Dotychczasowe poszukiwania adekwatnej teorii świadomości rzuciły światło na jej złożoną naturę i pozwoliły wyodrębnić kilka różnych jej odmian (aspektów lub poziomów). Ambitne i nieredukcyjne podejścia zainteresowane są przede wszystkim rozróżnieniem na świadomość dostępu i świadomość fenomenalną. Wydaje się jednak, że dla pełnego zrozumienia świadomości ważne są również inne pojęcia świadomości. Celem artykułu jest prezentacja następujących rodzajów świadomości: (1) świadomość nieprzechodnia, (2) świadomość przechodnia, (3) samoświadomość, (4) świadomość fenomenalna, (5) świadomość funkcjonalna (dostępu), (6) mentalne stany (a) zachodzące i (b) ukryte. Rzeczone odmiany świadomości uzupełnione zostały krótką prezentacją nieświadomych stanów mentalnych.
EN
Research to date into the theory of consciousness has shed light on its nature and allowed us to isolate several different kinds of consciousness. Ambitious and non-reductive approaches to consciousness are primarily interested in the distinction between access consciousness and phenomenal consciousness. It appears that for a full understanding of the notion, other types of consciousness may also be important. The purpose of this article is minimalistic: to present in a concise manner the following kinds of consciousness: (1) intransitive consciousness, (2) transitive consciousness, (3) self-consciousness, (4) phenomenal consciousness, (5) functional consciousness (access-consciousness), (6) mental (a) occurrent states, and (b) standing (dormant) states, and non-consciousness.
Artykuł dotyczy zagadnienia znanego pod nazwą „problemu prostych umysłów” tak, jak klaruje się ono w zestawieniu czterech doniosłych głosów w debacie na temat możliwości przypisywania zwierzętom życia mentalnego bez przypisywania im zdolności do posługiwania się językiem. Głosy te należą do: Donalda Davidsona, Johna McDowella, Petera Carruthersa oraz Jose L. Bermúdeza. Dwaj pierwsi autorzy bronią przekonaniowo-pragnieniowego modelu myślenia, w którym decydującą rolę pełni zdolność do posługiwania się językiem. Dwaj pozostali akceptację modelu przekonaniowo-pragnieniowego łączą z argumentem przeciwko wiązaniu myśli z językiem. Analizując szczegółowo argumenty obu stanowisk przychylam się do rozwiązania proponowanego w ramach podejścia sformułowanego w oparciu o ustalenia Carruthersa i Bermúdeza.
EN
This article is concerned with what is known as "the problem of simple minds", considered by four participants in the debate on the possibility of attributing the mental life to animals without assigning them the ability to use language: Donald Davidson, John McDowell, Peter Carruthers, and Jose L. Bermudez. The first two defend the belief-desire model of thinking in which the ability to use language plays a decisive role. The other two combine the belief-desire model with an argument against the connection of thought with language. After analyzing in detail the arguments of both positions I favor the solution proposed by Carruthers and Bermudez.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.