Search results

1

Il mondo alla roversa, ovvero il potere delle donne nella Russia di Elisabetta Petrovna e Caterina II

100%

Korneeva T.

Italica Wratislaviensia

|

2019

|

issue 10.2

147–160

EN

The essay focuses on Carlo Goldoni’s musical drama Il mondo alla roversa put on stage in 1759 in Moscow by the company of Giovanni Battista Locatelli. In particular, it investigates the reasons why the impresario adapted this satirical and misogynist comic opera in his repertoire and the transformations that the libretto underwent to fit into the socio-political context governed by women rulers.

IT

Partendo dall’analisi delle modifiche occorse nel libretto de Il mondo alla roversa di Carlo Goldoni, allestito nel 1759 a Mosca dalla compagnia di Giovanni Battista Locatelli, si studiano le ragioni che hanno spinto l’impresario ad accogliere quest’opera nel proprio repertorio. Inoltre il saggio riflette sulla risemantizzazione a cui questo dramma giocoso dalle venature misogine è stato soggetto in un contesto in cui la gestione del potere da parte delle donne rappresentava un concreto scenario politico.

2

Jolanta Dygul, «Metateatralność w dramaturgii Carla Goldoniego», Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012

100%

Hernik Spalińska J.

Pamiętnik Teatralny

|

2016

|

vol. 65

|

issue 3

199-208

EN

Metateatralność w dramaturgii Carla Goldoniego (Metatheatricality in Carlo Goldoni's Plays) by Jolanta Dygul is a book about the life of touring theatre companies in Italy (with a special emphasis on Venice) in the 18th century and the social mechanisms connected with how they functioned. The metatheatrical plays by Carlo Goldoni, whose corpus had developed in the Venetian period of his work, make up the book’s major subject matter. The book combines the aspects of methodology and history. The author presents a proposal to categorize self-referential Italian plays of the 17th century in a structural model, borrowed from Georges Forestier’s monograph, where it has been devised for the purposes of studying the French dramaturgy of the same period. Further on, the author assumes, following Sławomir Świontek, that there are three kinds of ways in which metatheatricality manifests itself in theatre, and they correspond with particular ways in which Goldoni utilized self-referential theatrical forms, and thus, in turn, Dygul discusses in separate chapters the “prologues and compliments” commissioned by actors, “occasional pieces composed for the beginnings and ends of theatre seasons,” and the “comedies where he made problems of theatre a subject matter of his characters’ dialogues.” In her book, Dygul presents the theatre that acted as a “celebrity” and could therefore spend so much of the performance time drawing attention to itself. The struggle for the viewer between competing companies-a phenomenon that the author lays a stress on-must have been something publicly known, widely commented upon and exciting for the numerous allusions and nuances of it to be easily comprehended and entertaining for the public. The influence exerted by the actors on Goldoni’s creative work constitutes the grounds for both the strategy studied by Dygul and for her own line of discourse. Much attention is also given to the study of the author-actor and author-spectator relations as well as to the circumstances in which the profession of the playwright emerged.

PL

Metateatralność w dramaturgii Carla Goldoniego Jolanty Dygul to książka o życiu objazdowych zespołów teatralnych we Włoszech (ze szczególnym uwzględnieniem Wenecji) w XVIII wieku i o mechanizmach społecznych związanych z ich funkcjonowaniem. Głównym tematem książki są metateatralne sztuki Goldoniego, których korpus rozwinął się w weneckim okresie jego twórczości. Książka łączy w sobie aspekty metodologiczne i historyczne. Autorka przedstawia propozycję kategoryzacji autoreferencyjnych sztuk włoskich XVII wieku w modelu strukturalnym, zapożyczonym z monografii Georges'a Forestiera, gdzie został on opracowany na potrzeby badań nad dramaturgią francuską tego samego okresu. Dalej autorka przyjmuje za Sławomirem Świontkiem, że istnieją trzy rodzaje sposobów przejawiania się metateatralności w teatrze i odpowiadają one poszczególnym sposobom, w jakie Goldoni wykorzystywał autoreferencyjne formy teatralne, a więc po kolei, Dygul omawia w osobnych rozdziałach "prologi i komplementy" zamówione przez aktorów, "utwory okolicznościowe skomponowane na rozpoczęcie i zakończenie sezonów teatralnych" oraz "komedie, w których uczynił problemy teatru tematem dialogów swoich bohaterów". W swojej książce Dygul przedstawia teatr, który pełnił rolę "celebryty" i dzięki temu mógł poświęcić tak wiele czasu spektaklowi, by zwrócić na siebie uwagę. Walka o widza między konkurującymi ze sobą zespołami - zjawisko, na które autorka kładzie nacisk - musiała być czymś publicznie znanym, szeroko komentowanym i ekscytującym, aby liczne aluzje i niuanse z nią związane były łatwe do zrozumienia i bawiły publiczność. Wpływ aktorów na twórczość Goldoniego stanowi podstawę zarówno strategii badanej przez Dygul, jak i jej własnej linii dyskursu. Wiele uwagi poświęcono również badaniu relacji autor-aktor i autor-widz, a także okolicznościom, w których wyłonił się zawód dramatopisarza.

3

La buona figliuola Carla Goldoniego a Czekina albo cnotliwa panienka Wojciecha Bogusławskiego

99%

Grzywaczewska E.

Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

|

2015

|

issue 2(25)

15-27

EN

La buona figliuola (The Accomplish’d Maid) is an opera buffa in three acts by Niccolò Piccinni and Carlo Goldoni. The librettist based his text on Samuel Richardson’s novel Pamela, or Virtue Rewarded. It was performed for the first time at the Teatro delle Dame, Rome on 6th February 1760 with an all male cast. It was a big success and La buona figliuola took Europe by storm. Every European opera house had this opera in its repertoire. The performances were in: Barcelona, Prague, Vien, Dresden, London, Berlin, Mannheim and Paris. This opera was probably performed even in Beijing by Jesuits in 1778. La buona figliuola was so popular in Europe that Stanisław August Poniatowski, the King of Poland, wished it for his coronation ceremony. The performance took place at the National Theatre on 7th August 1765, just five years after the world premiere. This opera was also very popular in Warsaw. People loved the story of a simple and good maid Cecchina. Seventeen years later, Wojciech Bogusławski, the director of the National Theater, translated and adapted Goldoni’s opera and named it Czekina albo cnotliwa panienka (Czekina or a Virtuous Maid). He performed it in 1782 with big success. First of all, the article describes the historical context of the creation of libretto – the Carlo Goldoni’s biography. Next, it presents the story of maid Cecchina and the phenomenon of the description of the Polish theories of translation from the 18th century, the Polish version of the opera – Czekina or a Virtuous Maid, is presented. Finally, two versions of the libretto – the Goldoni’s and the Bogusławski’s, are compared.

4

Truffaldino - sługa dwóch żołądków

99%

Kwaśniewska-Urban P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2017

|

vol. 17

40-52

PL

Truffaldino – servant of two stomachs Abstract The article treats about the relationship between one of Carlo Goldoni’s first plays – Servantof Two Masters – and the tradition of commedia dell’arte. The key to the search for commonpoints was the character of a servant Truffaldino whose constant hunger links him to hispredecessor zanni. Thanks to a never-before carried-out analysis of Brighella’s zibaldoni andzanni and Goldoni’s comedy in the context of vocabulary, metaphors and lazzi referring tofood and hunger, it can be observed how much the contemporary plays of the Venetian writerare related to the old theatrical tradition. Keywords: Carlo Goldoni, comedy, hunger, commedia dell’arte, settecento

5

SocGoldoni. “Il servitore di due padroni” nell’interpretazione di Krystyna Skuszanka

87%

Kwaśniewska-Urban P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2019

|

vol. 19

194-208

RU

The following paper is devoted to the performance of Carlo Goldoni’s comedy The Servant of Two Masters, which was staged in Teatr Ludowy (the Ludowy Theatre) in Nowa Huta. The play, which was directed by Krystyna Skuszanka, is set in the history of the Polish reception of Goldoni’s comedy. The analysis of remarks and comments, which were published by Polish reviewers who watched the play in Nowa Huta in 1957, as well as Italian reviewers who saw the performance a few months later in the Venetian Biennale, is an attempt at showing some basic discrepancies regarding the reception of the play and answering the question about the cause of such differences. In such a short form it is not possible to investigate all the intricacies of reading Goldoni in Poland in the period 50s–60s from an anti-ideological perspective, or to determine a broader historical-cultural context. The paper is only a section of in-depth research conducted by the author.

PL

Niniejszy artykuł traktuje o realizacji scenicznej komedii Carla Goldoniego Sługa dwóch panów wystawionej w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie. Spektakl wyreżyserowany przez Krystynę Skuszankę zostaje osadzony w historii polskiej recepcji komedii wenecjanina. Przedstawiona w artykule analiza uwag i komentarzy publikowanych przez polskich recenzentów, którzy Sługę widzieli w Nowej Hucie w marcu 1957 roku, oraz włoskich recenzentów, którzy oglądali spektakl kilka miesięcy później na weneckim Biennale, jest próbą ukazania zasadniczych różnic w odbiorze przedstawienia oraz odpowiedzi na pytanie o ich przyczynę. W tak krótkiej formie nie sposób przyjrzeć się wszystkim zawiłościom odczytywania Goldoniego w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku przez pryzmat (anty)ideologiczny ani nakreślić szerszy kontekst historyczno-kulturowy, tekst jest wycinkiem pogłębionych badań prowadzonych przez autorkę.

6

Komedie Goldoniego w polskim oświeceniu: Aspekty metateatralne

80%

Łukaszewicz J.

Pamiętnik Teatralny

|

2016

|

vol. 65

|

issue 3

103-116

EN

More than a few plays by Carlo Goldoni have metatheatrical qualities. The article probes the presence of play within a play and self-reflexivity in five surviving eighteenth-century Polish translations of Goldoni’s comedies and compares them with the Italian and French originals: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L’avvocato veneziano"(1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L’amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781), and Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Close examination reveals that the Polish versions employ theatre-related vocabulary less frequently than it can be seen in the original plays; on the other hand, however, the Polish translators have a marked tendency to mention the title of the comedy in the concluding lines of the play, which is a basic form of jeu de miroirs. The translators of La moglie saggia and L’avvocato veneziano who, in keeping with the idea of domesticating adaptation advocated by the Enlightenment, stripped Goldoni’s plays of virtually all culturally foreign elements diminished the aspects related to the commedia dell’arte tradition as well. Only Marianna Maliszewska retained the names of stock characters associated with commedia dell’arte in her Miłość żołnierska, where she even laid stress on the metatheatrical qualities of the scenes with Trufaldyn (Arlecchino). The translators reduced the role of some metatheatrical motifs, but they kept intact all the scenes deploying the play-within-a-play device in Żona poczciwa, Miłość żołnierska, and "Panna rozumna. The last of those, being the most metatheatrical of Goldoni’s plays rendered in Polish by the Enlighteners, bears evidence of some adaptive devices meant to compensate for the loss of a plausible context for the metatheatrical effects that had been provided in the original by the Venetian carnival and the tradition of dell’arte, inevitably lost as a consequence of replacing the original setting with a Polish one.

PL

Wiele sztuk Carla Goldoniego ma cechy metateatralne. Autorka szuka motywu teatru w teatrze i autorefleksyjności w pięciu zachowanych osiemnastowiecznych polskich przekładach komedii Goldoniego i porównuje je z włoskimi i francuskimi oryginałami: La moglie saggia (1752; Żona poczciwa, 1766), La vedova scaltra (1748; Panna rozumna, 1774), L'avvocato veneziano (1749/1750; Mecenas poczciwy, 1779), L'amante militare (1751; Miłość żołnierska, 1781) i Le Bourru bienfaisant (1771; Dziwak dobroczynny, 1785). Dokładna analiza pokazuje, że w polskich wersjach słownictwo związane z teatrem pojawia się rzadziej niż w oryginalnych sztukach; zarazem jednak polscy tłumacze mają wyraźną tendencję do wymieniania tytułu komedii w replice zamykającej sztukę, co jest podstawową formą jeu de miroirs. Tłumacze La moglie saggia i L'avvocato veneziano, którzy zgodnie z oświeceniową ideą unarodowionej adaptacji pozbawili sztuki Goldoniego praktycznie wszystkich obcych kulturowo elementów, ograniczyli także aspekty związane z tradycją komedii dell'arte. Jedynie Marianna Maliszewska w Miłości żołnierskiej zachowała imiona postaci kojarzonych z komedią dell’arte, podkreślając nawet metateatralne walory scen z Trufaldynem (Arlekin). Tłumacze ograniczyli rolę niektórych motywów metateatralnych, ale zachowali wszystkie sceny wykorzystujące mechanizm teatru w teatrze w Żonie poczciwej, Miłości żołnierskiej i Pannie rozumnej. Ostatnia z nich, najbardziej metateatralna ze sztuk Goldoniego przetłumaczonych przez ludzi oświecenia na język polski, nosi ślady pewnych zabiegów adaptacyjnych, mających zrekompensować utratę wiarygodnego kontekstu dla efektów metateatralnych, które w oryginale zapewniały wenecki karnawał i tradycja dell’arte, nieuchronnie utracone w wyniku zastąpienia oryginalnej oprawy polską.

Refine search results

2 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

2 Pamiętnik Teatralny

1 Italica Wratislaviensia

1 Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

2 Kwaśniewska-Urban P.

1 Grzywaczewska E.

1 Hernik Spalińska J.

1 Korneeva T.

1 Łukaszewicz J.

2 2019

1 2017