Search results

1

19th-Century Wooden Houses of Craftsmen from Zgierz – Precious Heritage or Troublesome Inheritance?

100%

Barucha K.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

|

2019

|

issue 34

147-170

PL

W Zgierzu, mieście położonym w centralnej części województwa łódzkiego, znajduje się unikalny zespół urbanistyczny miasta rzemieślniczego, założony od podstaw w pierwszej połowie XIX wieku. Działo się to w wyniku akcji osiedleńczej, którą prowadzono w Królestwie Polskim w celu ożywienia gospodarki nowopowstałego państwa. Sprowadzano głównie sukienników, zarówno pochodzenia polskiego, jak i niemieckiego, przede wszystkim z terenów zaboru pruskiego. Regularny układ miasta o symetrycznie rozplanowanych ulicach, z rynkiem pośrodku na szczycie zbocza doliny rzeki, zabudowany estetyczną i funkcjonalną architekturą późnoklasycystyczną, pozwala na określenie tego ośrodka miastem w stylu biedermeier. Choć w powstającym mieście starano się wznosić budowle z materiałów trwałych, większość z zachowanych do dziś domów wybudowano z drewna. Mimo to, ich dekoracyjna oprawa architektoniczna wciąż jest czytelna w wielu obiektach. Obecnie domy te, dzielone na wiele mieszkań i zamieszkałe przez lokatorów z przydziału, są użytkowane niezgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem i nieodpowiednio do swej rangi. Do tej pory podjęto dwie próby rewitalizacji omawianego obszaru, w wyniku których powołano do życia Park Kulturowy Miasto Tkaczy, wyremontowano siedem domów oraz przywrócono dawny wygląd fragmentom dwóch ulic. Artykuł przedstawia przeszły oraz obecny stan zagospodarowania zabytkowego budownictwa Nowego Miasta, z uwzględnieniem jego społecznego tła, a także podejmuje próbę podsumowania dotychczas podjętych działań rewitalizacyjnych.

EN

Zgierz, a town located in the central part of the Łódź Province, has a unique urban complex in the form of a craftsmen’s town built from scratch in the first half of the 19th century. This was a result of a settlement operation carried out in Congress Poland to boost the economy of the newly created state. The settlers were mostly cloth makers of Polish and German descent, primarily from the territory of the Prussian Partition. Regular arrangement, with symmetrical streets and a market square in the middle, on a high river bank, went hand in hand with aesthetic and functional late classical architecture, which is why this centre can be called a Biedermeier town. Even though durable materials were preferred, most houses that have survived are made of wood, and yet decorative elements can still be seen on many of them. Today, the houses, divided into numerous flats and inhabited by qualifying occupiers, are used contrary to their original purpose and inappropriately for their status. So far, two attempts to revitalise the area in question have been made. In consequence, the Town of Weavers Culture Park was established, seven of the houses were renovated, and fragments of two streets were restored to their former appearance. The paper presents the past and present situation of the historic development of the New Town considering its social context, and attempts to summarise the revitalisation activities performed to date.

2

Conservation aspects of cast-iron platform shelters on the example of Vistula Pomerania railway stations

100%

Kwasek M.

Architectus

|

2021

|

issue 1(65)

49-58

EN

Cast-iron shelters were used in the 19th century as cheaper alternatives to large platform halls. Nevertheless, they were aesthetically distinguishable from later riveted solutions. Because of their durability and continuous utility, they were not the subject of disassembly, as numerous transport infrastructure objects have been in recent decades. This article aims to indicate proper conservation practices during construction works on cast-iron platform shelters. Nowadays, most frequently, they take place during the modernization of railroad stations. As presented in this text, the approach to conservation procedures can be significantly different. The paper investigates technical and architectural solutions of selected instances of cast-iron platform shelters in Vistula Pomerania. Some references to foreign designs are also presented. The analysis of literature and archival documentation of the project, as well as the field studies, enabled us to formulate conclusions – recommendations for the proper procedure in respect of this type of object. Cast-iron platform shelters ought to be preserved as the unique remnant of 19th-century architecture. It is recommended to use an adequately selected material during the works and to restore the artistic qualities of cast-iron structures by restoring their original paintings. The author also refers to the realization of new roofing created in the preserved historical objects’ closest vicinity. Based on the illustrated instances, he recommends efforts to maintain consistency between new or reconstructed structures and authentic 19th-century ones. Simultaneously author emphasizes the necessity of avoiding the obliteration of the distinction between them. He drew attention to the challenges of repairing cast-iron pillars, giving examples of techniques that can be applied.

PL

Żeliwne wiaty były stosowane w XIX w. jako tańsze odpowiedniki wielkich hal peronowych. Mimo to wyróżniały się swoją estetyką na tle późniejszych – nitowanych – rozwiązań. Ze względu na ich trwałość i ciągłą przydatność nie podlegały rozbiórkom jak wiele obiektów techniki transportowej w ostatnich dziesięcioleciach. Celem artykułu jest wskazanie dobrych praktyk konserwatorskich w trakcie prac budowlanych dotyczących żeliwnych wiat peronowych. Współcześnie mają one najczęściej miejsce przy modernizacji dworców kolejowych. Jak przedstawiono w niniejszym tekście, sposób podejścia do zabiegów konserwatorskich może być znacząco różny. W artykule przedstawiono wyniki badań rozwiązań technicznych oraz architektonicznych wybranych przykładów żeliwnych zadaszeń peronowych na terenie Pomorza Nadwiślańskiego. Przedstawiono także nawiązania do realizacji poza granicami Polski. Analiza literatury przedmiotu i archiwalnej dokumentacji projektowej, a także badania terenowe umożliwiły sformułowanie wniosków – rekomendacji dla właściwego postępowania przy tego typu obiektach. Jako unikatowa pozostałość po architekturze XIX w. żeliwne wiaty peronowe powinny być bezwzględnie chronione. W trakcie prac wskazane jest stosowanie odpowiednio dobranego materiału, a także dążenie do przywrócenia żeliwnym wiatom ich walorów artystycznych poprzez odtworzenie pierwotnej kolorystyki. Autor artykułu odnosi się również do realizacji nowych zadaszeń, powstających w bezpośrednim sąsiedztwie zachowanych historycznych obiektów. Bazując na przedstawionych przykładach, rekomenduje dążenie do zachowania spójności nowych lub rekonstruowanych obiektów z autentycznymi realizacjami z XIX w. Jednocześnie podkreśla konieczność dbałości o to, by granica między nimi nie uległa zatarciu. Zwrócił uwagę na trudności, jakie mogą dotyczyć prac naprawczych przy żeliwnych słupach, podając przykłady technik możliwych do zastosowania.

3

Jak naprawdę nazywał się architekt znany w Polsce jako François Arveuf i czego dokonał przed przyjazdem do Warszawy?

80%

Omilanowska-Kiljańczyk M.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2025

|

vol. 87

|

issue 1

87-114

EN

The French architect active in Poland for six years, who in the Polish literature is known as François Arveuf, in reality bore a different name and surname, so his achievements prior to his arrival in Warsaw proved difficult to establish. He was born Alexandre Jean Alexis Fransquin and was the illegitimate child of the architect Jean Jacques Nicolas Arveuf. Establishing his biographical data made it possible to reconstruct his not very impressive, but nevertheless noteworthy achievements from the French and American periods of his work.

PL

Znany w polskim piśmiennictwie, działający przez sześć lat w Polsce francuski architekt François Arveuf nosił w istocie inne imię i nazwisko, dlatego nie udawało się ustalić jego dokonań sprzed przyjazdu do Warszawy. Urodził się jako Alexandre Jean Alexis Fransquin i był nieślubnym dzieckiem architekta Jeana Jacquesa Nicolasa Arveufa. Ustalenie danych biograficznych architekta pozwoliło na zrekonstruowanie jego – niezbyt imponujących, jednak wartych zauważenia – osiągnięć z francuskiego i amerykańskiego okresu twórczości.

4

“A German Oak Built of Stone”. Neo-Gothic Guildhalls in Riga

71%

Zabłocka-Kos A.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2024

|

vol. 86

|

issue 4

105-128

EN

The article concerns two neo-Gothic public buildings in Riga: the restructuring of the Great Guildhall of St. Mary (Stube zu Münster, later Grosse St. Marien Gilde, Lielā ģilde, Amatu ielā 6, Karl Beyne, 1854–1860), dating from the mid-14th century, which was the seat of the city’s merchants, and the Little Guildhall of St. John (Stube zu Soest, then Kleine St. Johannisgilde, Mazā ģilde, Amatu ielā 3/5, Johann Daniel Felsko, 1864–1866) belonging to the craftsmen’s guilds. The two buildings stood next to each other, beside the city walls. The complicated history of their construction is shown against the background of the changes in the importance of the German merchant and craftsmen elites in Riga around the mid-19th century, the progressive unification of the Russian Empire, and the Russification of the Baltic provinces that began during the reign of Tsar Alexander II.

PL

„Niemiecki dąb wzniesiony z kamienia”. Neogotyckie siedziby gildii w Rydze. Artykuł poświęcony jest dwóm neogotyckim budowlom użyteczności publicznej w Rydze: przebudowie Wielkiej Gildii Mariackiej (Stube zu Münster, później Grosse St. Marien Gilde, Lielā ģilde, Amatu ielā 6, Karl Beyne, 1854–1860), pochodzącej z połowy XIV w., która była siedzibą kupców, oraz Małej Gildii św. Jana (Stube zu Soest, później Kleine St. Johannisgilde, Mazā ģilde, Amatu ielā 3/5, Johann Daniel Felsko, 1864–1866) należącej do cechów rzemieślników. Stały one obok siebie, tuż przy murach miejskich. Skomplikowane dzieje ich budowy ukazane zostały na tle przemian znaczenia niemieckich elit kupieckich i rzemieślniczych w Rydze około połowy XIX w. oraz postępującej unifikacji Imperium Rosyjskiego i rusyfikacji nadbałtyckich prowincji rozpoczętej za rządów cara Aleksandra II.

Refine search results

2 Biuletyn Historii Sztuki

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica

1 Architectus

1 Barucha K.

1 Kwasek M.

1 Omilanowska-Kiljańczyk M.

1 Zabłocka-Kos A.

1 2025

1 2024

1 2021

1 2019

19th-Century Wooden Houses of Craftsmen from Zgierz – Precious Heritage or Troublesome Inheritance?

Conservation aspects of cast-iron platform shelters on the example of Vistula Pomerania railway stations

Jak naprawdę nazywał się architekt znany w Polsce jako François Arveuf i czego dokonał przed przyjazdem do Warszawy?

“A German Oak Built of Stone”. Neo-Gothic Guildhalls in Riga