Search results

1

Barwny splendor sakralnych wnętrz jezuickich w Cusco (Peru) w świetle osiemnastowiecznych inwentarzy

100%

Kubiak E.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2021

|

vol. Wydanie specjalne

|

issue 28

32-45

EN

The article presents eighteenth-century inventories as sources of knowledge about the details of the decoration of the Jesuit sacred interiors in Cusco. The author focuses on presenting the colors in the interiors of the church and chapels. In the first section, the author analyses the content of the inventories themselves and the denominations of colors, briefly describing the names, use and meaning of each color. In the second part of the study, the author discusses the colors of selected elements of the decoration, such as the tabernacles, antependia and costumes of sculptures in the altars. The problem was presented in the cultural context of the region, with both baroque and Andean aesthetics considered.

PL

W artykule zostały przedstawione osiemnastowieczne inwentarze jako źródła wiedzy na temat szczegółów wystroju jezuickich wnętrz sakralnych w Cusco. Autorka skupia się na zaprezentowaniu kolorystyki we wnętrzach kościoła i kaplic. W pierwszej części analizuje treść samych inwentarzy i denominacje kolorów, krótko charakteryzuje też same nazwy, użycie i znaczenie poszczególnych barwy. W drugiej części opracowania została opisana kolorystyka wybranych elementów wystroju, takich jak tabernakula, antependia oraz stroje rzeźb w ołtarzach. Problem został ukazany w kontekście kulturowym regionu, pod uwagę zostały wzięte zarówno elementy estetyki barokowej, jak i andyjskiej.

2

La muerte simbólica. El cuadro con la representación de Silencio y Monja crucifi cada del Beaterio del Carmen de San Blas en Cusco

100%

Kubiak E., Huacso J. G.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2019

|

issue 9

95-126

PL

W artykule został zaprezentowany obraz, który nigdy wcześniej nie był reprodukowany ani eksponowany publicznie. Dzieło pochodzi z beaterium pod wezwaniem Matki Boskiej Szkaplerznej w parafii św. Błażeja w Cusco. Jest to przedstawienie dwustronne, na awersie znajduje się postać zakonnicy w habicie karmelitańskim, która przykłada rękę do ust i nakazuje ciszę, o czym informuje nas, prócz gestu, towarzysząca przedstawieniu inskrypcja. Na rewersie zaś zobaczyć można wizerunek ukrzyżowanej mniszki. Malowidło funkcjonowało niegdyś jako drzwi prowadzące do nowicjatu, co możliwe było do ustalenia dzięki odnalezieniu archiwalnej fotografii. W artykule scharakteryzowana została ikonografia dzieła, a także udało się wskazać źródła dla większości inskrypcji, które towarzyszą wyobrażeniom malarskim. Obraz został zaprezentowany w szerszym kontekście historycznym i kulturowym funkcjonowania kuskeńskiego beaterium. ikonografia nowożytna

EN

The article presents a painting which has never been reproduced or publicly displayed before. The work comes from the Beaterium of Our Lady of Mount Carmel in St. Blaise Parish in Cusco. It is a two-sided representation. The ob- verse side contains a figure of a nun in a Carmelite habit, who puts his hand to his mouth and orders silence, which is communicated not only by the gesture, but also by the inscription accompanying the representation. On the rever- se side we can see an image of a crucified nun. The painting used to function as a door leading to the novitiate, which could be established based on the archival photo. The article describes iconography of the work, as well as the sources for most of the inscriptions that accompany the images. The painting is presen- ted in a broader historical and cultural context of Cusco Beaterium functioning.

3

Colegios Jesuitas en Cusco: San Bernardo y San Francisco Borja. Arte y arquitectura a la luz de los inventarios de 1768

100%

Kubiak E.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2021

|

issue 11

43-78

PL

W kolonialnym Cusco najsłynniejszym zespołem architektonicznym związanym z zakonem jezuitów były kolegium i kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego zlokalizowane przy głównym placu miasta. Aktywność zakonników Towarzystwa Jezusowego skupiała się na ewangelizacji i nauczaniu, co zdecydowało o kolejnych fundacjach zakonnych. W Cusco znalazły się dwie szkoły, jedna przeznaczona była dla potomków konkwistadorów (Colegio de San Bernardo), druga zaś dla synów andyjskich kacyków (Colegio de San Francisco Borja). Każda z nich zlokalizowana była we własnym kompleksie architektonicznym, a jednym z koniecznych elementów programowych założeń była kaplica przeznaczona dla uczniów. Istnieje dość dużo źródeł i opracowań dotyczących historii obu szkół, a wystrój wnętrz kaplic znajdujących się przy kolegiach udało się odtworzyć na podstawie zachowanych inwentarzy, sporządzonych w momencie wygnania jezuitów i przejęcia ich dóbr. Autorka artykułu koncentruje się na rekonstrukcji wystroju, ukazując go w kontekście kulturowym i artystycznym regionu.

EN

The most famous architectural complex associated with the Jesuit order in colonial Cusco, was the college and church of the Transfiguration, located in the main square of the city. Monks of the Society of Jesus focused on evangelisation and teaching, which led to creation of subsequent monastic foundations. There were two schools in Cusco: one of them was intended for descendants of conquistadors (Colegio de San Bernardo), and the other one for sons of Andean caciques (Colegio de San Francisco Borja). Each of them was located in its own architectural complex, and one of the necessary conceptual elements of the complexes was a chapel intended for students. There are quite a few sources and studies concerning the history of both schools, and the interior decoration of the chapels located at the colleges has been reconstructed on the basis of the preserved inventories, drawn up at the time of expulsion of Jesuits and takeover of their property. The author of the article concentrates on reconstruction of the decoration, showing it in the cultural and artistic context of the region.

4

Od rezydencji pańskiej do Beaterio de las Nazarenas

100%

Gonzales D. A.

TECHNE. Seria Nowa

|

2020

|

issue 6

11-37

EN

This article is devoted to the history of one of the most interesting architectural complexes located in Cusco at Plaza de las Nazarenas (formerly Plaza de Santa Clara La Vieja). The paper traces buildings’ history and change of their function. To date, it has not been determined which of the conquistadors received the plot of land during the 1534 partition. It is known, however, that in the 1580s it belonged to Pedro Bernardo de Quiroza, who built his mansion there. Then the property was taken over by Antonio Ray Sambrana and his wife Ana Prado de Gallegos, to whom it belonged from 1607 to 1632. In the following years, the buildings temporarily changed their function and were turned into premises of the school for the sons of Indian caciques run by the Jesuits (Colegio de San Borja). In the late 17th and early 18th century, they regained their residential function and were successively the property of Juan Laso de la Vega, Antonia Cornel de Castilla, a widow of Captain Juan Ponce, and Rosa de Ponce de León. Eventually, the property was purchased by Pedro de Morcillo Rubio de Auñon, Bishop of Cusco, and given as the headquarters of the beaterium “de las Nazarenas”. At that time, the architectural complex underwent extensive reconstruction, which involved transformation of the interiors around two courtyards as well as construction and equipping of chapels. The buildings remained the property of the beaterium until the 1960s, when the institutions were abolished and the tertiaries from the community were incorporated into the Carmelite Missionary Order. Today, the former beaterium houses a hotel.

PL

Artykuł został poświęcony historii jednego z ciekawszych zespołów architektonicznych, który znajduje się w Cusco przy Plaza de las Nazarenas (dawniej Plaza de Santa Clara La Vieja); autor prześledził dzieje budynków oraz zmiany ich funkcji. Do tej pory nie udało się ustalić, któremu z konkwistadorów została przekazana działka podczas podziału ziemi w 1534 roku, wiadomo jednak, że w latach 80. XVI wieku należała do Pedra Bernarda de Quiroza, który zbudował tam swoją rezydencję. Następnie nieruchomość przeszła w ręce Antonia Raya Sambrany i jego żony Any Prado de Gallegos, w których posiadaniu pozostawała w latach 1607–1632. W kolejnych latach budynki zmieniły czasowo swoją funkcję – mieściła się w nich szkoła dla synów indiańskich kacyków prowadzona przez jezuitów (Colegio de San Borja). Pod koniec XVII i na początku XVIII wieku znów pełniły funkcje mieszkalne i należały kolejno do: Juana Laso de la Vegi, Antonii Cornel de Castilla, wdowy po kapitanie Juanie Ponce, i do Rosy de Ponce de León. Wreszcie nieruchomość została zakupiona przez biskupa Cusco Pedra de Morcilla Rubia de Auñon i przekazana na siedzibę Beaterio de las Nazarenas. Wówczas nastąpiła gruntowna przebudowa zespołu architektonicznego, przekształcono wnętrza wokół dwóch dziedzińców, wzniesiono i wyposażono kaplice. Budynki pozostawały własnością beaterium do lat 60. XX wieku, kiedy to zlikwidowano instytucję, a tercjarki tworzące wspólnotę zostały włączone do zakonu Karmelitanek Misjonarek. Dzisiaj w dawnym beaterium mieści się hotel.

5

Tras las evidencias de la transformación morfológica en San Blas: el Beaterio del Carmen y sus aportes

85%

Gomez M. M.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

49-63

PL

Beaterio del Carmen zostało ufundowane w drugiej połowie XVII wieku. Jego funkcjonowanie stało się możliwe dzięki zapisom i darowiznom. Choć funkcjonowało przez cały wiek XVIII, jego największy rozwój przypada na ostatnie czterdzieści lat stulecia, kiedy jego przełożoną została Nicolasa de Christo. Za jej czasów znacznie powiększyły się nie tylko zabudowania samego beatrium, ale i teren kontrolowany przez tercjarki. Doszło nawet do zamknięcia wewnątrz nieruchomości publicznych ulic, które przestały być ogólnie dostępne. Prezentowany artykuł ukazuje przemiany urbanistyczne kwartału beaterium, zrekonstruowano w nim także proces przyłączania poszczególnych działek od czasów fundacji instytucji do początków XIX wieku i formowanie się własności zespołu nieruchomości należących do tercjarek.

EN

Beaterio del Carmen was founded in the second half of the 17th century. Its operation was made possible by bequests and donations. Although it functioned throughout the 18th century, its greatest development occurred in the last forty years of the century, when Nicolasa de Christo became the Preposita. During her govern, not only the buildings of the beatrium itself but also the area controlled by the tertiaries expanded significantly. It even came to the closing of public streets inside the property, which ceased to be generally accessible. The presented article shows the urban transformation of the beaterium quarter, the process of attaching individual plots of land from the time of the institution’s foundation to the early 19th century and the formation of ownership of the property complex belonging to the Tertiaries was reconstructed.

6

Proclamation of Ferdinand VI in Cusco (23 September 1747): Art and Politics

85%

Kubiak E.

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2020

|

vol. 25

|

issue 1

129-149

EN

The article analyses the royal proclamation of Ferdinand VI in Cusco (Peru) which took place on 23 September 1747, on the birthday of the king. A reconstruction of the celebration was possible thanks to two sources: the city chronicle written in the mid-eighteenth century by Diego de Esquivel y Navía and an occasional print containing a description of the ceremony by José Antonio Santander (1748). The article discusses three aspects of the presented celebrations. First of all, it presents the general context, i.e. the problem of festival celebrations related to the royal family as a part of the Spanish crown policy. Secondly, it details artistic issues related to the celebrations. It includes a description of the artistic setting with the features of occasional architecture and ephemeral painting. Finally, the article examines the local, social and political contexts of the celebrations, read as a manifestation of the city’s emancipation efforts based on the emphasis of Cusco’s antiquity and its rich imperial tradition in the Pre-Hispanic period.

7

Oprawa artystyczna proklamacji królów hiszpańskich Filipa V i Ferdynanda VI w Cusco (1702, 1747)

74%

Kubiak E.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 4

155-174

EN

The article concerns the royal proclamation ceremonies of Philip V and Ferdinand VI in Cusco (Peru), which took place on 8 January 1702 and 23 September 1747, respectively. The reconstruction of the ceremonies is based on three sources: the city chronicle written in the mid-18th century by Diego de Esquivel y Navia and two occasional prints containing descriptions of the festivities by Pedro José de Bermúdez (1702) and José Antonio Santander (1748). The article analyses the artistic setting associated with the ceremonies and, to some extent, reconstructs the appearance of the occasional architecture along with the paintings that decorated it. The iconographic programme at the time of Ferdinand VI’s proclamation reflected the social and political context of the celebration, which was a manifestation of the city’s emancipatory aspirations based on highlighting the history of Cusco and its rich imperial tradition in the pre-Hispanic era.

PL

Artykuł został poświęcony uroczystościom proklamacji królewskiej Filipa V i Ferdynanda VI w Cusco (Peru), które odbyły się 8 stycznia 1702 r. i 23 września 1747 r. Rekonstrukcja świąt była możliwa dzięki trzem źródłom: kronice miasta napisanej w połowie XVIII w. przez Diego de Esquivela y Navię oraz dwóm drukom okazjonalnym zawierającym opisy uroczystości, autorstwa Pedro José de Bermúdeza (1702) i José Antonio Santandera (1748). W artykule została przeanalizowana oprawa artystyczna związana z uroczystościami, a także w pewnym zakresie odtworzono wygląd architektury okazjonalnej wraz ze zdobiącym ją malarstwem. Program ikonograficzny w czasie proklamacji Ferdynanda VI odzwierciedlał społeczny i polityczny kontekst uroczystości, która stanowiła manifestację dążeń emancypacyjnych miasta, opierających się na podkreślaniu starożytności Cusco i jego bogatej tradycji imperialnej w okresie przedhiszpańskim.

8

La casa del Alabado Santísimo Sacramento en Cusco

71%

Gonzales D. A.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

13-48

PL

Na początku niniejszego opracowania zawarta została analiza przestrzeni publicznych wokół domu należącego do Bractwa Najświętszego Sakramentu (Casa de Alabado Santísimo Sacramento). Był to punkt wyjścia do dalszych rozważań mających na celu wyjaśnienie procesu historycznego przemian nieruchomosci – domu nr 581 przy ulicy Chihuampata. Analiza została przeprowadzona z wykorzystaniem źródeł archiwalnych, tzn. zapisów w protokołach notarialnych, w których rejestrowano kupno i sprzedaż działek i gruntów, a także teksty testamentów i darowizn. Przeprowadzono rekonstrukcję historyczną nieruchomości, wykorzystując metodologię retrospektywną, a także korzystając z księgi pierwszego spisu ludności miasta Cuzco w 1862 roku.

EN

An analysis of the public spaces around the house belonging to the Confraternity of the Blessed Sacrament (Casa de Alabado Santísimo Sacramento) was included at the beginning of this study. This was the starting point for further considerations aimed at clarifying the historical process of transformation of the property, house No. 581 on Chihuampata Street. The analysis was carried out using archival sources, i.e. notarial records recording the purchase and sale of lots and land, as well as wills and donations. A historical reconstruction of the properties was carried out using a retrospective methodology and using the book of the first census of the city of Cusco in 1862.

9

El Beaterio de Nuestra Señora del Carmen a la luz de un documento inédito de 1772 y de la arquitectura actual del recogimiento

71%

Kubiak E.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

65-85

PL

Dokument datowany na 1772 rok i przechowywany w Archiwum Arcybiskupim w Cuzco przedstawia prośbę Maríi Nicolasy de Christo, prepozytki Beaterio de Nuestra Señora del Carmen, domagającej się, aby jej beaterium nie zostało przekształcone w kapelanię. Tercjarka opisuje sytuację instytucjonalną i ekonomiczną beaterium. Jej petycja została poparta świadectwami dziewięciu świadków z Cuzco, którzy odwiedzili domy i kaplicę tercjarek. Opisy świadków przekazują nam obraz architektury i wystroju beaterium Nuestra Señora del Carmen z 1772 roku. W ówczesnym czasie było ono jednym z najważniejszych w Cuzco. Dokument służy jako pretekst do refleksji nad architekturą beateriów w Cuzco i ich funkcjami w strukturze miejskiej i wieloetnicznym społeczeństwie tego miasta. W XVII i XVIII wieku można zaobserwować hierarchizację struktury społecznej, która zależała od statusu ekonomicznego, czystości krwi czy płci, a beateria były odpowiedzią na potrzebę stworzenia przestrzeni życiowej dla samotnych kobiet, bardzo często pozbawionych wystarczających zasobów ekonomicznych, by samodzielnie się utrzymać.

EN

The document, dated 1772 and kept in the Archbishop’s Archives in Cusco, presents a request from María Nicolasa de Christo, preposita of the Beaterio de Nuestra Señora del Carmen, demanding that her beaterio not be converted into a chaplaincy. The tertian describes the beaterio’s institutional and economic situation. Her petition is supported by the testimonies of nine witnesses from Cusco who visited the homes and chapel of the tertian. The witnesses’ descriptions give us a picture of the architecture and decor of the Nuestra Señora del Carmen beaterium in 1772. At the time, it was one of the most important in Cusco. The document serves as a pretext to reflect on the architecture of the beaterios in Cusco and their functions in the urban structure and multi-ethnic society of Cusco. In the 17th and 18th centuries, one can observe the hierarchization of the social structure, which depended on economic status, blood purity or gender, and the beaterias were a response to the need to create a living space for single women, very often lacking sufficient economic resources to support themselves.

10

La imagen de Nuestra Señora del Rosario en Urubamba (Perú). Historia y culto

71%

Kubiak E., Mażewska M., Romero-Sánchez G.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

87-121

PL

W niniejszym artykule została zaprezentowana wieloaspektowa analiza obrazu ukazującego wizerunek Nuestra Señora del Rosario z kościoła parafialnego w Urubambie. Płótno jest dziełem niezwykłym, szczególnie pod względem ikonografii oraz w kontekście lokalnego kultu różańcowego, który ma bardzo ugruntowana tradycję. Obraz niesie wiele informacji, dzieło opowiada swoją historię poprzez umieszczone na nim portrety oraz inskrypcje. Dzięki analizie płótna, a także dokumentów archiwalnych stało się możliwe zrekonstruowanie kontekstu funkcjonowania dzieła.

EN

This article presents a multifaceted analysis of a painting depicting the image of Nuestra Señora del Rosario from the parish church in Urubamba. The canvas is an unusual work, especially in terms of iconography and in the context of the local rosary cult, which has a very well-established tradition. The painting itself carries a lot of information, the work tells its story through the portraits and inscriptions on it. Thanks to the analysis of the canvas, as well as archival documents, it became possible to reconstruct the context of the work’s functioning.

11

Architektura kompleksu szpitalnego San Andrés w Cuzco

57%

Kubiak E.

Roczniki Humanistyczne

|

2021

|

vol. 69

|

issue 4

159-184

EN

The San Andrés Hospital in Cusco no longer exists, but thanks to various sources we can reconstruct its history, architecture and the decoration of the chapel located within. The hospital was founded in 1649 by Andrés Pérez de Castro and was dedicated to the care of white women (‘españolas’). The history of its creation can be found in the chronicle written in the mid-18th century by Diego de Esquivel y Navia. Some details are also explained by the inscriptions on the paintings that came from the Hospital Chapel and which are now in the San Juan de Dios Chapel at the Almudena Church and in the sacristy of the Jesuit church in Cusco. Detailed descriptions of the chapel can also be found in the documentation (we have used the inventories from 1786 and 1835). Two iconographic sources have also been preserved. The chapel façade is visible on the 1724 plan, and the hospital buildings themselves on a painting from the latter half of the 17th century. All of these sources allow for the presentation of the hospital chapel and a partial reconstruction of its decorations.

PL

Szpital San Andrés w Cuzco już nie istnieje, ale dzięki różnym źródłom możemy odtworzyć jego historię, architekturę, a także dekorację znajdującej się w jego obrębie kaplicy. Szpital został założony w 1649 r. przez Andrésa Péreza de Castro i przeznaczony do opieki nad białymi kobietami (españolas). Historię jego powstania można znaleźć w kronice spisanej w połowie XVIII wieku przez Diego de Esquivel y Navia. Niektóre szczegóły wyjaśniają również inskrypcje na malowidłach, które pochodzą z kaplicy szpitalnej i znajdują się obecnie w kaplicy San Juan de Dios w kościele Almudena oraz w zakrystii jezuickiej świątyni w Cuzco. Dokładne opisy kaplicy znajdują się w dokumentach (korzystamy z inwentarzy z lat 1786 i 1835). Zachowały się również dwa źródła ikonograficzne. Elewacja kaplicy widnieje na planie z 1724 r., a budynki szpitalne na płótnie z drugiej połowy XVII wieku. Wszystkie te źródła pozwalają na przedstawienie kaplicy szpitalnej i częściową rekonstrukcję jej dekoracji.

12

Soporte tela, pigmentos y moldura como manifestaciones de identidad cultural. Un estudio desde el cuadro San Francisco niño reparte el pan a los pobres (Cusco – Chile, ca. 1668–1684)

57%

Jiménez Martínez V. F.

Sztuka Ameryki Łacińskiej

|

2022

|

issue 12

123-147

PL

W prezentowanym artykule ukazane zostało znaczenie zastosowania badań materialno-technicznych w analizie malarstwa i dziedzictwa kulturowego z Cuzco, szczególnie w sytuacjach, gdy pisemne relacje o zasobach i procesach twórczych zaangażowanych w jego produkcję są ograniczone. Poprzez analizę próbek pobranych z obrazu San Francisco niño reparte el pan a los pobres, przechowywanego w Museo Colonial de San Francisco w Santiago de Chile, zastosowano metodę ikonologii materialnej w celu zidentyfikowania powiązań z europejską tradycją malarską oraz z lokalnymi tradycjami południowoandyjskimi. Analizując wyniki badań, ustalono, w jaki sposób seria badań laboratoryjnych skupionych na rozpoznaniu technik i materiałów stosowanych w malarstwie Wicekrólestwa Peru może dostarczyć istotnych informacji na temat kontekstu powstania dzieła i społeczeństwa, które nadało mu formę i znaczenie.

EN

This article highlights the importance of applying material and technical studies to the pictorial heritage of Cusco, especially in situations where written accounts of the resources and creative processes involved in its production are limited. Through the analysis of samples of the physical order of the painting San Francisco distributing bread to the poor as a child, exhibited in the Museo Colonial de San Francisco in Santiago de Chile, the material iconological method was used to identify links with the European pictorial tradition and South Andean contributions and inventions. From this specific study, a way is presented by which a series of laboratory examinations focused on recognising the techniques and materials used in viceregal painting can provide valuable information about the context and society that gave them form and meaning.

Refine search results

7 Sztuka Ameryki Łacińskiej

2 Roczniki Humanistyczne

1 International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

1 Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

1 TECHNE. Seria Nowa

8 Kubiak E.

2 Gonzales D. A.

1 Gomez M. M.

1 Huacso J. G.

1 Jiménez Martínez V. F.

1 Mażewska M.

1 Romero-Sánchez G.

5 2022

3 2021

3 2020

1 2019

Barwny splendor sakralnych wnętrz jezuickich w Cusco (Peru) w świetle osiemnastowiecznych inwentarzy

La muerte simbólica. El cuadro con la representación de Silencio y Monja crucifi cada del Beaterio del Carmen de San Blas en Cusco

Colegios Jesuitas en Cusco: San Bernardo y San Francisco Borja. Arte y arquitectura a la luz de los inventarios de 1768

Od rezydencji pańskiej do Beaterio de las Nazarenas

Tras las evidencias de la transformación morfológica en San Blas: el Beaterio del Carmen y sus aportes

Proclamation of Ferdinand VI in Cusco (23 September 1747): Art and Politics

Oprawa artystyczna proklamacji królów hiszpańskich Filipa V i Ferdynanda VI w Cusco (1702, 1747)

La casa del Alabado Santísimo Sacramento en Cusco

El Beaterio de Nuestra Señora del Carmen a la luz de un documento inédito de 1772 y de la arquitectura actual del recogimiento

La imagen de Nuestra Señora del Rosario en Urubamba (Perú). Historia y culto

Architektura kompleksu szpitalnego San Andrés w Cuzco

Soporte tela, pigmentos y moldura como manifestaciones de identidad cultural. Un estudio desde el cuadro San Francisco niño reparte el pan a los pobres (Cusco – Chile, ca. 1668–1684)