Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: християнство

Sort By:

Limit search:

Зауваження до етимології лексеми grzech – гріх – грех на матеріалі польської, української та російської мов

100%

Piaseczny P.

Roczniki Humanistyczne

2014

vol. 62

issue 6: Językoznawstwo

019-031

Artykuł jest poświęcony etymologii leksemu grzech (ps. *grěxъ, ukr. гріх, ros. грех). Przeprowadzona analiza, oparta na szerokim materiale słownikowym (słowników etymologicznych, gwarowych, poprawnościowych) trzech języków słowiańskich (polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego), wykazała, iż najpopularniejsze dotychczasowe propozycje wiążące pochodzenie tego leksemu z ps. *grěti należy w zupełności odrzucić, a także pozwoliła powiązać etymologię owego leksemu ze zrekonstruowanym bałtosłowiańskim leksemem *groi̭s-os, którego pierwotne znaczenie można rekonstruować jako „krzywizna, odchylenie od czegoś”, co w późniejszym okresie dało znaczenie przenośne „pomyłka”. Pogłębiona analiza etymologii leksemu grzech pozwoliła powiązać wskazany powyżej korzeń z praindoeuropejskim rdzeniem *gers-/*ǵers- o znaczeniu m.in. „obracać; giąć, wyginać, zginać”. Przyjąwszy powyższą etymologię leksemu grzech, należy włączyć go do zasobu prasłowiańskich słów, odziedziczonych przez chrześcijańską leksykę konfesyjną w krajach słowiańskich. A zatem zaproponowany przez E. Klicha, S. Rosponda i S. Dubisza zasób słów należy powiększyć do pięciu i odtąd winien on być przedstawiany w sposób następujący: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.

The article is devoted to the etymology of the lexeme grzech (ps.*grěxъ ukr. гріх, rus. грех). The analysis based on an extensive dictionary material (etymological, dialect, and monolingual dictionaries of three Slavic languages: Polish, Ukrainian, and Russian) has shown that this lexeme’s hypothetical connection with *grěti should be entirely rejected. The research has also revealed a connection of this lexeme’s etymology with the reconstructed Balto-Slavic lexeme *groi̭s-os. The original meaning of that latter lexeme can be reconstructed as “curve, bending.” In time, the meaning altered to “mistake”. An in-depth analysis of the etymology of the lexeme grzech allowed the author to connect the above-mentioned root with the Proto-Indo-European core gers-/*ǵers-, which means “to turn, to twist, to bend”. In accord with this etymology, the lexeme grzech should be included in the group of Proto-Slavic words that were inherited by the Christian religious lexis in the Slavic countries. Thus, the group of words proposed by E. Klich, S. Rospond and S. Dubisz should now contain five words: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.

Enkolpiony ze średniowiecznego Włodzimierza i jego okolic

86%

Savyts'kyi V.

Studia Lednickie

2021

vol. 20

215-253

The study focuses on the collection of over 40 encolpions, i.e. historic devotional items of private devotion, from the environs of Volodymyr-Volynskyi. The presented collection is the property of the Volodymyr-Volynskyi Regional Historical Museum, partly from a private collection. The article presents the history of the discovery of the analyzed items and includes the state of research from the late 19th century to the present. The question of their dating is considered, as well as issues concerning the social affiliation of their owners, import routes, distribution of the encolpions, their technological and iconographic features, and the possibility of their local production.

В статті представлено понад 40 занахідок християнського особистого благочестя – хрестів-енколпіонів з Володимира-Волинського та його околиць. Проаналізована інформація про ці вироби та їх дослідження від кінця ХІХ століття і до наших днів. Окремо розглянуто колекцію енколпіонів з Володимир-Волинського історичного музею та з приватної колекції. Розглядається питання їх датування, соціальної приналежності їх власників, шляхи імпорту, технологічні та іконографічні особливості, можливість місцевого виробництва

Przedmiotem opracowania jest kolekcja ponad 40 enkolpionów, czyli zabytkowych dewocjonaliów prywatnej pobożności, pochodzących z okolic Włodzimierza Wołyńskiego. Prezentowany zbiór stanowi własność Włodzimiersko-Wołyńskiego Muzeum Historycznego, częściowo pochodzi z kolekcji prywatnej. W artykule przedstawiono historię odkryć analizowanych przedmiotów i ujęto stan ich badań od końca wieku XIX po czasy współczesne. Rozważana jest kwestia ich datowania oraz zagadnienia dotyczące przynależności społecznej ich właścicieli, szlaków importu, dystrybucji enkolpionów, ich cech technologicznych i ikonograficznych oraz możliwości ich lokalnej produkcji.

Refine search results

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Lednickie

1 Piaseczny P.

1 Savyts'kyi V.

1 2021

1 2014

Search results

Зауваження до етимології лексеми grzech – гріх – грех на матеріалі польської, української та російської мов

Enkolpiony ze średniowiecznego Włodzimierza i jego okolic