Search results

1

Wpływ Pana Tadeusza na polskie pamiętnikarstwo (na przykładzie wspomnień Aleksandra Jełowickiego)

100%

Winek T.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2016

|

vol. 2

83-97

EN

On behalf of the Lithuanian and Russian Lands Association Adam Mickiewicz issued a proclamation to Polish emigrants in France to write down their insurrectionary memories. The study discusses the texts arisen with the mentioned inspiration and published by Feliks Wrotnowski and, furthermore, documents the thesis that a part of My memories [Moje wspomnienia] by Aleksander Jełowickiis a slightly late response to Mickiewicz’s appeal. The sections concerning the childhood and youth periods of a Parisian editor were clearly situated within Sir Thaddeus’ [Pan Tadeusz] context. Polish memoirs written in France in the thirties of XIX century became a pattern for the next generation involved in the preservation of Polish cultural heritage.

PL

Adam Mickiewicz w imieniu Towarzystwa Litewskiego i Ziem Ruskich wystosował do polskich emigrantów we Francji odezwę zachęcającą do spisywania wspomnień powstańczych. Artykuł omawia powstałe z tej inspiracji prace opublikowane przez Feliksa Wrotnowskiego oraz dokumentuje tezę, że część Moich wspomnień Aleksandra Jełowickiego jest nieco spóźnioną odpowiedzią na apel Mickiewicza. Natomiast część pamiętnika dotycząca dzieciństwa i młodości paryskiego wydawcy była wyraźnie sytuowana w kontekście Pana Tadeusza. Polskie pamiętniki powstałe we Francji w latach trzydziestych XIX wieku stały się wzorcem dla kolejnego pokolenia zaangażowanego w zachowanie polskiego dziedzictwa kulturowego.

2

Wkład ks. Aleksandra Jełowickiego CR w dzieło formacji duchowieństwa

100%

Mleczko W.

Polonia Sacra

|

2014

|

vol. 18

|

issue 3

EN

Father Aleksander Jełowicki (1804–1877), Resurrectionist, was a gifted preacher, author, translator and publisher of religious books, as well as the first and long-standing rector of the Polish Catholic Mission in France (Paris). As a faithful follower of Servant of God Bogdan Jański (1807–1840), Jełowicki contributed to clergy formation in many fields: working for the renewal of the Greek College and the foundation of the Polish College in Rome; helping Polish priest-émigrés after the failure of the January Uprising (1863–1864); publishing religious books. In his letters, Fr. Jełowicki left many still up-to- -date thoughts and directives concerning vocational discernment, seminary formation as well as the life and service of a priest.

PL

Ksiądz Aleksander Jełowicki (1804–1877), zmartwychwstaniec, był utalentowanym kaznodzieją, autorem, tłumaczem i wydawcą licznych dzieł religijnych, a także pierwszym i wieloletnim rektorem Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Jako wierny uczeń sługi Bożego Bogdana Jańskiego (1807–1840) na wielu płaszczyznach przyczynił się do formacji duchowieństwa: pracując na rzecz odnowy Kolegium Greckiego oraz założenia Kolegium Polskiego w Rzymie, pomagając polskim kapłanom-emigrantom po upadku powstania styczniowego, a także poprzez wydawane dzieła religijne. W swoich listach podejmujących zagadnienia rozeznania powołania, formacji seminaryjnej oraz życia i posługi duszpasterza pozostawił cenne i wciąż aktualne wskazówki.

3

Ks. Kajsiewicz i zmartwychwstańcy wobec duchowieństwa uczestniczącego w powstaniu styczniowym

80%

Mleczko CR W.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2017

|

vol. 128

111-130

PL

Celem artykułu jest ukazanie postawy ks. Hieronima Kajsiewicza i zmartwychwstańców wobec duchowieństwa uczestniczącego w powstaniu styczniowym. Po pierwsze, autor przybliża okoliczności publikacji i treść słynnego listu otwartego ks. Kajsiewicza. Po drugie, przypomina zasługi ks. Aleksandra Jełowickiego wobec polskich księży-emigrantów w Paryżu. Po trzecie, ukazuje dwa konkretne przypadki relacji między zmartwychwstańcami a duchownymi uczestniczącymi w powstaniu styczniowym (ks. Wincenty Barzyński oraz ks. Adolf Bakanowski). W końcu, prezentuje wizję kapłana i jego posługi, jaką mieli ówcześni zmartwychwstańcy i ich wysiłki na rzecz formacji duchowieństwa (Kolegium Polskie w Rzymie). Postawę ks. Kajsiewicza i zmartwychwstańców wobec księży uczestniczącego w powstaniu styczniowym można określić jako ściśle chrześcijańską: piętnowali grzech, ale przyjmowali grzesznika. Przestrzegali kapłanów przed niewłaściwą drogą, ale przymusowych emigrantów przyjmowali z wyciągniętą pomocną dłonią. Niestety, taka postawa często nie spotykała się z pozytywnym odzewem. Ks. Kajsiewicz zyskał miano zdrajcy, a ks. Jełowickiemu odpłacano zawiścią. Tylko pewna liczba kapłanów potrafiła zrozumieć prawdę głoszoną przez zmartwychwstańców: że największym patriotą jest ksiądz, który prowadzi głębokie życie duchowe i intelektualne; jak wiele dla Ojczyzny może zdziałać duchowny, który przede wszystkim jest kapłanem.

EN

The aim of the article is to present the attitude of Rev. Hieronim Kajsiewicz and the Resurrectionists towards priests taking part in January Uprising. Firstly, the author explains the circumstances of publication and the contents of the famous open letter of Rev. Kajsiewicz. Secondly, he recalls the merits of Rev. Aleksander Jełowicki towards Polish emigrant priests in Paris. Thirdly, he presents two specific instances of relations between the Resurrectionists and priests participating in January Uprising (Rev. Wincenty Barzyński and Rev. Adolf Bakanowski). Last but not least, the author presents the notion of priestly service in the eyes of contemporary Resurrectionists and their efforts for the benefits of priestly formation (Polish College in Rome). The attitude of Rev. Kajsiewicz and the Resurrectionists towards priests participating in January Uprising can be defined as strictly Christian: they condemned the sin but accepted the sinner. They warned priests against choosing a wrong way but gave forced emigrants a helping hand. Unfortunately such attitude often met with negative reception. Rev. Kajsiewicz was pronounced a traitor and Rev. Jełowicki met with envy. Only some priests were able to understand the truth preached by the Resurrectionists: that the greatest patriot is a priest who leads a deep spiritual and intellectual life and that more can be done for the homeland by being first and foremost a priest.

4

The Idea of Knighthood in the Sermons and Speeches by Aleksander Jełowicki CR

80%

Lenart M.

Facta Simonidis

|

2023

|

vol. 16

|

issue 3

IT

Nei testi dei discorsi pubblici di Aleksander Jełowicki, in particolare quelli associati alla sua pratica di predicazione, si fa notare il frequente riferimento all’idea del cavalierato cristiano. I cavalieri cristiani, nel contesto discorsivo del Resurrezionalista, sono i difensori della patria che hanno combattuto nel corso della storia, così come tutti coloro che hanno preso parte alle rivolte nazionali, e che spesso sono stati costretti ad emigrare. In termini allegorici, la stessa Polonia viene evocata come il cavaliere che si batte per i valori cristiani, distinguendosi nell’atteggiamento contro lo sfondo delle società degradanti dell’Occidente. La lunga durata del modello individuale sviluppato dopo il Concilio di Trento, descritto come miles christianus, è stata quindi inserita da Jełowicki nella corrente di formazione delle aspirazioni nazionali, caratteristica del XIX secolo. L’aspetto morale e religioso di tali aspirazioni era quello di identificarsi con i valori rappresentati dalla Chiesa cattolica, il cui rispetto, secondo il predicatore, garantiva il ripristino dell’indipendenza. Così, l’idea del cavalierato cristiano risultava complementare alla visione di uno Stato e di una nazione fortemente legati ai modelli biblici, che, inoltre, caratterizzavano la spiritualità della congregazione. Si trattava essenzialmente dell’impegno per la resurrezione personale in unione con Gesù, il quale fu anche il modello per la patria sofferente. I testi di Jełowiecki, in ultima analisi, esemplificano un tipo particolare di militarizzazione della spiritualità e della religiosità polacca, una testimonianza che è riconoscibile anche nella Chiesa cattolica contemporanea in Polonia.

EN

In the texts of Aleksander Jełowicki’s public speeches, in particular those associated with his preaching practice, attention is drawn to the frequent reference to the idea of Christian chivalry. Christian knights, in the discourse of the Resurrectionist, are the defenders of the homeland who have been fighting throughout history, as well as all those who took part in national uprisings, who were often forced to emigrate. In allegorical terms, Poland itself is recalled as the knight fighting for Christian values, distinguished by its attitude against the background of the degrading societies of the West. The long duration of the personal model developed after the Council of Trent, described as miles christianus, was therefore inserted by Jełowicki into the current of shaping national aspirations, characteristic of the 19th century. The moral and religious aspect of these was to identify with the values represented by the Catholic Church, standing by which, according to the preacher, ensured the recovery of independence. Thus, the idea of Christian chivalry was complementary to the vision of a state and nation strongly linked to biblical models, which, moreover, characterized the spirituality of the congregation. Jełowicki’s texts, ultimately, exemplify a peculiar kind of militarization of Polish spirituality and religiousness, a testimony that is also recognizable in the contemporary Catholic Church in Poland.

PL

W tekstach wystąpień publicznych Aleksandra Jełowickiego, zwłaszcza związanych z jego działalnością kaznodziejską, zwraca uwagę częste przywoływanie idei rycerstwa chrześcijańskiego. Rycerzami chrześcijańskimi są w wykładzie zmartwychwstańca walczący na przestrzeni dziejów obrońcy ojczyzny oraz wszyscy biorący udział w narodowych zrywach, których los często zmusił do emigracji. W alegorycznym odniesieniu sama Polska przywoływana jest jako walczący o wartości chrześcijańskie rycerz, wyróżniający się swoją postawą na tle degradujących się społeczeństw Zachodu. Długie trwanie wypracowanego po Soborze Trydenckim wzorca osobowego, określanego jako miles christianus, zostało wpisane tym samym przez Jełowickiego w nurt kształtowania narodowych aspiracji, charakterystycznych dla XIX stulecia. Moralno-religijnym ich wymiarem było identyfikowanie się z wartościami reprezentowanymi przez Kościół katolicki, przy którym trwanie jest zdaniem kaznodziei, gwarantem odzyskania niepodległości. Tym samym idea rycerstwa chrześcijańskiego uzupełniała wizję państwa i narodu mocno powiązanych ze wzorcami biblijnymi, charakteryzującymi zresztą duchowość zgromadzenia. Chodzi tu przede wszystkim o dążenie do osobistego zmartwychwstania w jedności z Jezusem, będącym wzorem także dla cierpiącej ojczyzny. Teksty Jełowieckiego są w końcu przykładem swoistej militaryzacji duchowości i religijności polskiej, czego świadectwa są rozpoznawalne także we współczesnym Kościele katolickim na terenie Polski.

Refine search results

1 Facta Simonidis

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

1 Polonia Sacra

1 Lenart M.

1 Mleczko CR W.

1 Mleczko W.

1 Winek T.

1 2023

1 2017

1 2016

1 2014

Wpływ Pana Tadeusza na polskie pamiętnikarstwo (na przykładzie wspomnień Aleksandra Jełowickiego)

Wkład ks. Aleksandra Jełowickiego CR w dzieło formacji duchowieństwa

Ks. Kajsiewicz i zmartwychwstańcy wobec duchowieństwa uczestniczącego w powstaniu styczniowym

The Idea of Knighthood in the Sermons and Speeches by Aleksander Jełowicki CR