Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 1

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Babylon, burial customs, city walls, Achaemenid Period, Seleucid Period, Parthian Period
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Praktyka chowania zmarłych w ruinach murów miejskich była wyraźnym odstępstwem od dominującej w starożytnej Mezopotamii tradycji pochówku intra muros. Mimo tego wyjątkowego charakteru, jej znaczenie i geneza nie były dotychczas przedmiotem dociekań naukowych. Podstawę do dyskusji na ten temat stanowią w niniejszym artykule groby odkryte przez archeologów niemieckich i irackich w ruinach monumentalnych murów obronnych Babilonu (Ryc. 1), datowane nieprecyzyjnie na tzw. okresy późne, obejmujące okres achemenidzki i epokę hellenistyczną. Poważną przeszkodą w interpretacji tego materiału jest częsty brak podstawowych informacji zarówno na temat samych grobów, jak i ich kontekstu archeologicznego. Fizyczny stan murów miejskich w owym czasie jest również nie całkiem jasny. Wzmianki w tekstach klinowych na temat murów wewnętrznych jedynie sugerują, iż mogły one przetrwać przynajmniej do ostatniej ćwierci II wieku p.n.e. Nieco bardziej klarowny jest przekaz Berossosa (za pośrednictwem Józefa Flawiusza) na temat muru zewnętrznego (tzw. Gsthaken), zgodnie z którym został on przynajmniej częściowo zburzony niedługo po zajęciu miasta przez Cyrusa Wielkiego w 539 roku p.n.e. Mimo licznych trudności, studium umożliwia hipotetyczne rozpoznanie sposobów wykorzystania przestrzeni związanej z murami obronnymi do celów sepulkralnych. Mury zniszczone lub raczej rozebrane, takie jak tzw. starszy mur fosowy, służyły za okazjonalne miejsce pochówku już od okresu achemenidzkiego, o czym świadczy obecność „sarkofagów wannowych” (ang. bathtub coffins, niem. Hockersarkophage) (Ryc. 4). W czasach seleukidzkich i/lub partyjskich zmarłych chowano także na ulicy oddzielającej północny mur pałacu południowego od północnego odcinka wewnętrznego muru obronnego, który, jak dowodzi przeprowadzona analiza, nadal górował nad ulicą (Ryc. 5, 6). Pochówków dokonywano także w cieniu tzw. muru miasta północnego (Ryc. 3), który przetrwał najprawdopodobniej do ostatniej ćwierci II w. p.n.e. Natomiast cmentarzysko na murze zewnętrznym (Ryc. 2), datowane na I-II w. n.e. ze względu na obecność charakterystycznych „sarkofagów pantoflowych” (ang. slipper coffins, niem. Pantoffelsarkophage), pełniło niewątpliwie funkcję nekropoli extra muros względem zasiedlonej w tym czasie części miasta. Najbardziej problematyczny przypadek stanowi cmentarzysko na wschodnim odcinku murów wewnętrznych, tzw. Gstschenkel (Ryc. 7-10). Brak informacji uniemożliwia weryfikację poglądu Friedricha Wetzela, zgodnie z którym liczne pochówki w tym miejscu pochodzą z czasów, gdy mury leżały już w ruinie. Jednakże nawet wtedy pozostałości murów musiały wyraźnie piętrzyć się nad otaczającym je terenem. Ponieważ pas ten nie mógł być przeznaczony pod uprawę, w naturalny sposób stał się on niezwykle dogodnym miejscem pochówku. Powyższe obserwacje na temat cmentarzyska na Gstschenkel wskazywać mogą właściwy sens praktyki grzebania zmarłych w ruinach murów miejskich, który polegał na intencji zabezpieczenia grobu i szczątków ludzkich przed niszczycielskim działaniem zarówno czynników naturalnych, jak i ludzkich. Tak położone groby były również łatwo dostępne dla mieszkańców miasta, którzy być może odwiedzali je w celu odprawienia ofiar kispum i powiązanych z nimi rytuałów należących do podstawowego kanonu tzw. kultu zmarłych. Nie ma natomiast żadnej pewności, że pochówki w ruinach murów miejskich należy wiązać z zamieszkującymi Babilon Irańczykami czy Grekami, którzy ze względu na restrykcyjne nakazy religijne z całą pewnością chowali swoich zmarłych z dala od siedzib ludzkich. Przeprowadzone w artykule rozważania dowodzą także, że upadek murów Babilonu powinien być postrzegany jako długotrwały i nieregularny proces, który w różnym czasie dotykał poszczególnych części fortyfikacji. Proces ten obejmował jednak nie tylko stopniowy zanik funkcji obronnych spowodowaną fizyczną degradacją, ale także utratę ich pierwotnego znaczenia symbolicznego i kosmologicznego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.