Search results

1

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

100%

Trygar B.

Postscriptum Polonistyczne

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

343-362

EN

The article analyses Wojciech Karpiński’s latest book titled 120 dni „Kultury” in the context of Paul Ricoeur’s philosophy of man. Karpiński chose texts published in “Kultura”, a Parisian literary magazine, from writers who inspired him the most, taught him how to look at the world and at other people, and above all showed him how to discover the beauty of art. Karpiński’s ‘I’ was shaped by his encounter with other artists. Narrative identity is a bridge leading to the concept of open dialectics proposed by the French philosopher, which combines two methods. One involves the researcher adopting an a posteriori approach, starting from the concrete, i.e. the individual subject located in specific realities of life, immersed in a specific culture, having their own history and experiences. For the other, the researcher uses a Kantian turn, reflecting on the subject in a transcendental perspective. Subjectivity means turning towards the Other, and thanks to the Other, one transcends oneself. As Ricoeur argues, there is an “ontological force” in language that points to a certain way of being-inthe-world. Identity is consciously transformed, and literature is simultaneously an artistic record of this movement and a cultural-anthropological discourse.

PL

W artykule analizuję ostatnią książkę Wojciecha Karpińskiego pt. 120 dni „Kultury” w kontekście filozofii człowieka Paula Ricoeura. Karpiński wybrał publikowane w paryskiej „Kulturze” teksty pisarzy, którzy go najbardziej inspirowali, uczyli patrzenia na świat i na drugiego człowieka, a przede wszystkim pokazywali, jak odkrywać piękno sztuki. „Ja” Karpińskiego kształtowało się w spotkaniu z innymi artystami. Tożsamość narracyjna jest pomostem prowadzącym do zaproponowanej przez francuskiego filozofa koncepcji otwartej dialektyki, która łączy dwa podejścia. Po pierwsze badacz przyjmuje porządek aposterioryczny, wychodząc od konkretu, czyli jednostkowego podmiotu umiejscowionego w określonych realiach życiowych, zanurzonego w konkretnej kulturze, posiadającego własną historię i doświadczenia, po drugie posługuje się kantowskim zwrotem, prowadząc refleksję o podmiocie w perspektywie transcendentalnej. Podmiotowość to zwrócenie się ku Innemu, a dzięki Innemu dokonuje się transcendowanie siebie. Jak dowodzi francuski filozof, w języku istnieje „siła ontologiczna”, która wskazuje na określony sposób bycia-w-świecie. Tożsamość podlega świadomym przeobrażeniom, a literatura jest artystycznym zapisem tego ruchu i zarazem dyskursem kulturowo-antropologicznym.

2

Plotkarz i prorok. Osoba i spuścizna Wacława Alfreda Zbyszewskiego we wspomnieniach wybranych przedstawicieli II Wielkiej Emigracji

80%

Bończak J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2021

|

issue 108

193-204

EN

Wacław Alfred Zbyszewski (1903 - 1985) began his literary career in 1923 as one of the youngest publicists in the Second Polish Republic. Following the outbreak of World War II, he found himself in exile in London, then in Germany, and at the end of his life in Paris. During almost fifty years of his activity as a collaborator of the most important Polish information and opinion-forming outlets: "Dziennik Polski", the weekly "Wiadomości", the monthly "Kultura"and the Polish Section of Radio Free Europe, he became one of the most interesting and popular journalists. This article is an attempt to answer the question of how such a long journalistic activity was evaluated by the most prominent figures of the Polish culture on emigration, including Zbyszewski’s superiors and editorial colleagues, and what was their attitude towards Wacław Zbyszewski himself. In order to do so, the article collects and discusses memoirs devoted to Wacław Zbyszewski and the activities of the institutions he was associated with during World War II and the Cold War. Among the authors of the source materials used in the article are Stefania Kossowska, Maria Danilewiczowa and Jerzy Giedroyc.

PL

Wacław Alfred Zbyszewski (1903 – 1985) karierę literacką rozpoczął w roku 1923 jako jeden z najmłodszych publicystów w II Rzeczpospolitej. W wyniku wybuchu II Wojny Światowej znalazł się na emigracji w Londynie, następnie w Niemczech, a pod koniec życia w Paryżu. W ciągu niemal pięćdziesięciu lat działalności jako współpracownik najważniejszych polskich organów informacyjnych i opiniotwórczych: „Dziennika Polskiego”, tygodnika „Wiadomości”, miesięcznika „Kultura”oraz Sekcji Polskiej Radia Wolna Europa, zdobył pozycję jednego z najciekawszych i najpopularniejszych dziennikarzy. Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie jak tę wieloletnią dziennikarską aktywność oceniali twórcy emigracyjnej kultury w tym zwierzchnicy oraz redakcyjni koledzy oraz jaki był ich stosunek do samego Wacława Zbyszewskiego. W celu przybliżenia wspomnianych kwestii w artykule zebrane i omówione zostały teksty wspomnieniowe poświęcone Wacławowi Zbyszewskiemu jak i działalności instytucji z którymi był związany w okresie II Wojny Światowej i Zimnej Wojny. Wśród autorów wykorzystanych materiałów źródłowych wymienić można m. in. Stefanię Kossowską, Marię Danilewiczową czy Jerzego Giedroyca.

3

Gustaw Herling-Grudziński – Michaił Heller. Korespondencja w latach 1972–1994

80%

Piekara J.

Studia Pigoniana

|

2022

|

vol. 5

|

issue 5

61-85

EN

The compiled collection of letters from Gustaw Herling-Grudziński and Mikhail Heller is only a small testimony to the relationship between these two outstanding intellectuals – a Polish and a Russian emigrant. Both of them were very strongly experienced by the repressive Soviet system, but in both of them we find a strong fascination with the Russian culture, mentality – maybe even “civilisation”. It is not surprising, then, that they found common topics for talks and disputes, had the same friends, and read the same books. In a sense, each of them found in the other person a kind of “soul mate”, an intellectual partner and finally a friend. Correspondence played a rather complementary and additional role in their relationship, it was only one of the many available methods of contact. They both met frequently in Paris and Italy, the “Russian dinners” with Mikhail and Eugenia Heller became famous, which Herling remembered very fondly. The author of the “Inny Świat”, as a co–creator and one of the most important people in the editorial group of “Kultura”, also had constant contact with Heller – an author who printed monthly reviews of the Soviet press in the periodical of the Literary Institute. The Polish emigre also wrote two forewords to the Russian’s books. An important element in the correspondence – and probably also in their lives – was the mutual mediation in contacts with the third parties: by providing leads, letters, articles or press clippings. Despite the fact that the correspondence is “defective”, containing obvious “holes” (whether it is caused by the loss of the letters or simply the interruption of their exchange), the correspondence shows how the acquaintance of Mikhail Heller and Gustaw Herling-Grudziński evolved. It is an important source for recreating the excerpts from the biographies of both of them and – in a broader context – tells us a bit about the relations within the community of “Kultura” and the contacts of this community with the Russian emigration.

PL

Opracowany zbiór listów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i Michaiła Hellera jest zaledwie drobnym świadectwem relacji, jaka połączyła tych dwóch wybitnych intelektualistów – polskiego i rosyjskiego emigranta. Obaj byli niezwykle silnie doświadczeni przez represyjny system sowiecki, jednak u obu z nich znajdujemy silną fascynację kulturą, umysłowością – może wręcz „cywilizacją” – rosyjską. Nie może zatem dziwić, że znajdowali oni wspólne tematy do rozmów i sporów, mieli tych samych znajomych, czytali te same książki. W pewnym sensie każdy z nich odnalazł w drugiej osobie swego rodzaju „bratnią duszę”, partnera intelektualnego a w końcu również przyjaciela. Korespondencja pełniła w ich relacji raczej rolę uzupełniającą, dodatkową, była tylko jednym z wielu dostępnych sposobów kontaktowania się. Obaj często spotykali się w Paryżu i we Włoszech, słynne stały się „rosyjskie obiady” u Michaiła i Eugenii Hellerów, które Herling bardzo ciepło wspominał. Autor Innego świata, jako współtwórca i jedna z najważniejszych osób w gronie redakcyjnym „Kultury”, miał również stały kontakt z Hellerem-publicystą, drukującym w periodyku Instytutu Literackiego comiesięczne przeglądy prasy sowieckiej. Polski emigrant pisał również dwukrotnie przedmowy do książek Rosjanina. Ważnym elementem w korespondencji – a zapewne również w ich życiu – było wzajemne pośredniczenie w kontaktach z osobami trzecimi: poprzez przekazywanie namiarów, listów, artykułów czy wycinków prasowych. Mimo że „wybrakowana”, zawierająca oczywiste „dziury” (czy to spowodowane zaginięciem listów, czy też po prostu urwaniem ich wymiany) korespondencja pokazuje jednak, w jaki sposób ewoluowała znajomość Michaiła Hellera i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Stanowi ważne źródła dla odtworzenia fragmentów biografii ich obu i – w szerszym kontekście – mówi nam nieco o stosunkach wewnątrz środowiska „Kultury”, również o kontaktach tego środowiska z emigracją rosyjską.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Postscriptum Polonistyczne

1 Studia Pigoniana

1 Bończak J.

1 Piekara J.

1 Trygar B.

1 2023

2 2021

„Parcours de la reconnaissance”. 120 dni „Kultury” Wojciecha Karpińskiego w kontekście dialektyczności podmiotu Paula Ricoeura

Plotkarz i prorok. Osoba i spuścizna Wacława Alfreda Zbyszewskiego we wspomnieniach wybranych przedstawicieli II Wielkiej Emigracji

Gustaw Herling-Grudziński – Michaił Heller. Korespondencja w latach 1972–1994