Search results

1

The polyphonic hymns of Valentin Triller’s 'Ein Schlesich singebüchlein' (Wrocław 1555), ed. Antonio Chemotti, Warsaw 2019 Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, pp. X+157. ISBN 978-83-65630-79-7, available online at https://epub.uni-regensburg.de/38328

100%

Desmet M.

Muzyka

|

2020

|

vol. 65

|

issue 1

151-154

2

Motety z rękopisu Macieja z Warszawy (PL-WN BOZ 1115). Transkrypcje i komentarze

51%

Zwolińska E.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 1

183-224

EN

This article is devoted to four 4-part liturgical compositions preserved along with other entries (such as copies of excerpts from Andreas Ornitoparchus’ treatise Micrologus musicae activae) in a manuscript formerly belonging to the Library of the Zamoyski Entail (now kept at the National Library of Poland in Warsaw, shelf-mark BN Rps BOZ 1115). The manuscript was compiled in the 1530s in Cracow by Maciej of Warsaw. The motets are unattributed, and these are their only known copies (no concordances have been found to date). Research into this repertoire was initiated by Barbara Brzezińska, who published the results in Muzyka in 1988 (the present article refers to some of her ground-breaking findings). No source edition has been prepared of these works, which are known only from descriptions and excerpts in publications. Yet they bear interesting testimony to musical activity during the first half of the sixteenth century. Hence the main part of this article consists of study-based transcriptions, complete with source commentaries. The transcriptions are intended as material for further research and interpretation, while the commentaries include discussion of selected details in Maciej’s copies (visible on the included reproduction), features of the musical structure and style, and a list of corrections made in relation to the source. One of the works seems weaker than the others in terms of composition technique. Its transcription is placed in an appendix, since it may reflect an inadequate reading of the source.

PL

Artykuł poświęcony jest czterem liturgicznym utworom 4-głosowym, zachowanym wśród innych wpisów (m in. kopii wybranych części traktatu Micrologus musicae activae Andreasa Ornitoparcha) w manuskrypcie z dawnej Biblioteki Ordynacji Zamojskiej (obecnie Biblioteka Narodowa w Warszawie, sygn. BN Rps BOZ 1115). Rękopis był sporządzony w latach trzydziestych XVI wieku w Krakowie przez Macieja z Warszawy. Motety są nieznanego autorstwa, a ich przekaz unikatowy (nie udało się ustalić dotychczas żadnych konkordancji). Badania nad tym repertuarem jako pierwsza podjęła Barbara Brzezińska i ich wyniki przedstawiła na łamach kwartalnika Muzyka w 1988 r. (w niniejszym artykule są odniesienia do niektórych z pionierskich ustaleń z tej autorki). Utwory nie doczekały dotąd edycji źródłowej, znane są tylko z opisów i fragmentów nutowych w publikacjach. Stanowią jednak interesujące świadectwo muzycznej aktywności z I połowy XVI stulecia, zatem zamieszczono tu – jako zasadniczą część pracy - ich studyjne, opatrzone źródłowymi komentarzami transkrypcje, w zamierzeniu rozumiane jako materiał do dalszych badań i interpretacji. W komentarzach do kolejnych utworów wskazano wybrane szczegóły kopii Macieja (możliwe do odszukania na zamieszczonej reprodukcji), niektóre cechy konstrukcji i stylu oraz wykaz dokonanych zmian w stosunku do źródła. Jeden z utworów wydaje się słabszy od pozostałych pod względem warsztatu kompozytorskiego; jego transkrypcję zamieszczono w aneksie, bo być może jest ona rezultatem niedostatecznego rozpoznania zapisu źródłowego.

3

O domniemanym związku anonimowej „Dumy” z XVI wieku z liturgią pasyjną

51%

Zwolińska E.

Muzyka

|

2021

|

vol. 66

|

issue 3

3-25

EN

This article discusses an anonymous work titled ‘Duma’ originally included in a sixteenth-century handwritten choirbook from the Krasiński Library in Warsaw (shelf mark 4173 or 4713). That source, which comprised sacred polyphony in Latin, was lost during the Second World War. The ‘Duma’, however, survived, thanks to an edition published in 1930 (in the series Early Polish Music Edition – Éditions de Musique Polonaise Ancienne, fasc. 8). Entered in the manuscript source without a text, it was singled out for publication as an early example of instrumental ensemble music in Poland. After the war, it was also published in a vocal version as a secular battle chanson and supplemented with a period text selected at the editors’ discretion. In this article, we examine what connection this enigmatic work might have to the liturgy, given that it was included in a volume of exclusively sacred material. Taking some stylistic features of the Duma as a point of departure, the author compared it to the (also textless) four-part Rumpelmette’ by Sixtus Dietrich, correlated with a hymn to be sung during the ‘matutinum tenebrarum’. The similarity between these works is evident in the area of composition technique, e.g. the use of ‘redictae’ figures and illustrative elements (‘imitatio tubarum’ and ‘timpanarum’). The differences concern the texture (for instance, the top part is prominent in the Duma). Despite these differences, it is possible that both pieces reflect a similar musical practice evidenced in sources of varying provenance. Hence the author supplements earlier opinions regarding the ‘Duma’ with a hypothesis concerning its links to the liturgy of Holy Week or some other Passiontide service (such as the ‘Horae de Sancta Cruce’).

PL

Przedmiotem artykułu jest anonimowy utwór opatrzony nazwą Duma, pochodzący z XVI-wiecznej rękopiśmiennej księgi chórowej o niepewnej sygnaturze (4173 lub 4713) ze zbiorów Biblioteki Ordynacji Krasińskich. Źródło to, zawierające łacińską polifonię religijną, zaginęło podczas II wojny, ale utwór ocalał dzięki edycji w 1930 r. (seria Wydawnictwo Dawnej Muzyki Polskiej – Éditions de Musique Polonaise Ancienne, z. 8), wyróżniał się bowiem jako pozycja wpisana bez tekstu słownego i został uznany za wczesny przykład staropolskiej zespołowej muzyki instrumentalnej. Po wojnie opublikowano tę kompozycję także w wersji wokalnej, uznając ją za przykład świeckiej chanson bitewnej i dodając uznaniowo dobrany tekst z epoki. W niniejszym artykule postawiono jednak pytanie o ewentualny związek tego zagadkowego utworu z liturgią, kierując się faktem, że został zamieszczony w kolekcji o wyłącznie religijnych treściach. Wychodząc od pewnych cech stylu Dumy wykorzystano jako materiał porównawczy 4-głosową kompozycję Rumpelmette Sixtusa Dietricha (również beztekstową), skorelowaną z hymnem przeznaczonym do wykonania podczas matutinum tenebrarum. Podobieństwo utworów uwidacznia się w zakresie techniki kompozytorskiej, np. w stosowaniu figur redictae i elementów ilustracyjnych (imitatio tubarum czy timpanarum), natomiast różnice dotyczą faktury, np. w Dumie wyróżnia się wyeksponowanie partii górnego głosu. Pomimo tych różnic nie można wykluczyć, że oba utwory są świadectwem podobnej praktyki muzycznej, przekazanej w źródłach o różnej proweniencji. Stąd wynika podana w artykule propozycja uzupełnienia dawnych opinii o Dumie hipotezą o jej związku z liturgią Wielkiego Tygodnia czy innym nabożeństwem pasyjnym (np. Horae de Sancta Cruce).

Refine search results

3 Muzyka

2 Zwolińska E.

1 Desmet M.

1 2023

1 2021

1 2020

The polyphonic hymns of Valentin Triller’s 'Ein Schlesich singebüchlein' (Wrocław 1555), ed. Antonio Chemotti, Warsaw 2019 Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, pp. X+157. ISBN 978-83-65630-79-7, available online at https://epub.uni-regensburg.de/38328

Motety z rękopisu Macieja z Warszawy (PL-WN BOZ 1115). Transkrypcje i komentarze

O domniemanym związku anonimowej „Dumy” z XVI wieku z liturgią pasyjną