Search results

1

Zwischen Gorbatschow und Wiedervereinigung. Die Blockparteien des Bezirks Rostock in den letzten Jahren der DDR .

100%

Guth L., Sztandarska K., Nerlicki K.

Studia Maritima

|

2014

|

vol. 27/II

327-354

EN

In the following article the author discussed the form of research and the central effects of a doctor’s project about four smaller party-blocks in the last years of the DDR. The citizens and members of all five party blocks, also SED, demanded between summer 1986 and November 1989 political and economic reforms in the DDR, referring to Gorbatschow’s glasnost’ and perestroika and under the dynamical influence of the social processes in Poland, Hungary, Yugoslavia and Romania. The parties’ members issued critical statements about social deficits within the socialistic system which were relayed to the party leaders with different intensity. The dissertation shall provide answers concerning assumed impulses for the DDR-reformation from the party-blocks even without the citizens’ initiatives and the political engagement of the churches. T he a rticle d iscussed the developments of CDU(D), LDP(D), NDPD and DBD since 1980ies and described their positioning within the political and economic system of the DDR.

2

Sport a polityka. Olimpijskie medale sportowców niemieckich (1896-2012)

100%

Andrzejewski M.

Przegląd Zachodni

|

2013

|

issue 2(347)

233-248

EN

German athletes came first in the medal tally of the Summer Olympic Games only once, in 1936 in Berlin. However, the team of the FRG, GDR or Germany came first in the medal tally of the Winter Games five times. In the all-time tally German athletes hold the third position, overtaken only by teams from the USA and Russia (USSR). This shows that for over a century Germany has played a leading role in the Olympic Games and is a sport power.

3

Moda za żelazną kurtyną. Refleksje wokół książki Anny Pelki o modzie młodzieżowej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Niemieckiej Republice Demokratycznej

84%

Pleskot P.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 1

PL

Historia mody młodzieżowej za żelazną kurtyną (i szerzej - analiza kultury młodzieżowej w okresie „realnego socjalizmu”) nie jest dziewiczym obszarem badawczym w naukach społecznych, zarówno polskich, jak i niemieckich. Główną zaletą opracowania Anny Pelki Z [politycznym] fasonem. Moda młodzieżowa z PRL i NRD, Gdańsk 2014 jest perspektywa porównawcza w analizowaniu tego zagadnienia. Autem książki jest też dojrzałość badawcza Autorki, która rozumie, że moda ściśle wiązała się z kontekstem społeczno-politycznym, w którym przyszło żyć mieszkańcom NRD i PRL. Dlatego też szczegółowe nieraz opisy ubiorów niepostrzeżenie stają się elementem skomplikowanych zagadnień z obszaru polityki państwowej, działania opozycji, przemian kulturowych czy zjawiska kultury niezależnej.Tematy mody zostały więc potraktowane jako część historii kultury i kontrkultury, ewolucji seksualności i postrzegania płci, jeden z tematów propagandy i cenzury; jedna z bolączek gospodarki nakazowo-rozdzielczej; wreszcie jako klucz do badania sfer wolności w państwach o totalistycznych tendencjach - a wszystko to zanurzone zostało w porównawczym sosie. Ów klucz pozwala autorce penetrować tak z pozoru oddalone od siebie obszary jak np. centralne plany gospodarcze, produkcja specjalistycznych tkanin, światowe dni młodzieży, zjawisko emigracji, koncerty The Rolling Stones i subkultura punkowców.W ten sposób Pelka wpisuje się w bardzo owocny i godny poparcia nurt polskiej historiografii, podchodzący do najnowszej historii Polski niejako „od dołu”: nie od najważniejszych wydarzeń i ewolucji politycznej, lecz od drugorzędnych z pozoru zjawisk społecznych, poprzez które owa „wielka historia” zyskuje nowy wymiar i bogaty kontekst.

EN

The history of youth fashion behind the Iron Curtain (and more extensively - an analysis of youth fashion at the time of “real socialism”) is but no means an unexplored field in the social sciences, both Polish and German. The prime asset of the publication by Anna Pelka: Z [politycznym] fasonem. Moda młodzieżowa z PRL i NRD (Gdańsk 2014) is its comparative perspective of analysing the titular topic. Another merit is the research maturity of the author who appreciates that fashion was closely linked with the socio-political context in which the population of People’s Poland and the GDR lived. This is the reason why the at times detailed descriptions of clothes imperceptibly turned into an element of complex problems from the realm of state policy, the activity of the opposition, cultural transformations or assorted phenomena of independent culture.The topic of fashion has thus been treated as part of the history of culture and counter-culture, the sexual revolution and the perception of sex, as well as one of the themes of propaganda and censorship and the problems faced by the command--and-quota economy, and, finally, as a key for studying the enclaves of freedom in states disclosing totalistic tendencies; the author immersed all these components in a comparative approach. This key also permitted her to penetrate such ostensibly distant domains as central economic plans, the production of special textiles, world youth days, emigration, The Rolling Stones concerts, and punk sub-culture.In this manner Pelka has become part of an extremely prolific current of Polish historiography, worth supporting and approaching the latest history of Poland as if from a grass-roots level, i.e. involving not the most significant events and political evolution but the, at first glance, secondary social phenomena thanks to which “great history” gains a new dimension and an extensive context.

4

Terapia i odmowa terapii – autobiograficzne narracje „postenerdowskie” lat ostatnich. Eugen Ruge i Marion Brasch

67%

Helbig-Mischewski B.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2013

|

issue 1

51–68

PL

Powieści autobiograficzne o dzieciństwie i młodości w NRD, o konfliktach międzypokoleniowych, tragediach rodzinnych, do których przyczyniły się funkcjonujące w tym społeczeństwie zakłamania i tabu, jak również o kryzysie tożsamościowym związanym ze zjednoczeniem, przeżywają w ostatnich latach okres rozkwitu, ich popularność wzrosła jeszcze od 2006 roku, po wydaniu przez Uwe Tellkampa powieści Der Turm [Wieża]. Autorka analizuje porównawczo dwie wydane w 2011 roku powieści autobiograficzne, które zyskały dużą popularność: In Zeiten des abnehmenden Lichts [W czasach ubywającego światła] Eugena Ruge, tłumacza Czechowa, syna znanego enerdowskiego historyka, który wiele lat spędził w sowieckich łagrach, oraz Ab jetzt ist Ruhe [Od teraz ma być spokój] Marion Ruge, moderatorki radiowej, córki byłego ministra kultury NRD, siostry znanych pisarzy. Autor i autorka mają korzenie wielokulturowe, są dziećmi tragicznie rozdartych komunistów, piszą z pozycji tego, który „przeżył”. Okazuje się, że powieść Ruge, brutalnie konfrontująca czytelnika z prawdą psychologiczną przedstawianych postaci, kompozycyjnie i stylistycznie nawiązuje do narracyjnych schematów mitycznych i spełnia ważną funkcję terapeutyczną. Inaczej książka Brasch, nieukładająca się w żaden mit, także w mit terapeutyczny, która jednak w przekornej, subwersywnej lekturze ujawnia interesujące podteksty.

DE

Autobiographische Romane, die über Kindheit – und Jugendzeit in der DDR berichten, Generationenkonflikte und Familientragödien, Verlogenheit und Tabus dieser Zeit, aber auch die Identitätskrise nach der Vereinigung Deutschlands reflektieren, erleben in den letzten Jahren ihre Blütezeit. Ihre Popularität stieg noch seit der Veröffentlichung des Romans von Uwe Tellkamp Der Turm. Die Verfasserin analysiert vergleichend zwei 2011 erschienene erfolgreiche autobiographische Romane: In Zeiten des abnehmenden Lichts von Eugen Ruge (Tschechow-Übersetzer, Sohn eines bekannten DDR-Historikers, der viele Jahre in sowjetischen Lagern verbrachte) und Ab jetzt ist Ruhe von Marion Brasch (Radiomoderatorin, Tochter eines ehemaligen Kulturministers der DDR, Schwester von bekannten Schriftstellern). Beide Autoren sind Kinder von Kommunisten, beide haben nicht nur deutsche Wurzeln, beide schreiben aus der Position des Überlebenden. Es zeigt sich, dass der Roman von Ruge, der den Leser brutal mit der psychologischen Wahrheit seiner Figuren konfrontiert, in kompositioneller und stilistischer Hinsicht an mythische narrative Muster anknüpft und eine wichtige therapeutische Funktion erfüllt. Anders das Buch von Brasch, das sich zu keinem Mythos zusammenfügen lässt, auch nicht in einem therapeutischen. Erst in einer subversiven, „trotzigen“ Lektüre offenbart der Text interessante unterschwellige Botschaften.

5

Erinnerungen an Begegnungen mit Germanisten aus den Ostblockstaaten während der kommunistischen Zeit

59%

Wiesinger P.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2009

125-145

PL

Autor artykułu nawiązał kontakty z językoznawcami niemieckimi pochodzącymi z państw komunistycznych Europy Wschodniej już podczas swego pobytu w Marburgu (od roku 1962). Kontakty te rozszerzył po powołaniu go w roku 1971/72 na stanowisko kierownika katedry na Uniwersytecie Wiedeńskim. Od roku 1973 nawiązane zostały koleżeńskie kontakty z pięcioma uniwersytetami i instytucjami w Polsce oraz pięcioma w NRD. Artykuł przedstawia subiektywne spostrzeżenia i doświadczenia autora ze wspólnych konferencji oraz spotkań podczas gościnnych wykładów. Sytuacja w Polsce, stwierdza autor, była inna niż sytuacja panująca w NRD.

EN

The author of the article established contacts with German linguists originating from the communist countries of Eastern Europe when he stayed in Marburg (since 1962). He developed those contacts following his appointment, in 1971/72, for the position of the chairman of the faculty at Vienna University. Since 1973, he made contacts with colleagues from five universities and institutions in Poland and five in the GDR. The article presents subjective observations and experiences of the author from joint conferences and meetings during his guest lectures. The situation in Poland, according to the author, was different than the situation prevailing in the GDR.

DE

Der Autor hatte schon während seiner Marburger Zeit ab 1962 germanistische Sprachwissenschaftler(innen) aus den kommunistischen Oststaaten kennengelernt und baute diese Beziehungen nach seiner Berufung als Ordinarius an die Universität Wien 1971/72 aus. So kam es seit 1973 zu Kontakten besonders zur Kollegenschaft von je 5 Universitäten und Institutionen in Polen und in der DDR. Beschrieben werden die subjektiven Eindrücke und Erfahrungen bei Tagungen und als einzelne Begegnungen bei Einladungen zu Gastvorträgen. Dabei erwies sich die Situation in Polen anders als in der DDR.

6

Recepcja twórczości Jenny Erpenbeck w Polsce i w krajach niemieckojęzycznych

59%

Pacyniak J.

Transfer. Reception studies

|

2016

|

vol. 1

191-206

PL

W artykule Recepcja twórczości Jenny Erpenbeck w Polsce i krajach niemieckojęzycznych przedstawiona została twórczość niemieckiej pisarki Jenny Erpenbeck z perspektywy literaturoznawczej i krytyki literackiej. Omówione zostały następujące aspekty utworów Erpenbeck: rozrachunek z przeszłością nazistowską (obecny zarówno w niemieckiej, jak i polskiej recepcji), rozliczenie z dyktaturą reżimu komunistycznego w NRD oraz problematyka współczesna (podejmowane głównie w recepcji niemieckiej). W artykule przedstawiono rozbieżności i podobieństwa w polskich i niemieckich przyczynkach literaturoznawczych i krytycznoliterackich poświęconych powieści Klucz do ogrodu (Heimsuchung). Uwzględnione zostały również analogie w przedstawianiu elementów świata powieściowego (rzeczy i ich funkcja w literaturze) u Erpenbeck i w utworach polskich pisarek Olgi Tokarczuk i Joanny Bator.

EN

The article entitled The Reception of works by Jenny Erpenbeck in Poland and in the German-speaking countries presents the artistic work of the German writer Jenna Erpenbeck from both the Polish and the German perspective. In particular, the article highlights those aspects of Erpenbeck’s works that could be of interest to Polish readers, such as coming to terms with the Nazi past, but also with the dictatorship of the communist regime and the contemporary problems. The Polish and German reception of Erpenbeck’s works focuses mainly on memoirs, the article presents similarities and differences in the Polish and German reception of, primarily, the novel Visitation (Germ. Heimsuchung), as well as the analogies in presenting the elements of the fictive world by Erpenbeck with those found in the works of Polish writers Olga Tokarczuk and Joanna Bator.

DE

Im Artikel „Rezeption der Werke Jenny Erpenbecks in Polen und den deutschsprachigen Ländern“ wurde das Schaffen der deutschen Schriftstellerin Jenny Erpenbeck aus der literaturwissenschaftlichen und literaturkritischen Perspektive dargestellt. Besprochen wurden folgende Aspekte der Romane Erpenbecks: die Abrechnung mit der Nazivergangenheit (präsent sowohl in der polnischen als auch in der deutschen Rezeption), die Bewältigung der kommunistischen Vergangenheit in der DDR und die aktuelle Problematik ihrer Werke (angesprochen vor allem in der deutschen Rezeption). Im folgenden Beitrag wurden Diskrepanzen und Ähnlichkeiten in den polnischen und deutschen literaturwissenschaftlichen und literaturkritischen Besprechungen dargestellt, die sich auf den Roman Heimsuchung beziehen. Berücksichtigt wurden auch Gemeinsamkeiten in der Darstellung der Romanwelt (Dinge und ihre Funktion in der Literatur) bei Erpenbeck und in den Werken der polnischen Schriftstellerinnen Olga Tokarczuk und Joanna Bator.

7

Begrenzung und Ausgrenzung: Die Mauer in Bertolt Brechts Gedicht Der Blumengarten (1953)

59%

Hillesheim J.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2022

|

vol. 6

1-11

EN

From the beginning, Brecht’s poetry is characterized by a certain ambivalence. This could well be tactically motivated, for example when it came to opening up media in order to publish the first works. Brecht cultivated this ambiguity to the end. The Buckow Elegies were written in 1953 against the background of the workers’ uprising of June 17, 1953, which was violently ended by the Soviet army. Here again intelligent behavior was required from Brecht, who on the one hand owed a lot to the GDR and on the other hand was only too aware of the totalitarian oppression of art. With the image of a flower garden, which stands for the GDR and is bordered by a wall that fulfills different functions depending on one’s point of view, he addresses this topic – eight years before a wall was actually built.

PL

Już we wczesnej twórczości Bertolta Brechta zaznacza się pewna ambiwalencja, którą z dużym prawdopodobieństwem można uznać za rodzaj strategii: młody Brecht uciekał się do niej, by publikować w wybranych przez siebie mediach. Pisarz pozostał jej wierny do końca. Ambiwalencja charakteryzuje także powstałe w 1953 roku Elegie bukowskie, dla których tło stanowi powstanie wschodnioniemieckich robotników z 17 czerwca 1953 r., brutalnie spacyfikowane przez armię sowiecką. W obliczu tych wydarzeń Brecht musiał działać w sposób strategiczny: z jednej strony zawdzięczał wiele państwu wschodnioniemieckiemu, z drugiej strony aż nazbyt dobrze wiedział, iż w systemie totalitarnym represjonowana jest także twórczość artystyczna. Projektując obraz otoczonego murem kwietnego ogrodu, będącego symbolem NRD, spełniającego w zależności od punktu widzenia różnorakie funkcje, Brecht wprowadza do swojej twórczości motyw muru, i to osiem lat wcześniej, zanim ten faktycznie powstanie

DE

Von Beginn an zeichnet sich Brechts Dichtung durch eine gewisse Ambivalenz aus. Diese konnte durchaus taktisch motiviert sein, wenn es z.B. darum ging, sich Medien zu erschließen, um erste Werke zu veröffentlichen. Diese Mehrdeutigkeit pflegte Brecht bis zuletzt. Die Buckower Elegien entstanden 1953, vor dem Hintergrund des Arbeiteraufstands vom 17. Juni 1953, der von der sowjetischen Armee gewaltsam beendet wurde. Hier war abermals ein kluges Verhalten Brechts gefragt, der einerseits der DDR viel zu verdanken hatte, andererseits die totalitäre Unterdrückung auch der Kunst nur zu gut wahrnahm. Mit dem Bild eines Blumengartens, der für die DDR steht und von einer Mauer begrenzt wird, die, je nach Sichtweise, verschiedene Funktionen erfüllt, widmet er sich diesem Thema – acht Jahre, bevor tatsächlich eine Mauer gebaut wurde.

8

Im goldenen Käfig. Die politische Justiz und die Anwälte in der DDR der Ära Honecker

43%

Boss C.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2018

|

issue 31

386-404

EN

The right to defence is a very important indicator of the quality of the rule of law. In the Soviet Occupation Zone of Germany, later the GDR, the legal profession underwent a transformation. Individual defence for defendants was not to be totally abandoned, but it was meant to be subordinated to the interest of the socialist state. The academic study, which has served as the basis for this article, shows the development of the legal profession in East Germany. Due to the analysis of a large number (about 1,800) of legal procedures that were carried out in Berlin by the Ministry for State Security (MfS), the course of political trials and the conduct of advocates in such trials have been studied for the first time. Contrary to the show trials of the 1950s, a characteristic feature for the Honecker era was a short secret trial. The trial culture clearly deteriorated, though a reverse trend could be observed since the mid-1980s. The research aim is to analyze how it happened. The recruitment of advocates, their organisation in district bar associations, their education and disciplinary measures were not insignificant. The role of the MfS in exerting control over advocates and political trials has also been studied. Even if there were drastic cases of interference in the proceedings by the MfS – also through secret collaborators – until now, the control of the judiciary by the said ministry in the late GDR was rather overestimated. What was more influential were the so-called “steering meetings”. These assemblies – which were secret and are still underestimated – contributed to the fact that the course of the procedures was quite uniform and conformed to the dictatorship of the Socialist Unity Party of Germany (SED).

Refine search results

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

1 Kwartalnik Historyczny

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Przegląd Zachodni

1 Studia Maritima

1 Transfer. Reception studies

1 Wortfolge. Szyk Słów

1 Andrzejewski M.

1 Boss C.

1 Guth L.

1 Helbig-Mischewski B.

1 Hillesheim J.

1 Nerlicki K.

1 Pacyniak J.

1 Pleskot P.

1 Sztandarska K.

1 Wiesinger P.

1 2022

1 2018

2 2016

1 2014

2 2013

1 2009