Search results - CEJSH

1

Od redakcji

100%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

7-8

2

Bóg, który mówi. Trynitarny wymiar ekonomii Objawienia w Verbum Domini Benedykta XVI

100%

Ptak R.

Sympozjum

|

2012

|

issue 2(23)

141-154

EN

The pope Benedict XVI in Apostolic Exhortation Verbum Domini (2010) has presented fruits of the work of the XII Ordinary General Assembly of the Synod of Bishops which had as its theme: „The Word of God in the Life and Mission of the Church”. Nowadays, there is no greater priority for the mission of the Church than this: to enable the people of our time once more to encounter God, the God who speaks to us and shares his love so that we might have life in abundance (cf. Jn 10:10). The economy of Revelation has its Trinitarian dimension, so, God, who speaks to people, makes it always as the Father and the Son and the Holy Spirit. Triune God goes toward people with the word of salvation, which is present in the work of creation and redemption, in the living Tradition and the sacred Scriptures. Since God “so loved the world that he gave his only Son” (Jn 3:16), the divine word, spoken in time, is bestowed and “consigned” to the Church in a definitive way, so that the proclamation of salvation can be communicated effectively in every time and place.

3

Konieczność - nieoczywisty wymiar wieczności w koncepcji św. Anzelma z Canterbury

80%

Małecki W.

Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein

|

2016

|

issue 15

105-116

PL

The main aim of this article is to describe and analyze St. Anselm concept of eternity to present a non-obvious dimension of this idea. Because his philosophical andtheological notion of eternity does not involve only – as common sense suggests – the idea of time but also the very concept of necessity. However, this time, it goes far beyond the understanding of the necessity only in logical terms like it was in case of his ontologicalproof for the existence of God.

4

Znany – nieznany Bóg. Uwagi na temat rozwoju doktryny niepoznawalności Boga u chrześcijańskich autorów od II do VI wieku

80%

Stępień T., Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2013

|

vol. 20

EN

The Fathers of the Church from the beginning of the Christian thought were under a strong influence of the Greek philosophy which was in this time understood mainly as the path to unity with the Supreme Being. Christian Apologists tried to convince in their apologies that Christianity is the true philosophy because it allows to reach its goal in the best and the most certain way. Apologists commonly claimed that thanks to the biblical revelation Christians have the knowledge of God which is the most perfect and accurate. We can observe such claims also in the writings of Alexandrian Fathers for whom God is somehow known even at the highest mystical experiences. The Christian doctrine of the knowledge of God changed radically in the fourth century AD in the writings of Cappadocian Fathers who defended the orthodox faith against the Arians. The most famous of them - Eunomius claimed that the essence of God is to be unbegotten. Basil the Great and Gregory of Nyssa answered him that we cannot know the essence of God and none of his attributes can be understood as his essence. The Cappadocian Fathers were the founders of the Christian doctrine of unknowability of God, and they formulated it in the precise philosophical language. They also made a great contribution to the further development of this doctrine. Dialectic arguments showed only one aspect of unknowability of God; another one was the darkness in the ultimate mystical experience. Gregory of Nyssa explained it well in his Life of Moses, but this teaching reached its ultimate figure in writings of Pseudo-Dionysius Areopagite - unknown author from the end of the fifth century AD. Pseudo-Dionysius claimed that the best knowledge which we can have of God is ignorance. The man can reach this knowledge only at the highest stage of mystical life at the apophatic way. The conclusion of this brief analysis of unknowability of God in the Patristic tradition is the statement that there were two main stimulants of its evolution: theoretical and mystical. For both of them the key role played the Greek philosophy which was an inspiration in creative explanation of the Holy Scripture made by the Fathers of the Church.

5

O niektórych interpretacjach Eckhartowskiej koncepcji Boga

80%

Piórczyński J., Łódzki U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2013

|

vol. 20

EN

The article shows that popular understanding of Eckhart’s God as a personal God is not confirmed by the analysis of Eckhart’s texts, but adopted from the most common concept of God. The article presents three of such interpretations.

6

Wolność jako boski fundament człowieczeństwa. Fiodora Dostojewskiego rozważania antropologiczne

80%

Perkowska I. M., Łódzki U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2013

|

vol. 20

EN

No doubt, freedom is the main topic in the works of Dostoevsky. There is probably no other artist and thinker who would say about freedom more - broadly and profoundly describing all its complexity. Freedom constitutes the humanity and at the same time it is the greatest threat to mankind. Man gets freedom as a gift from God, as a key element of his ontic structure. This gift can be a curse, the engine of destruction, ballast, which one need to quickly dump on someone's shoulders. According to Dostoevsky, a man bows his head humbly before the miracle, authority and wealth. He gives his freedom to those who will show him even a semblance of a miracle, will gain an advantage over him, or provide material prosperity. Freedom becomes ill when used arbitrary, enslaves the other, leads to violence and dehumanization.

7

Sofia – Mądrość Boża. Przymiot, energia czy odrębna osoba Boska w teologii Kościoła wschodniego (do XV w.)

80%

Brzozowska Z., Łódzki U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2013

|

vol. 20

EN

The representation of Sophia – personified God’s Wisdom, based on the text of old-testament Sapiental Books, took quite an important place in the spiritual culture of Byzantium. What should be noted is the Empire inhabitants’ striving to identify Wisdom with one of the persons of Trinity. A vast majority of the Church Fathers and later East Christian thinkers inclined towards christological interpretation of Sophian images. The Second Hypostasis – the Word Incarnate, was identified with Sophia by Justin Martyr, Athenagoras of Athens, Clement of Alexandria, Origen, Methodius of Olympus, Eusebius of Caesarea, Cyril of Jerusalem, Athanasius of Alexandria, Gregory of Nazianzus, Gregory of Nyssa, Cyril of Alexandria, Theodoret of Cyrus, Anastasius of Sinai, Patriarch Germanus of Constantinople, St. Theodore of Stoudios, Symeon the Metaphrast, St. Simeon the New Theologian, and Philotheos Kokkinos – author of three extensive educational works devoted to Sapiental metaphors, presented in the Book of Proverbs. Several other apologists preferred to identify God’s Wisdom with the Holy Spirit (Theophilus of Antioch, Irenaeus of Lyons, Paul of Samosata). At the same time in the Byzantine theology emerged a completely abstract interpretation of Sophia, based on the views of Saint Basil the Great, Pseudo-Dionysius the Areopagite and Maximus the Confessor. Its highlight was to be a theory, proposed by Gregory Palamas in the fourteenth century, according to which Sophia should be understood primarily as one of the uncreated energies of God.

8

Pojęcie Boga w Pawła Florenskiego metafizyce wszechjedności

80%

Kroczak J., Zielonogórski U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2013

|

vol. 20

EN

Pavel Florensky is well-know Russian religious philosopher, famous above all for his works on orthodox icon, though his thought is considerably more extensive as it contains original reflections on theology, philosophy, philology and natural science. God was situated in the centre of all his deliberations. Therefore the theme of an article seems to be well-founded. I divided my analysis into three parts according to three fields of Florensky’s interests: orthodox christianity, sophiology and Greek philosophy. I will focus my attention on each of them respectively and then try to answer what Florensky understood by the term of God.

9

Od kosmonomii ku teonomii i pojmowaniu władzy w Starym Testamencie

80%

Szlachta B.

Horyzonty Polityki

|

2019

|

vol. 10

|

issue 31

19-44

PL

CEL NAUKOWY: Próba wykazania zmiany dokonanej w drugiej połowie II tysiąclecia przed Chr., gdy w miejsce kosmonomicznych ujęć dominujących uprzednio w myśli politycznej starożytnego Bliskiego Wschodu wkracza ujęcie teonomiczne znajdowane w szczególności w tekstach starotestamentowych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Statyczne ujęcie zakładające istnienie niezmiennego ładu kosmicznego, ewentualnie (i postulatywnie) odzwierciedlanego w porządku politycznym znającym władzę sprawowaną przez człowieka, zostaje skonfrontowane z ujęciem późniejszym, uwzględniającym istnienie jedynego Boga osobowego, który wolą swą określa treść ładu. Analiza tekstów dawnych, podawana w kontekście przemian kulturowych, jest główną metodą stosowaną w wywodzie. PROCES WYWODU: Autor przechodzi od prezentacji ujęć wcześniejszych do analizy ujęć późniejszych, zmieniających się, uwzględniających coraz więcej elementów typowych dla projektu teonomicznego, a także wiele zagadnień niesionych przez historię Izraela i Judei, od Wyjścia aż po ustanowienie typowej dla tradycji starotestamentowej „teokracji umiarkowanej”. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Ukazanie istoty zmiany dokonującej się w dłuższym okresie, odchodzenia od ujęcia statycznego w kierunku ujęcia dynamicznego, uwzględniającego rolę osobowego Boga kształtującego treść ładu, w szczególności ładu normatywnego (prawa Bożego objawianego). WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Konieczność uwzględniania w dalszych badaniach zmiany wykazanej w tekście (również na podstawie najważniejszych opracowań traktujących o dziejach myśli politycznej Izraela i o dziejach kształtowania się koncepcji prawa Bożego).

10

Bóg w personalizmie Bordena Parkera Bowne'a

80%

Jastrzębski A.

Filozofia Chrześcijańska

|

2014

|

vol. 11

139-154

EN

This presentation examines B. P. Bowne’s view of God. God is an active and self-determining being. Nature is understood by Bowne as activated by the intellect and will of God. Bowne stated that each person has the attributes of awareness and self-awareness, freedom and the ability to act, and self-control – in a perfect way possessed only by God. Bowne’s theistic personalism shows the human person to be a spiritual being, ultimately deriving from God, the Most-High Person.

11

Sprawozdanie z sympozjum naukowego Na progu słowa. Odkryć na nowo sens milczenia, Kraków, 25 maja 2019 roku

80%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2019

|

issue 1(36)

333-339

12

Prawda w pismach filozoficznych św. Augustyna

80%

Ksycki A.

Teologia i Moralność

|

2019

|

vol. 14

|

issue 1(25)

223-235

PL

Święty Augustyn (354-430) jest jednym z czterech wielkich doktorów Kościoła zachodniego. W swoim nauczaniu podejmował zagadnienia zarówno natury filozoficznej, jak i teologicznej. Powyższy artykuł stanowi próbę podsumowania ważnych poglądów epistemologicznych św. Augustyna na możliwość poznania prawdy przez człowieka. Owo poznanie, zgodnie z myślą starożytnego autora, wpływa na jakość życia człowieka i kieruje jego postępowaniem. W opracowaniu powyższego zagadnienia posłużono się analizą pism filozoficznych św. Augustyna, w których autor określa, jaka jest prawda oraz co stanowi jej główną i absolutną treść. Na tej podstawie ustalono, że dla św. Augustyna absolutną i jedyną prawdą jest Bóg. Poznanie tej prawdy daje człowiekowi poczucie prawdziwego szczęścia oraz zaspokaja najgłębsze pragnienia jego duszy. Augustyn podkreśla optymizm epistemologiczny w odniesieniu do prawdy. Łączy wysiłek ludzkiego rozumu ze światłem wiary i ukazuje ich konieczną współpracę na rzecz dobra i szczęścia człowieka.

13

Widzenie Boga w świetle Księgi Psalmów

80%

Tułodziecki T.

Verbum Vitae

|

2009

|

vol. 16

107-122

PL

Gottes Angesicht schauen heißt in vielen Texten des AT, besonders in den Psalmen: 11,7; 16,11; 17,15; 21,7; 27,13; 36,10; 42,3; 63,3; 140,14. Aber Gott zu sehen, hieß in Israel auch etwas anders als in seiner Umwelt: dazwischen steht das Bilderverbot. Wenn also der Gott Israels sein Angesicht verbirgt, dann bedeutet das unter den Bedingungen der Religion Israels grundsätzlich: es gibt nicht einmal mehr einen Anhalt für das Offenbarsein Gottes. Von Israel verbarg sich Jahwe nicht mutwillig, sondern unwillig, nicht von Anfang an, sondern im Gang der Geschichte. Das ist eine Reaktion auf die Taten des schuldig gewordenen Volkes, das durch Götzenverehrung ganz weit von einzigen wahren Gott entfernt wurde. Diese Schuld wurde vor allem von den Propheten des VIII Jahrhunderts eingeklagt. Seitdem nur der verborgene Gott ist der Retter. Ibn kann man begegnen nur auf dem Weg des Glaubens. Deshalb das Wort „Gottes Angesicht schauen“ heißt vielmehr Gott anbeten und durch Liturgie und Kultus verehren. Das geschieht im Tempel und in der Gemeinschaft der an den einen Gott gläubigen Bruder und Schwestern.

14

Dramat poety, czyli Borysa Popławskiego „zmagania z Bogiem”

80%

Stawinoga E.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2016

|

vol. 16

EN

The foregoing article constitutes an attempt at analyzing the principal idea of Boris Poplavskij’s artistic output, i.e. the so-called “romance with God”. The subject of our scientific investigations is mainly the contents of that talented poet’sdiaries, as well as of his critical articles and letters, on the basis of which we tried to outline the spiritual silhouette of the author of Флаги (Flags), showing his attitude to God and religion. Analysis of the listed sources revealed the poet’s internal – spiritual and existential drama, mainly resulting from his religious syncretism (the Orthodox faith, esotericism, mysticism). It was established that the writer, after his Gnostic mentors, rejects the principle of the good God, who, in his consciousness undergoes a sort of involution – transferring from the object of desire into a bad demiurge, responsible for the evil and its spreading around the world.

15

W poszukiwaniu śladów cielesności Boga. Próba filozofii pozaortodoksyjnej

71%

Pawliszyn M.

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

|

2016

|

issue 22

191-206

PL

Czy Bóg posiada ciało w sensie materialnym? Odpowiedź jest oczywista. Bóg nie posiada ciała podobnego do tego, które mają istoty znane nam z codziennego doświadczenia; nie posiada ciała, które można dotknąć, zobaczyć, wymierzyć, poddać badaniu i ocenie. Można jednak mówić o tym, że w sensie analogicznym dane nam są jakieś ślady jego cielesności, szczególnie wówczas gdy dochodzi do czegoś, co określić można aktem religijnym. Bez nich staje się on niemożliwy do jakiegokolwiek ujęcia, uchwycenia, wreszcie, co chyba najważniejsze, wejścia w relację. „Ciało” to jest też dla samego Boga czymś w rodzaju pomostu, bądź inaczej: sposobu komunikowania się ze światem. Autor artykułu próbuje zanalizować postawiony problem.

16

Lee CHUN LO, Die Gottesauffassung in Husserls Phänomenologie

71%

Chun Lo L., Adamczyk M.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

527-531

17

Czy Bóg jest moralnie obojętny? Problem wynikania według Davida Hume'a

71%

Jakubiak M.

Diametros

|

2018

|

issue 58

34-48

PL

Celem artykułu jest ustalenie, jakie stanowisko w kwestii dobroci Boga zajmuje David Hume w Dialogach o religii naturalnej. Omawiam przede wszystkim problem wynikania i związane z nim argumenty dotyczące relacji dobra do zła oraz cztery okoliczności występowania zła w świecie. Na zakończenie poddaję analizie hipotezę moralnej obojętności jako sceptyczny głos Hume’a w debacie nad możliwością wykazania moralnych atrybutów Boga na podstawie doświadczenia.

EN

The article is devoted to an analysis of David Hume’s position on God’s benevolence in his Dialogues Concerning Natural Religion. The focal point is the problem of inference and the accompanying arguments concerning the relations between good and evil, as well as the four circumstances in which evil enters the world. In the conclusion, I discuss the hypothesis of moral indifference as Hume’s skeptical voice in the debate on the possibility of inferring the moral attributes of God on the basis of experience.

18

The normative value of the reference to God and Christianity in the preamble to the Constitution of the Republic of Poland of 2nd April, 1997

61%

Polak P.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2018

|

issue 6 (46)

425-439

EN

In the preamble of the Constitution of the Republic of Poland (of 2nd April, 1997) legislator refers to God and culture rooted in the Christian heritage of the Nation. The question arises whether the reference to religious elements in the legal text in some way affects the process of applying the law? The answer should be yes. It is not about favoring Christian denominations, or discrimination against people who do not believe in God. The crux is to create law and decode legal principle contained therein, taking into account the Christian moral values. This is due to the centuries-long contribution that Christianity has brought to the cultural and historical heritage of Europe, creating its unique identity. The reference to God highlights the human autonomy towards state and means prohibition of state totalitarianism.

PL

W preambule Konstytucji z 1997 r. ustrojodawca odwołał się do Boga i kultury zakorzenionej w chrześcijańskim dziedzictwie Narodu. Powstaje pytanie, jakie znaczenie mają przedmiotowe odwołania dla procesu stosowania prawa. Na pewno nie prowadzą one do faworyzowania chrześcijan czy dyskryminacji ludzi niewierzących w Boga. Odwołanie do chrześcijańskiego dziedzictwa przyczynia się raczej do opierania się na chrześcijańskich wartościach przy tworzeniu i aplikacji prawa. Proces ten jest dość naturalny i wynika z dziejowej roli chrześcijaństwa w Europie. Odwołanie do Boga podkreśla z kolei ludzką autonomię wobec państwa i oznacza zakaz totalitaryzmu państwowego.

19

Transcendencja w ujęciu Margaret S. Archer

61%

Wysocki A.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2015

|

issue 10

130-153

PL

Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji transcendencji opisanej przez M.S. Archer i innych współautorów w książce Transcendence. Critical realism and God. W swych wyjaśnieniach starają się oni usunąć pewną asymetrię, która funkcjonuje w naukach społecznych przez ostatnie dwa wieki, a która przyznaje szczególną preferencję dla światopoglądu ateistycznego w badaniach naukowych, uznając go za obiektywny. M.S. Archer i współautorzy, opierając się na podejściu realistycznym, a zwłaszcza realizmie krytycznym, rozwiniętym przez Roya Bhaskara, wykazują nieuprawniony charakter takich założeń. Starają się się oni przywrócić zagadnienie Boga w racjonalnej debacie i dyskusji. Jak to zostało pokazane przez M.S. Archer założenia te wynikają z dwóch dominujących w naukach społęcznych koncepcji człowieka, dwóch redukcjonizmów, które usunęły Boga z rzeczywistości w ogóle. W swym wywodzie M.S. Archer korzyta z doświadczenia religijnego dwóch wielkich kontemplatyków Zachodu: św. Jana od Krzyża i św. Teresy od Jezusa. Dzięki temu studium pokazuje ona realną możliwość analizy naukowej doświadczenia religijnego, zwracając również uwagę na zastosowanie odpowiedniej metodologii dostosowanej do badanego zagadnienia.

20

Wizja Boga w Faraonie Bolesława Prusa – analiza lingwistyczna określeń jednowyrazowych

61%

Machnicka V.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2013

|

vol. LIX

107-121

PL

W artykule starano się omówić Prusowską wizję religii, zwłaszcza Boga, zawartą w powieści o starożytnym Egipcie. Tekst składa się z dwóch zasadniczych części: 1) „Geneza Faraona”, 2) „Religie w Faraonie. Jednowyrazowe określenia Boga/bóstw”. Autorka przybliża czytelnikowi przede wszystkim zawartość semantyczno-stylistyczną leksemu Bóg/bóg, uwarunkowaną rzeczywistością historyczną i powieściową, a także sposobem prezentacji, uzależnionym od rodzaju narracji (narrator XIX-wieczny i starożytny). Analizie poddano również inne, jednowyrazowe określenia Boga/bogów, zwłaszcza imiona poszczególnych postaci boskich. Tekst zamyka konkluzja o monoteistycznym obrazie Boga w Faraonie, przy czym ów monoteizm obejmuje dwie niezupełnie tożsame istoty – jedną z nich jest Bóg ogólnoludzki, najbliższy Prusowi, drugą zaś Bóg żydowski, traktujący swój lud w sposób wyjątkowy, jako naród wybrany. Politeistyczną wizję bogów ukazanych w Faraonie tłumaczą głównie względy wychowawczo-polityczno-ekologiczne.

EN

The article intends to outline Prus’ vision of religion, and of God in particular, included in the novel on ancient Egypt. The text comprises two basic parts: 1) “Genesis of Faraon”, 2) “Religions in Faraon”. One-word terms relating to God/gods. Essentially, the author discusses the semantic and stylistic content of the lexeme God/gods conditioned by the historical and literary reality as well as its discursive presentation which, in turn, depends on the type of narration (a 19th century narrator and an ancient one). Moreover, other one-word terms relating to God/gods are analysed, vitally the names of particular divine forms. The paper’s conclusion is that Faraon offers a monotheistic picture of God albeit the monotheism incorporates two beings which cannot be fully identified with each other. One of them is God in the general sense, with whom Prus seems closely affiliated, and the other one is the Jewish God who treats his followers as the chosen people. The polytheistic vision of gods pictured in Faraon can be accounted for primarily by educational, political and ecological factors.

Refine search results