Search results

1

Posthumanistyczny Wymiar Ekologii

100%

Chmara R.

Sztuka i Dokumentacja

|

2019

|

issue 20

105-112

PL

Ekologia rozumiana jako jeden z programów badawczych nauk biologicznych eksploruje relacje pomiędzy organizmami i środowiskiem na wielu hierarchicznie powiązanych poziomach organizacji życia biologicznego – osobnik, populacja, zespół, biocenoza, ekosystem, biom i biosfera. W wielowymiarowych badaniach ekologicznych korzysta się z aparatu metodycznego wielu nauk: fizyki, matematyki, chemii, geologii czy hydrologii. W ostatnich dwóch dekadach obserwujemy nurt w ekologii wyrastający z tzw. „neutralnej teorii bioróżnorodności i biogeografii”, zakładający, że w układach wielogatunkowych gatunki są ekologicznie ekwiwalentne/równocenne lub mogą być uważane za selektywnie identyczne (tj. „neutralne”). Neutralne podejście, interdyscyplinarny i społeczny wymiar ekologii stwarza możliwości powiązań z kulturowo-filozoficznym nurtem posthumanizmu. Posthumanizm zakładający odrzucenie antropocentryzmu i „szowinizmu gatunkowego” wpisuje się w podejścia metodyczne stosowane już od wielu dekad w ekologii. Rozwój obszarów problemowych bazujących na ekologii poszczególnych grup organizmów: ekologia roślin, ekologia zwierząt; różnych poziomów organizacji czy zastosowań społecznych: ochrona przyrody, ochrona środowiska i inżynieria ekologiczna wskazuje na swoistą „posthumanistyczną optykę” badań ekologicznych. W niniejszym pracy przedstawiono wspólne obszary problemowe/metodologiczne w ekologii i szeroko pojętego podejścia posthumanistycznego. Stawiając tezę, że program badawczy ekologii już od dawna wpisuje się posthumanistyczny nurt. W pracy przyjąłem następujące założenia: (1) układy ekologicznie są hierarchiczne i powiązane siecią relacji; (2) posthumanizm zrywa ze strukturą hierarchiczną i zakłada równocenność różnych form życia. W obszarze kulturowym posthumanizm zdefiniowany w latach 80 i 90-tych dwudziestego wieku, powinien wypracować metody umożliwiające przeniesienie problematyki wielowymiarowych struktur biologicznych na sztukę bio artu.

EN

Ecology understood as a research project within the biological sciences explores the relations between organisms and the environment. It does so at numerous hierarchically connected levels of natural life organisation – the specimen, the population, the assemblage, the biocenose, the ecosystem, the biome and the biosphere. Multidimensional ecological research involves the methodologies of multiple sciences, like physics, mathematics, chemistry, geology or hydrology. In the latest two decades, we have seen a drift in ecology rooted in the so-called ‘neutral theory of biodiversity and biogeography,’ which assumes that the species constituting multispecies systems are ecologically equivalent/equally valuable or may be considered selectively identical (i.e., ‘neutral’). The neutrality of approach, the multidisciplinary and social dimension of ecology offer its possible interconnections with the cultural and philosophical current of posthumanism. Posthumanism, which rejects anthropocentrism and ‘speciesism’, is congruent with the methodological approach that has been used in ecology for decades. The emergence and growth of problem areas based on the ecology of groups of organisms, like plant ecology, animal ecology; on various levels of organisation or social application, like nature conservation, protection of the environment or ecological engineering reveal this specific ‘posthuman perspective’ in ecological studies. The present study discusses problem and methodology areas that are common to ecology and the broadly understood posthuman approach. Its proposition is that the research agenda of ecology has long been in the mainstream of the posthuman current. The author has made the following assumptions: (1) ecological systems are hierarchical and interconnected by a network or relations; (2) posthumanism rejects the hierarchy and assumes the equality of all forms of life. In the realm of culture, the posthumanism of the 1980s and 1990s should develop methods capable of translating the multidimensional problems of biological structures to artistic output connected with bio art

2

Góry śmieci – (nie)poręczna metafora

100%

Dutka E.

Świat i Słowo

|

2022

|

vol. 38

|

issue 1

69-83

EN

The article builds on Zbigniew Mikołejko’s claim that “the trash mountains” are a convenient metaphor. According to the philosopher, the colloquial phrase allows you to talk about almost everything, but it distances you from empiricism, from authentic rubbish dumps. The author tests the usefulness of this metaphor by analysing the interactions between its parts. They show two symbolic processes: the desacralisation of the mountains and the ennoblement of rubbish. The article focuses on the first one and asks about the images of the hills of the Anthropocene epoch. By interpreting two literary pictures of the trash mountains, an author examines the functioning of that metaphor. In Miron Białoszewski’s Chamowo, the Warsaw landfill is terrifying and a sign of loss. However, in Zbigniew Rokita’s reportage, entitled Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, an industrial heap that is a mountain made by people, is a deformation of nature that has become a permanent part of the region’s landscape. The metaphor of “trash mountains” opens access to ecological issues and becomes a form of involvement in the analysed works.

3

Travelling Sideways in Time (Without a Suitcase): The Aggregate Identity of Audrey Parker on Haven

80%

Front S.

Postscriptum Polonistyczne

|

2021

|

vol. 27

|

issue 1

215-230

PL

W programach telewizyjnych dwudziestego pierwszego wieku wyodrębnił się osobny nurt: seriale, w których bohaterki podróżują pomiędzy równoległymi światami. Światy przedstawione w tych serialach na ogół naznaczone są terroryzmem, wojną lub innymi traumatycznymi doświadczeniami. Wspomniane bohaterki mają do odegrania wyjątkową rolę – są pośredniczkami między różnymi rzeczywistościami. Graniczność ich egzystencji umożliwia autonomię i opór wobec przemocy, śmierci i zawłaszczenia. Taką postacią jest Audrey Parker (Emily Rose) w serialu Haven. Zadaniem Audrey jest podróżowanie co dwadzieścia siedem lat przez międzywymiarowy portal do miasteczka Haven, gdzie jako policjantka pomaga w ochronie mieszkańców nękanych „Kłopotami”, czyli budzącymi się w nich nadprzyrodzonymi zdolnościami, które grożą nieuchronną zagładą. Wyjątkowość Audrey polega nie tylko na jej szczególnym statusie podróżniczki między światami, ale także na jej tożsamości składającej się z wielu segmentów, w których różne świadomości zamieszkują to samo niestarzejące się ciało przez 500 lat. Autorka artykułu analizuje wyjątkową temporalność postaci, rządzącą się kobiecymi wzorcami podróżowania i jej nomadyczną podmiotowością. Postać głównej bohaterki łączy ludzkie życia z geologicznymi eonami, których symbolem jest eter – pierwotna substancja Pustki, znajdującej się pomiędzy światami. To powiązanie czyni z Haven serial reprezentatywny dla epoki antropocenu – geologicznego okresu czasu naznaczonego wpływem ludzkości na Ziemię. Tak rozległa perspektywa geologiczna skłania do myślenia wykraczającego poza zwykłą czasowość ludzkiego życia i tak też jest w przypadku Haven. Zagłada spowodowana indywidualnym egoizmem prowadzącym do niewłaściwego wykorzystania eteru staje się metaforą zniszczenia naszej planety. Haven wykorzystuje postać Audrey Parker do przedstawienia sieci powiązań i reperkusji rozproszonych w ciągu wieków, aby zilustrować, jak skumulowane działania ludzi wpływają na planetę. W ten sposób, nielinearna struktura narracyjna serialu pozwala zilustrować obawy związane z coraz bardziej niestabilnym środowiskiem, ukazując nowe sposoby postrzegania i reagowania na nieuchronne zagrożenia prowadzące do katastrofy ekologicznej.

EN

A distinct strand has differentiated itself in television programming in the twenty-first century: television series that feature female protagonists travelling between parallel worlds. The worlds in most of these series are on the edge of destruction through terrorism, war or another traumatic event. The female protagonists, who share the special ability to travel between the worlds, have a unique role to play – they serve as mediators between the universes. Their in betweenness enables their autonomy and resistance to violence, death, and appropriation. This role is played by Audrey Parker (Emily Rose) in the fantasy/supernatural drama Haven. Audrey’s task is to travel through an interdimensional portal to the town of Haven every twenty-seven years to help as a police officer to protect the inhabitants who are plagued by “the Troubles,” that is, supernatural abilities, which finally threaten them with imminent destruction. The uniqueness of Audrey resides not only in her special status as a traveller between the worlds but also in her identity, which consists of many segments in which different consciousnesses inhabit the same non-ageing body over five hundred years. The essay will analyse the unique temporality of the character, governed by female patterns of travel and her nomadic subjectivity, proposing that her figure links human lifetimes to geological aeons, symbolised by aether, the primary substance of the Void, located between the worlds. That link makes Haven a show of the Anthropocene, the geologic time period defined by humanity’s influence upon the earth. The Anthropocene challenges us to think beyond the usual temporality of a human lifespan, and so does Haven. The imminent destruction as a result of individual egotism leading to the misuse of aether in the show is a trope for the destruction of our planet. Haven uses the figure of Audrey Parker to represent a network of connections and repercussions dispersed over centuries to illustrate how our cumulative actions impact our planet. The show’s anti-linear strategies thus address the environmental concerns of an increasingly unstable environment to propose new ways through which to figure and address imminent threats concerning ecological disaster.

4

The Child and the Anthropocene: A Time Travel Narrative as a Means to Empower Children in the Face of a Global Pandemic

80%

Colerick E.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 11

21-36

PL

Artykuł analizuje The Dog Who Saved the World Rossa Welforda, współczesną powieść dla dzieci traktującą o podróży w czasie, opublikowaną na początku wybuchu epidemii COVID-19. Książka opisuje epidemię, której skutki mogą być o wiele bardziej katastrofalne dla całej ludzkości w bliskiej przyszłości. Autor umiejętnie używa narracji do zaangażowania dziecięcych czytelników, odwzorowując nastrój panujący podczas obecnej pandemii, w rezultacie czego stają się oni wobec niej bardziej odporni. W tym celu autor kładzie nacisk na „dobrą” technologię, odróżniając ją od tej „złej”, co umożliwia dzieciom bezpieczną konfrontację ze złożonością współczesnej technologii. Jednocześnie czytelnicy zostają wprowadzeni w zawiłą koncepcję podróży w czasie za sprawą wszelkich skrótowych odniesień do technologii, które dobrze znają i stosują, na przykład, w wiadomościach tekstowych lub korzystając z portali społecznościowych.

EN

The following article looks at a contemporary children’s time travel story, The Dog Who Saved the World by Ross Welford, written and published just at the very outset of the COVID-19 epidemic. The novel is itself about an even more potentially dangerous epidemic which might have serious consequences in the near future for the whole of humanity. The author skilfully uses the narrative in order to include the child reader by replicating the mood and atmosphere of the current pandemic, thus, effectively empowering them against it. To achieve this, the author foregrounds what he considers to be “good” as opposed to “bad” technology and enables the child to comfortably deal with its complexities along with the complexity of time travel through scientific initialisms and other forms of abbreviation which children are highly familiar with (texting friends on smartphones or using the social media).

Refine search results

1 Postscriptum Polonistyczne

1 Roczniki Humanistyczne

1 Sztuka i Dokumentacja

1 Świat i Słowo

1 Chmara R.

1 Colerick E.

1 Dutka E.

1 Front S.

2 2022

1 2021

1 2019

Posthumanistyczny Wymiar Ekologii

Góry śmieci – (nie)poręczna metafora

Travelling Sideways in Time (Without a Suitcase): The Aggregate Identity of Audrey Parker on Haven

The Child and the Anthropocene: A Time Travel Narrative as a Means to Empower Children in the Face of a Global Pandemic