Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  A. Walicki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule został podjęty namysł nad spuścizną badawczą Andrzeja Walickiego, ze szczególnym uwzględnieniem wątku inteligencji polskiej i rosyjskiej. Źródłem inspiracji dla rozważań o istocie inteligencji oraz jej współczesnych zadaniach stały się następujące zagadnienia: współzależność rozwoju intelektualnego i moralnego badacza oraz podejmowanych przez niego zagadnień, wolność jednostki w perspektywie wartości liberalnych, ideowe poszukiwania inteligencji rosyjskiej i polskiej, przesłanki do podjęcia dialogu Polski i Rosji za pośrednictwem elit intelektualnych, w oparciu o ich typologiczne podobieństwo. W świetle triady pojęć zaproponowanych przez Walickiego: „słowa – czyny – wartości” rozpatrzony został wątek sprawczej mocy słów oraz wykorzystania ich jako narzędzia tworzenia przestrzeni niezależności osobistej.
PL
Artykuł powstał z inspiracji rozprawą Andrzeja Walickiego W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa (1964). Polski historyk idei poddawał opisywane przez siebie światopoglądy wnikliwej analizie, wskazując na podobieństwa ideowe różnych myślicieli. Niniejszy tekst przedstawia koncepcje rosyjskiego neosłowianofilstwa i zachodniego tradycjonalizmu (J. Evola, R. Guénon, P. Sorokin). Autor artykułu opisuje założenia konserwatyzmu i utopii tradycjonalistycznej, które charakteryzuje walka z racjonalizmem, indywidualizmem, liberalizmem i kapitalizmem.
PL
Artykuł jest poświęcony przedstawieniu filozoficznych kontaktów Andrzeja Walickiego ze współczesnymi mu filozofami rosyjskimi. Na podstawie już opublikowanych tekstów, jak też archiwalnej korespondencji pokrótce ukazano relacje Walickiego z Sergiuszem Hessenem i Dymitrem Czyżewskim, a szczególnie z o. Gieorgijem Fłorowskim. Początek znajomości Walickiego z o. Fłorowskim datuje się na 1960 r. Polski i rosyjski myśliciel dyskutowali na temat historiozofii, dziejów filozofii rosyjskiej, a nawet teologii. Pomimo odmiennych perspektyw (Fłorowski był założycielem tzw. syntezy neopatrystycznej, która miała dla Walickiego wyłącznie historyczne znaczenie), obydwaj odegrali znaczną rolę w popularyzacji myśli rosyjskiej na Zachodzie, zwłaszcza w USA.
PL
W artykule próbuję przyjrzeć się krótko kwestii, która była niejako znakiem rozpoznawczym światopoglądu Andrzeja Walickiego. Rzecz dotyczy kwestii wolności, a przede wszystkim właściwego dla liberalizmu preferowania wolności negatywnej („wolności od”) i krytycznego zarazem odniesienia do wolności pozytywnej („wolności do”), z którego to punktu widzenia dokonywał Walicki systemowej i radykalnie krytycznej oceny marksizmu. Jednak w dalszej twórczości Walicki niuansował swoje stanowisko, zwracając uwagę na negatywne trendy związane z rozumieniem liberalizmu oraz na współgranie z tendencjami współczesności wiązanej z marksizmem idei wolności pozytywnej.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie rezultatów badań z zakresu historii idei zarówno europejskiego republikanizmu, jak i radykalizmu politycznego. Punktem wyjścia podjętych analiz jest rekonstrukcja interpretacji historycznego sensu sarmackiego republikanizmu szlacheckiego wypracowanej przez jednego z głównych przedstawicieli Warszawskiej Szkoły Historii Idei – Andrzeja Walickiego. W nawiązaniu do tej interpretacji, argumentacja przedstawiona w artykule kieruje się przeciwko szeroko akceptowanej tezie o jednoznacznym konserwatyzmie tej formy republikanizmu. Drogą argumentacji jest wskazanie na wewnętrzną paradoksalność opisywanego zjawiska intelektualnego, będącego z perspektywy historii idei anty-absolutystyczną, obywatelską ideologią wolności politycznej. Tym, co stanowi w artykule przedmiot krytyki, jest podjęta przez Walickiego próba interpretacji republikanizmu szlacheckiego jako „zalążkowej” postaci nowoczesnego nacjonalizmu obywatelskiego. Argumentem przeciwko tej interpretacji jest stwierdzenie, iż jest ona oparta na normatywnym, a nie tylko opisowym podejściu do idei nowoczesności oraz ukrytej tezie na temat wewnętrznej logiki historii. W myśl głównej tezy artykułu, właściwszą drogą rozwiązania paradoksu związanego z interpretacją sarmackiego republikanizmu szlacheckiego jako „konserwatyzmu wolności” jest wpisanie tego zjawiska w europejską tradycję radykalizmu politycznego. Oryginalność przedstawionych tu badań z zakresu historii radykalizmu polega na wypracowaniu w ich ramach uogólnionego pojęcia „radykalizmu stanowego”. Celem tej konstrukcji pojęciowej jest umożliwienie zidentyfikowania idei samej nowoczesności jako integralnego elementu ideologii radykalizmu trzeciego stanu względnie radykalizmu klasy średniej. Zgodnie z przedstawioną w artykule interpretacją, sarmacki republikanizm szlachecki należałoby z kolei zidentyfikować tak samo, jak francuski „frondyzm” – jako swoisty radykalizm szlachecki, w którym można widzieć pewną sekularną religię polityczną.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.