Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: святость

Sort By:

Limit search:

Святые Западной Руси времен преподобного Сергия

100%

Федюкина Е.

ELPIS

2015

vol. 17

59-64

Специфика историко-культурного развития Западной Руси обусловлена длительным соседством с народами-завоевателями Польшей и Литвой, а также воздействием униатских устремлений определенных сил. Автор пользуется названием Западная Русь для обозначения ареала проживания предков современного белорусского народа и отчасти Галицко-Волынской Руси, т.е. современной северо-западной Украины. Непосредственными героями повествования стали святые, которых взрастил народ Белой Руси, соотносимые с эпохой преподобного Сергия Радонежского. Этнически, это были представители как русского, так и литовского народов. В статье затрагивается проблема выбора Литвой веры и ее влияние на судьбы православных подвижников. Неотъемлемыми чертами западнорусской святости автор считает служение правде и служение Церкви в сочетании с истинной просвещенностью.

Specyfika rozwoju historyczno-kulturowego Rusi Zachodniej uwarunkowana jest sąsiedztwem z ukierunkowanymi zaborczo wobec niej Polską a Litwą, jak również wpływem ówczesnych dążeń unickich. Autor używa nazwy Ruś Zachodnia na oznaczanie regionu zamieszkania przodków współczesnych Białorusinów oraz po części ludności Rusi Halicko-Wołyńskiej, czyli współczesnej północnozachodniej Ukrainy. Jako bezpośredni bohaterowie występują tu święci, których wyłonił naród Białej Rusi w epoce chronologicznie skorelowanej z okresem życia św. Sergiusza z Radonieża. Pod względem etnicznym byli to przedstawiciele tak Rusinów (szerzej, Słowian), jak i Litwinów. W artykule jest poruszany problem wyboru wiary przez Litwę, poprzez jego wpływy na losy prawosławnych świętych. Wśród nieodzownych cech świętości Rusi Zachodniej autor wymienia służbę prawdzie i Cerkwi, którym towarzyszyły wysokie dążenia oświeceniowe.

The peculiarity of historical and cultural development of Western Russia is caused by the long-term vicinity of conquering countries, such as Poland and Lithuania, and also by the influence of uniate aspiration os specific forces. Author uses the name of Western Russia for marking the habitation area of modern Belorussians’ ancestors and partly Galician-Volhynian Russia, i.e. modern Notrh-Western Ukraine. The direct narration heroes were the saints grown by the people of White Russia. These saints are correlated with the epoch of Sergius of Radonezh. Ethnically they were the representatives of both Russian and Lithuanian people. The article touches on the problem of choosing Lithuania its religion and its impact on the fate of Orthodox men of faith. The author considers minestering the truth and Church service coupled with true enlightenment to be essential feature of Western Russian sacredness.

Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений

100%

Kuca Z.

ELPIS

2014

vol. 16

61-73

Świętość (άγιότης, sanctitas) jako przejaw życia religijnego stanowi fundamentalny koncept chrześcijaństwa. Jednakże jej istotowe rozpoznanie i uzmysłowienie możliwe jest na drodze zsyntetyzowania ujęć różnych nurtów i dyscyplin religioznawczych, fenomenologicznych, filozoficznych, socjologicznych i językowych. Teologia mistyczna Kościoła prawosławnego zgłębia sens świętości na podstawie Pisma Świętego, dzieł Ojców Kościoła i mistyków, pojmując go jako współudział człowieka w naturze boskiej, osiągnięcie przez człowieka stanu przebóstwienia (theosisu), czyli przemiany całego jego jestestwa przez łaskę Boga w sakramencie eucharystii. Święty Antoni wyznaczył ostateczny cel chrześcijanina jako „życie w Bogu” i określił to „szczytem doskonałości”. W tym traktowaniu świętości szczególną rolę odgrywa teologia apofatyczna i jej warsztat terminologiczny. Fenomenologiczne pojmowanie świętości odstępuje od tradycyjnego, teologicznego traktowania i skupia uwagę przede wszystkim na opisie wewnętrznych przeżyć psychologicznych podczas kontaktu z bóstwem. Za twórcę tego podejścia uważa się Rudolfa Otto, używającego pojęcia numinosum zamiast terminu „świętość”. Niemiecki fenomenolog wyodrębnia kluczowe formy przeżywania sacrum w doświadczeniu religijnym. W jego ujęciu doznania psychiki ludzkiej w kontakcie z numinosum są następujące: a) uczucie zależności stworzenia; b) mysterium tremendum – uczucie mistycznego przerażenia, składające się z czterech elementów (zgrozy, majestatu, mocy i tajemnicy); c) mysterium fascinans – uczucie zachwytu i fascynacji. Poglądem charakterystycznym dla filozofa jest przekonanie o racjonalnej i irracjonalnej obecności świętości, której najwyższym przejawem jest Chrystus. Otto definiuje nie tylko procesy zachodzące w psychice homo religiosus, ale również mechanizmy „przyciągania” jej do świętości. Mircea Eliade kontynuuje rozważania Otto, skupiając się nie tyle na świecie wewnętrznym osoby religijnej, ile na zewnętrznych przejawach sacrum w postaci zmysłowo dostępnych objawień – hierofanii. Źródłem hierofanii w filozofii religii Eliadego jest bezosobowa postać Absolutu, podczas gdy sacrum staje się absolutną, ontologicznie pierwotną rzeczywistością, pełnią bytu, przyczyną wszelkiego istnienia. Amerykański religioznawca William James określa stan świętości człowieka jako boskie opanowanie i odrodzenie duszy, przejawiające się w określonym stanie psychicznym. Wyodrębnia on cztery główne właściwości stanu duszy osoby świętej: ascetyzm, siłę wewnętrzną, czystość i miłosierdzie. Rosyjski filozof religii, Mikołaj Bierdiajew, traktuje świętość w kategoriach daru Bożego i powołania – gdy człowiek je realizuje, zbliża się ku wolności i pełni swojej osobowości. Uczony wprowadza nowe pojęcie w tym kontekście – świętości pojmowanej jako ofiara na drodze twórczości, na drodze ku genialności. Współczesna filozofia religii, której wybitnym przedstawicielem badającym fenomen świętości jest Lui Dupré, rozpatruje sacrum jako kategorię subiektywną, opisując ją w opozycji do kategorii profanum. Takie podejście, mimo znacznego uproszczenia i zawężenia, również uwzględnia obecność ontologicznej rzeczywistości, która – wedle Duprégo – dąży do wchłonięcia względnej rzeczywistości profanicznej. Dzięki temu sacrum odgrywa konstruktywną i konsolidacyjną rolę w społeczeństwie. Podejście socjologiczno-etyczne skupia uwagę na moralnym i duchowym doskonaleniu się człowieka oraz na tych namacalnych efektach jego świętości, które w sposób istotny wpłynęły na otoczenie. Podejście to charakterystyczne jest dla Starego Testamentu oraz większości słowników encyklopedycznych, traktujących o świętości jako właściwości konkretnej osobowości. Właśnie starobiblijne pojmowanie świętości utożsamiane jest z doskonałością moralną. Święty człowiek zawsze był obdarzony wysokim poziomem moralności, czystości duszy i ciała. Natomiast semantyka rdzenia свят sięga korzeni prasłowiańskich i posiada głęboki przedchrześcijański sens sakralny. W ten sposób fenomen świętości jako zjawisko można rozpatrywać na czterech płaszczyznach semantycznych: 1) świętość jako świętość, tzn. właściwość cechująca Boga i Jego wybrańców, której osiągnięcie jest dla nich możliwe w procesie theosisu (ubóstwienia); 2) świętość jako numinosum, czyli szczególny wymiar transcendencji, wywołujący w psychice ludzkiej określone przeżycia; 3) świętość jako sacrum, czyli wyższa sfera bytu, ontologiczna rzeczywistość, pierwotne realia objawiające się w hierofaniach; 4) świętość jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju.

The analysis of the phenomenon of sanctity from the religious, philosophical, theological and Orthodox perspective is conducted by means of a semantic, etymological and structural examination of this concept. One of the work’s objectives is to highlight the different conceptual meanings of sanctity called for by the use of a comparative method. The point of departure was the biblical understanding of sanctity which substantially approaches the idea as the quality of deity, later developed in the Patristic teachings and supplemented by religion experts and philosophers. Based on that, the concept of sanctity is viewed in four semantic levels: 1) sanctity as sanctity, i.e. a quality typical of God and His chosen ones; its achievement is possible through the process of theosis [deification]; 2) sanctity as numinosum, or a particular dimension of transcendence leading to a unique experience in the human psyche; 3) sanctity as sacrum, or a higher level of being, ontological reality, the original reality manifested in hierophanies; and finally 4) sanctity as perfection, moral virtue achieved by a person through personal development.

Refine search results

2 ELPIS

1 Kuca Z.

1 Федюкина Е.

1 2015

1 2014

Search results

Святые Западной Руси времен преподобного Сергия

Феномен святости в системе религиозно-философских воззрений