Search results

1

Bolączki mieszkańców województwa bialskopodlaskiego w początkowym okresie jego istnienia (1975-1976) w świetle listów i skarg kierowanych do Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej

100%

Orłowski P.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. 18

83-92

EN

Everyday obstacles approached by the inhabitants of the Biała Podlaska Voivodeship in the first years after its establishment (1975-1976) reflected in letters and complaints addressed to the PZPR’s Voivodeship Committee in Biała Podlaska

2

Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej jako organ dyscyplinujący bialskopodlaską organizację partyjną

100%

Orłowski P.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2022

|

vol. 40

|

issue 2

139-154

PL

Artykuł przedstawia działalność jednego z ważniejszych organów partyjnych, jakim była Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej. Ukazuje przy tym wiele nieprawidłowości, do których dochodziło wewnątrz partii. Głównym celem jest pokazanie mechanizmu, który występował przy badaniu spraw dotyczących członków i kandydatów PZPR. Jednocześnie tekst wskazuje, jak poważnym narzędziem do rozwiązywania wielu personalnych problemów była WKKP w rękach kierownictwa KW PZPR.

3

Przemiany demograficzne w województwie bialskopodlaskim w latach 1975-1998

100%

Tarkowski P.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2013

|

vol. 11

169-178

PL

Województwo bialskopodlaskie zostało powołane do życia w wyniku reformy administracji terenowej przeprowadzonej w 1975 r. i funkcjonowało do kolejnej zmian ustroju terytorialnego Polski, do końca 1998 r. W tym okresie doszło do istotnych zmian ustroju politycznym kraju, gospodarki oraz w życiu społecznym. Zmiany te miały wpływ na sytuację demograficzną woj. bialskopodlaskiego. Niniejszy artykuł prezentuje przemiany ludnościowe, które zaszły na obszarze województwa bialskopodlaskiego w całym okresie jego istnienia m.in.: ruch naturalny, migracje, zawieranie związków małżeńskich, proces defeminizacji.

EN

The Biała Podlaska Province had been brought into being as a result of the reform of local administration conducted in 1975, and it functioned until another reform of territorial division was introduced, that is till the end of 1998. In this period, many significant changes were brought about, and these involved the political system of the state, the economy, and social life. These changes had an influence on the demographic situation of the Biała Podlaska Province. This article presents the popu-lation changes in the period of its existence, i.a. population dynamics, migrations, marriages, and the process of defeminisation.

4

Kadra kierownicza Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Białej Podlaskiej w pierwszym roku jej funkcjonowania (sierpień 1944 – sierpień 1945)

100%

Romanek J.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2013

|

vol. 11

85-105

PL

Tworzenie w lipcu 1944 r. struktur Milicji Obywatelskiej w poszczególnych powiatach Lubelszczyzny było jednym z elementów instalacji władzy komunistycznej na terenie Polski. Od pierwszych dni tego procesu najistotniejszą kwestią pozostawała sprawa właściwego doboru – z punktu interesów PPR – kadry tej formacji. Analizując kwestie personalne bialskiej komendy w pierwszym roku jej funkcjonowania, widać wyraźnie, iż jednym z najistotniejszych wyznaczników jej działania był problem należytego przygotowania fachowego oraz właściwej weryfikacji kandydatów pod względem ich zapatrywań politycznych. Konsekwencją odbiegającego od pożądanego przez komunistów składu personalnego MO, była duża fluktuacja kadr zarówno w obrębie samej komendy powiatowej, jak i poza nią, wynikająca bezpośrednio z założeń przyjętych przez KC PPR. Należy zauważyć, iż tylko w tym okresie komenda miała 4 komendantów, z których żaden nie dysponował odpowiednim doświadczeniem i przygotowaniem do wykonywanych obowiązków. Ta sama kwestia odnosiła się do całości kadry, co przy braku jasno sprecyzowanych podstaw prawnych funkcjonowania MO oraz skali i intensywności działań podziemia niepodległościowego miała zasadniczy wpływ na funkcjonowanie bialskiej Komendy Powiatowej w analizowanym okresie.

EN

The establishment of the structures of the Citizens Militia in July 1944 in par-ticular the districts of the Lublin Region constituted one of the elements in the process of establishing Communist authority in Poland. From the first days of this process, the most significant issue was the appropriate selection - from the perspective of the Polish Workers Party's interests – of the staff of this formation. When analysing the personal issues of the Headquarters in Biała Podlaska in the first year of its functioning, one may clearly see that one of the most significant determinants of its activities was the problem of appropriate professional training and verification of candidates' political views. The con-sequence of the Citizens Militia personnel being far from desirable was the high staff fluctuation, both within and beyond the district headquarters, which was due to the assumptions made by the Central Committee of the Polish Workers' Party. It is worth mentioning that only during this period the Headquarters had four commanders, none of whom was sufficiently experienced or trained to perform the required duties. The same issue involved the entire staff, which together with the lack of a clearly-specified the legal basis for the Citizens Mili-tia’s functioning, and the volume and intensity of the activity of the underground resistance had a profound bearing on the functioning of the district Headquarters in the studied period.

5

Informacja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 31 grudnia 1983 roku o stanie zabytków sakralnych i pracach konserwatorskich prowadzonych na terenie województwa bialskopodlaskiego

100%

Bobryk W.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2013

|

vol. 11

157-168

PL

Pismo Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o stanie zabytków sakralnych na terenie województwa bialskopodlaskiego zostało opracowane na potrzeby władz wyznaniowych. Politykę wyznaniową państwa realizowały nie tylko instytucje w tym celu powołane, ale również i inne jednostki administracyjne, pozornie niemające z tą problematyką nic wspólnego. Instytucje odpowiedzialne za ochronę dziedzictwa kulturowego politykę wyznaniową realizowały zarówno przez finansowanie remontów obiektów sakralnych ze środków budżetowych przeznaczonych na kulturę, jak i podejmowanie decyzji o wpisie lub skreśleniu z rejestru zabytków. Wydarzenia polityczne, które zaszły w Polsce na początku lat osiemdziesiątych XX wieku wpłynęły korzystnie na złagodzenie kursu politycznego wobec Kościoła rzymskokatolickiego. Pozwoliło to Wojewódzkim Konserwatorom Zabytków na rozszerzanie opieki nad kolejnymi zabytkami sakralnymi. Większość nieruchomych obiektów sakralnych na terenie województwa bialskopodlaskiego została wpisana do rejestru zabytków w tym czasie. Relacje zachodzące pomiędzy działalnością konserwatorską a polityką wyznaniową ukazane w tym artykule wskazują wyraźnie na potrzebę przeprowadzenia szerszych badań nad tą problematyką.

EN

The document by the Regional Historic Preservation Officer on the condition of sacral monuments on the territory of the Biała Podlaska Province was prepared for the purposes of the religious authorities. The state's religious policy was implemented not only by institutions established for this purpose, but also by other administrative units, which seemed to have nothing in common with these issues. The institutions responsible for the protection of cultural heritage implemented religious policy through financing the renovation works of sacral objects from the budgetary funds designated for culture, and also through making decisions about entering or striking out particular items from the register of monuments. The political events which took place in Poland at the beginning of 1980s had influenced the weakening of the political relations between the state and the Roman Catholic Church. This enabled the Regional Historic Preservation Officers to take new sacral monuments into custody. The majority of the immovable sacral objects in the Biała Podlaska Province were entered into the register of monuments at that time. The relations between the preservation activities and the religious policy, depicted in this article, clearly indicate the need to conduct more in-depth research in this field.

6

Prasa ukraińska na Podlasiu w latach 1917–1919

89%

Cabaj J.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 3

111-128

EN

The article presents the characteristics of the Ukrainian press published during World War I in the territory of Podlasie or outside it (Brest) but addressed and reaching the local population. These periodicals could be issued owing to the approval of the German occupation authorities. They were published by social, religious, and local units of Ukrainian administration. The periodicals played a vital role in the organisation of activities to revive the national life of local people and to propagate the idea of reconstructing an independent Ukrainian state.

PL

Artykuł jest poświęcony przedstawieniu charakterystyki prasy ukraińskiej ukazującej się w latach I wojny światowej na terenie Podlasia lub poza nim (Brześć), ale adresowanej i docierającej do miejscowej ludności. Czasopisma te mogły ukazywać się dzięki aprobacie niemieckich władz okupacyjnych. Wydawaniem ich zajmowały się organizacje społeczne, religijne i terenowe komórki administracji ukraińskiej. Pisma odgrywały istotną rolę w organizacji działań na rzecz odrodzenia życia narodowego miejscowej ludności oraz upowszechniania idei budowy niepodległego państwa ukraińskiego.

7

ATRAKCYJNOŚĆ I POTENCJAŁ ROZWOJOWY MIASTA BIAŁA PODLASKA W OPINII MŁODZIEŻY STUDIUJĄCEJ KIERUNKI EKONOMICZNE W PAŃSTWOWEJ SZKOLE WYŻSZEJ W BIAŁEJ PODLASKIEJ

89%

ADAMOWICZ M., ZWOLIŃSKA-LIGAJ M.

Studia Miejskie

|

2018

|

vol. 32

99-111

PL

Przedmiotem pracy jest ocena atrakcyjności i potencjału rozwojowego Białej Podlaskiej w świetle opinii studentów kierunków ekonomicznych Państwowej Szkoły Wyższej w Białej Podlaskiej. W części teoretycznej pracy przedstawiono zagadnienie atrakcyjności i potencjału rozwojowego. Część empiryczna jest wynikiem sondażu diagnostycznego przeprowadzonego na zbiorowości 316 studentów. Ocena potencjału rozwojowego i funkcjonowania miasta prowadzona była przez studentów z uwzględnieniem potrzeb młodzieży studiującej, mieszańców, przedsiębiorców i turystów. Badania wykazały, że respondenci dobrze oceniają szanse dla miasta w rozwoju edukacji, handlu i sektora transportu, spedycji i logistyki. Miasto utraciło wcześniej dobrze rozwinięte funkcje przemysłowe.

EN

The study deals with evaluation of the attractiveness and development potential of the City of Biała Podlaska in the opinions of students of economics at the State College in Biała Podlaska. The work contains a theoretical part which presents issues of attractiveness and development potential, as well as an empirical part based on the results of a diagnostic survey carried out among 316 students of the economics major. The assessment of the development potential and functioning of the city was carried out by students, taking into account the needs of young people studying at the College, inhabitants, entrepreneurs and tourists. Research has shown that the respondents were able to rightly assess the chances for the city in the development of education, trade and transport, logistics and shipping. It has also confirmed the fact that the city has lost its well-developed industrial functions.

8

Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej w latach 1919-1931. Dzieje ustrojowe i pozostałość aktowa

89%

Magier D.

Rozprawy Społeczne

|

2016

|

vol. 10

|

issue 3

20-27

PL

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w nowej strukturze sądownictwa powołano Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej, który znajdował się w apelacji warszawskiej i tworzył bialski okręg sądowy obejmujący powiaty: bialski, konstantynowski, radzyński i włodawski. Okręg ten składał się z mniejszych okręgów sądów pokoju (potem grodzkich). Celem artykułu jest przedstawienie dziejów ustrojowych Sądu, sposobu działania jego kancelarii, procesu dokumentowania działalności oraz zabezpieczenia pozostałej po nim spuścizny aktowej. Znaczenie omawianej instytucji dla dziejów regionu bialskopodlaskiego oraz bogactwo informacji dotyczących społeczności lokalnej, które zawiera spuścizna dokumentacyjna po niej, są wystarczającymi przesłankami do zanalizowania powyższej problematyki.

EN

After Poland regained its independence, the District Court in Biała Podlaska, with the Warsaw Appellate Court, was established in the new structure of court system. It functioned as the Biała Podlaska court covering the following counties: Biała Podlaska, Konstantynów, Radzyń Podlaski and Włodawa. The district consisted of the smaller districts of courts with justices of peace (later transformed into municipal courts). The purpose of the article is to present the history of changes of the court as an institution, the way its office functioned, i.e. documented its activity and secured its documentary legacy. The significance of the institution for the Biała Podlaska region as well as the richness of information concerning the local community contained in its documentary legacy seem to be the main reasons for analyzing the above problem.

9

Wizerunek i tożsamość miasta jako instrument wzmacniania jego atrakcyjności i procesów rozwoju na przykładzie miasta Biała Podlaska

89%

Adamowicz M., Zwolińska-Ligaj M.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2019

|

issue 1(75)

99-121

PL

W pracy przedstawiono stan rozwoju i tożsamość miasta Biała Podlaska przy wykorzystaniu analizy literatury i oficjalnych dokumentów władz miejskich. Zaprezentowano także opinie 316 studentów PSW na temat tożsamości i wizerunku Białej Podlaskiej. Badania ujawniły, że wizerunek miasta jest silnie zdeterminowany lokalizacją w pobliżu granicy państwa oraz istnieniem ważnych w skali regionu ośrodków akademickich. Funkcjonowanie szkół wyższych oddziałuje nie tylko na miasto i otaczające je gminy, lecz także na cały region oraz inne miejsca zamieszkania i zatrudnienia absolwentów. Badania potwierdziły hipotezę, że sposób postrzegania miasta przez studentów jest ważny dla dalszego rozwoju miasta.

EN

The paper presents the state of development and the identity of the city of Biała Podlaska using the analysis of literature and official documents of the municipal authorities. The opinions of 316 PSW students about the city’s image and identity were also presented. The research revealed that the city’s image is strongly determined by its location near the state border and the presence of academic centres in the region. The functioning of universities affects not only the city, the surrounding towns of the municipality, but also the entire region and other places of residence and employment of graduates. The research corroborated the hypothesis that the way in which students perceive the city is important for the further development of the city.

10

Sense of security of the inhabitants of Biała Podlaska in the context of the city’s development

88%

Czapski G.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2018

|

vol. 30(30)

53-70

EN

The article presents an analysis of a questionnaire-based survey conducted among the inhabitants of the city of Biała Podlaska. The results presented are supposed to illustrate the level of sense of security among the people. The article also contains inhabitants’ propositions that could increase security in the city. Further parts of the work also entail the scale of crime registered by the City Police Headquarters in the area of the city in the years 2012 to 2017.

11

Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Białej Podlaskiej w kontekście rozwoju miasta

88%

Czapski G.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2018

|

vol. 30(30)

53-70

PL

W niniejszym artykule dokonano analizy wyników badań ankietowych przeprowadzonych wśród mieszkańców Białej Podlaskiej, dotyczących oceny ich poczucia bezpieczeństwa. Przedstawione wyniki mają na celu zobrazowanie poziomu poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców. W artykule zaprezentowano również propozycje mieszkańców, które mogą pomóc w podniesieniu bezpieczeństwa na terenie Białej Podlaskiej. Ukazano także skalę przestępstw zarejestrowanych przez Komendę Miejską Policji na terenie miasta w latach 2012–2017.

12

Komplanacja i testament Anny Rostek czy podkomorzanki Anny Ossolińskiej? W sprawie tekstu Edwarda Kryńskiego Czy Anna Rostkowa to podkomorzanka Anna Ossolińska?

75%

Rogalski A.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2018

|

vol. 16

|

issue 2

335-355

PL

Na przełomie XVIII i XIX w. można rodzina Ossolińskich zajmowała wysoką pozycję i była znana nie tylko na Podlasiu lecz i w innych regionach Polski, pozostającej podówczas pod zaborami. W tym czasie Anna Ossolińska, jedna z córek podkomorzego mielnickiego Kazimierza Ossolińskiego została oddana do klasztoru w Białej Radziwiłłowskiej. Niedługo potem Anna mocno podupadła na zdrowiu i w 1791 r. - zmarła. Jednak w 1802 r. na Podlasiu pojawiła się niejaka Anna Rostek, która twierdziła, że jest Anną Ossolińską. Według relacji Anny Rostek, ona sama - czyli Anna Ossolińska nie umarła lecz uciekła z bialskiego klasztoru. W 2015 r. Edward Kryński zamieścił w „Roczniku Bialskopodlaskim” esej naukowy p.t. Czy Anna Rostek to podkomorzanka Anna Ossolińska? Niniejszy artykuł jest po części polemiką w stosunku do ustaleń i tez zawartych w tekście Edwarda Kryńskiego, po części zaś stanowi źródłowe uzupełnienie jego tekstu. Publikuję tu bowiem nieznany wcześniej badaczom testament Anny Rostek/Ossolińskiej z 1812 r. oraz komplanację pomiędzy Anną Rostek/Ossolińską i Józefem Grzybowskim z 1812 r.

EN

At the turn of the 18th and 19th centuries, the powerful Ossoliński family held a high position and was known not only in Podlasie but also in other regions of Poland, remaining under occupation (annexation). At that time, Anna Ossolińska, one of the daughters of Kazimierz Ossoliński, the chamberlain of Mielnik, was sent to the monastery in Biała Radziwiłłowska. Soon after, Anna was seriously ill and in 1791 she died. However, in 1802 a certain Anna Rostek appeared in Podlasie and claimed to be Anna Ossolińska. According to Anna Rostek, she herself - that is, Anna Ossolińska had not died but escaped from Biała Radziwiłłowska monastery. In 2015, Edward Kryński published a scientific essay in “Rocznik Bialskopodlaski” (“The Annual of Biała Podlaska”) Is Anna Rostek the chamberlain daughter Anna Ossolińska? This article is partly a polemic on the findings and theses contained in the text of Edward Kryński, and in part it is a source complement to his text. I am publishing here an unknown testament of Anna Rostek/Ossolińska from 1812 and the complanation between Anna Rostek/Ossolińska and Józef Grzybowski from 1812.

13

Problemy rozwoju województwa bialskopodlaskiego w początkowym okresie funkcjonowania (1975–1979)

75%

Nikoniuk M.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. 18

73-81

EN

The reforms of the administrative division of the country carried out over the last several decades (1972-1998) introduced many significant changes in the areas of the functioning of the bureaucratic apparatus. Initially, the three-tier administrative division was replaced with a two-tier one and an increased number of voivodeships was introduced, as many as 49. One of the newly created ones was the Biała Podlaskie Voivodeship, which from the very beginning struggled with many adapta- tion problems. This article aims to show the problems of the development of the bialskopodlaskie voivodeship in the early years of its existence. The discussed issue is only an introduction to a broader description, as it has not been subjected to extensive research yet.

PL

Przeprowadzane reformy podziału administracyjnego kraju na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat (1972-1998) wprowadziły wiele znaczonych zmian na płaszczyznach funkcjonowania aparatu biurokratycznego. Początkowo trójstopniowy podział administracyjny, zastąpiono dwustopniowym i wprowadzono powiększoną liczbę województw, bo aż 49. Jednym z nowopowstałych było województwo bialskopodlaskie, które od początku zmagało się z wieloma problemami adaptacyjnymi. Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie problemów rozwoju województwa bialskopodlaskiego w początkowych latach jego istnienia. Omawiane zagadnienie stanowi jedynie wstęp do szerszego opisu ponieważ nie został on jeszcze poddany szerszym badaniom.

14

Marginalizacja mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej Polskiej na przykładzie powiatu bialskiego

75%

Madej A.

Facta Ficta. Journal of Theory, Narrative & Media

|

2021

|

vol. 7

|

issue 1

25-41

EN

Marginalization of national minorities in the Second Polish Republic has been primarily discussed in the context of the eastern part of the state and borderland areas. In Biała Podlaska Poviat, located almost in the centre of the country, where the scale of ethnic and nationality-related problems was smaller, one could think that actions aimed at restricting the role played by ethnic and national minorities in the local community, were non-existent. This paper aims at demonstrating that in Biała Podlaska poviat, marginalization of citizens of non-Polish origin also happened, and was, among other, conducted by state and self-government institutions. In order to reconstruct the nation-related structure of the poviat, Anna Madej and Arkadiusz Zawadzki used available statistical sources and employed related research methods. The examination of the statistical sources showed that deficiency of statistical material indicates marginalization of minorities, as the registration formula used by the state institution General Statistical Office, and performed by local administration led to obtaining results inconsistent with the actual situation. It is visible when comparing information earlier than 1818 and the information related to 1940. Additionally, numerous archival sources, both normative and diary ones, testify to realization of consistent policy aimed at Polonization. It seems that regardless of the political party wielding power and the actual state policy trend regarding national minorities, the local state apparatus in Biała Podlaska poviat realized the concept of Polonization of the Ukrainian, Belarussian as well as quite large „local” population. The most drastic example of this was the process of revindication of Orthodox churches by the Catholic Church and using them as churches, public buildings or pulling them down. Efforts were also made to restrict the role Jewish minority in commercial and political life. It required using other methods, since cultural assimilation was impossible in this case. As a result, the number of Jews in the poviat increased much more slowly than in other parts of the country.

15

The Role of the Cult of Josaphat Kuntsevych in Biała Podlaska in Creating Intercultural Space

75%

WEREDA D.

Historia i Świat

|

2021

|

vol. 10

253-268

EN

The article describes the history of the relics and cult of Josaphat Kuntsevych in Biała Podlaska (ca. 1705-1915) in terms of their significance for the creation of cultural space. After the relics had been transported from Polatsk to Biała Podlaska, they were kept in the chapel of Radziwill Castle, and then from 1764 they were displayed in the Basilian Orthodox church. The analysis of visual forms, musical culture, and religious practices demonstrated the readiness of the Uniate community to adapt and absorb cultural phenomena. The activity of the Basilians contributed to the transmission of elite culture to the whole society. The creation of the cult did not cause barriers for any groups to act either as creators or as recipients. Josaphat Kuntsevych gained popularity among people of different social status, believers of Greek and Latin rites; he was not identified with any ethnic group or nationality.

16

Tygodnik „Podlasiak” (1922–1932) o Niemczech i Związku Sowieckim

71%

Grudzień K.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2022

|

vol. 20

53-72

EN

The objective of the article is presenting an image of Germany and Soviet Union in the years 1922–1932 as presented in weekly magazine “Podlasiak”. Article is to also show how precious writing and our national heritage regional press is and how important it is to protect it to highest extent possible as well as the fact that inter–war period press in Poland was, despite dynamic development of radiophony at said time, main source of information about national and worldwide situation.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie obrazu Niemiec i Związku Sowieckiego w latach 1922–1932, jaki prezentowany był na łamach tygodnika „Podlasiak”. Artykuł ma zaprezentować również, jak cennym piśmiennictwem, naszym dziedzictwem narodowym jest prasa regionalna i jak ważnym aspektem jest jej ochrona w jak największym stopniu oraz to, że prasa w Polsce okresu międzywojennego stanowiła, mimo dynamicznego w tamtych czasach rozwoju radiofonii, główne źródło informacji o sytuacji w kraju i na świecie.

17

Rola chłopów w bialskopodlaskiej organizacji partyjnej. Fakty kontra partyjna propaganda. Zarys zagadnienia

71%

Orłowski P.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2023

|

vol. 21

189-202

EN

The article attempts to present the role that peasants played in communist party structures in a provincial voivodeship. The selected issues are intended to illustrate the processes that were taking place when the members of voivodeship communist authorities were being chosen. The main purpose of this text is to outline the mentality of the peasants throughout the dynamic period of the Polish United Workers’ Party’s functioning in the Biała Podlaska Voivodeship. At the same time, the article outlines factors that triggered individuals to join the party ranks and later on renounce party membership.

PL

Artykuł jest próbą uchwycenia roli chłopów w strukturach partyjnych w prowincjonalnym województwie. Wybrana problematyka ma za zadanie zobrazować procesy zachodzące podczas formowania się składu socjalnego wojewódzkich instancji partyjnych. Głównym celem niniejszego tekstu jest zarysowanie mentalności chłopów w dynamicznym okresie funkcjonowania PZPR w województwie bialskopodlaskim, a jednocześnie ukazanie czynników motywujących do wstępowania w partyjne szeregi oraz powodów, dla których składano legitymacje członkowskie w późniejszym okresie.

18

Dokument fundacyjny Jerzego Ilinicza z 1520 roku dla kościoła w Białej Podlaskiej

71%

Buczyło A.

Rocznik Lituanistyczny

|

2019

|

vol. 5

PL

Artykuł zawiera omówienie i edycję przywileju fundacyjnego kościoła w Białej Podlaskiej wystawionego przez Jerzego Iwanowicza Ilinicza. Zawarte w nim informacje pozwalają na ustalenie m.in. nowej daty powstania parafii czy listy wezwań. W przywileju znajduje się także najstarsza wzmianka o Białej Podlaskiej jako mieście.

EN

The article presents a description and edition of a foundation charter issued by Jerzy Iwanowicz Ilinicz for a church in Biała Podlaska. The information contained makes it possible to determine, among other things, a new date of the establishment of the parish or lists of patron saints. The charter also includes the oldest mention of Biała Podlaska as a town.

19

Biblioteka bazylianów w Białej Podlaskiej

71%

Wereda D.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

419-437

EN

The Basilian monastery in Biała Podlaska was founded in 1690 by Katarzyna Radziwiłłowa, née Sobieska. The monks from the above-mentioned monastery were obliged to raise the level of the religious life of the people who lived in the Radziwiłł family’s lands in Biała Podlaska. The monks, who conducted pastoral and missionary work, preached sermons and looked after pilgrims, and used the monastic library, including the collections of sermons, theological, historical, medical and art history books, dictionaries and prints popularizing Marian cult, as well as occasional panegyrics commemorating events related to the Radziwiłł family. The books kept in the library were bought by monks and donated by the founders, the priests of the Latin rite and Basilian monks working in Biała Podlaska and other places. The surviving collection of the library in Biała Podlaska shows the extensive contacts and interests of the monks. The monastic library had the books published in a number of publishing houses in Poland and Western Europe. The books were bought by the monks who studied in Rome, on their way back to Poland. The surviving collection of the Basilian library in Biała is evidence of the users’ high intellectual culture and their openness to inspirations from different intellectual backgrounds. The analysis of the collection confirms the great role of the congregation as a liaison between Latin and Byzantine cultures. Using knowledge in pastoral work contributed to the adaptation of the ideas included in the books to the level of the reader, who is often excluded from the circles of the writing culture. The Basilian book collections were an essential tool for establishing new boundaries between cultures.

PL

Bazyliański klasztor w Białej Podlaskiej został ufundowany w 1690 roku przez Katarzynę z Sobieskich Radziwiłłową. Zakonnicy z bialskiego klasztoru zostali zobowiązania do podniesienia poziomu życia religijnego poddanych w bialskich dobrach Radziwiłłów poprzez działalność misyjną. Wsparciem dla pracy duszpasterskiej, kaznodziejskiej, misyjnej, obsługi pielgrzymów była biblioteka klasztorna gromadząca zbiory kazań oraz książki o tematyce teologicznej, historycznej, medycznej, z zakresu historii sztuki, słowniki, druki popularyzujące kult maryjny oraz okolicznościowe panegiryki upamiętniające wydarzenia związane z rodem Radziwiłłów. Książki do biblioteki były kupowane przez zakonników oraz przekazywane jako dary od fundatorów, duchownych obrządku łacińskiego oraz zakonników pracujących w bialskiej lub innych placówkach bazyliańskich. Zachowana część zasobu bialskiej biblioteki wskazuje na rozległe kontakty i zainteresowania zakonników. W klasztornym księgozbiorze znajdowały się książki opublikowane w wielu krajowych ośrodkach wydawniczych i typografiach kilkudziesięciu miast Europy Zachodniej. Książki były kupowane przez zakonników studiujących w rzymskich placówkach oświatowych, w drodze powrotnej do kraju zaopatrujących się w tamtejszych księgarniach. Zachowana część księgozbioru klasztoru bazylianów w Białej jest świadectwem wysokiej kultury intelektualnej jego użytkowników i otwartości na inspiracje z różnych środowisk intelektualnych. Analiza księgozbioru potwierdza ogromną rolę zgromadzenia jako pośredników pomiędzy kulturą łacińskiego i bizantyjskiego kręgu kulturowego. Wykorzystanie wiedzy w pracy duszpasterskiej przyczyniało się do przetwarzania idei zawartych w książkach do poziomu odbiorcy często wykluczonego z kręgów kultury piśmienniczej. Księgozbiory bazyliańskie były istotnym narzędziem do wytyczania nowych granic kręgów kulturowych.

20

Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875–1917

63%

Sęczyk P.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2014

|

vol. 69

EN

Orthodox Cathedral of the Nativity of the Blessed Virgin Mary was founded in 1875 with the former church after bazylianach. Since the beginning of the function of parish priests in the parish clergy exercised title protojereja to help were two priests and a deacon. The parish grew rapidly despite the material poverty and the resistance of former Uniates, belonged to the branches: Orthodox church in the city hospital in White, Sławacinek, Wolka Plebańska, Hruda and Cicibor. Orthodox clergy took an active part in the life: cultural, social and parishes of the city and undertook charity among treatment units. Business council was interrupted by the World War I, the estate folk evacuated into Russia, the temple was taken over by Protestants.

PL

Prawosławny Sobór Narodzenia NMP powstał w 1875 r. z byłej cerkwi po bazylianach. Od początku funkcję proboszczów w parafii sprawowali duchowni z tytułem protojereja, do pomocy mieli dwóch kapłanów oraz diakona. Parafia rozwijała się dynamicznie pomimo materialnego ubóstwa i oporu byłych unitów. Należały do niej filie: cerkiew w miejskim szpitalu w Białej, Sławacinku, Wólce Plebańskiej, Hrudzie i Ciciborze. Prawosławne duchowieństwo brało czynny udział w życiu kulturalnym i społecznym miasta i parafii oraz podejmowało akcje charytatywne wśród unitów. Działalność soboru przerwała I wojna światowa, majątek cerkiewny ewakuowano w głąb Rosji, a świątynię przejęli ewangelicy.

Refine search results

Bolączki mieszkańców województwa bialskopodlaskiego w początkowym okresie jego istnienia (1975-1976) w świetle listów i skarg kierowanych do Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Białej Podlaskiej

Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej jako organ dyscyplinujący bialskopodlaską organizację partyjną

Przemiany demograficzne w województwie bialskopodlaskim w latach 1975-1998

Kadra kierownicza Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Białej Podlaskiej w pierwszym roku jej funkcjonowania (sierpień 1944 – sierpień 1945)

Informacja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 31 grudnia 1983 roku o stanie zabytków sakralnych i pracach konserwatorskich prowadzonych na terenie województwa bialskopodlaskiego

Prasa ukraińska na Podlasiu w latach 1917–1919

ATRAKCYJNOŚĆ I POTENCJAŁ ROZWOJOWY MIASTA BIAŁA PODLASKA W OPINII MŁODZIEŻY STUDIUJĄCEJ KIERUNKI EKONOMICZNE W PAŃSTWOWEJ SZKOLE WYŻSZEJ W BIAŁEJ PODLASKIEJ

Sąd Okręgowy w Białej Podlaskiej w latach 1919-1931. Dzieje ustrojowe i pozostałość aktowa

Wizerunek i tożsamość miasta jako instrument wzmacniania jego atrakcyjności i procesów rozwoju na przykładzie miasta Biała Podlaska

Sense of security of the inhabitants of Biała Podlaska in the context of the city’s development

Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców Białej Podlaskiej w kontekście rozwoju miasta

Komplanacja i testament Anny Rostek czy podkomorzanki Anny Ossolińskiej? W sprawie tekstu Edwarda Kryńskiego Czy Anna Rostkowa to podkomorzanka Anna Ossolińska?

Problemy rozwoju województwa bialskopodlaskiego w początkowym okresie funkcjonowania (1975–1979)

Marginalizacja mniejszości narodowych w II Rzeczypospolitej Polskiej na przykładzie powiatu bialskiego

The Role of the Cult of Josaphat Kuntsevych in Biała Podlaska in Creating Intercultural Space

Tygodnik „Podlasiak” (1922–1932) o Niemczech i Związku Sowieckim

Rola chłopów w bialskopodlaskiej organizacji partyjnej. Fakty kontra partyjna propaganda. Zarys zagadnienia

Dokument fundacyjny Jerzego Ilinicza z 1520 roku dla kościoła w Białej Podlaskiej

Biblioteka bazylianów w Białej Podlaskiej

Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875–1917