Search results

1

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część pierwsza: pieśni z kancjonału L 1642

100%

Trościński G.

Tematy i Konteksty

|

2014

|

issue 4(9)

225-249.

EN

The object of interest is a description of manuscript L 1642 which belongs to the Diocesan Library in Sandomierz. This manuscript is a Hymnal, which was written in 1721 and it belonged to the Benedictine Sisters in Sandomierz. The material includes medieval European and Polish 16th and 17th century liturgical and paraliturgical songs. The texts in the manuscript are written in Latin and Polish. The Hymnal contains carols, the Advent, Easter and Passion songs among others; there are 77 works in total and only one has no musical notes (its text is written at the end of the manuscript). Most works are known and correspond with the content of other hymnals, e.g. the ones that belonged to the Benedictine Sisters in Staniątki, the Carmelite Sisters in Kraków, and the Clarisse Sisters in Gniezno. There are also some songs in Walenty Bartoszewski’s (Parthenomelica albo Pienia nabożne o Pannie Najświętszej, 1613) and Stanisław Serafin Jagodyński’s works (Pieśni katolickie nowo reformowane, 1638). The Hymnal is compiled by Anna Stogniewówna or, according to Magdalena Walter-Mazur, by Zofia Bratysiewiczówna. The manuscript is an interesting source of the known literary and musical culture of the Benedictine Sisters in Sandomierz. It also shows the popularity of these religious works. The Hymnal also contains some unknown versions of songs.

2

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część druga: winszujące kolędy klasztorne dla ksieni Marianny Siemianowskiej

58%

Trościński G.

Tematy i Konteksty

|

2016

|

issue 6(11)

385-406

EN

The article describes the collection of carols which were written in the Benedictine convent in Sandomierz in the latter half of the 18th century. They belong to the type of congratulatory carols and were dedicated to Prioress Marianna Siemianowska on the occasion of subsequent jubilees of her office as prioress of the Benedictines in Sandomierz. They are preserved in manuscript in Diocesan Library in Sandomierz. They are an interesting contribution to the history of convent folklore and research into the customs of the Benedictine Order in Sandomierz. The pieces centre upon two fundamental themes: firstly, the birth of Christ, and, secondly, creation of the panegyric image of the prioress as well as wishes on the occasion of Christmas and the jubilee.

3

Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku

58%

Gurgul W.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 1

65-95

EN

This article discusses the surviving Polish sources containing music for the English guitar, a plucked chordophone popular in the second half of the eighteenth century, mainly in the British Isles. Eighteen such sources have been preserved in Poland, scored for English guitar in G major (whereas a C major tuning prevailed in the West). Using these sources, as well as numerous verbal accounts from the period, the author attempts to show the place this instrument held in the Polish audiosphere of the late eighteenth and early nineteenth century. A large proportion of the surviving sources are related to the activity of Józef Elsner, who observed the popularity of the English guitar in the salons of the Polish gentry and bourgeoisie. Elsner’s Warsaw prints appeared in 1803 (arrangements of fve arias from an opera by Peter Winter, one of the first music publications in nineteenth-century Warsaw) and 1805 (settings of selections from operas popular in the city, published in the series “Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich” [A selection of beautiful musical works and Polish songs]). These are the only printed sources of music for this instrument in Poland. Other Elsner-related materials include an English guitar part in his opera “Leszek Biały” [Leszek the White] and a manuscript kept at the Jagiellonian Library in Kraków containing a setting of the vaudeville from Elsner’s opera “Siedem razy jeden” [Seven times one]. Nine other handwritten sources can be found at the same library, including a concise handbook of English guitar technique, a set of variations by Carlamotti, numerous solo miniatures, and settings of selections from then popular operas. The two latest sources, compiled in the 1810s and now kept at the Diocesan Library in Sandomierz, reﬂect the changes in the instrument’s construction taking place in western Slavic countries. Those changes were related to the introduction of the G major tuning characteristic of the Polish literature for English guitar and to the early history of another instrument – the Russian guitar.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest zachowanym polskim źródłom muzycznym przeznaczonym na gitarę angielską, chordofon szarpany popularny w drugiej połowie XVIII wieku głównie na Wyspach Brytyjskich. W Polsce zachowało się osiemnaście źródeł muzycznych przeznaczonych na gitarę angielską w stroju G-dur (na Zachodzie dominował strój C-dur). Autor starał się przez pryzmat zachowanych źródeł muzycznych oraz licznych świadectw słownych z epoki ukazać, jakie miejsce zajmował instrument w ówczesnej audiosferze Polski przełomu XVIII i XIX wieku. Duża część zachowanych źródeł związana jest z działalnością Józefa Elsnera, który dostrzegł popularność gitary angielskiej w polskich salonach szlacheckich i mieszczańskich. Warszawskie druki Elsnera ukazały się w roku 1803 (Pięć arii z opery Wintera, jedna z pierwszych dziewiętnastowiecznych warszawskich publikacji muzycznych) oraz 1805 (opracowania fragmentów popularnych w Warszawie oper wydane w ramach serii Wybór pięknych dzieł muzycznych i pieśni polskich); są jedynymi drukowanymi źródłami na gitarę angielską w Polsce. Uzupełnieniem elsnerianów jest partia gitary angielskiej w operze Leszek Biały oraz rękopis z Biblioteki Jagiellońskiej, zawierający opracowanie wodewilu z opery Elsnera Siedem razy jeden. Prócz wodewilu w Bibliotece Jagiellońskiej znajduje się dziewięć innych rękopiśmiennych źródeł, w tym krótka szkoła gry na gitarze angielskiej, cykl wariacji Carlamottiego, wiele miniatur solowych oraz opracowania wyjątków z popularnych wówczas oper. Dwa najpóźniej powstałe źródła, pochodzące z Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu i powstałe w drugiej dekadzie XIX w., wiążą się z przemianami konstrukcyjnymi gitary angielskiej, które przebiegały na ziemiach zachodnich Słowian, na pograniczu Europy wschodniej i zachodniej. Owe zmiany związane są szczególnie z charakterystycznym dla polskiej literatury na gitarę angielską strojem G-dur i łączą się z początkami innego instrumentu – gitary rosyjskiej.

4

Wiersz o warunkach dobrej spowiedzi z inkunabułu Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Z zagadnień średniowiecznej mnemotechniki

58%

Trościński G.

Pamiętnik Literacki

|

2024

|

vol. 115

|

issue 1

189-203

PL

Artykuł jest poświęcony mnemotechnicznemu wierszowi o warunkach dobrej spowiedzi odnalezionemu w zbiorach Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Zabytek został zapisany w inkunabule o sygnaturze 000299. Książkę, zawierającą dzieło Gwidona z Monte Rochen „Manipulus curatorum officia sacerdotum secundum ordinem septem sacramentorum perbreviter complectens”, wydano w 1487 roku w Strasburgu. Oprócz czterowiersza znajdują się tam polskojęzyczne glosy, umieszczone na marginesach traktatu „De confessione”. Pozwalają one prześledzić pracę XV-wiecznego czytelnika nad łacińskim traktatem. Odkryty zabytek wzbogaca zbiór polskojęzycznych wierszowanych warunków dobrej spowiedzi z XV stulecia, przynosi nowe tłumaczenia łacińskich leksemów i odsłania ważną podstawę łacińską. Powstały około 1333 roku podręcznik dla księży autorstwa Gwidona z Monte Rochen opisuje 16 cech dobrej spowiedzi, przy czym zestawienie to jest identyczne z powstałym wcześniej wykazem św. Tomasza z Akwinu. Ze względu na dużą popularność „Manipulus curatorum” można sądzić, że Doktor Anieski bezpośrednio przyczynił się do powstania czterowiersza o warunkach dobrej spowiedzi zachowanego w kilkunastu źródłach napisanych w języku polskim.

EN

The article is devoted to the presentation of an unknown version of a verse about conditions of good confession, which comes from the late Middle Ages. It was discovered in an incunable from 1487 located in the Diocesan Library of Sandomierz. It is a manual of confession entitled “Manipulus curatorum officia sacerdotum secundum ordinem septem sacramentorum perbreviter complectens” by Guido de Monte Rochen addressed to priests. The verse was written in Polish as a part of the treatise De confessione and belongs to penitentiary literature of the late Middle Ages. Translated from Latin into Polish, it is a mnemonic phrase—a subject to the rules of mnemonics—which lists 16 conditions of good confession. Guido de Monte Rochen’s manual played a crucial role in popularising Latin conditions of good confession.

5

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część pierwsza: pieśni z kancjonału L 1642

44%

Trościński G.

Tematy i Konteksty

|

2014

|

issue 4(9)

EN

The object of interest is a description of manuscript L 1642 which belongs to the Diocesan Library in Sandomierz. This manuscript is a Hymnal, which was written in 1721 and it belonged to the Benedictine Sisters in Sandomierz. The material includes medieval European and Polish 16th and 17th century liturgical and paraliturgical songs. The texts in the manuscript are written in Latin and Polish. The Hymnal contains carols, the Advent, Easter and Passion songs among others; there are 77 works in total and only one has no musical notes (its text is written at the end of the manuscript). Most works are known and correspond with the content of other hymnals, e.g. the ones that belonged to the Benedictine Sisters in Staniątki, the Carmelite Sisters in Kraków, and the Clarisse Sisters in Gniezno. There are also some songs in Walenty Bartoszewski’s ("Parthenomelica albo Pienia nabożne o Pannie Najświętszej", 1613) and Stanisław Serafin Jagodyński’s works ("Pieśni katolickie nowo reformowane", 1638). The Hymnal is compiled by Anna Stogniewówna or, according to Magdalena Walter-Mazur, by Zofia Bratysiewiczówna. The manuscript is an interesting source of the known literary and musical culture of the Benedictine Sisters in Sandomierz. It also shows the popularity of these religious works. The Hymnal also contains some unknown versions of songs.

Refine search results

3 Tematy i Konteksty

1 Muzyka

1 Pamiętnik Literacki

4 Trościński G.

1 Gurgul W.

1 2024

1 2022

1 2021

1 2016

1 2014

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część pierwsza: pieśni z kancjonału L 1642

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część druga: winszujące kolędy klasztorne dla ksieni Marianny Siemianowskiej

Gitara angielska w polskiej kulturze muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku

Wiersz o warunkach dobrej spowiedzi z inkunabułu Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu. Z zagadnień średniowiecznej mnemotechniki

Rękopiśmienne wierszowane litteraria od średniowiecza do końca XVIII wieku w zbiorach benedyktynek sandomierskich. Część pierwsza: pieśni z kancjonału L 1642