Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Cesarstwo Rosyjskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Ingerencja cara rosyjskiego Piotra I (1682-1725) w sprawy wyznaniowe Rzeczypospolitej

100%
Ćwikła L.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2003
|
vol. 6
71-87
XX
Autor przedstawia działania Piotra I i wykorzystywanie przez Moskwę prawosławia w Rzeczypospolitej dla celów politycznych
2
Publication available in full text mode
Content available

Poles and Finns under Russian rule

81%
Żelichowski R.
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
|
2019
|
vol. 8
47-76
PL
Car rosyjski Aleksander I był głową Wielkiego Księstwa Finlandii, które rosyjska armia zajęła w 1809 roku w wyniku wojny rosyjsko-szwedzkiej. Ostateczny akt potwierdzający zdobycz uchwalił Kongres Wiedeński w czerwcu 1815 roku, na którym postanowiono także ustanowić Królestwo Polskie. Obok tytułu cara i Wielkiego Księcia Finlandii, Aleksander I otrzymał tytuł króla Polski. Od tego momentu, przez ponad sto lat, losy Wielkiego Księstwa Finlandii i Królestwa Polskiego splotły się pod rządami pięciu kolejnych rosyjskich carów. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy dwa różne sposoby na zdobycie niepodległości – romantyczny sposób polski z powstaniami narodowymi i pragmatyczny fiński, względnie lojalny wobec caratu, miały wpływ na politykę Rosji wobec obu narodów. Królestwo Polskie i Księstwo Finlandii były autonomiczne, miały charakter unii personalnej z carami rosyjskimi, kraje te posiadały własne konstytucje, parlamenty, armie, odrębne systemy monetarne oraz edukacyjne, a życie urzędowe toczyło się w języku polskim (Królestwo Polskie) i szwedzkim (w Wielkim Księstwie Finlandii). Oba kraje miały także własne uniwersytety. Dopiero po pierwszym powstaniu narodowym w Królestwie Polskim, które wybuchło w listopadzie 1830 roku, w wyniku fali represji konstytucja została zastąpiona przez tzw. Statut Organiczny, a Sejm i odrębna armia zlikwidowane. Królestwo było okupowane przez potężną armię rosyjską, a w 1833 roku wprowadzono stan wojenny. Drugie powstanie narodowe ze stycznia 1863 roku doprowadziło do kolejnej fali represji i intensywnej rusyfikacji ziem polskich. W 1867 roku Autonomia Królestwa Polskiego, jego nazwa i budżet zostały zniesione. Od 1872 roku język polski był tylko wyborem opcjonalnym. Po 1863 roku zmieniła się także polityka władz rosyjskich w stosunku do Wielkiego Księstwa Fińskiego. Posiedzenie fińskiego parlamentu (Eduskunta) zostało zwołane po raz pierwszy w 1809 roku, nowa ustawa parlamentarna umożliwiła rozpowszechnianie języka fińskiego. Po śmiertelnym ataku na Aleksandra II w 1881 roku, jego syn Aleksander III również próbował ograniczyć autonomię Finlandii. Lata 1899–1904 nazwano pierwszym okresem rusyfikacji Finlandii („pierwszy okres ucisku”). Manifestem z czerwca 1900 r. język rosyjski został wprowadzony obowiązkowo w korespondencji urzędników z Rosją. W 1901 roku została zlikwidowana narodowa fińska armia. W Rosji był to początek procesu unifikacji imperium w jeden system kulturowy, polityczny i gospodarczy. Po krótkiej odwilży, w wyniku rewolucji w Rosji w 1905 r., w Wielkim Księstwie Fińskim nastąpił tzw. „drugi okres ucisku” i pogłębiła się polityka antyfińska. Podczas wielkiej wojny 1914–1918 Wielkie Księstwo stanęło po stronie Rosji. Natomiast tereny byłego Królestwa Polskiego znalazły się od 1915 roku pod panowaniem niemieckim. Po wybuchu rewolucji w Rosji, fińska Eduskunta uchwaliła 6 grudnia 1917 roku deklarację niepodległości. Po krótkim okresie regencji, 19 lipca 1919 roku, Finlandia przyjęła system republikański z parlamentarną formą rządu. 11 listopada 1918 roku Niemcy poddały się na froncie zachodnim. Tego dnia Rada Regencyjna w Warszawie przekazała władzę wojskową dowódcy Legionów Polskich – Józefowi Piłsudskiemu. Chociaż Polska wciąż musiała walczyć o ostateczny kształt państwa, dzień 11 listopada 1918 roku jest uważany za pierwszy dzień odzyskania polskiej niepodległości.
EN
An attempt to compare Russian Tsar Alexander I was the head of the Grand Duchy of Finland, which the Russian army captured in 1809 as a result of the Russo-Swedish war. The final act of the Congress of Vienna of June 1815 decided to establish the Kingdom of Poland. Beside the title of Grand Duke of Finland tsar, Alexander I was awarded the title of the King of Poland. From that moment on, for over one hundred years, the fate of the Grand Duchy of Finland and the Kingdom of Poland was intertwined during the rule of five Russian tsars. The aim of this paper is to answer the question whether two different ways on the road to independence – romantic Polish way with national uprisings, and pragmatic Finnish, relative loyal to the Russian tsars – had an impact on their policy towards both nations. The Kingdom of Poland and the Duchy of Finland were autonomous, were in a personal union with Russian tsars, had their own constitutions, parliaments, armies, monetary systems and educational structures, and official activities were held in Polish (Polish Kingdom) and Swedish (in the Grand Duchy of Finland). Both countries also had their own universities. The first national uprising in the Kingdom of Poland, which broke out in November 1830, resulted in a wave of repression. The Constitution was replaced by the so-called The Organic Statute, the Sejm (the Parliament) and the independent army were liquidated. The Kingdom was occupied by the mighty Russian army, and in 1833 martial law was introduced. The second national uprising of January 1863 led to another wave of repression and intensive Russification of Polish territories. In 1867, the autonomy of the Kingdom of Poland, its name and budget were abolished. From 1872 the Polish language was only an optional choice. After 1863, the policy of the Russian authorities changed towards the Grand Duchy. A session of the Finnish parliament (Eduskunta) was convened for the first time since 1809, the new parliamentary law allowed the dissemination of the Finnish language. After the deadly assault on Alexander II in 1881, his son Alexander III made attempts to limit also Finland’s autonomy. The years 1899–1904 were called the first period of Russification in Finland (“the first period of oppression”). The Manifesto of June 1900 introduced obligatory Russian language in correspondence of officials with Russia. In 1901, the national Finnish army was liquidated. In Russia this was the beginning of the process of the empire’s unification into one cultural, political and economic system. After a short thaw as a result of the 1905 revolution in Russia, the Grand Duchy of Finland, the so-called “second period of oppression” and anti-Finnish politics took place. During the great war of 1914–1918, the Grand Duchy was on the side of Russia. The territories of the former Kingdom of Poland were under German rule since 1915. After the outbreak of the revolution in Russia, the Eduskunta (on 6 December 1917) passed a Declaration of Independence. After a short period of regency, on 19 July 1919, the Finns adopted the republican system with a parliamentary form of government. On 11 November 1918 Germany surrendered on the Western Front. On that day, the Regency Council in Warsaw handed over military authority to the Polish Legion commander Józef Piłsudski. Although Poland still had to fight for the final shape of the state, the 11th of November 1918 is considered the first day of recovered Polish independence.
3

From a Natural Object to a Medical Resource: The Production of Knowledge about Petroleum by Johann Jacob Lerche

72%
Lisitsyna E.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2020
|
vol. 65
|
issue 2
9–28
EN
As the main tasks of the 18th-century Russian medicine were the support of the army and navy, and the protection of the empire from massive diseases, the regular research of local medical phenomena and resources was not clearly distinguished. The present paper attempts to reveal the ways in which medical knowledge was produced and communicated on the example of crude oil exploration by a Prussian physician in Russian service, Johann Jacob Lerche (1708–1780). Despite the fact that both his wide-ranging medical activities in different areas of the Russian empire and his extensive written heritage drew only fragmentary attention from scholars, they reflect the physician’s expertise in the research of naturalia which he manifested while performing his professional duties. Crude oil was one of the most remarkable mineral wonders of the Pre-Caspian region which Lerche visited twice (1732–1735, 1745–1747). On the basis of his three published accounts, which contain information on petroleum qualities and its practical application, the author investigates how the Baku crude oil, a natural object, was reinvented as a medical resource by an 18th-century state physician in the Russian empire. It is done through the consideration of the processes of world discoveries in the Age of Enlightenment, and the indigenous practices of the oil use. Finally, the significance of the author’s professional position as a state physician appears to have influenced the argumentation of curative qualities of petroleum and the advantages of its location.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Position and Role of So-called “Mixed Offices” in the Governorate Administration of the Kingdom of Poland after the January Uprising

72%
Smyk G.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2019
|
vol. 28
|
issue 1
EN
The Russian model of supervision and control of administration was introduced in the Kingdom of Poland concurrently with the reorganisation of the governorate and district administration after the January Uprising. The supervisory functions were taken over by the newly established bodies of the governorate and district administration of individual sectors of ministerial administration, for which the ministers residing in St. Petersburg were the final decisive body. On the other hand, the abolition of the Council of State of the Kingdom of Poland in 1867 entailed the final liquidation of the administrative justice system based on the French model, which had operated on these lands since the times of the Duchy of Warsaw. Its tasks were taken over by so-called “mixed offices” which filled the resulting gap only partially. Unlike administrative courts, these offices formed an integral part of the governorate administration, and their clerical staff as well as the bureaucratic method of operation compromised their judicial independence. Moreover, the procedure for dispute resolution in these offices had the character of an intra-administrative procedure which did not employ the concept of a party, and its discretionary course excluded the possibility of applying the principles of adversarial process, openness to the public or dispositiveness. The peculiarity of “mixed offices” in the Kingdom of Poland, resulting solely from political reasons, was the reduction of their staffing only to the bureaucratic element and full subordination of their substantive and formal side of the proceedings to the governorate authorities. As a result, the judicial activity of “mixed offices” in administrative matters in the Kingdom of Poland was much more dependent on the current policies of the tsarist authorities represented and supervised directly by the governors than in the interior governorates of the Empire. The combination of these factors with the discretionary rules of intra-ministerial proceedings applied in these offices deprived inhabitants of the Kingdom of Poland of a guarantee of impartial defence of their rights and interests in disputes with the administration that was foreign and distrustful to them.
PL
Rosyjski model nadzoru i kontroli administracji został wprowadzony w Królestwie Polskim równocześnie z reorganizacją zarządu gubernialnego i powiatowego po powstaniu styczniowym. Funkcje nadzorcze przejęły nowo utworzone organy administracji gubernialnej i powiatowej poszczególnych pionów resortowych, dla których ostateczną instancją decydującą byli ministrowie rezydujący w Petersburgu. Natomiast zniesienie Rady Stanu Królestwa Polskiego w 1867 r. oznaczało ostateczną likwidację sądownictwa administracyjnego opartego na modelu francuskim, istniejącego na tych ziemiach od czasów Księstwa Warszawskiego. Jego zadania przejęły tzw. urzędy mieszane, wypełniając jedynie częściowo powstałą lukę. W odróżnieniu od sądów administracyjnych urzędy te stanowiły integralną część administracji gubernialnej, a ich urzędniczy skład osobowy oraz biurokratyczny sposób funkcjonowania wykluczał ich niezależność orzeczniczą. Ponadto tryb postępowania w przypadku rozstrzygania kwestii spornych w tych urzędach miał charakter postępowania wewnątrzadministracyjnego, które nie znało pojęcia strony, a jego dyskrecjonalny przebieg wykluczał możliwość stosowania zasady kontradyktoryjności, jawności czy dyspozytywności. Specyfiką „urzędów mieszanych” w Królestwie Polskim, wynikającą wyłącznie z powodów politycznych, było ograniczenie ich składu personalnego jedynie do elementu biurokratycznego oraz pełne podporządkowanie merytorycznej i formalnej strony postępowania ich kolegiów decyzyjnych kontroli władz gubernialnych. W rezultacie działalność orzecznicza „urzędów mieszanych” w sprawach administracyjnych w Królestwie Polskim była zależna w zdecydowanie większym stopniu od aktualnych kierunków polityki władz carskich reprezentowanych i nadzorowanych bezpośrednio przez gubernatorów niż w wewnętrznych guberniach Cesarstwa. Połączenie tych czynników z dyskrecjonalnymi regułami postępowania wewnątrzadministracyjnego, stosowanymi w tych urzędach, pozbawiało mieszkańców Królestwa Polskiego gwarancji bezstronnej obrony ich praw i interesów w sporach z obcą i z założenia nieufną wobec nich administracją.
5
Publication available in full text mode
Content available

The Role of the Minister of Justice in the Proceedings Before the Governing Senate of the Russian Empire in Administrative Matters

72%
Smyk G.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2016
|
vol. 25
|
issue 3
EN
The dominant role of the minister of justice in the proceedings before the Governing Senate in administrative disputes, was one of the characteristics of the Russian monarchy. Control and supervision of public administration, including the settlement of administrative disputes, remained the fields implemented in the procedure within the administration itself. No strict distinction between the control and supervisory functions of the appropriate bodies, in particular the Governing Senate, meant that the dominant role in the proceedings in administrative matters held the central government authority – the minister of justice. The conduct of the procedure as well as the contents of provided judgments were determined by the decision of the minister of justice. Entrusting the supervision of the administrative departments of the Governing Senate to the minister of justice, and enabling him to intervene in every stage of the proceedings in administrative disputes, provided the Russian bureaucracy with effective protection against unfavorable decisions. Consequently, the Governing Senate could not fulfill the role of an independent judicial authority whose task was to control – independently and impartially – the legalism of administrative operation of the authorities of the Russian State.
PL
Dominująca rola ministra sprawiedliwości w postępowaniu przed Senatem Rządzącym w sporach administracyjnych stanowiła jedną z charakterystycznych cech monarchii rosyjskiej. Kontrola i nadzór nad administracją publiczną, w tym także rozstrzyganie sporów administracyjnych, pozostały sferami realizowanymi w ramach postępowania wewnątrz samej administracji. Brak ścisłego rozróżnienia funkcji kontrolnych i nadzorczych powołanych do tego organów, a w szczególności Senatu Rządzącego, spowodował, że dominującą rolę w postępowaniu w sprawach administracyjnych sprawował centralny organ administracji rządowej – minister sprawiedliwości. Od jego decyzji zależał nie tylko przebieg postępowania w takich sprawach, ale także treść zapadających orzeczeń. Powierzenie nadzoru nad działalnością Departamentów Administracyjnych Senatu Rządzącego ministrowi sprawiedliwości oraz umożliwienie mu ingerencji w każde stadium postępowania w sporach administracyjnych zapewniało biurokracji rosyjskiej skuteczną ochronę przed niekorzystnymi dla niej rozstrzygnięciami. W konsekwencji Senat Rządzący nie mógł spełniać roli niezależnego od administracji organu sądowego, kontrolującego w sposób niezawisły i bezstronny legalizm działalności administracyjnej organów państwa rosyjskiego.
6
Publication available in full text mode
Content available

An Attitude of Polish Society Towards Russian Bureaucracy in the Kingdom of Poland after the January Uprising

72%
Smyk G.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2021
|
vol. 30
|
issue 1
EN
The beginning of the era after the January Uprising brought a fundamental change in the organisation and functioning of the apparatus of civil administration in the Kingdom of Poland. In the intention of the tsarist authorities, it was supposed to be similar to the Russian model of territorial administration. All the central authorities of the Kingdom were subject to liquidation and the various areas of administrative management were subordinated to the competent ministries in St. Petersburg. The field administration has been reorganised according to Russian models. At the same time, the Russian language and officials brought from Russia were introduced to the offices. According to the tsarist authorities, only officials of Russian origin, loyal to the State, were able to effectively implement a new form of administrative system in the Kingdom and give the offices a style of functioning adopted in the administration of the Russian Empire. It was also expected that the massive influx of Russian officials with families would strengthen the number of the Russian element in the Kingdom and significantly contribute to making the country similar to the Empire’s core provinces. From the Polish perspective, the Russian system of civil administration introduced in the Kingdom of Poland after the January Uprising was clearly judged by Polish society at the time to be alien to Polish tradition, imposed by force and contrary to the Polish national interest.
PL
Początek epoki popowstaniowej przyniósł w Królestwie Polskim zasadniczą zmianę organizacji i funkcjonowania aparatu zarządu cywilnego. W intencji władz carskich miał on upodobnić się do rosyjskiego modelu administracji terytorialnej. Likwidacji uległy wszystkie władze centralne Królestwa, a poszczególne dziedziny zarządu administracyjnego podporządkowano właściwym resortowo ministerstwom w Petersburgu. Administracja terenowa została poddana reorganizacji według wzorów rosyjskich. Do urzędów wprowadzono jednocześnie język rosyjski i sprowadzonych z Rosji urzędników. W przekonaniu władz carskich tylko urzędnicy pochodzenia rosyjskiego, lojalni wobec państwa, mogli skutecznie wprowadzić w życie nowy kształt ustroju administracyjnego w Królestwie i nadać urzędom styl funkcjonowania przyjęty w administracji Cesarstwa Rosyjskiego. Spodziewano się także, że masowy napływ urzędników rosyjskich wraz z rodzinami wzmocni liczebność żywiołu rosyjskiego w Królestwie i wydatnie przyczyni się do upodobnienia tego kraju do jednej z wewnętrznych prowincji Imperium. Wprowadzony w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym rosyjski ustrój organów administracji cywilnej był przez polskie społeczeństwo tamtych czasów oceniany jednoznacznie jako obcy polskiej tradycji, narzucony siłą i sprzeczny z polskim interesem narodowym.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wydział Wojskowo-Policyjny Rządu Gubernialnego Lubelskiego w latach 1867–1915. Organizacja i obsada personalna

72%
Smyk G.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2019
|
vol. 22
141-165
EN
Following the unification reforms carried on by the tsar’s authorities in the Polish Kingdom after the January Uprising, the field administration was subject to reorganization. By the ukase of 19/31 December 1866 the new, modelled on the Russian one, act on the provincial and district administration was introduced. It abolished the current territorial division of the country as well as it changed the organization of civil intermediate authorities, adjusting them to the model of field administration in the Empire. The study presents, in the context of the general principles of the system of provincial management in the Kingdom of Poland, the evolution of powers, the transformation of its internal organisation and the characteristics of the personnel of the Military-Police Department of the Provincial Government of Lublin from its establishment in 1867 to the evacuation to Moscow in August 1915. The Lublin Province has been chosen as the subject of research because it was the second largest in the Kingdom of Poland, after the Warsaw Province, both in terms of territory and population. In relation to other provinces, the personnel of its offices was subject to increased Russification. It was particularly vivid here that the Russian authorities strived to quickly and fully replace Polish officials by Russians, loyal to the Tsar.The source material for the study includes primarily archival sources preserved in the fonds of the Provincial Government of Lublin stored in the State Archives in Lublin and relevant legal acts and literature on the subject. The main source of information about officials holding the posts of councillors and clerks in the Legal Department of the Provincial Government of Lublin was their personnel files (in Russian: “formularnye spiski”). A total of 80–90% of the documents of the fonds of the Provincial Government of Lublin preserved, which has made it possible to describe the characteristics of officials employed in the Legal Department of the Provincial Government of Lublin who held the positions of councillors and clerks: their nationality (religion) characteristics, social background, education and career history.Due to political reasons Poles were the first to be withdrawn from exercising management positions. The situation was different regarding executive positions i.e. officials, bookkeepers, journalists and their helpers. Poles retained them up until the beginning of the eighties. It was only in the next decades that their number started to decrease rapidly, so that in the second decade of the XX century they were with no exception replaced by the Russian officials.
PL
W następstwie reform unifikacyjnych przeprowadzonych przez władze carskie w Królestwie Polskim po powstaniu styczniowym, reorganizacji uległa administracja terenowa. Ukazem z 19/31 grudnia 1866 r. została wprowadzona w Królestwie nowa, wzorowana na rosyjskiej, ustawa o zarządzie gubernialnym i powiatowym. Zniosła ona dotychczasowy podział terytorialny kraju oraz zmieniła organizację pośrednich władz cywilnych, dostosowując je do modelu administracji terenowej w Cesarstwie. Opracowanie przedstawia – na tle ogólnych zasad ustroju zarządu gubernialnego w Królestwie Polskim – ewolucję kompetencji, przekształcenia organizacji wewnętrznej oraz charakterystykę obsady personalnej Wydziału Wojskowo-Policyjnego Rządu Gubernialnego Lubelskiego, od chwili jego utworzenia w 1867 r. do ewakuacji do Moskwy w sierpniu 1915 r. Za wyborem guberni lubelskiej jako przedmiotu badań przemawiało to, że była ona drugą co do wielkości i liczby ludności – po warszawskiej – w Królestwie Polskim. W stosunku do innych guberni obsada personalna jej urzędów poddana była nasilonej rusyfikacji. Dążenie władz carskich do szybkiej i pełnej wymiany polskiej kadry urzędniczej na rosyjską – z założenia lojalną wobec zaborcy – było tu szczególnie wyraźne. Podstawę materiałową studium stanowią przede wszystkim źródła archiwalne zachowane w zespole akt Rządu Gubernialnego Lubelskiego w Archiwum Państwowym w Lublinie oraz akty prawne i literatura przedmiotu odnosząca się do omawianego zagadnienia. Główne źródło informacji o urzędnikach piastujących stanowiska radców i referentów w Wydziale Wojskowo-Policyjnym Rządu Gubernialnego Lubelskiego stanowiły ich akta personalne – „formularnyje spiski”. Z zespołu akt Rządu Gubernialnego Lubelskiego zachowało się 80–90% dokumentów, co umożliwiło dokonanie charakterystyki urzędników zatrudnionych na stanowiskach radców i referentów pod względem: ich narodowości (wyznania), pochodzenia społecznego, wykształcenia i kariery zawodowej. Ze względów politycznych najszybciej odsunięto Polaków od sprawowania stanowisk kierowniczych. Inaczej sytuacja przedstawiała się odnośnie do stanowisk wykonawczych, tj. referentów, buchalterów, dziennikarzy i ich pomocników. Polacy utrzymali je aż do początku lat 80. XIX w. Dopiero w następnych dziesięcioleciach ich liczebność w stosunku do Rosjan zaczęła gwałtownie spadać, tak że w drugiej dekadzie XX w. zostali bez wyjątku zastąpieni przez urzędników rosyjskich.
8

Polish Medicine in the Russian Empire in the First Third of the 19th Century

58%
Vishlenkova E., Zatravkin S.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2019
|
vol. 64
|
issue 2
61–78
EN
An official’s complaint about a Polish private doctor who treated his children for scarlet fever in 1827 gave rise to a unique document – a description of the treatment process and of the doctor’s interaction with patients, pharmacists, and Russian authorities. Such evidence is rarely found in the Russian archives. Since private doctors did not report to the officials, their testimonies, as a rule, are not preserved in the state archives. A text found in the archives of the Vilna Medical Board stimulated the authors of the present article to investigate the state of medical care and medical culture of the Polish population that became part of the Russian Empire after the Third Partition of Poland. Vishlenkova and Zatravkin have found that, unlike the rest of the Empire, a rather dense network of private medical care existed in Vilna province until the 1830s, and the level of scientific medical culture of the patients allowed them to establish control over treatment.
9
Content available remote

Źródła do dziejów skasowanych klasztorów w zasobie Archiwum Diecezjalnego w Drohiczynie

51%
Sobczyńska-Szczepańska M., Ziółkowska E.
Hereditas Monasteriorium
|
2014
|
vol. 5
191-267
EN
In the article the author presents the result of preliminary research conducted in the Diocesan Archives in Drohiczyn. The objective was to compile an inventory of documents, produced both by monasteries and by church or state administration, which dealt with matters concerning religious orders. The research has yielded a lot of interesting information about dissolved monasteries: of the Calced Carmelites in Bielsk Podlaski, the Reformati in Boćki; the Jesuits (then Piarists), the Franciscans, the Basilians and the Benedictine Nuns in Drohiczyn; the Missionaries in Siemiatycze; the Apostolic Union of Secular Priests and the Reformati in Węgrów; as well as a dozen or so other monasteries from the western governorates of the Russian Empire.
10
Publication available in full text mode
Content available

Arthur E. Gurney – brytyjski architekt czynny w Warszawie i na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej od 1899 do 1915 roku

37%
Kilanowski P.
Ochrona Zabytków
|
2019
|
issue 2
147-188
PL
Artykuł prezentuje sylwetkę i twórczość Arthura Edwarda Gurneya (1875-1947), brytyjskiego architekta i budowniczego czynnego w Warszawie na początku XX w., którego dokonania nie doczekały się do tej pory pogłębionych badań. Przedstawiono pochodzenie i wykształcenie architekta, jego działalność społeczną i publicystyczną, a przede wszystkim zawodową. Gurney miał udział w powstaniu ważnych obiektów w Warszawie i na dawnych ziemiach Rzeczypospolitej pod zaborem rosyjskim. Wśród najważniejszych inwestycji można wymienić wieżowiec firmy „Cedergren” w Warszawie, Bibliotekę Publiczną w Warszawie czy kolonię domków dla służby folwarcznej w Fabiankach. Gurney był zaprzyjaźniony i związany zawodowo z Bronisławem Brochwicz-Rogóyskim; charakterystyczne dla jego twórczości było wykorzystanie motywów zaczerpniętych ze średniowiecznej architektury warowno-obronnej, znajdował się też pod wpływem ruchu Arts and Crafts. Działalność publicystyczna Gurneya przyczyniła się do popularyzacji wiedzy o polskiej historii i kulturze za granicą.
EN
The article presents the profile and work of Arthur Edward Gurney (1875-1947), a British architect and constructor active in Warsaw in the beginning of the 20th century whose achievements have not been subject to any deepened research so far. The article presents the origin and educational background of this architect, his social and journalistic activity, and most of all, the professional one. Gurney contributed to creation of many important buildings in Warsaw and on the former territory of the Polish Republic under Russian rule. Among the most im¬portant investments, we can name the skyscraper of “Cedergren” company in Warsaw, the Public Library in Warsaw or the colony of houses for farm servants in Fabianki. Gurney was befriended with and professionally associated with Bronisław Brochwicz-Rogóyski; a distinctive feature of his work was the use of motifs inspired by medieval stronghold and defence architecture, he was also under influence of Arts and Crafts movement. The journalistic activity of Gurney contributed to popularisation of knowledge on Polish history and culture abroad.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.