Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Boże Ciało
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Sub tuum praesidium confugimus. Kult świętych w Ziębicach w świetle średniowiecznych patrociniów

100%
Wróblewski S.
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
|
2021
|
vol. 136
5-37
PL
Badania patrociniów obiektów sakralnych z okresu średniowiecza mają niezwykle istotne znaczenie dla poznania rozwoju i kształtowania się kultury religijnej, oraz mentalności wiernych. Podjęte w niniejszym artykule zagadnienie dotyczy wszystkich patrociniów uchwytnych w źródłach z okresu średniowiecza w dolnośląskim miasteczku Ziębicach, które w l. 1321–1742 pełniło rolę stolicy księstwa bocznej linii Piastów Śląskich, a następnie czeskich książąt z rodu Podiebradów. W toku przeprowadzonych badań zidentyfikowano i opisano 30 patrociniów. Udało się na podstawie zebranego materiału źródłowego i dotychczasowych ustaleń wykazać, iż w Ziębicach największą czcią otaczano NMP, św. Jerzego, oraz szczególnie celebrowano kult Bożego Ciała, który ze względu na historię miasta i księstwa w okresie wojen husyckich stał się charakterystyczny dla Ziębic. Warto dodać, iż w większości patrocinia ziębickie wiążą się z pobożnością mieszczańską poprzez fundacje przede wszystkim altarii. Wśród wszystkich dedykacji zdecydowanie dominują wezwania hagiograficzne stanowiące 83% wszystkich tytułów. Natomiast dedykacje maryjne nie zostały uszczegółowione i występują pod ogólnym określeniem NMP.
2
Publication available in full text mode
Content available

Spycimierskie kwietne dywany na Boże Ciało – typologia i symbolika wzorów

72%
Smyk K.
Biuletyn Uniejowski
|
2019
|
vol. 8
35-65
PL
Celem artykułu jest prezentacja tradycji sypania kwietnych dywanów na Boże Ciało w Spycimierzu (województwo łódzkie, powiat poddębicki, gmina Uniejów) w jednym aspekcie, jakim jest interpretacja symboliki stosowanych wzorów. Autorka posłużyła się w tym celu materiałami fotograficznymi, które zebrała podczas uroczystości Bożego Ciała w 2018 roku, jak też wypowiedziami mieszkańców parafii Spycimierz, nagranymi między innymi przez autorkę w 2018 roku. W pierwszej części tekstu omówiono stan badań nad opisywaną tradycją. Dla uporządkowania rozważań Autorka proponuje spycimierskie kwietne dywany analizować jako tekst kultury, czemu poświęca drugą część artykułu. W ostatniej, zasadniczej części, zaproponowano typologię wzorów i kolejno zarysowano analizę ich treści: figury geometryczne, wzory floralne, wzory zoomorficzne, wzory antropomorficzne, motywy chrześcijańskie, symbole patriotyczne oraz elementy werbalne.
EN
The aim of the article is to present the tradition of creating flower carpets for the Corpus Christi feast in Spycimierz (Łódź voivodeship, Poddębice county, Uniejów commune) from one perspective: interpretation of the symbolism of the patterns employed. In order to achieve this goal, the author uses the photographic material collected during the Corpus Christi feast in 2018 and interviews with the inhabitants of Spycimierz parish, recorded among others by the author in 2018. In the first part of the text the author presents the state of research on the analysed tradition. For the sake of organization of the discussion, the author proposes that the flower carpets of Spycimierz should be studied as culture texts, to which the second part of the article is devoted. In the final, main part, the author specifies groups of patterns and analyses their content successively: geometrical figures, floral patterns, zoomorphic patterns, anthropomorphic patterns, Christian motifs, patriotic symbols and verbal elements.
3
Publication available in full text mode
Content available

DYWANY KWIATOWE W OBRZĘDOWOŚCI BOŻEGO CIAŁA JAKO FENOMEN KULTUROWO-TURYSTYCZNY RACIBORSZCZYZNY

72%
SZYMAŃSKA M.
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
|
2018
|
vol. 2(22)
143-157
PL
Celem niniejszego artykułu jest omówienie zwyczaju układania dywanów kwiatowych na uroczystość Bożego Ciała, występującego – poza Spycimierzem (woj. łódzkie) i okolicami Strzelec Opolskich (woj. opolskie) – również w subregionie raciborskim. Oryginalne, różnobarwne i misternie wykonane chodniki (z trawy, tataraku oraz kwiatów ogrodowych i roślin dziko rosnących) powstają w ciągu kilku godzin, a mogą być źródłem doznań estetycznych zaledwie przez kilkadziesiąt minut, bowiem zaraz po zakończonej procesji eucharystycznej są usuwane z ulic poszczególnych miejscowości. Układanie dywanów kwiatowych stanowi fenomen kulturowy na skalę kraju, dlatego zjawisko to zostało zaprezentowane w kontekście turystyki kulturowej. Te „ulotne” dzieła sztuki są atrakcją turystyczną, zwłaszcza dla obcokrajowców chcących poszerzyć swoją wiedzę o historii i kulturze ziemi raciborskiej.
EN
The purpose of this article is to discuss the custom of laying flower carpets for the Corpus Christi feast, which is practised – apart from Spycimierz (Lodz province) and the vicinity of Strzelce Opolskie (Opole province) – also in the Raciborz subregion. Original, colorful and intricate carpets (of grass, calamus, garden flowers and wild plants) are made for several hours, and can be a admired only for an hour or so, because immediately after the Eucharistic procession they are removed from the streets of individual cities. Laying flower carpets is a cultural phenomenon on a national scale, which is why this phenomenon was presented in the context of cultural tourism. These transient works of art are a tourist attraction, especially for foreigners who want to broaden their knowledge about the history and culture of the Raciborz area.
4
Publication available in full text mode
Content available

Współpraca gminy Uniejów i parafialnego stowarzyszenia „Spycimierskie Boże Ciało” z włoskim stowarzyszeniem „InfiorItalia” i jej znaczenie w kontekście spycimierskiej drogi do UNESCO

72%
Owczarek A.
Biuletyn Uniejowski
|
2022
|
vol. 11
141-166
EN
The end of the year 2021 has a special place in the history of Spycimierz – on 16th December in Paris the Spycimierz and Opole flower carpets prepared for the Corpus Christi procession were officially entered on the UNESCO representative list of intangible cultural heritage of humanity. The Italian “InfiorItalia” Association, with which Spycimierz has been cooperating for nearly a decade, has had a major role in this achievement. As in 2022 InforItalia celebrates the 20th anniversary of its existence, it is a good occasion to describe the cooperation between the Italian and Spycimierz associations and to highlight the field of “InforItalia’s” activity as well as its role in the efforts to have the Spycimierz tradition entered on the UNESCO list.
PL
Koniec roku 2021 zapisał się w sposób szczególny w historii Spycimierza – 16 grudnia w Paryżu spycimierskie i opolskie kwietne dywany, układane na procesję Bożego Ciała, zostały oficjalnie wpisane na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO. Istotną rolę na drodze tych starań odegrało włoskie Stowarzyszenie „InfiorItalia”, z którym Spycimierz współpracuje od blisko dekady. Okoliczność wpisu na światową listę oraz jubileusz 20-lecia „InfiorItalii” przypadający na rok 2022 skłaniają do opisania współpracy między gminą Uniejów, stowarzyszeniem spycimierskim i „IniorItalią”, którą dziś można nazwać przyjaźnią, a także do scharakteryzowania po krótce obszaru działalności włoskiego stowarzyszenia oraz roli, jaką ono odegrało w kontekście spycimierskiej drogi do wpisu na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO.
5
Publication available in full text mode
Content available

Wybrane zagadnienia z dziejów tradycji zdobienia trasy Bożego Ciała w parafii Spycimierz

72%
Wójcik T.
Biuletyn Uniejowski
|
2023
|
vol. 12
135-158
EN
The aim of this article is to discuss three issues connected with the tradition of decorating the route of the Corpus Christi procession in the parish of Spycimierz. It first presents an outline of the history of the parish and the villages that it comprises today. Next, it highlights the origins of this tradition and reconstructs the six routes that the Corpus Christi procession followed over the past 50 years. It also explains the rules used by the local community in choosing the route.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie trzech zagadnień związanych z dziejami tradycji ubierania (zdobienia) trasy procesji Bożego Ciała w parafii Spycimierz. Tekst otwiera zarys dziejów parafii oraz miejscowości współcześnie ją tworzących. Autor analizuje kwestię genezy i okresu narodzin zwyczaju oraz rekonstruuje sześć tras, po których wędrowała procesja Bożego Ciała w parafii Spycimierz podczas ostatniego półwiecza. Wskazuje także reguły, którymi miejscowa społeczność kierowała się, ustalając przebieg trasy.
6
Publication available in full text mode
Content available

Zarys historii przemian topograficznych przykościelnej części Spycimierza (gmina Uniejów)

72%
Szymański M., Śliwiński J.
Biuletyn Uniejowski
|
2021
|
vol. 10
71-96
EN
The aim of this study is to highlight the character of spatial changes that took place over centuries on estates located in front of the church (plot no 406) before the present form of spatial development on this site. This is relevant to archaeological work carried out in 2021 before the start of the construction of the Historical and Cultural Centre “Spycimierskie Boże Ciało” (Spycimierz Corpus Christi). The conclusions were formulated after identifying , selecting and analysing relevant source materials. A synthesis of collected information resulted in a proposal of periodization of topographic changes in the analysed area, identifying five chronological phases.
PL
Celem prezentowanego opracowania jest próba nakreślenia charakteru przemian przestrzennych, zachodzących na przestrzeni wieków w obrębie posesji zlokalizowanych na wprost kościoła (dz. nr ewid. 406), poprzedzających ostateczne uformowanie współczesnego zagospodarowania tego obszaru. Poniższe ustalenia mają charakter wprowadzający do mających miejsce w 2021 r. ratowniczych badań archeologicznych, które odbywały się przed rozpoczęciem budowy Centrum Historyczno-Kulturalnego „Spycimierskie Boże Ciało”, obejmującej północną część posesji oznaczonej na poniższej mapie jako „obszar inwestycji”. Przedstawienie wniosków, które mogłyby znaleźć zastosowanie w prowadzonych na określonym obszarze pracach archeologicznych wymagało jak najpełniejszego rozpoznania zasobu materiałów źródłowych, ale również dokonania ich znaczącej selekcji. W ramach podsumowania przeprowadzono syntezę zgromadzonych informacji oraz zaproponowano periodyzację przemian topograficznych analizowanego obszaru, wydzielając pięć faz chronologicznych
7
Publication available in full text mode
Content available

Włoskie pochodzenie tradycji dekoracyjnych uroczystości Corpus Domini

72%
Pozorski K.
Biuletyn Uniejowski
|
2019
|
vol. 8
67-75
PL
Niniejszy artykuł ma za cel ukazanie genezy kultury florealnej na Półwyspie Apenińskim, która do dziś jest bardzo żywa i stanowi istotny element tradycji w wielu włoskich miastach i miejscowościach. Zwyczaj zdobienia dywanami kwiatowymi uroczystości Bożego Ciała sięga XVIII wieku, choć pierwsze wzmianki o takowych dekoracjach pochodzą z okresu Baroku. To zapewne z terenu dzisiejszych Włoch elementy kultury florealnej zostały przeszczepione na ziemie okupowanej Rzeczpospolitej w XIX wieku.
EN
This article aims to present the origins of the floral culture on the Italian Peninsula, which has persisted until today and continues to be a major cultural element in many Italian towns and villages. The custom of creating flower carpets for the feast of Corpus Christi goes back to the 18th century, although the first mentions of such decorations are from the period of baroque. It is very likely that elements of the floral culture have been transplanted to the lands of occupied Poland in the 19th century
8
Publication available in full text mode
Content available

Początki tworzenia kompozycji z kwiatów na trasie procesji Bożego Ciała w Spycimierzu

58%
Szkutnik P.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2019
|
vol. 111
331-344
EN
The corpus Christi solemnity initiated in the Catholic Church in the 13th century provided the occasion for the adoration of the Holy Sacrament. In time the solemnity was enriched with the external form of the cult, namely a procession. In the village of Spycimierz, by the River Warta, the adoration of the Host evolved into elaborated visual forms. The route of the Corpus Christi procession, apart from the typically decorated altars, was embellished with flower arrangements, which lay in the mid-lane of the road in the village. According to different accounts, the tradition of creating carpets of flowers dates back to Napoleon’s times. It is certain that it existed before World War II, and the first sources informing about it come from 1975.
PL
Uroczystości Bożego Ciała zapoczątkowane w Kościele katolickim w XIII wieku stały się okazją do oddania czci Najświętszemu Sakramentowi. Święto z czasem zostało wzbogacone o zewnętrzną formę kultu. W leżącej nad rzeką Wartą wsi Spycimierz formy adoracji hostii rozwinięto w postaci rozbudowanej oprawy wizualnej. Trasa procesji Bożego Ciała poza typowym wystrojem ołtarzy została w całości przyozdobiona kompozycjami z kwiatów, którymi wyłożono środkowy pas drogi we wsi. Tradycja tworzenia kwietnych kobierców według przekazów ma sięgać okresu napoleońskiego. Niewątpliwie istniała już przed drugą wojną światową, a pierwsze źródła o niej informujące pochodzą z 1957 roku.
9
Publication available in full text mode
Content available

Zmieniać rzeczy w znaki. Kod przedmiotowy w tradycji Bożego Ciała z kwietnymi dywanami w Spycimierzu

58%
Smyk K.
Biuletyn Uniejowski
|
2020
|
vol. 9
5-21
PL
Artykuł stanowi semiotyczną analizę przedmiotów (materiałów, narzędzi, przedmiotów kultu) wykorzystanych w Spycimierzu (województwo łódzkie, powiat Poddębice, gmina Uniejów) podczas święta Bożego Ciała. Wieś ta wyróżnia się nadzwyczaj bogatym wystrojem, a szczególnie kwietnymi dywanami 2-kilometrowej długości układanymi na całej trasie procesji eucharystycznej. Autorka do analizy obrzędowego kodu przedmiotowego zastosowała teorię semioforów Krzysztofa Pomiana. Semioforami według niej są dywany kwiatowe, bramy i ołtarze – przedmioty w najwyższym stopniu sakralne w czasie mszy świętej i procesji. Powstają one z i za pomocą rzeczy – materiałów, narzędzi, przy asyście mediów – aparatów i kamer. Po procesji następuje etap desakralizacji semioforów i wytracania przez nie symbolicznych funkcji oraz wysokich wartości. Część z materiałów użytych do stworzenia semioforów zostanie przechowana na następny rok stając się rzeczami, część jako odpady trafi na kompostowniki, zamieniając się w ciała – glebę, z której w kolejnym roku wyrosną kwiaty. Wobec tego, że kwiaty posłużą do ułożenia kwietnego dywanu czy ozdobienia ołtarza, opisany obieg przedmiotów można nazwać spycimierskim kontinuum.
EN
The article constitutes a semiotic analysis of items (materials, tools, cult objects) used in Spycimierz (Łódź voievodship, Poddębice county, Uniejów commune) during Corpus Christi ce-lebration. On the national level, the holiday is distinguished by exceedingly rich décor of the villa-ge, particularly two-kilometer long flower carpets laid alongside the entire Eucharistic procession route. The author applied the object-related code analysis for the ritual based on the semiophore theory by Krzysztof Pomian. Thus SEMIOPHORES are represented here as flower carpets, gates and altars – elements of the highest sacral value in procession and holy mass. They both emerge from and are created by OBJECTS – materials, tools, assisted by MEDIA – cameras and video cameras. After the procession a SEMIOPHORE desacralisation process occurs, during which they lose symbolic functions and high values they represent. Part of the materials is utilised for further usage next year when they become OBJECTS. The other part, described as WASTE, arrives finally in a composter and transforms into BODIES or soil, out of which flowers will grow the following year. Due to the fact that blossoms will form a flower carpet or decorate an altar, the aforementio-ned circulation of items can be referred to as “Spycimierz continuum”.
10
Publication available in full text mode
Content available

Młody człowiek nie pachnie współczesnością. O portretowaniu postaci w filmie Jana Komasy na podstawie obrazów „Boże Ciało”, „Miasto 44” i „Sala samobójców”

58%
Sławek-Czochra M.
Roczniki Nauk Społecznych
|
2022
|
vol. 50
|
issue 3
229-249
EN
The purpose of this article is to show the genre continuity of portraiture in the next medium and to identify its new features and elements based on three pictures directed by Jan Komasa: Corpus Christi, Warsaw 44, and Suicide Room. The research used content analysis, comparative analysis, and analysis of the structure of the film work. The semantic trend indicating the importance of portrayal in the film was also used. The above analysis showed that film portraiture based on elements of film language still has much in common with classical painting or photographic portraiture. It characterizes the protagonist, his likeness, and description, and at the same time, the action of the film is a dramatic element. The way it is used reinforces the aesthetic and genre style of the film story, and portraits are not only a registration of the character's image but have artistic functions.
PL
Celem artykułu jest ukazanie ciągłości gatunkowej portretu w kolejnym medium oraz wskazanie nowych jego cech i elementów na podstawie trzech obrazów w reżyserii Jana Komasy: Boże Ciało, Miasto 44 i Sala samobójców. W badaniach zastosowano analizę zawartości, analizę porównawczą oraz analizę struktury dzieła filmowego. Wykorzystano również nurt semantyczny, wskazujący na znaczenie portretu w filmie. Powyższa analiza pokazała, iż portret filmowy opierający się na elementach języka filmowego nadal ma wiele wspólnego z klasycznym portretem malarskim czy fotograficznym. Charakteryzuje bohatera, jest jego podobizną, opisem, a jednocześnie dla akcji filmu jest elementem dramaturgicznym. Sposób jego wykorzystania wzmacnia styl estetyczno-gatunkowy filmowej opowieści, a portrety są nie tylko rejestracją wizerunku postaci, ale mają funkcje artystyczne.
11

Polskie śpiewy na Boże Ciało w Kancjonale S.S. Jagodyńskiego (wyd. 1638, 1695)

58%
Garnczarski S.
Roczniki Teologiczne
|
2018
|
vol. 65
|
issue 13: Muzykologia
95-113
EN
Polish singing for the Feast of Corpus Christi contained in the cantional of Jagodyński (edition 1638, 1695) count 13 works, including 7 which are translations of Latin poetry, formed most probably at the end of the sixteenth and early seventeenth centuries; and 6 is the fruit of the work of contemporary poets and composers. The translations were modeled on the poetic structure of Latin texts, although not always fully; while the songs of Polish provenance were included by the authors in a way that fits in the general tendencies of the poetics structure of this period. We notice here mostly the songs with 4-verse stanzas and 7-, 6- and 2-verses. The stanzas binding factor is even rhyme, paroxytonic, perfect rhyme, and occasionally alternating rhyme.
XX
Polskie śpiewy na Boże Ciało, zawarte w kancjonale Jagodyńskiego (wyd. 1638, 1695), liczą 13 utworów, w tym 7 to tłumaczenia łacińskiej poezji powstałe najprawdopodobniej pod koniec XVI i na początku XVII w., zaś 6 jest owocem twórczości ówczesnych poetów i kompozytorów. Tłumaczenia były zasadniczo wzorowane na strukturze poetyckiej łacińskich tekstów, natomiast pieśni o proweniencji polskiej zostały ujęte przez twórców w sposób wpisujący się w ogólne tendencje struktury poetyki tego okresu. Przeważają pieśni o strofach 4-wersowych oraz 7-, 6- i 2-wersowych. Czynnikiem wiążącym strofy jest rym paroksytoniczny, dokładny, parzysty, a sporadycznie naprzemienny.
12
Publication available in full text mode
Content available

Chrystologiczny wymiar tekstów liturgicznych uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej

44%
Kwiatkowski D.
Studia Gdańskie
|
2018
|
issue 43
143-157
PL
Artykuł ukazuje chrystologię uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Jezusa Chrystusa. Po dokonaniu analizy teologicznoliturgicznej tekstów euchologijnych i czytań biblijnych formularza mszalnego z tejże uroczystości wynika, że w jej centrum jest Osoba i zbawczy czyn Jezusa Chrystusa. On, ustanawiając Eucharystię, pozostał z nami pod postaciami chleba wina. W czasie Ostatniej Wieczerzy Jezus w sakramentalny sposób zawarł i utrwalił na zawsze wydarzenia swojej śmierci i zmartwychwstania. Eucharystia jest przede wszystkim obecnością i czynem zbawczym Chrystusa. Te aspekty pojawiają się w imionach i określeniach Jezusa. W tekstach liturgicznych i biblijnych omawianego formularza są one następujące: Jezus, Chrystus, Syn Człowieczy, Nauczyciel, Baranek bez skazy, Chleb Żywy, Kapłan. Uroczystość Bożego Ciała jest świętowaniem tajemnicy obecności Chrystusa pod postaciami chleba i wina. Jest to rzeczywistość realna i naznaczona Jego nieskończoną miłością do wszystkich ludzi.
EN
This article shows the christological dimension of the solemnity of the Most Holy Body and Blood of Christ. The sources of research were biblical and liturgical texts intended for the celebration of this solemnity. The analysis and exegesis of the source texts very strongly emphasizes that in the centre of the Corpus Christi celebrations there is the Person and the saving act of Jesus Christ. During the Last Supper, in a sacramental manner Jesus established and memorialised the events of his death and resurrection forever. The Eucharist is above all the presence and saving act of Christ. This presence, hidden under the figures of bread and wine, is real. The names and titles of Jesus which appear in the liturgical texts emphasize the presence and the saving action in the liturgy of „here” and „now”. The following names and titles are used in the texts: Jesus, Christ, Son of Man, Teacher, Lamb without blemish, Bread of Life, Priest. The texts of the Mass form for this celebration give a clear message that Christ comes to man as the most basic and at the same time indispensable food – life-giving Bread.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.