Search results

1

Лавр Евгения Водолазкина – диалог с древнерусской литературной традицией

100%

Trojanowska B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2018

|

issue 11

203-213

EN

The paper is an attempt at describing similarities and differences between Evgeny Vodolazkin’s novel Laurus (Lavr) and the Old Russian literature, in particular such genres of the latter as the lives of saints, religious travel writing, chronicle and paleia. The analogy with ancient Greek novel is also mentioned. The author of the paper on the one hand stresses that due to its syncretic character, the novel Laurus absorbs selected elements of the above-mentioned texts of the past, and on the other hand analyses Vodolazkin’s innovative treatment of time. This last aspect contributes to the text’s originality and makes it possible for the writer to connect situations and personages from the past with the present and the future, which, altogether, renders Laurus universal.

RU

В статье предпринята попытка представить сходства и различия в романе Евгения Водолазкина Лавр с древнерусской литературой, особо с такими ее жанрами, как: житие, религиозное путешествие и хроника, при помощи сопоставительного метода. Появляющиеся в заглавии определение «диалог» стоит понимать как взаимодействие и совокупность непосредственных отношений и связей романа Водолазкина с русским Средневековьем. Упоминается также аналогия с древним греческим романом. Автор статьи, с одной стороны, подчеркивает, что синкретический жанровый характер романа Лавр впитывает в себя избранные элементы указанных выше литературных текстов прошлого, но, с другой стороны – открывает новаторскую трактовку времени Водолазкиным. Это придает тексту оригинальность и позволяет соединить ситуации и персонажей прошлого с настоящим и будущим, что в целом влияет на универсальный характера романа Лавр. Таким образом, мы попытались показать динамику древнерусской традиции, которая является не застывшим и мертвым явлением, а постоянно развивающимся, наглядным примером чего является жанр и содержание романа Лавр Водолазкина – как продолжителя этой концепции.

2

Bartłomiej Longo (1841-1926) – święty społecznik (aspekt kanoniczno – socjologiczny)

83%

Misztal H.

Studia Prawnicze KUL

|

2013

|

issue 2 (54)

45-58

PL

Świeccy katolicy, jak zmarły prof. Wiesław Chrzanowski zadziwiają nas swoją aktywnością społeczną i polityczną, ale uprawianą w duchu Ewangelii i nauczania Kościoła katolickiego. W swej działalności przeżywają często wiele trudności a nawet prześladowań. Są jednak mocni w swych zasadach opartych na systemie wartości płynącym z nauki społecznej Kościoła. Dlatego w niniejszym artykule została ukazana postać świeckiego świętego społecznika Bartłomieja Longo, żyjącego zasadami Ewangelii na przełomie XIV i XX w., który poprzez stosowanie zasad ewangelicznych i z pobudek nadprzyrodzonych, w sposób przerastający zwykłe działania w swym życiu świeckim osiągnęli świętość oraz zostali wyniesieni do chwały błogosławionych Kościoła katolickiego.

EN

Catholic saints, as late Professor Wiesław Chrzanowski, astonish us with their social and political activity but empowered with the spirit of Gospel and the teachings of Catholic Church. In their actions very often they have to face different troubles or even persecution. However they stand strong in their principles based on the system of values derived from the social teachings of the Church. That is the reason that this article presents the life and work of a saint and a person deeply concerned with social matters: Bartolo Longo, that has lived by the principles of Gospel in 19th and 20th century. Bartolo Longo through the Gospel principles and due to miraculous motives reached the results that exceed the usual actions is his worldly life and was recognized as blessed by the Catholic Church.

RU

Светские католики, как покойный проф. Веслав Хжановски, удивляют нас своей общественной и политической деятельностью, но выполняемой в духе Евангелия и учения католического костела. При этом часто испытывают много трудностей и даже преследований. Тем не менее, oни являются сильными в своих принципах, основанных на системе ценностей общественной духовной науки костела. Поэтому, в данной статье показано образ светского святого общественника Бартломея Лонго, жившeго принципами Евангелия на переломе XIХ-XX века, который путем применения принципов Евангелия и сверхъестественных мотивов, способом, который превышаeт обычные действия, в своей светской жизни достиг святости и был поднят в пресвятyю славу католическoго костела.

3

Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений

71%

Kuca Z.

ELPIS

|

2014

|

vol. 16

61-73

XX

Świętość (άγιότης, sanctitas) jako przejaw życia religijnego stanowi fundamentalny koncept chrześcijaństwa. Jednakże jej istotowe rozpoznanie i uzmysłowienie możliwe jest na drodze zsyntetyzowania ujęć różnych nurtów i dyscyplin religioznawczych, fenomenologicznych, filozoficznych, socjologicznych i językowych. Teologia mistyczna Kościoła prawosławnego zgłębia sens świętości na podstawie Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i mistyków, pojmując go jako współudział człowieka w naturze boskiej, osiągnięcie przez człowieka stanu przebóstwienia (theosisu), czyli przemiany całego jego jestestwa przez łaskę Boga w sakramencie eucharystii. Święty Antoni wyznaczył ostateczny cel chrześcijanina jako „życie w Bogu” i określił to „szczytem doskonałości”. W tym traktowaniu świętości szczególną rolę odgrywa teologia apofatyczna i jej warsztat terminologiczny. Fenomenologiczne pojmowanie świętości odstępuje od tradycyjnego, teologicznego traktowania i skupia uwagę przede wszystkim na opisie wewnętrznych przeżyć psychologicznych podczas kontaktu z bóstwem. Za twórcę tego podejścia uważa się Rudolfa Otto, używającego pojęcia numinosum zamiast terminu „świętość”. Niemiecki fenomenolog wyodrębnia kluczowe formy przeżywania sacrum w doświadczeniu religijnym. W jego ujęciu doznania psychiki ludzkiej w kontakcie z numinosum są następujące: a) uczucie zależności stworzenia; b) mysterium tremendum – uczucie mistycznego przerażenia, składające się z czterech elementów (zgrozy, majestatu, mocy i tajemnicy); c) mysterium fascinans – uczucie zachwytu i fascynacji. Poglądem charakterystycznym dla filozofa jest przekonanie o racjonalnej i irracjonalnej obecności świętości, której najwyższym przejawem jest Chrystus. Otto definiuje nie tylko procesy zachodzące w psychice homo religiosus, ale również mechanizmy „przyciągania” jej do świętości. Mircea Eliade kontynuuje rozważania Otto, skupiając się nie tyle na świecie wewnętrznym osoby religijnej, ile na zewnętrznych przejawach sacrum w postaci zmysłowo dostępnych objawień – hierofanii. Źródłem hierofanii w filozofii religii Eliadego jest bezosobowa postać Absolutu, podczas gdy sacrum staje się absolutną, ontologicznie pierwotną rzeczywistością, pełnią bytu, przyczyną wszelkiego istnienia. Amerykański religioznawca William James określa stan świętości człowieka jako boskie opanowanie i odrodzenie duszy, przejawiające się w określonym stanie psychicznym. Wyodrębnia on cztery główne właściwości stanu duszy osoby świętej: ascetyzm, siłę wewnętrzną, czystość i miłosierdzie. Rosyjski filozof religii, Mikołaj Bierdiajew, traktuje świętość w kategoriach daru Bożego i powołania – gdy człowiek je realizuje, zbliża się ku wolności i pełni swojej osobowości. Uczony wprowadza nowe pojęcie w tym kontekście – świętości pojmowanej jako ofiara na drodze twórczości, na drodze ku genialności. Współczesna filozofia religii, której wybitnym przedstawicielem badającym fenomen świętości jest Lui Dupré, rozpatruje sacrum jako kategorię subiektywną, opisując ją w opozycji do kategorii profanum. Takie podejście, mimo znacznego uproszczenia i zawężenia, również uwzględnia obecność ontologicznej rzeczywistości, która – wedle Duprégo – dąży do wchłonięcia względnej rzeczywistości profanicznej. Dzięki temu sacrum odgrywa konstruktywną i konsolidacyjną rolę w społeczeństwie. Podejście socjologiczno-etyczne skupia uwagę na moralnym i duchowym doskonaleniu się człowieka oraz na tych namacalnych efektach jego świętości, które w sposób istotny wpłynęły na otoczenie. Podejście to charakterystyczne jest dla Starego Testamentu oraz większości słowników encyklopedycznych, traktujących o świętości jako właściwości konkretnej osobowości. Właśnie starobiblijne pojmowanie świętości utożsamiane jest z doskonałością moralną. Święty człowiek zawsze był obdarzony wysokim poziomem moralności, czystości duszy i ciała. Natomiast semantyka rdzenia свят sięga korzeni prasłowiańskich i posiada głęboki przedchrześcijański sens sakralny. W ten sposób fenomen świętości jako zjawisko można rozpatrywać na czterech płaszczyznach semantycznych: 1) świętość jako świętość, tzn. właściwość cechująca Boga i Jego wybrańców, której osiągnięcie jest dla nich możliwe w procesie theosisu (ubóstwienia); 2) świętość jako numinosum, czyli szczególny wymiar transcendencji, wywołujący w psychice ludzkiej określone przeżycia; 3) świętość jako sacrum, czyli wyższa sfera bytu, ontologiczna rzeczywistość, pierwotne realia objawiające się w hierofaniach; 4) świętość jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju.

EN

The analysis of the phenomenon of sanctity from the religious, philosophical, theological and Orthodox perspective is conducted by means of a semantic, etymological and structural examination of this concept. One of the work’s objectives is to highlight the different conceptual meanings of sanctity called for by the use of a comparative method. The point of departure was the biblical understanding of sanctity which substantially approaches the idea as the quality of deity, later developed in the Patristic teachings and supplemented by religion experts and philosophers. Based on that, the concept of sanctity is viewed in four semantic levels: 1) sanctity as sanctity, i.e. a quality typical of God and His chosen ones; its achievement is possible through the process of theosis [deification]; 2) sanctity as numinosum, or a particular dimension of transcendence leading to a unique experience in the human psyche; 3) sanctity as sacrum, or a higher level of being, ontological reality, the original reality manifested in hierophanies; and finally 4) sanctity as perfection, moral virtue achieved by a person through personal development.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

1 ELPIS

1 Studia Prawnicze KUL

1 Kuca Z.

1 Misztal H.

1 Trojanowska B.

1 2018

1 2014

1 2013

Лавр Евгения Водолазкина – диалог с древнерусской литературной традицией

Bartłomiej Longo (1841-1926) – święty społecznik (aspekt kanoniczno – socjologiczny)

Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений