Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Central Archives of Historical Records
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Opinia Sekcji Duchownej Rzymskokatolickiej z 7 X 1829 r. w sprawie przeprowadzenia reformy Kościoła w Królestwie Polskim. Mało znane źródło do dziejów kasaty klasztorów w 1819 r.

100%
Kośka M.
Hereditas Monasteriorium
|
2012
|
vol. 1
285-301
EN
To emphasize the importance of Roman Catholic religion in the Kingdom of Poland, a separate Roman Catholic Clerical Section was established by the Government Commission on Religious Affairs and Public Enlightment. The Section under the leadership of the Primate of the Polish Kingdom has intermediated in relations between the Church and government authorities. It has informed the secular jurisdiction about the situation of the clergy, indicated candidates for ecclesiastical offices, preparing draft legislation concerning the priesthood. Its competence included also the collection of statistical data about the priests, monks, and seminar students. In January 1829 the minister of religious affairs asked the Section to prepare the opinion on the implementation of the decree of 17th April 1819, under the power of which part of the Roman Catholic monasteries were dissolved. The opinion prepared by the Section was reporting the progress of the Church reformation in Polish Kingdom since 1817, of which one of the stages was already mentioned dissolution of the monasteries. Draft amendments on the number of clerical positions and their staffing, “reformations” of the monasteries, and setting new borders were prepared by Government Commission on Religious Affairs in 1817. They were negotiated in Vatican on behalf of the Polish Kingdom by the Russia’s foreign minister Karl Nesselrode. The result was establishing archbishopric of Warsaw and bishopric of Podlachia, marking the new boundaries of the dioceses, and gaining the title of the Primate of the Polish Kingdom for the archbishop of Warsaw. In the papal bull Ex imposita Nobis of 30th June 1818 pope Pius VII also agreed to dissolve some of the abbeys and monasteries, and allocate the obtained funds to improve living conditions of the priests in parishes. As the papal delegate to perform the reformation of the Church was appointed the kujavian bishop Franciszek Malczewski, later also the archbishop of Warsaw, and since 1819 the Primate of the Kingdom. After assessing the value of ecclesiastical properties and financial needs it turned out that about seven hundred thousand polish zloty is missing (the annual incomes of the poor parishes did not exceed one thousand zloty). The archbishop Malczewski decided that the orders engaged in education of youth, living on alms, with low incomes, and those, which ensure many parish priests and vicars will not be dissolved. He indicated the monasteries of the former Austrian jurisdiction as the more affluent, and those convents from the former Prussian rule as the poorer ones. Franciszek Malczewski has developed only assumptions to the suppressive decree, his illness prevented him to continue the work. At the request of Government Commission the draft of the decree (despite the lack of formal authority) was prepared by bishop Szczepan Hołowczyc. Archbishop Malczewski, to the insistence of minister of religious affairs, signed it on 17th April 1819, the day before his death.
2
Publication available in full text mode
Content available

Protokoły Rady Nieustającej z lat 1775–1788 w zasobach AGAD. Rodzaje i charakterystyka

100%
Głuszak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2015
|
vol. 18
45-54
EN
Implementation of the wide-ranging rights bestowed on the Permanent Council entailed the need for making detailed documentation, both at the level of the Council’s General Chancellery and of the chancelleries of its all five departments. To this day, two basic types of protocols – current (potoczne) that contain lists of all the activities of the Council at the plenary sessions, and of public expedition, which gathered the printed proclamations and copies of resolutions passed by the Council and sent to the interested parties – have been fully preserved in the form of manuscripts and prints in the Central Archives of Historical Records (AGAD) in Warsaw. The latter provided for the publication of a number of volumes in the 1780s: the ‘collections of resolutions’ covered the statements of the Council concerning the interpretation of the rules of law. Both the manuscripts and prints are a precious source of knowledge on the functioning of the Permanent Council: the first central and collegial organ of executive power in the Polish Lithuanian Commonwealth in history.
PL
Realizacja rozległych uprawnień nadanych Radzie Nieustającej pociągała za sobą potrzebę prowadzenia przez nią szczegółowej dokumentacji, zarówno na poziomie Kancelarii Generalnej Rady jak i kancelarii wszystkich jej pięciu departamentów. Do dnia dzisiejszego w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie zachowano w całości w formie rękopisów dwa podstawowe rodzaje protokołów: potoczne – zawierające wykaz wszystkich czynności Rady podejmowanych na sesjach plenarnych oraz ekspedycji publicznych – w których gromadzono druki uniwersałów i kopie rozsyłanych do zainteresowanych podmiotów rezolucji uchwalanych przez Radę. Na podstawie tych drugich w latach 80. XVIII stulecia wydano drukiem kilka tomów „Zbiorów rezolucji” obejmujących orzeczenia Rady w zakresie interpretacji przepisów prawa. Zarówno materiały rękopiśmienne jak i drukowane stanowią dla badaczy okresu cenne źródło wiedzy o funkcjonowaniu Rady Nieustającej – pierwszego w dziejach, centralnego, kolegialnego organu władzy wykonawczej I Rzeczypospolitej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Materiały do herbarza Emiliana Szeligi Żernickiego w Archiwum Głównym Akt Dawnych

100%
Jankowski R.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2019
|
vol. 26
145-152
EN
The article discusses the content of notes for Emilian Szeliga Żernicki’s armorial, preserved in the Central Archives of Historical Records in Warsaw. The notes are part of a file, created by Żernicki when preparing the book Der polnische Adel und die demselben hinzugetretenen andersländischen Adelsfamilien, General-Verzeichniss (Bd. 1–2, Hamburg 1900). Notes preserved in the file complement the information contained in the printed version of the armorial
4
Publication available in full text mode
Content available

Źródła do kasaty klasztorów w 1864 roku w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych

80%
Kośka M.
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
|
2020
|
vol. 133
115-127
EN
Dissolution of monasteries in Kingdom of Poland based on the imperial order of October 27 (November 8) 1864 resulted in the closure of 190 monasteries. The documentation created at that time, related to ensuring the continued existence of monks and nuns, the upkeep of buildings and equipment, book collections and other assets taken over, after completion of the activities, was transferred to the regional archives and the capital Treasury Archives and Archives of Historical Records. The files remaining from the Warsaw archives after World War II, together with materials recovered in the 1960’s from the Soviet Union, are now in the Central Archives of Historical Records. They are divided into following sections: Central Religious Authorities in the Kingdom of Poland, Commission of the Province of Kalisz and the Governement of the Warsaw Province, Commission of the Mazovian Province and the Governement of the Warsaw Province, Secretariat of State of the Kingdom of Poland, Organizing Committe in the Kingdom of Poland, Headquartes of Police Superintendent General in the Kingdom of Poland, Governor and Commander-in-chief of the Army in the Kingdom of Poland, Headquartes of War Commandes in the Kingdom of Poland, Carthographical Collection Central Archives of Historical Records.
PL
Kasata klasztorów w Królestwie Polskim przeprowadzona na podstawie ukazu carskiego z 27 października (8 listopada) 1864 r. spowodowała zamknięcie 190 klasztorów. Wytworzona wówczas dokumentacja, związana z zapewnieniem dalszego bytu zakonników i zakonnic, zagospodarowaniem zabudowań i wyposażenia poklasztornego, księgozbiorów i innego przejętego majątku, po zakończeniu czynności trafiła do archiwów terenowych oraz stołecznych Archiwum Skarbowego i Archiwum Akt Dawnych. Ocalałe z II wojny światowej szczątki akt z archiwów warszawskich wraz z materiałami rewindykowanymi w latach 60. XX w. z ówczesnego Związku Radzieckiego znajdują się obecnie w Archiwum Głównym Akt Dawnych. Są przechowywane w zespołach: Centralne Władze Wyznaniowe Królestwa Polskiego, Komisja Województwa Kaliskiego – Rząd Gubernialny Warszawski, Komisja Województwa Mazowieckiego – Rząd Gubernialny Warszawski, Sekretariat Stanu Królestwa Polskiego, Komitet Urządzający w Królestwie Polskim, Zarząd Generał-Policmajstra w Królestwie Polskim, Namiestnik i Głównodowodzący Wojskiem w Królestwie Polskim, Zarządy naczelników Wojskowych w Królestwie Polskim i Zbiór Kartograficzny Archiwum Głównego Akt Dawnych.
5
Content available remote

Sumariusz wpisów dotyczących majątku pojezuickiego z protokołów posiedzeń Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego w latach 1815–1830

80%
Kośka M.
Hereditas Monasteriorium
|
2014
|
vol. 4
331-350
EN
The Administrative Council of the Kingdom of Poland, composed of ministers and members appointed by the emperor, was an advisory body of the governor of the Kingdom of Poland, and from mid-1826 until the outbreak of the November Uprising, when the governor was not appointed, the council collectively took over his duties. Among his responsibilities was the execution of royal (imperial) orders and settling matters which were beyond the authority of individual ministers. The Administrative Council also debated matters regarding the management, lease in particular, of the estates of the Jesuit order. In the 1950’s, the Central Archives of Historical Records in Warsaw began work on a summarium of the volumes of minutes from the Council’s meetings which have survived the war. After the summarium for the period between 1815 and 1830 had been drawn up, the work was suspended. In the first volume, published in print, the Former Jesuit estate and sums section comprises regesta of 24 entries. In the three remaining volumes, another 50 entries regarding these issues have been found, dispersed throughout other sections of the summarium. Incomplete and – sometimes – inaccurate entries have been verified using relevant records, completed and reedited. The published entries concern the cases contained in volumes 1–19 of the minutes of the Administrative Council of the Kingdom of Poland’s meetings.
6
Content available remote

Dekret abpa Franciszka Skarbka-Malczewskiego z 17 IV 1819 r. w sprawie supresji klasztorów w Królestwie Polskim

80%
Kośka M.
Hereditas Monasteriorium
|
2016
|
vol. 8
367-378
PL
Bulla Ex imposita Nobis, wydana 30 VI 1818 r. przez papieża Piusa VII, była odpowiedzią Stolicy Apostolskiej na przesyłane jej wcześniej projekty przygotowane przez Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Przewidywały one zniesienie beneficjów prostych, zmniejszenie liczby członków kapituł, reformę klasztorów i ustanowienie nowych granic diecezji. Delegatem apostolskim i egzekutorem bulli papież mianował biskupa kujawsko-pomorskiego Franciszka Skarbka-Malczewskiego, od 2 X 1818 r. arcybiskupa warszawskiego. Po zapoznaniu się ze stanem funduszów zakonnych abp Malczewski przedstawił KRWRiOP w dniu 22 II 1819 r. wyliczenia finansowe, oddzielnie dla każdej diecezji, oraz wskazał osiem klasztorów do ewentualnej supresji. Majątki kilku klasztorów wskazał do częściowej supresji, a kilka domów zakonnych planował połączyć. Na początku marca 1819 r. prymas skierował do Ojca Świętego raport w sprawie wykonania bulli Ex imposita Nobis, w którym wskazał trudności związane z przeprowadzeniem supresji i oświadczył, że nieprędko będzie mógł donieść o jej zakończeniu. Choroba arcybiskupa otwarła drogę do działania ministrowi wyznań Stanisławowi Kostce Potockiemu. Minister zdawał sobie sprawę, że prymas nie zgodzi się na generalną kasatę (z wyłączeniem jedynie zakonów żebraczych). Nie mógł jednak całkowicie odsunąć Malczewskiego od zarządu przejętym majątkiem poklasztornym. Dlatego na początku kwietnia 1819 r. nakłonił go do wyrażenia zgody na powołanie Deputacji do zagospodarowania majątków poklasztornych z prymasem jako jednym z członków. Do opracowania nowych założeń dekretu supresyjnego Potocki zaangażował ks. Szczepana Hołowczyca, mianowanego biskupem nowo utworzonej diecezji sandomierskiej. Hołowczyc podjął się tego zadania, mimo że nie miał papieskiego upoważnienia do prowadzenia takich prac. Umierający prymas Franciszek Skarbek-Malczewski 17 IV 1819 r. podpisał przedstawiony mu dekret supresyjny, kładący kres istnieniu 25 klasztorów męskich i pięciu klasztorów żeńskich.
EN
The bull Ex imposita Nobis, issued on 30 June 1818 by Pope Pius VII, was a response of the Holy See to earlier drafts sent to it by the Government Commission for Religious Denominations and Public Enlightenment. It provided for an abolition of simple benefices and reduction of the number of chapter members by half, reform of monasteries and establishment of new diocesan boundaries. The pope appointed the Bishop of Cuyavia and Pomerania, Franciszek Skarbek-Malczewski, Archbishop of Warsaw since 2 October 1818, his apostolic delegate and executor of the bull. After familiarising himself with the financial situation of religious orders, on 22 February 1819 Archbishop Malczewski submitted to the Commission a financial report, separately for each diocese, and indicated eight monasteries that could be suppressed. The property of several monasteries was to be partially suppressed and several monastic houses were to be merged. In early March 1819 the primate sent a report to the Holy Father on the execution of the bull Ex imposita Nobis, in which he pointed to the difficulties involved in the suppression and said that he would not be able to report on its completion for a long time to come. The archbishop’s illness enabled Stanisław Kostka Potocki, the minister for religious denominations, to act. The minister realised that the primate would not agree to a general dissolution (excluding only mendicant orders). Yet he could not exclude Malczewski completely from the management of the former monasteries’ property. That is why in early April 1819 he persuaded the archbishop to agree to the establishment of a Deputation for the management of the property of former monasteries, with the archbishop being one of its members. Potocki enlisted Father Szczepan Hołowczyc, appointed bishop of the newly established Diocese of Sandomierz, o formulate new assumptions for the suppression decree. Hołowczyc undertook the task, although he had not been authorised by the pope to act in this manner. On 17 April 1819 Primate Franciszek Skarbek-Malczewski, on his deathbed, signed a suppression decree submitted to him, putting an end to the existence of 25 male and 5 female monasteries.
7
Content available remote

Inwentarz materiałów archiwalnych dotyczących klasztorów i zakonów w zesp. Generalne Dyrektorium. Departament Prus Nowowschodnich w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie

80%
Buczyło A.
Hereditas Monasteriorium
|
2014
|
vol. 4
205-219
EN
The units of the Central Archives of Historical Records in Warsaw include fonds 170, Directorate General. Department of New East Prussia. It contains documents relating to the department, which existed at the turn of the 19th century. Among the numerous archive documents kept there we will find those concerning monasteries dissolved by the Prussian authorities in the New East Prussia period: the Dominicans in Liškiava, Płock, Sejny and Virbalis; the Franciscans in Wyszogród; and the Carmelites in Władysławowo, also known as Nowe Miasto (New Town). The documents make it possible to examine various aspects of the functioning of the monasteries under Prussian rule, which lasted just over ten years. Important papers include documents concerning the monks, also those who decided to leave their orders.
8
Publication available in full text mode
Content available

Źródła do dziejów społeczności żydowskiej województwa płockiego i guberni płockiej (1815–1866) w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie

80%
Szczepański J.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
197-219
EN
The article emphasizes the importance of source materials for research into the history of the Jewish community of Northern Mazovia in the first half of the 19th century, preserved at the Central Archives of Historical Records. In 1815–1837 period, Northern Mazovia fell within the administrative borders of the Płock voivodship, and later the Płock governorate. The author comments on the role of the Jewish population in the economic life of towns in the Płock voivodship and Płock governorate, especially with regard to fostering commerce in the Mazovia region. One symptom of the restrictive policy of Congress Poland’s authorities towards Jews was the establishment of Jewish districts in some cities. The Government Commission for Internal Affairs and the Police collection provides most information on this subject. The records of the Central Religious Authorities collection are fundamental for reconstructing the life of Jewish communities and religious life of Jews in the Płock voivodship and Płock governorate. Sources are scarce, however, as regards the stance of the Jewish population regarding Polish national uprisings of the 19th century. Some, concerning the period of the Polish-Russian War of 1831, can be found in the files of the Central Authorities of the November Uprising collection. An attempt to determine the participation of Jews from the Płock governorate in the January Uprising is possible thanks to the queries carried out within the files of the Temporary War and Investigation Commission and the General-Chief of Police Board in the Kingdom of Poland collections. The holdings of the Central Archives of Historical Records are the basic source material for research on the history of the Jewish community in Northern Mazovia in the years 1815–1866 within the administrative borders of the Płock voivodship and the Płock governorate.
PL
Artykuł podkreśla znaczenie materiałów źródłowych z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie do badań nad dziejami społeczności żydowskiej Mazowsza Północnego w 1. połowie XIX w. W latach 1815–1837 region ten znajdował się w administracyjnych granicach województwa płockiego, a później guberni płockiej. Autor nawiązuje do roli ludności żydowskiej w życiu gospodarczym miast województwa płockiego i guberni płockiej, a zwłaszcza w rozwoju handlu na obszarze mazowieckiego regionu. Symptomem polityki restrykcyjnej władz Królestwa Kongresowego wobec ludności wyznania mojżeszowego było tworzenie, w niektórych miastach, żydowskich rewirów. Najwięcej informacji na ten temat zawiera zespół Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych i Policji. Podstawowe znaczenie dla odtworzenia funkcjonowania gmin żydowskich i życia religijnego ludności wyznania mojżeszowego z województwa płockiego i guberni płockiej są akta zespołu Centralne Władze Wyznaniowe. Niewiele jest natomiast źródeł do stanowiska ludności żydowskiej wobec polskich zrywów narodowowyzwoleńczych XIX w. Dla okresu wojny polsko-rosyjskiej 1831 r. są one w aktach zespołu Władze Centralne Powstania Listopadowego. Próbę określenia udziału Żydów z guberni płockiej w powstaniu styczniowym umożliwia kwerenda przeprowadzona w aktach zespołów Tymczasowa Komisja Wojenno-Śledcza i Zarząd Generał-Policmajstra w Królestwie Polskim. Zasób Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie to podstawowy materiał źródłowy do badań nad dziejami społeczności żydowskiej na ziemiach Mazowsza Północnego w latach 1815–1866 znajdujących się w granicach administracyjnych województwa płockiego i guberni płockiej.
9
Publication available in full text mode
Content available

Udział duchowieństwa z Królestwa Polskiego w powstaniu styczniowym oraz represje popowstaniowe w źródłach z zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych – zarys zagadnienia

80%
Lewandowska D.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
221-236
EN
Polish Catholic clergy played a significant role in shaping social attitudes in the period before and during the January Uprising (including direct participation in the uprising). The national movement was supported by the majority of lower Polish clergy, who identified participation in the uprising with the defence of faith. This is reflected both in the records of the Polish National Organization preserved at the Central Archives of Historical Records (AGAD), and in the legacy of the repressive offices of Russian corps operating under the so-called War and Police Board, set up in the Kingdom of Poland to fight the revolutionary movement after martial law was declared in the country on the 14th October 1861. The post-Uprising repressions particularly affected priests and monks, who were regarded as the spiritual leaders of the insurgents. Several dozen of them lost their lives in executions (by shooting or hanging), and several hundred were sentenced to hard labour and exile deep into Russia.
PL
Katolickie duchowieństwo polskie odegrało znaczącą w rolę w kształtowaniu postaw społecznych w okresie przed wybuchem powstania styczniowego oraz podczas trwania tego zbrojnego zrywu narodu polskiego (także bezpośrednio w nim uczestnicząc). Ruch narodowy wsparła większość polskiego duchowieństwa niższego, które udział w powstaniu utożsamiało z obroną wiary. Znajduje to odzwierciedlenie zarówno w zachowanych w AGAD aktach polskiej Organizacji Narodowej, jak i spuściźnie kancelarii represyjnych urzędów rosyjskich działających w ramach tzw. Zarządu Wojenno-Policyjnego, powołanego w Królestwie Polskim do zwalczania ruchu rewolucyjnego, po ogłoszeniu w kraju 14 X 1861 r. stanu wojennego. Represje popowstaniowe szczególnie dotknęły księży i zakonników, uważanych za duchowych przywódców powstańców. Kilkudziesięciu z nich straciło życie w egzekucjach (przez rozstrzelanie lub powieszenie), a kilkuset skazano na katorgę albo zesłanie w głąb Rosji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.