Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Diomedes Cato

Sort By:

Limit search:

Emanuel Wurstisen, his Tablature and Links to Poland. Lute Music with Medicine in the Background

100%

Leszczyńska A.

Muzyka

2020

vol. 65

issue 2

3-24

Tabulaturę lutniową CH-Bu F IX 70 sporządził Emanuel Wurstisen (1572–1616), student Uniwersytetu w Bazylei, a pod koniec życia lekarz w Biel. Jego życiorys został uzupełniony o nowe dane, m.in. dotyczące współpracy z niemieckim chirurgiem Wilhelmem Fabriciusem Hildanusem w pierwszej dekadzie XVII wieku. Wurstisen, zaczynając w roku 1591 pracę nad tabulaturą, zaplanował jej podział na osiem ksiąg, z których każda poświęcona została utworom pokrewnym pod względem gatunku. Rękopis zawiera prawie pół tysiąca kompozycji, głównie anonimowych, a wśród tych o znanym autorstwie prym wiodą utwory Orlando di Lasso. Do wymienionych z nazwiska twórców należy Amandus Polanus a Polansdorf, profesor teologii na Uniwersytecie w Bazylei, autor Was Gott will. Przypuszczalnie skomponował ten utwór po śmierci żony w roku 1605, co można hipotetycznie uznać za terminus post quem dla momentu ukończenia tabulatury. Rękopis zawiera liczne ślady polskie. Piotr Poźniak zidentyfikował już dawno temu utwory oznaczone inicjałami C.S. jako kompozycje Kaspra Sielickiego. Stwierdził też, że zapisane w CH-Bu F IX 70 dwa utwory Wojciecha Długoraja i Fantazja Diomedesa Cato odmienne są od wersji opublikowanych przez J.B. Besarda (1603). Kompozycje te mogły dotrzeć do Wurstisena nie za pośrednictwem druku. Potencjalne drogi przepływu do Bazylei tego i innego polskiego repertuaru (w tym tańców polskich) są przedmiotem dalszych dociekań autorki. Wśród osób, które mogły się w różny sposób przyczynić do takiego importu wskazani zostali przede wszystkim przybyli z Polski studenci i rezydenci bazylejscy, m.in. profesor miejscowego uniwersytetu, Marcin Chmielewski, jak też studiujący tam medycynę Orestes Cato, brat Diomedesa oraz poeta Daniel Naborowski, wielokrotnie zresztą powracający do Szwajcarii. Do zestawu atrybucji związanych z CH-Bu F IX 70 został dodany autor utworów sygnowanych w tabulaturze inicjałami F.D.D (F.D.D.D.), zidentyfikowany jako wywodzący się z Prus Królewskich lutnista Fridericus de Drusina Dantiscanus, syn Benedicta de Drusina. Kompozycje z rękopisu Wurstisena – Exercitium oraz Passamezo i Saltarello – są jedynymi znanymi jego utworami.

The lute tablature CH-Bu F IX 70 was compiled by Emanuel Wurstisen (1572–1616), a Basel University student, who became a physician in Biel toward the end of his life. His biography has been supplemented here so as to include new information concerning, among other things, his collaboration with German surgeon Wilhelm Fabricius Hildanus during the first decade of the seventeenth century. When commencing his tablature, in 1591, Wurstisen planned to divide it into eight books, each devoted to works of a similar genre. The manuscript comprises nearly five hundred works, mostly anonymous, while among those of known attribution, compositions by Orlando di Lasso take pride of place. Composers mentioned by name include Amandus Polanus a Polansdorf, a professor of theology at Basel University, who wrote his Was Gott will most likely after the death of his wife, in 1605, which thus becomes the hypothetical terminus post quem for the completion of the tablature. There are many Polish elements in the manuscript. Piotr Poźniak long since identified the works signed with the initials C.S. as written by Kasper Sielicki, and noted that the two works by Wojciech Długoraj, as well as the Fantasia by Diomedes Cato, differ from the versions published by J. B. Besard (1603). Hence they may have reached Wurstisen not through printed editions, but in some other way. The author studies how these and other pieces from the Polish repertoire (including Polish dances) could have found their way to Basel. Among those who could have played some part in this ‘import’ of music, she points, first and foremost, to students and residents who came to Basel from Poland, such as Marcin Chmielewski, a professor of Basel University, the medical student Orestes Cato, brother of Diomedes, and the poet Daniel Naborowski, who frequently returned to Switzerland. The attributions of works from CH-Bu F IX 70 are complemented by the identification of the composer of works signed in the tablature with the initials F.D.D (F.D.D.D.) as Fridericus de Drusina Dantiscanus, a lutenist from Royal Prussia, son of Benedict de Drusina. The pieces by this composer found in Wurstisen’s manuscript (Exercitium and a pair of dances, Passomezo and Saltarello) are his only known works.

Hymn „Omni die dic Mariae” w kontekście zabiegów z początków XVII wieku o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka

70%

Przybyszewska-Jarmińska B., Jarmiński L.

Muzyka

2022

vol. 67

issue 3

3-32

In an account of his 1597 stay in Kraków, Giovanni Paolo Mucante reports that Hieronim Powodowski had discovered, sometime earlier, a piece of parchment containing record of a text then unknown in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Omni die dic Mariae, and addressed the royal Kapellmeister (Krzysztof Klabon) with a request to set it to music. He then had the work printed. The four-part musical setting, complete with a Polish translation by Stanisław Grochowski and Przecław Mojecki, was published without naming the music composer, in 1598 in Cracow. The ‘Staniątki Cantionals’ include anonymous records of this piece, probably made before it was printed. In 1601, King Sigismund III Vasa and the Vilnius Catholic church hierarchs undertook efforts to have Prince Casimir Jagiellon entered in the Roman calendar, which would be tantamount to the so-called equipollent canonisation. This led to a brief issued by Pope Clement VIII (1602), which, however, only permitted the cult of St Casimir in Poland, Lithuania, and the dependent countries. On this basis, celebrations in honour of St Casimir were organised in Vilnius (1604) and described by canon Grzegorz Święcicki in his Theatrum S. Casimiri, published in the same year. It contains, among others, the text of ‘Omni die dic Mariae’, referred to in the Theatrum as a prayer composed by St Casimir himself, with the information that it was found next to his grave. From that time onwards, numerous editions of the Latin text and its translations began to appear, along with new musical settings variously described as St Casimir’s hymn or prayer, frequently – as a hymn composed by St Casimir. These publications, similarly as printed lives of the saint and his images, served to revive the cult, which had waned to some extent in the sixteenth century. The cult was important for the aim of having Prince Casimir eventually named as a saint of the universal Church, which, as demonstrated by the documents quoted in this paper, continued to be the subject of King Sigismund III’s and the Vilnius bishops’ efforts, eventually crowned with success in 1621.

W relacji z pobytu w Krakowie w 1597 r. Giovanni Paolo Mucante poinformował, że Hieronim Powodowski jakiś czas wcześniej odnalazł pergamin z zapisem nieznanego wówczas w Rzeczpospolitej tekstu Omni die dic Mariae i poprosił kapelmistrza królewskiego (Krzysztofa Klabona) o napisanie do niego muzyki, a następnie dał utwór do druku. Czterogłosowe opracowanie muzyczne tekstu, opatrzone polskim tłumaczeniem Stanisława Grochowskiego i Przecława Mojeckiego, bez wskazania autora muzyki, zostało wydane w Krakowie w 1598 r. Kancjonały staniąteckie zawierają anonimowe zapisy tego utworu, które powstały zapewne przed ukazaniem się druku. W 1601 r. król Zygmunt III wraz z wileńskimi hierarchami Kościoła katolickiego podjęli starania o wprowadzenie przez papieża Klemensa VIII Kazimierza Jagiellończyka do kalendarza rzymskiego, co stanowiłoby jego tzw. kanonizację równoznaczną. Efektem tych działań było brewe Klemensa VIII z 1602 r., które zawierało jedynie zgodę na kult św. Kazimierza w Polsce, na Litwie i w krajach podległych. Na tej podstawie urządzono jednak w 1604 r. w Wilnie uroczystości ku czci św. Kazimierza. Zostały one opisane przez kanonika Grzegorza Święcickiego w wydanym w tym samym roku Theatrum S. Casimiri. W publikacji tej Święcicki zawarł m.in. także tekst Omni die dic Mariae, nazywając go modlitwą ułożoną przez św. Kazimierza i informując, że została ona odnaleziona przy jego grobie. Od tego czasu zaczęły się ukazywać liczne edycje tekstu łacińskiego i jego tłumaczeń oraz nowe opracowania muzyczne określane jako hymn lub modlitwa św. Kazimierza, a często też jako hymn ułożony przez św. Kazimierza. Te publikacje, podobnie jak wydawane żywoty św. Kazimierza czy jego wizerunki, miały służyć rozbudzeniu przygasłego w XVI w. kultu, istotnego dla osiągnięcia celu, jakim było ostateczne uznanie Kazimierza Jagiellończyka za świętego w Kościele powszechnym, o co, jak pokazują przytaczane w artykule dokumenty, Zygmunt III i biskupi wileńscy nadal się starali i co osiągnęli w 1621 r.

Refine search results

2 Muzyka

1 Jarmiński L.

1 Leszczyńska A.

1 Przybyszewska-Jarmińska B.

1 2022

1 2020

Search results

Emanuel Wurstisen, his Tablature and Links to Poland. Lute Music with Medicine in the Background

Hymn „Omni die dic Mariae” w kontekście zabiegów z początków XVII wieku o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka