Search results

1

Maryja jako hetmanka na podstawie hymnu Akatyst

100%

Grzywaczewski J.

Vox Patrum

|

2021

|

vol. 80

221-238

EN

In the introductory strophe to the hymn Acathistos there is an invocation tȇ hypermachȏ stratȇgȏ addressed to Mary. The word stratȇgós means: great army commander (general); grammatically it is masculinum. There was no female form of this word because women have been never charged by such a function. Female form was created by the article ȇ in Dative (tȇ). It must have sounded naturally or seriously; otherwise, the author would not have introduced it into this religious hymn destined to be sung in the church. Even, if this invocation was introduced during the siege of Constantinople in 626, it corresponds to the text of the hymn: there are other titles expressing the conviction that Mary is not only full of grace, but also full of power. She can help people not only in their spiritual difficulties, but also in a danger in their contemporary lives. Such a conviction was based on the two fragments of the Bible (Gen 3: 14 and Rev 12: 1-18). Those fragments were referred by the theologians of the patristic time to the Church and to Mary as well. The inhabitants of Constantinople prayed Mary for protection against the Persian aggression; and the Persian army left the district of the capital without having attacked it.

PL

We wstępie do hymnu Akatyst znajduje się wyrażenie „Waleczna Hetmanka” odnoszące się do Maryi. Możliwe, że zostało ono wprowadzone w czasie oblężenia Konstantynopola (626), ale nie jest czymś obcym w całości hymnu. Maryja została tak określona na podstawie Rdz 3, 14 orasz Ap 12, 1-18. Egzegeza patrystyczna ukazuje Maryję nie tylko jako pełną łaski, ale i pełną mocy, czyli pomagającą ludziom w trudnościach nadprzyrodzonych i doczesnych. Mieszkańcy Konstantynopola mieli świadomość, że są obywatelami miasta chrześcijańskiego, a zagraża im pogaństwo. Modlili się do Maryi o odwrócenie grożącej klęski militarnej.

2

The Akathist Hymn to the Blessed Virgin Mary and Polish Marian Songs in Context of Performative Practices in Litany Tradition

100%

Jakóbczyk-Gola A.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 1: Literatura polska

145-162

PL

Przedmiotem artykułu jest Akatyst ku czci Bogurodzicy, który, wraz z towarzyszącą mu ikoną, stanowił jeden z istotnych składników maryjnego kultu prawosławnego, oddziałując również poza granice prawosławia, między innymi na ziemie polskie. Celem tekstu nie jest opracowanie monografii tego zjawiska, a, koncentrując się na rozpoznaniu jego złożonej charakterystyki medialnej, badanie różnych form wykonań i zwrócenie szczególnej uwagi na aspekt performatywności. Charakterystyka ta ma za zadanie wydobycie złożonych funkcji, jakie pełnił Akatyst, służąc celom pamięci – również mającej charakter niejednorodny, różnie się realizującej i pełniącej odmienne role. Analiza włącza w zakres zainteresowań wybrane pola badawcze – historię literatury, religii, kultury ujętej w perspektywie przemian mediów słowa a także historię sztuki. Druga część artykułu pokazuje analogiczne zjawiska w polskiej pieśni maryjnej i tropi jej związki z Akatystem ku czci Bogurodzicy. W sposób szczegółowy poddana została opracowaniu pieśń O przenasławniejsza panno czysta… Struktura ikony akatystowej znalazła zaś odzwierciedlenie w gotyckich małopolskich nastawach ołtarzowych, w których umieszczone centralnie wyobrażenie Matki Boskiej w typie Madonny Piekarskiej otoczone było innymi przedstawieniami. Kluczowym pojęciem dla artykułu staje się tradycja litanijna rozumiana tu szeroko – od określonych formuł językowych, przez strategię komunikacji, kwestie uobecniania, formuły mnemoniczne, aż po idee relacji przestrzennych, ruch i wykonanie – performance. Konkluzją tekstu jest próba zdefiniowania wieloaspektowości tego zjawiska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dynamikę tej tradycji, potrzebę działania i przywoływania za pomocą pamięci.

EN

The article analyses Akatyst ku czci Bogurodzicy [Akathist to the Mother of God], which, together with the accompanying icon, was one of the important components of the Marian Orthodox cult, whose influence went beyond the Orthodox Church, affecting among others also Polish lands. The aim of the article is not to develop a monograph on this phenomenon, but, focusing on the recognition of its complex media characteristics, to study various forms of its performance and to pay special attention to the performativity aspect. The purpose of this characterization is to bring out the complex functions that the Akathist performed, serving the purposes of memory – having also a heterogeneous character, realised in various ways and playing different roles. The analysis encompasses selected research fields – history of literature, religion and culture from the perspective of changes in the media of words, as well as art history. The second part of the article shows analogous phenomena in the Polish Marian song and traces its relations to the Akhatist to the Mother of God. In particular, the analysis focuses on the song O przenasławniejsza panno czysta... The structure of the akhatist icon was reflected in the Gothic altar stands in Lesser Poland, in which the image of the Virgin Mary of the type of Madonna Piekarska was centrally placed, surrounded by other representations. The key concept for the article is the litany tradition, which is understood here broadly, i.e. including specific language formulas, the communication strategy, issues of presence, mnemonic formulas, the ideas of spatial relations, movement and performance. In conclusion, the article attempts to define the multi-aspectual character of this phenomenon, with particular focus on the dynamics of this tradition, the need to act and recall using memory.

3

Okoliczności kompozycji hymnu Akatyst ku czci Najświętszej Maryi Panny

100%

Grzywaczewski J.

Vox Patrum

|

2018

|

vol. 69

195-218

EN

The author of this article tries to situate the famous Greek Hymn Akathistos in its large context. He presents the Old Testament tradition, especially the Psalms, and the New Testament tradition: Christological hymns and the person of Mary in the Gospel. The Christians of the first centuries used to sing hymns during their meetings of prayer. The old Hellenic tradition in poetry and music could also have influence on the Christian poetry and music, especially on the formal aspect of such compositions. It seems to be obvious that the Akathistos was inspired by the theological considerations on Mary as Christ’s Mother. This hymn is a great praise of Mary as Theotokos; this title was accepted officially in the Church by the Council of Ephesus (431). The exact date of the composition of the hymn is not known; it is only known that this hymn was sung in 626 in Constantinople as thanksgiving to Mary for the expelling of the aggressors (a regiment of the Persian army). The question of authorship of Akathistos is still discussed; most scholars attribute it to Romanos Melodus, but such an opinion is considered as probable. The aim of this article is to introduce the lector into the study on the theology of the Akathistos (Christology and Mariology). Surely, such a study can be precious for the Christian spirituality.

4

Akatyst i litania loretańska w duchowości maryjnej

71%

Pomirska Z.

|

2013

|

vol. 8

|

issue 1

147-155

EN

The article broaches the relationship of the Byzantine liturgical hymn called the Akathist with Litany of Loreto. Both prayers are addressed to the Virgin Mary, the two also combine three topics: dogmatic, liistoriosopliic, and eschatological. Theological thought links them closely together in a poetic form of communication. Therefore, they are fundamental to the development of Marian spirituality.

Refine search results

2 Vox Patrum

1 Język - Szkoła - Religia

1 Roczniki Humanistyczne

2 Grzywaczewski J.

1 Jakóbczyk-Gola A.

1 Pomirska Z.

1 2021

1 2019

1 2018

1 2013

Maryja jako hetmanka na podstawie hymnu Akatyst

The Akathist Hymn to the Blessed Virgin Mary and Polish Marian Songs in Context of Performative Practices in Litany Tradition

Okoliczności kompozycji hymnu Akatyst ku czci Najświętszej Maryi Panny

Akatyst i litania loretańska w duchowości maryjnej