Search results

1

„Dynamika dematerializacji i parowania”. Surrealizm jako ustanowienie perspektywy przedmiotowej

100%

Kornhauser J.

Tematy z Szewskiej

|

2017

|

vol. Rzeczy 1(18)/2017

60-76

PL

Artykuł poświęcony został zagadnieniu przedmiotu surrealistycznego w estetyce kierunku wyłaniającego się z wczesnych pism głównego teoretyka surrealizmu André Bretona. Przyjęta przez autora perspektywa badawcza wpisuje rozważania nad surrealizmem w szerszą refleksję teoretycznoliteracką, kulturoznawczą i filozoficzną. Z tego punktu widzenia pojęcie przedmiotu surrealistycznego rozumiane jest zarówno jako kluczowe założenie rewolucyjnej estetyki, jak i zapowiedź współczesnych „teorii rzeczy” w socjologii, antropologii i badaniach kulturowych. Autor definiuje pojęcie przedmiotu surrealistycznego w odniesieniu do koncepcji Rolanda Barthes’a, Jeana Baudrillarda, Arthura C. Danto czy Michela Foucaulta. Zarysowana zostaje w ten sposób „perspektywa przedmiotowa” sytuująca obiekt surrealistyczny, po pierwsze – jako pozbawiony desygnatu znak w przestrzeni tekstu (kryzys referencjalności), po drugie zaś – jako autonomiczny byt w nadrzeczywistości, który przejmuje kontrolę nad podmiotem i powoduje redukcję jego tożsamości. „Perspektywa przedmiotowa” miałaby zwracać uwagę zarówno na tekstowe uwarunkowania przedmiotu surrealistycznego, jak i na jego rolę w kształtowaniu współczesnych teorii kulturowych.

EN

The paper examines the problem of the “Surrealist object” in the aesthetics of this Avant-Garde movement, as seen in the works of its main representative, André Breton. The research perspective applied by the author is intended to place the reflection on Surrealism within the wider field of study of such disciplines as cultural studies, anthropology, sociology and philosophy. From this point of view, the notion of a “Surrealist object” is considered not only a key concept of a revolutionary aesthetics, but also an announcement of the modern “theories of things”, present in anthropology, design and cultural studies. The author defines the notion of the “Surrealist object”, referring to the ideas of Roland Barthes, Jean Baudrillard, Arthur C. Danto or Michel Foucault. In this way, an “objective paradigm” is characterized, which sets a new status of the “Surrealist object”. First of all, it appears as a sign without a denotation in the textual space (crisis of referentiality), second of all it obtains an autonomous essence in the surreality, in which it takes control of the subject and reduces its identity. Starting from this postulate, the author focuses on establishing of a “Surrealist approach”, which could deal both with the textual aspects of a “Surrealist object” and with its influence on the development of the modern cultural theories.

2

Traduire la métaphore surréaliste. Nadja d’André Breton, le merveilleux et ses traductions en anglais et en italien

99%

Collani T.

Między Oryginałem a Przekładem

|

2017

|

vol. 35

37-64

EN

Starting from Michael Riffaterre’ analysis of conceits (or long metaphors) within the Surrealist literary production (1969), this article aims to take into account the metaphorical code’s lexicon as well as the expressions forming the dense network of images which constitutes the Surrealist marvelous. The corpus is focused on André Breton’s Nadja (in its two French editions of 1928 and 1963), as well as on its English translation (by Richard Howard in 1960) and Italian translation (by Giordano Falzoni in 1972). After tracing in texts source a set of essential and sensitive words for the creation of the marvelous effect within the Surrealist production, we will see how the target texts take into account the rational analogies canvas woven by Breton.

3

Nieustające powroty. O literackim i artystycznym odkrywaniu Mallarmégo

99%

Opiela-Mrozik A.

Przegląd Humanistyczny

|

2017

|

vol. 61(4 (459))

163-171

PL

The article discusses selected literary and artistic discoveries of Mallarmé’s aesthetics from the end of the 19th to the beginning of the 21st century. Mallarmé, whom Verlaine included in the circle of “poètes maudit” and who was considered a master of decadence thanks to Huysmans’s novel Against Nature, was announced a surrealist in Surrealism Manifesto by André Breton and his name appeared in the writing of Valéry and other 20th-century poets and writers. The Cubists were delighted with “spatialization” of poetry in A Roll of the Dice. In addition, constant discovering of the poet by the composers – from Debussy and Ravel, through Boulez, to the contemporary artists such as Marc-André Dalbavie or Jean-Luc Hervé cannot be overlooked.

4

Filmy pisane

71%

Levi P.

Forum Poetyki

|

2021

|

issue 23

110-127

PL

Początek lat dwudziestych XX wieku to okres rozwoju europejskich kierunków awangardowych. Dominującemu surrealizmowi towarzyszyło powstawanie lokalnych prądów: rumuńskiego integralizmu, czeskiego poetyzmu i artyficjalizmu oraz jugosłowiańskiego zenityzmu, hipnizmu, sumatryzm (czy pojęcie jest w porządku?) i kosmizmu. Dzięki pomysłowości oraz oryginalności poszczególnych artystów i teoretyków tworzono inspirujące, niemniej traktowane jako peryferyjne i „egzotyczne” manifesty. Działacze jugosłowiańscy, choć pozostający pod wpływem twórców rosyjskich (W. Chlebnikowa, W Majakowskiego, A. Rodczenki), blisko współpracowali i aspirowali do działalności centrali paryskiej (za A. Bretonem, B. Péretem). Znana jest ich bogata korespondencja z Francuzami, a w niektórych przypadkach i bezpośrednie kontakty. „Stół bohemy z [belgradzkiej] kawiarni Moskva stał się surrealistycznym stołem w kawiarni Le Cyrano w Paryżu”. W tekście przywoływani są najważniejsi działacze jugosłowiańskiej awangardy: Ljubomir Micić, Rade Drainac, Boško Tokin, ale szczególną uwagę autor poświęca (skromniej dotychczas przedstawianej w refleksji krytycznoliterackiej) działalności Monny’ego de Boully (serb. Moni Buli). Na podstawie jego utworu Doktor Hipnison, ili tehnika života, określanego jako rodzaj filmu pisanego (paper movies), Pavle Levi przybliża czytelnikowi koncepcję i konkretną realizację „filmu na papierze” – w wizji protagonisty Boully’ego. W nowym formacie widz zaproszony jest do „przestrzeni nieskrępowanej perspektywą”, staje się odbiorcą aktywnym, zaangażowanym do doświadczania filmu różnymi zmysłami.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Między Oryginałem a Przekładem

1 Przegląd Humanistyczny

1 Tematy z Szewskiej

1 Collani T.

1 Kornhauser J.

1 Levi P.

1 Opiela-Mrozik A.

1 2021

1 2018

2 2017

„Dynamika dematerializacji i parowania”. Surrealizm jako ustanowienie perspektywy przedmiotowej

Traduire la métaphore surréaliste. Nadja d’André Breton, le merveilleux et ses traductions en anglais et en italien

Nieustające powroty. O literackim i artystycznym odkrywaniu Mallarmégo

Filmy pisane