Search results

1

The theory of επινοια in st. Basil of Caesarea and Eunomius of Cyzicus: philosophical and theological background

100%

Panagopoulos G. D.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 68

129-138

PL

W artykule zwrócono uwagę na to, w jaki sposób, zarówno św. Bazyli, jak i jego przeciwnik – anomejczyk Eunomiusz z Kyziku, włączają w swą myśl teologiczną tezy filozoficzne o powstawaniu pojęć (™p…noia) w ludzkim umyśle oraz ich relacjach do zewnętrznych przedmiotów. W swych poszukiwaniach autor opracowania dostarcza dowodów na to, że teologowie ci przestudiowali ten sam materiał filozoficzny, dotyczący koncepcji ludzkiego umysłu; każdy z nich jednak zdecydował się użyć innych elementów zaczerpniętych z powiązanych tradycji filozoficznych w celu uwiarygodnienia różnych tez teologicznych. Racjonalistyczna doktryna Eunomiusza na temat Bożej wiedzy, która idzie w parze z jego koncepcją dotyczącą ludzkiego języka i umysłu, skłoniła św. Bazylego do rozwinięcia empirycznego poglądu epistemologicznego, który umożliwia zarówno mówienie o Bogu oparte na danych zmysłowych, jak i zachowuje w pełni nienaruszoną transcendencję Boskiej istoty.

EN

In the paper our attention is focused on the way in which both Saint Basil of Caesarea and his opponent, the anomoian Eunomius of Cyzicus, integrate in their theological thought the philosophical teaching about the formation of concepts (™p…noia) in human mind and their relation to the external objects. Our inquiry will provide the evidence that the two theologians are acquainted with the same philosophical material concerning human mind’s concepts; nevertheless each of them opted to use a different element from the related philosophical traditions in order to provide support to different theological purposes. Eunomius’ rationalistic doctrine of God’s knowledge, which goes hand in hand with his account of human language and mind, prompted Saint Basil to advance an empirical epistemological view that both makes possible a talk about God based on sense data and keeps fully intact the transcendence of God’s essence.

2

Późnostarożytne apele o rozpoznanie godności ludzkiej: Bazyli z Cezarei Kapadockiej, Ambroży z Mediolanu, Leon Wielki, Anonim z Werony

80%

Guerrero van der Meijden J.

Vox Patrum

|

2022

|

vol. 83

141-162

EN

The article analyses late ancient Christian appeals to recognize human dignity, specifically those formulated by Basil of Caesarea, Ambrose of Milan, Leon the Great and an anonymous Master of Verona. The analyses is divided into parts pertaining to each listed author and finalized with sections investigating firstly, the interrelations between the presented texts as well as a hypothesis of Leo’s reliance on Basil’s and Ambrose’s texts, and secondly, the influences of the appeals on the subsequent centuries. The study points to biblical, ancient Greek and Roman inspirations of various calls. I argue that Leo’s formulation is indirectly inspired by the Delphic gnothi seauton formula that was specified by the Christian thinkers to human axiological status and filled in with biblical expressions.

PL

Artykuł omawia późnostarożytne chrześcijańskie apele o uznanie godności ludzkiej sformułowane przez Bazylego z Cezarei, Ambrożego z Mediolanu, Leona Wielkiego i anonimowego Mistrza z Werony. Analiza podzielona jest na części odnoszące się do każdego z wymienionych autorów, a kończy ją sekcja poświęcona, po pierwsze, wzajemnym powiązaniom między przedstawionymi tekstami i hipotezie o wzorowaniu się Leona tekstami Bazylego i Ambrożego, a po drugie, wpływom tychże apeli na myśl późniejszych wieków. Badanie wskazuje biblijne, starogreckie i rzymskie źródła chrześcijańskich wezwań. Twierdzę, że sformułowanie Leona jest pośrednio inspirowane delficką formułą gnothi seauton, która została przez chrześcijańskich myślicieli doprecyzowana do statusu aksjologicznego człowieka i uzupełniona wyrażeniami biblijnymi.

3

Embracing Greek philosophical thinking in the fathers of the 2nd - 5th centuries

61%

Artemi E.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

31-47

PL

Ojcowie Kościoła nie byli ani nieprzejednanymi wrogami greckiej myśli ani nie odnosili się z nienawiścią do dzieł starożytnych pisarzy greckich. Bazyli Wielki nie wahał się pokazywać ludzi, o których mowa w dziełach literatury świeckiej, jako przykłady cnoty. Podkreślał on – podobnie jak inni autorzy – że nie wszystko w literaturze antycznej jest godne przejęcia, ale należy zachować to, co jest przydatne dla chrześcijaństwa, pomijając szkodliwą resztę. Cyryl Aleksandryjski nie odrzucał starożytnej myśli greckiej jako filozofii, ale jedynie jako teologię. Kontrast pomiędzy chrześcijańską teologią i grecką filozofią istniał tylko wtedy, gdy ta ostatnia była przedstawiana jako teologia. Ojcowie greccy szanowali grecki sposób myślenia i grecki język, i używali ich w swoich pismach, ale zwalczali greckie praktyki związane z kultem. Artykuł prezentuje stosunek do filozofii pogańskiej, jej akomodację do myśli chrześcijańskiej oraz idee dotyczące edukacji świeckiej, reprezentowane przez wybranych Ojców i pisarzy wczesnochrześcijańskich z okresu od II do V wieku. Przede wszystkim omawia poglądy Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nyssy, Grzegorza z Nazjanzu, Jana Chryzostoma, Cyryla Aleksandryjskiego oraz Izydora z Peluzjum, gdyż im właśnie udało się zbudować most między hellenizmem i chrześcijaństwem bez ich zmieszania. Cyryl i Izydor reprezentują neutralną postawę pisarzy chrześcijańskich V wieku wobec filozofii pogańskiej.

EN

Christianity adopted Greek language and thought it existed within a Greek cultural milieu and Hellenic historical setting. As a whole, however, the Fathers of the Greek Church did not seek to borrow either the essence or content from ancient Greek thought, for those they possessed in their sacred Scriptures. The Church Fathers put together the best parts of Greek classical antiquity with the best of the teaching of Christian theology. Nevertheless, in this effort Christian revelation did not escape infiltration by Greek thought, and Greek cultural and intellectual influences became interwoven with Christian faith. It was Christianity’s encounter with Hellenism that made the former a cosmopolitan religion. This relationship, not without periodic tensions, prevailed throughout the Byzantine millennium and centuries beyond. Long before modern anthropologists, philosophers, and theologians, these Church fathers confirmed that Greek culture is the outer garment of religion and religion is the heart of culture, and that the two are inseparable. In this manner, the Hellenic heritage of literal texts can be considered a part of our Church’s heritage. Christianity embraced Greek classical heritage while rejecting pagan cults.

Refine search results

3 Vox Patrum

1 Artemi E.

1 Guerrero van der Meijden J.

1 Panagopoulos G. D.

1 2022

1 2017

1 2016

The theory of επινοια in st. Basil of Caesarea and Eunomius of Cyzicus: philosophical and theological background

Późnostarożytne apele o rozpoznanie godności ludzkiej: Bazyli z Cezarei Kapadockiej, Ambroży z Mediolanu, Leon Wielki, Anonim z Werony

Embracing Greek philosophical thinking in the fathers of the 2nd - 5th centuries