Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: Architektura XVII -XVIII wieku

Sort By:

Limit search:

Warszawskie rezydencje Jerzego Ignacego Lubomirskiego, „Pana na Rzeszowie”

100%

Nestorow D.

Biuletyn Historii Sztuki

2019

vol. 81

issue 3

461-480

In the paper, the Warsaw residences of Jerzy Ignacy Lubomirski are discussed; he is the eldest son of Hieronim Augustyn (ca1647-1706) Lubomirski, Cracow Castellan, Grand Hetman of the Crown, founder of the Rzeszów family line, and his secretly wedded wife Konstancja Bokum, daughter of Jan Henryk, Grand Pantler of Lithuania. Following the death of both his parents: of his father in 1706 and his mother a year later, the young magnate focused in his hands the administration of their estates, although the final inheritance division was conducted only in 1726. Although as seen against his predecessors, Jerzy Ignacy could boast neither outstanding political nor military exploits, what he undoubtedly inherited after his father and grandad (Jerzy Sebastian) was love for art. Not only was he a passionate music lover, but he also successfully conducted numerous artistic projects, mainly throughout the territory of his native Rzeszów and the closest neighbourhood. A supporter of Augustus II, frequently visiting Dresden, it is from there that he brought his court architect Carl Heinrich Wiedemann. The young Prince, though member of the leading wealthiest magnates of the then Polish-Lithuanian Commonwealth, and a close supporter of Augustus II, did not benefit from these sufficiently to have it reflected in his political career. Lubomirski was satisfied with the rank of the General of the Polish and Saxon troops, command over the royal Trabants, and the title of the Grand Standard Bearer of the Crown. His close relations with the monarch were reflected in two lucrative marriages concluded in Dresden: the first to the former royal mistress Marianna Denhoff née Bieliński (1718), and following her death (1730), to the young Saxon Joanna von Stein (1737), a later mistress of influential Minister Brühl, which actually consolidated Lubomirski’s position. Lubomirski owned three residences in Warsaw. His main one was the palace Augustus II gave to his wife Marianna Bielińska (King’s former mistress) as her wedding gift (1718); located in Krakowskie Przedmieście Street, the Palace formed part of the royal layout called the Saxon Axis. The first residence Jerzy Ignacy Lubomirski dwelled at was the Bokum Palace, also located within the future royal layout; in 1713, he purchased it from a magnate of Augustus II. Furthermore, Lubomirski owned a wooden manor at Solec. Following his death (1753) in 1772, his widow Joanna von Stein purchased the palace at 64 Krakowskie Przedmieście Street (Land Register No. 370), which she owned until 1778. Over the span of some dozen years, the ‘Lords of Rzeszów’ owned several residences in Warsaw, these including two palaces along the stately Krakowskie Przedmieście Street. Importantly, two of those were located within the royal palace being raised at the time. Jerzy Ignacy Lubomirski gave the King the former Bokum Palace, whereas he kept for himself the old Słuszka Palace, which must have been taken into consideration as part of the subsequent versions of the Saxon layout; the retained residence turned into an open symbol of Lubomirski’s position as a faithful supporter of the kings of the Saxon House. The number of residences the Lubomirskis owned varied, therefore at times there were not enough of them for the Lubomirskis flocking to the capital eagerly and frequently. Due to that they were forced to rent manors to cater for the needs of the numerous entourage of the Prince. The manors were located within the Wielopole jurisidiction, thus relatively close to the Lubomirskis’ main residence in Krakowskie Przedmieście Street.

Niniejszy tekst dotyczy warszawskich rezydencji Jerzego Ignacego Lubomirskiego, najstarszego syna, założyciela rzeszowskiej linii rodu – Hieronima Augustyna (ok. 1647-1706) Lubomirskiego, kasztelana krakowskiego, hetmana wielkiego koronnego i jego potajemnie poślubionej żony, Konstancji Bokumówny, córki Jana Henryka, stolnika litewskiego. Po śmierci obydwojga rodziców – ojca w roku 1706 i matki w rok później, młody magnat skoncentrował w swym ręku zarząd nad ich dobrami, choć ostateczny podział schedy między spadkobierców nastąpił dopiero w roku 1726. Choć Jerzy Ignacy na tle przodków nie zasłużył się wybitnymi osiągnięciami na arenie politycznej czy militarnej, to z pewnością odziedziczył po ojcu i dziadku (Jerzym Sebastianie) zamiłowanie do sztuki. Był nie tylko zapalonym melomanem, ale również z powodzeniem prowadził liczne przedsięwzięcia artystyczne, głównie na terenie rodowego Rzeszowa i najbliższej okolicy. Stronnik Augusta II przebywający często w Dreźnie, skąd sprowadził swojego nadwornego architekta Carla Heinricha Wiedemanna. Młody książę choć należał do czołówki najbogatszych magnatów ówczesnej Rzeczypospolitej i był bliskim poplecznikiem Augusta II to nie przełożyło się na jego polityczną karierę. Lubomirski zadowolił się stopniem generała wojsk polskich i saskich, dowództwem nad królewskimi drabantami i tytułem chorążego wielkiego koronnego. Bliskie stosunki z monarchą znalazły odzwierciedlenie w dwóch intratnych małżeństwach zawartych w Dreźnie, najpierw z byłą królewską faworytą Marianną z Bielińskich Denhoffową (1718), a po jej śmierci (1730) z młodziutką Saksonką Joanną von Stein (1737), późniejszą faworytą wpływowego ministra Brühla, co umocniło pozycję Lubomirskiego. Lubomirski był w posiadaniu trzech siedzib w Warszawie. Jego główną siedzibą był podarowany przez Augusta II jego żonie Mariannie Bielińskiej (dawnej królewskiej faworycie) w prezencie ślubnym (1718), pałac przy Krakowskim Przedmieściu, wchodzący w skład królewskiego założenia, tzw. osi saskiej. Pierwszą warszawską siedzibą Jerzego Ignacego Lubomirskiego był położony również na terenie przyszłego królewskiego założenia dawny pałac Bokumów, który w r. 1713 odkupił od magnata August II. Ponadto był właścicielem drewnianego dworku na Solcu. Po śmierci (1753) pozostała po nim wdowa, Joanna von Stein w r. 1772 zakupiła pałac przy Krakowskim Przedmieściu 64 (nr hip. 370), który znajdował się w jej posiadaniu do r. 1778. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat „Panowie na Rzeszowie” byli w posiadaniu kilku rezydencji w Warszawie, w tym dwóch pałaców przy reprezentacyjnym Krakowskim Przedmieściu. Co istotne, dwie z nich znajdowały się na terenie budowanego w owym czasie królewskiego pałacu. Dawny pałac Bokumów Jerzy Ignacy Lubomirski odstąpił królowi, natomiast dawny pałac Słuszków, który musiał być uwzględniany w kolejnych wersjach projektowych saskiego założenia, książę zatrzymał dla siebie, czyniąc z tego jawny symbol swojej pozycji jako wiernego stronnika królów z dynastii saskiej. Ilość posiadanych rezydencji zmieniała się, w związku z czym nie zawsze były one wystarczające dla chętnie i często przebywających w stolicy Lubomirskich. W związku z czym byli oni zmuszeni wynajmować dworki na potrzeby licznie przybywającej do Warszawy książęcej asysty. Dwory te wynajmowano na terenie jurydyki Wielopole, a więc stosunkowo w niewielkiej odległości od głównej rezydencji Lubomirskich przy Krakowskim Przedmieściu.

Refine search results

1 Biuletyn Historii Sztuki

1 Nestorow D.

1 2019

Search results

Warszawskie rezydencje Jerzego Ignacego Lubomirskiego, „Pana na Rzeszowie”