory waves occurring following significant historical events. An example of this is the Gomułka Aliyah of the years 1956 to 1960 and emigration after the events of March 1968. This text concerns the narration of witnesses to history – Polish Jews – who left the country during one of these two waves and who settled permanently in Israel. Based on their oral history narratives, I describe their biographical trajectories, including points touching upon the narrative and the relationship of the interlocutors to Poland, as expressed in their memory of “their first homeland”, their cultural roots and their current activities connected with Poland. The declarations resulting from the narratives highlight the duality of the identity of witnesses to history: their identification with Jewishness and Polishness. However, the image of Poland, often sentimental and nostalgic, is firmly rooted in their experiences of their time in the country, both positive (personal relationships, places) and negative (antisemitism). This image is also influenced by contemporary events and visits to Poland.

PL

Doświadczenia żydowskich emigrantów z Polski po II wojnie światowej można przyporządkować odpowiednim falom migracyjnym, następującym po istotnych wydarzeniach historycznych. Przykładem tego jest alija gomułkowska z lat 1956–1960 oraz emigracja po wydarzeniach Marca 1968 r. Niniejszy tekst dotyczy narracji świadków historii – polskich Żydów, którzy opuści kraj w jednej z tych dwóch fal i osiadli na stałe w Izraelu. W oparciu o relacje historii mówionej odtwarzam ich trajektorie biograficzne, w tym punkty styczne narracji oraz stosunek rozmówców do Polski, wyrażający się w pamięci o „pierwszej ojczyźnie”, kulturowym zakorzenieniu oraz obecnej aktywności wobec Polski. Wynikające z narracji deklaracje uwypuklają dwoistość tożsamości świadków historii, ich identyfikacje z żydowskością oraz polskością. Natomiast obraz Polski, często sentymentalny i nostalgiczny, jest mocno zakorzeniony w doświadczeniach z okresu pobytu w kraju, zarówno tych pozytywnych (relacje międzyludzkie, miejsca), jak i negatywnych (antysemityzm). Wpływają na niego również współczesne wydarzenia oraz podróże do Polski.

3

Moja winnica…: autobiografia czy auto(tanato)grafia?

80%

Kuczyńska‑ Koschany K.

Narracje o Zagładzie

|

2018

|

issue 4

234-244

EN

The article is an attempt at a creative reading (one that employs figures and other works by the discussed writer) of Miriam Akavia’s autobiography entitled My Own Vineyard.... Indicated in the title of the article, the most significant theoretical reference here is Aleksandra Ubertowska’s Holokaust. Auto (tanato) grafie. This article uses the Derridean notion of quasi-genre modified by Ubertowska to interpret an important identity-related work by Akavia, a writer whose formative experience was the Holocaust.

PL

Artykuł jest próbą twórczej lektury (przy wykorzystaniu materiału ikonicznego, a także innych utworów czytanej autorki) autobiografii Miriam Akavii pt. Moja winnica. Najistotniejszym aspektem teoretycznym, zasygnalizowanym w tytule szkicu, pozostaje książka Aleksandry Ubertowskiej Holokaust. Auto (tanato) grafie. Tekst to zastosowanie zmodyfikowanej przez Ubertowską Derridiańskiej kategorii quasi-gatunkowej do interpretacji istotnego dzieła tożsamościowego autorki, której przeżyciem formującym była Zagłada.

4

O Żydach rosyjskich, Rosjanach i języku rosyjskim w tekstach z „Kanonu literatury wspomnieniowej Żydów polskich”

61%

Rybińska A.

Iudaica Russica

|

2022

|

issue 1(8)

1-18

RU

В статье рассматриваются избранные тексты из многоязычного "Канона мемуарной литературы польских евреев". Большинство из них ранее не публиковались на польском языке. Некоторые из авторов жили на польских территориях в период раздела России или провели время в до- или послереволюционной России. В эгодокументах, которые они написали, они сосредоточились на собственном опыте, религии, культуре и еврейской идентичности. Они также создали, хотя иногда только на полях своих воспоминаний, картину российских евреев, русинов и русских. Они касались русской культуры и языка, политики, истории и социальной напряженности. Они свидетельствуют о жизни в порой многокультурном и многоязычном плавильном котле, а их содержание отражает богатую и разнообразную культуру. Тексты "мемуарного канона" - это заново открытые источники, предлагающие возможность новых междисциплинарных интерпретаций.

EN

The article discusses selected texts from the multilingual "Canon of memoir literature of Polish Jews". Most of them have not been published in Polish before. Some of the authors lived in the Polish territories under the Russian partition or spent some time in pre- or post-revolutionary Russia. In the egodocuments they wrote, they focused on their own experiences, religion, culture and Jewish identity. They also created, although sometimes only in the margins of their memories, a picture of Russian Jews, Ruthenians and Russians. They referred to Russian culture and language, politics, history and social tensions. They bear witness to life in a sometimes multicultural and multilingual melting pot, and their contents reflect a rich and diverse culture. The texts of the " Canon of memoir literature" are rediscovered sources, offering the possibility of new interdisciplinary interpretations.

PL

Artykuł stanowi omówienie wybranych tekstów z wielojęzycznego „Kanonu literatury wspomnieniowej Żydów polskich”. Większość z nich nie była dotąd publikowana w języku polskim. Niektórzy autorzy mieszkali na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim lub okresowo przebywali w przed- lub porewolucyjnej Rosji. W spisanych egodokumentach koncentrowali się na doświadczeniach własnych, religii, kulturze i tożsamości żydowskiej. Stworzyli też, choć niekiedy jedynie na marginesie wspomnień, obraz Żydów rosyjskich, Rusinów i Rosjan. Odnosili się do kultury i języka rosyjskiego, polityki, historii i napięć społecznych. Stanowią świadectwo życia w wielokulturowym i wielojęzycznym niekiedy tyglu, a ich treść, odzwierciedla bogatą i zróżnicowaną kulturę. Teksty „Kanonu wspomnieniowego” to źródła odkrywane na nowe, stwarzające możliwość nowych interdyscyplinarnych interpretacji.

Refine search results

1 Iudaica Russica

1 Narracje o Zagładzie

1 Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

1 Świat Tekstów. Rocznik Słupski

1 Kuczyńska‑ Koschany K.

1 Rybińska A.

1 Sekuła A.

1 Szajda M.

1 2022

1 2020

2 2018

BLOODY LINING OF HIGH-MINDED IDEAS: “UN-DIVINE COMEDY” AND ITS CONTEMPORARY CONTEXTS

Obraz Polski wśród polskich Żydów w Izraelu. Narracje przedstawicieli aliji gomułkowskiej i emigracji pomarcowej

Moja winnica…: autobiografia czy auto(tanato)grafia?

O Żydach rosyjskich, Rosjanach i języku rosyjskim w tekstach z „Kanonu literatury wspomnieniowej Żydów polskich”