Search results

1

Zarys historii gońców w utrzymywaniu łączności oraz w rywalizacji wojskowo-sportowej w Drugiej Rzeczypospolitej

100%

Chmiel A.

Przegląd Zachodni

|

2018

|

issue 4(369)

239-252

2

Własność państwowa w gospodarce Drugiej Rzeczypospolitej

100%

Zagóra-Jonszta U.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 475

405-414

PL

Artykuł dotyczy własności państwowej w Drugiej Rzeczypospolitej oraz stanowiska ekonomistów wobec tej kwestii. Sektor państwowy w okresie międzywojennym się rozrastał. Wynikało to nie tylko z celowej polityki rządu (np. z procesu polonizacji wielkich przedsiębiorstw działających na szkodę państwa polskiego), ale również z sytuacji gospodarczej kraju i ogólnoświatowych tendencji. Jednak zarówno przedstawiciele myśli akademickiej, jak i rzecznicy sfer przemysłowych krytycznie odnosili się do aktywnej działalności państwa w gospodarce.

3

Katolicka Szkoła Społeczna w Poznaniu (1927–1939)

100%

Brenk M.

Praca Socjalna

|

2019

|

vol. 34(3)

137-152

PL

Katolicka Szkoła Społeczna w Poznaniu była jednym z czołowych polskich ośrodków dydaktycznych dla służb społecznych w okresie międzywojennym. Prowadziła w latach 1927–1939 kursy oraz studia dla kadr zakładów opiekuńczych i instytucji społecznych, przede wszystkim tych o proweniencji kościelnej. Priorytetem w działalności szkoły było organizowanie, od momentu erygowania placówki w 1927 r., dwuletniego kursu pracy społecznej, z czasem funkcjonującego pod nazwą Wyższego Katolickiego Studium Społecznego. Z kolei w czerwcu 1937 r. szkoła uzyskała prawa państwowe szkoły wyższej i nazwę Wyższego Katolickiego Studium Społecznego. Celem artykułu jest ukazanie wybranych aspektów funkcjonowania placówki, związanych z jej powstaniem oraz działalnością edukacyjno-wychowawczą do 1939 r. Do tego celu dokonano analizy zachowanych materiałów źródłowych w postaci archiwaliów, artykułów zamieszczanych w czasopismach II RP oraz sięgnięto do nielicznych opracowań powstałych po 1945 roku.

4

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

100%

Król J.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

139-154

PL

Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego wspierała się na czterech głównych filarach: prymat państwa, idea solidaryzmu społecznego, idea elity społecznej i kult wodza oraz filozofia czynu. Jednym z ideologów obozu piłsudczykowskiego był Adam Skwarczyński. Szczególną wartość upatrywał w młodzieży, jako tej grupie, która ma uzdrowić życie publiczne w Rzeczypospolitej. Ta intencja posłużyła Skwarczyńskiemu w stworzeniu w 1932 roku Organizacji Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia”. Organizacja ta, poprzez różnorodne formy aktywności, miała realizować główne idee ideologii sanacji. Działania młodzieży były przeprowadzane zarówno w szkole, jak i w środowisku pozaszkolnym. Przedwczesna śmierć Skwarczyńskiego, stosunkowo mała liczebność grupy i perturbacje wewnątrz niej nie pozwoliły jednak, aby Straż Przednia zrealizowała w pełni wszystkie swoje zadania. Niezależnie od tego stanowiła ona istotny element w dziejach organizacji młodzieżowych Drugiej Rzeczypospolitej, a wartości przez nią głoszone mogą być inspiracją dla współczesnej teorii i praktyki edukacyjnej.

5

Przyczynek do sprawnego działania organów administracji państwowej Drugiej Rzeczypospolitej (odbudowa wsi podkrakowskich po wybuchu składu amunicji w 1927 r.) .

100%

Małecki J. M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

vol. 14

135-142

PL

In the middle of the middle 19th cemtury, Cracow belonged to the Wustian Empire and was transformed intoa stronghold. Th ecity was encircled by forts at the back of witch military warehouses were created. On 5 June 1927, a catastrophic explosion occccurred in the gunpowdder and ammunition warehouse that was localed on the northern outskirts of Cracow's outlying village Witkowice. The explosion killed two pepole, however, hundreds were injured and immense material losses were caused in a extensive area of some of Cracow's districts and numerous nearby villages. The most damaged were Górka Narodowa and Witkowice with the hospital for children suffering from trachoma located right next to the warehouse. Help was immediately brought to the injured. Reconstruction of the damaged buildings (1794 altogether) was delegated to the Regional Direction of Public Works in Cracow. The repairs of the damaged residential and utility buildings were financed by the government. The buildings that couldbe no longer used were rebuilt according to a single design preserving their area. The whole action was carried out so efficiently that reconstruction of the village was finished at the beginning of September. Well-designed pavilions were built in the place of wooden barracs that constituted the hispital. the little patients could return in it already in December. Only finishing works had to be carried out. A new chapel was completed in 1929, and a new administrative building in 1932.

6

Fideikomisy familijne w Drugiej Rzeczypospolitej – główne postulaty badawcze

88%

Naworski Z., Kucharski T., Moszyńska A.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2020

|

vol. 72

|

issue 1

27-43

EN

An article presents assumptions and a summary of an introductory stage of empirical research on family fideicommissa in the Second Republic of Poland. The research was undertaken as a project entitled: “Family fideicommissa in the Second Republic of Poland in the light of civil courts jurisdiction. History of a legal institution from a feudal era in the conduct of legal transactions of a modern state.” The main task of the project is to diagnose and fully describe crucial problems of the feudal era relicts (that fideicommissa definitely were) in the reality of modern state in the 20th century. Family fideicommissa created in Polish-Lithuanian Commonwealth, and during so-called Partitions, survived after regainingindependence by Poland in 1918. Their existence was regulated by provisions under few legal systems: old-Polish, as well as Prussian, Austro-Hungarian, and Russian (with influences of French civil law, still in force in previous ‘Congress’ Kingdom of Poland). Authors present the hitherto achievements of science in the field of research on fideicommissa, especially legal papers. On the basis of those previous finding (mostly by lawyers from the interwar period), they try to resolve basic dilemmas on definitions, terminology, and legal construction of fideicommissa, that were a result of differentiation of legal systems in the Second Republic. The article is an opportunity to show both, theoretical plans for archiveresearch, as well as practical results of searching accomplished during the first year of work in more than ten archive institutions.

PL

Artykuł przedstawia założenia i podsumowanie wstępnego etapu badań empirycznych nad fideikomisami familijnymi w Drugiej Rzeczpospolitej. Badania podjęto w ramach projektu: „Fideikomisy familijne w Drugiej Rzeczpospolitej w świetle właściwości sądów cywilnych. Historia instytucji prawnej z epoki feudalnej w obrocie prawnym współczesnego państwa”. Głównym celem projektu jest zdiagnozowanie i opisanie kluczowych problemów reliktów epoki feudalnej (którymi były fideikomisy) w realiach współczesnego państwa XX wieku. Fideikomisy powstały w Rzeczypospolitej podczas zaborów i przetrwały do odzyskania niepodległości Polski w 1918 r. Ich istnienie regulowały przepisy kilku systemów prawnych: staropolskiego, a także pruskiego, austro-węgierskiego i rosyjskiego (z wpływami francuskiego prawa cywilnego, obowiązującego jeszcze w poprzednim „Kongresowym” Królestwie Polskim). Autorzy przedstawiają dorobek nauki w zakresie badań nad fideikomisami, z uwzględnieniem prac prawniczych. Na podstawie tych ustaleń (głównie prawników z okresu międzywojennego) starają się rozwiązać dylematy dotyczące definicji, terminologii i konstrukcji prawnej fideikomisów, które wynikały ze zróżnicowania systemów prawnych w Drugiej Rzeczpospolitej. Artykuł jest okazją do przedstawienia obu teoretycznych planów archiwizacji badań, a także wyników badań prowadzonych w pierwszym roku pracy w kilkunastu placówkach archiwalnych.

7

Udział przedstawicieli mniejszości niemieckiej w igrzyskach olimpijskich w okresie Drugiej Rzeczypospolitej

88%

Wyskok M.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

47-56

PL

Artykuł przedstawia sylwetki dziesięciu olimpijczyków, przedstawicieli mniejszości niemieckiej z czasów Drugiej Rzeczypospolitej, którzy reprezentowali Polskę na igrzyskach letnich w Paryżu w 1924 roku, w Amsterdamie w 1928 roku i w Berlinie w 1936 roku oraz na igrzyskach zimowych w 1936 roku w Garmisch-Partenkirchen. Obok prezentacji osiągnięć sportowców, celem artykułu była próba scharakteryzowania relacji ruchu sportowego mniejszości niemieckiej w Drugiej Rzeczypospolitej i przedstawionych olimpijczyków z ówczesną Polską. Ruch sportowy jako ważny element pracy narodowościowej Niemców na obczyźnie nie pozostawał wolny od wątków politycznych. Mimo to jednak, jak wskazują przedstawione w artykule przykłady, możliwa była sportowa współpraca polsko-niemiecka w duchu olimpizmu pod flagą państwa polskiego.

EN

The article The Participation of Representatives of the German Minority in the Olympic Games during the Second Polish Republic presents ten Olympians – representatives of German minority at the time of the Second Polish Republic, who took part in the Olympic Games. They competed at the 1924 Summer Olympics in Paris, 1928 Summer Olympics in Amsterdam, 1936 Summer Olympics in Berlin and at the 1936 Winter Olympics in Garmisch-Partenkirchen. The second part of the article presents a relationship of sports movement of German minority and these Olympians to their settlement land. The sports movement as an important element of activities to care about the German national consciousness on foreign lands was not free from political influence. Nevertheless, as examples in the article show, the Polish-German cooperate on the sports field in a harmony with philosophy of Olympism under the flag of Poland was possible.

8

Dezercje i unikanie służby w Wojsku Polskim w latach 1918–1939

88%

Kasprzycki R.

Dzieje Najnowsze

|

2016

|

vol. 48

|

issue 3

PL

Desertion and Avoidance of Military Service in the Polish Army in 1918–1939Desertions were the most serious issues in Polish military service in 1918–1939. They resulted from multiple sources. Most frequent causes were either strained national relations, violence experienced from superiors or colleagues, military service labor or personal reasons. Polish, Jewish, Ukrainian or German deserters were escaping mainly to Germany and Soviet Union. Polish deserters were often valuable source of information for military intelligence of adjacent countries. Polish Army tried to fight against the desertions by taking several actions: military journalism described desertion legal consequences as well as misfortunes of fugitives abroad, library resources were carefully verified in all the military units, newspapers were cautiously checked and above all military regiments were monitored in order to avoid presence of any communist leaflets. Deserters escaping to Poland were coming mainly from Romania and Soviet Union. Military service avoidance was another problem. It referred not only to recruits but also reservists called for military maneuvers. In both cases deserters received help from gangs operating in Eastern Poland in twenties. People called for military service as well as deserters paid for being brought to Germany and then to Latin America. What’s interesting, a large number of reservists called for military service were officers, who frequently acted as doctors.

9

Interwencjonizm państwowy w przemyśle na łamach „Polski Gospodarczej” z lat 1930–1939.

88%

Majcher-Ociesa E.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2013

|

vol. 14

127-134

PL

The state-financed "Polska Gospodarcza" (1930-1339) presented the official stand on the isssue of state intervention into the economy. During almost 10 tears during which the bi-weekly newspspers was published, only a few articles that included the word "interventionism" in their appeared, while the content of the term was spread across different issues of the newspaper. The phenomenon was mentioned in the speechs of the Prime Ministers, Ministy of Industry and Trade as well as Ministers of Treasury. Economists, politicans, and enterpreneurs expressed their opinions on the ectxent of stste intervention into the economy. The goverment intervened into the functioning of private enterprises through allowances credit and fiscal relaxations, mineral policy, etc. In 1938, the minister of Industry and Trade, Antoni Roman, created the Commisssion for the Examination of Interventionism. Its task was to consolidate all actions whitin the framework of this trend. Until 1938, interventionism was associated with tempory decissons that resulted from current problems. It appeared on a larger scale during the Great Depression and was a result of problems with the national economy. Downsides of interventionism included, among others, chaotic character of the undertaken activites, lack of consistency, blurred goals, and the luck of long-term plans with specification of intermediate goals. However, the authors emphasized the value of interventionism for the public good. During the entire interwar period, interventionism was discussed by the followers of liberalism and supporters of the increased interference of the government with economy.

10

Szkolnictwo polonijne w południowo-wschodniej Francji z perspektywy konsulatu polskiego w Marsylii w okresie międzywojennym

75%

Ambrochowicz-Gajownik A.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2018

|

vol. 6

197-215

PL

Polish education in France constituted a vital component of the functioning of emigration, the organization of which was supervised by the consular service. It was tasked with supporting the areas of culture and education. In this particular aspect, France’s policy wasnot unambiguous. The authorities in Paris paid no attention to the given issue and, therefore, they ceded responsibility for creating Polish schools to a private organization – the Central Committee of Coal Mine in France. In addition, emigrants were expected to quickly assimilate with the French society. From the perspective of the Second Republic of Poland, it was crucialthat Polish children were exposed to patriotic attitudes as well as given the opportunity to increase their knowledge of three most important school subjects, namely Polish, history andgeography. Establishing Polish teaching outposts and Tursday courses for both teenagers and adults lied within the competence of the Polish Consulate in Marseilles. They were created among the largest Polish communities. The Second Republic of Poland aimed at developing Polish schools in France. Nevertheless, financial factors restricted the selection of appropriate teaching staff, the purchase of school materials and textbooks.

11

Rozwój przemysłu w Polsce w latach trzydziestych XX wieku

75%

Zagóra-Jonszta U.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2024

|

vol. 68

|

issue 1

151-160

EN

The economic situation of Poland in the 1930s was characterized by big extremes: from the great economic crisis to accelerated development in the second half of the decade. The aim of the article is to trace the development of industry over second decade of reborn Poland. The article uses statistical data on the discussed issues and uses the source analysis method and description method. It was based on both pre-war and post-war literature. Changes in the economic situation were reflected in the condition of the industry, the importance of which was growing. The intention of the government was to transform the country from an agricultural-industrial one into an industrial-agricultural one. The ambitious goals that guided the economic policy were not fully achieved, but efforts were made to ensure the country’s development and, despite economic and political difficulties, they were largely achieved. The largest investment in the interwar period comes to the fore: the Central Industrial District. The crisis also intensified the process of cartelization of the industry, which resulted in an open “price scissors”. In the late 1930s, the harmful activity of capital resulted in the polonization of global corporations.

PL

Sytuacja gospodarcza Polski w latach 30. XX w. charakteryzowała się dużymi skrajnościami: od wielkiego kryzysu gospodarczego do przyspieszonego rozwoju w drugiej połowie dekady. Celem artykułu jest prześledzenie rozwoju przemysłu w drugiej dekadzie odrodzonej Polski. W artykule wykorzystano dane statystyczne dotyczące omawianej problematyki oraz zastosowano metodę analizy źródłowej i metodę opisową. Oparto się zarówno na literaturze przedwojennej, jak i współczesnej. Zmiany koniunktury odzwierciedliły się w kondycji przemysłu, którego znaczenie rosło. Zamiarem rządu było przekształcenie kraju o przewadze rolnictwa w przemysłowo-rolniczy. Ambitne cele, jakie przyświecały polityce gospodarczej, nie zostały w pełni zrealizowane, ale starano się zapewnić rozwój kraju i mimo trudności gospodarczych i politycznych udało się to w dużej mierze osiągnąć. Na pierwszy plan wysuwa się największa inwestycja okresu międzywojennego: Centralny Okręg Przemysłowy. Kryzys zintensyfikował również proces kartelizacji przemysłu, czego konsekwencją były rozwarte „nożyce cen”. Szkodliwa działalność zagranicznych kapitałów skutkowała pod koniec lat 30. polonizacją największych koncernów.

12

Ruch ludowy w Drugiej Rzeczypospolitej na kartach wybranych szkolnych podręczników do nauczania historii. Casus opracowań dla klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych

75%

Białokur M.

Zeszyty Wiejskie

|

2021

|

vol. 27

103-129

EN

The purpose of this article is to present the peasant movement in the Second Polish Republic in contemporary school history textbooks. On the basis of textbooks, students can learn that the peasant movement arose in Galicia in the late nineteenth century. In the Second Polish Republic there were a few parties named Polish People’s Party. For many years the main party was Polish Peasant party ,,Piast”. After Poland regained independence in 1918, it formed a part of several governments, most notably after the Lanckorona Pact and in the Chjeno-Piast coalition. Its major politicians included Wincenty Witos and Maciej Rataj. The second largest party, about which there is a lot of information in the analyzed textbooks was Polish Peasant Party ,,Wyzwolenie” which was formed in 1915. In comparison to Polish People’s Party ,,Piast”, it was a left-wing party. PSL ,,Wyzwolenie” supported the May Coup in 1926, but soon afterwards distanced itself from Sanation and joined the opposition. In 1931 it merged with several other parties forming the People’s Party. In 1931 it was created from the merger of three other, smaller, peasant-based parties: centre-right ,,Piast”, centre-left ,,Wyzwolenie” and left wing Peasant Party. The image of the peasant movement on the pages of school textbooks is multidimensional and allows pupils to get to know its main representatives and the political program.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie ruchu chłopskiego w II Rzeczypospolitej w wybranych szkolnych podręcznikach do nauczania historii w klasach pierwszych szkół ponadgimnazjalnych. Na podstawie podręczników uczniowie mogą dowiedzieć się, że ruch ludowy powstał w Galicji pod koniec XIX wieku. W II Rzeczypospolitej istniało kilka partii nazywanych Polskim Stronnictwem Ludowym. Przez wiele lat główną partią było Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. działacze tego ugrupowania weszli w skład kilku rządów. Tworzyli między innymi koalicyjny rząd Chjeno-Piasta w 1923. Jej głównymi politykami byli Wincenty Witos i Maciej Rataj. Drugą co do wielkości partią, o której w analizowanych podręcznikach jest dużo informacji, było Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”, które powstało w 1915 r. W porównaniu z Polskim Stronnictwem Ludowym „Piast” było partią lewicową. PSL ,,Wyzwolenie” poparło przewrót majowy w 1926 r., do którego autorów szybko się jednak zdystansowało i przyłączyło do opozycji. W 1931 r. centroprawicowy „Piast”, centrolewicowe „Wyzwolenie” oraz lewicowe Stronnictwo Chłopskie połączyły się tworząc Stronnictwo Ludowe. Obraz ruchu ludowego na kartach podręczników szkolnych jest wielowymiarowy i pozwala uczniom poznać jego głównych przedstawicieli oraz program polityczny.

13

Polish Diaspora and Military Intelligence of the Second Polish Republic, 1918-1939. An Outline of the Problem

75%

Skóra W.

Studia Polonijne

|

2019

|

vol. 40

209-221

EN

Millions of Poles living outside of their native lands, that is members of Polish diaspora, were recognized by the Polish authorities as a reservoir of strong support for the homeland. The Polish Ministry of Foreign Affairs conducted activities aimed at turning them into a useful tool in the hands of the government. Polish diaspora, mainly understood as Poles permanently living abroad, formed the basis for Polish intelligence activities in the interwar period. An analysis of selected intelligence networks and agents’ nationalities may lead to such a conclusion. This phenomenon applied not only to “small fries” in the intelligence cycle, that is thousands of people gathering meaningless information, but also to the most prominent agents, who – although less often – were of Polish origin.

PL

Wielomilionowa Polonia była uznawana przez władze Polski za rezerwuar wsparcia dla kraju. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadziło działania mające uczynić z niej narzędzie rządu. Polonia, rozumiana jako Polacy na stałe przebywający za granicą, była w dwudziestoleciu międzywojennym podstawą działań wywiadu polskiego. Do takiego wniosku prowadzi analiza wybranych siatek wywiadowczych i narodowości agentów. Nie dotyczyło to wyłącznie „agenturalnej drobnicy”, owych tysięcy osób zbierających drobne wiadomości. Również najważniejsi agenci – choć rzadziej – byli z pochodzenia Polakami.

14

Stan sanitarny miast i wsi powiatu płockiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej

75%

Szczepański J.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2014

|

vol. 6

s. 168-185

PL

Artykuł przedstawia stan sanitarny miast i wsi powiatu płockiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej.

EN

The article presents sanitary condition of the towns and villages in the county of Plock during the Second Republic of Poland.

15

Inteligencja polska w służbie państwowej II Rzeczypospolitej (zarys problematyki)

75%

Litwiński R.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

|

2018

|

vol. 19

81-99

EN

Polish intelligentsia shaped over the nineteenth century was to fulfill various tasks. One of the most important was the “state service”, implemented, among others, by working on stateowned posts. The euphoria of the independence regained in 1918 accompanied the concern for the proper organizationof a state that did not even have a nationwide government, and several political centers pretended to be in power. The country was destroyed and famished, and the borders had to be marked out by armed forces, despite the fact that there was actually no uniform army. There was no administrative apparatus that would turn economic and social-political life into peaceful work. It is not surprising that the Polish intelligentsia had an important role to play in this case, and the functioning of the state depended primarily on the number and quality of personnel it could have at its disposal. It should be noted that certainly the process of building the state and creating its apparatus have activated a fairly wide circle of professionals and activists among the intelligentsia, who did even titanic work in the difficult conditions of the interwar period, which was visible in the reconstruction and organization of the new Polish state and ensuring conditions for peaceful existence.

PL

Inteligencja polska ukształtowana na przestrzeni XIX w. miała spełniać różnorodne zadania. Jednym z najważniejszych była „służba państwowa”, realizowana między innymi poprzez pracę na państwowych etatach. Euforii z odzyskanej w 1918 r. niepodległości towarzyszyła troska o odpowiednie zorganizowanie państwa, które nie miało nawet ogólnopolskiego rządu, a kilka ośrodków politycznych pretendowało do władzy. Kraj był zniszczony i wygłodzony, a do tego granice trzeba było wytyczać drogą zbrojną, pomimo tego, że właściwie nie było jednolitej armii. Brakowało aparatu administracyjnego, który przestawiłby życie gospodarcze i społeczno-polityczne na pracę pokojową. Nic dziwnego, że polska inteligencja miała w tym przypadku do odegrania istotną rolę, a funkcjonowanie państwa zależało przede wszystkim od liczebności i jakości kadr, jakimi mogło dysponować. Należy zaznaczyć, że z pewnością proces budowy państwa oraz tworzenie jego aparatu zaktywizowały do działania dość szerokie grono fachowców i działaczy wśród inteligencji, którzy wykonywali tytaniczną wręcz pracę, w trudnych przecież warunkach dwudziestolecia międzywojennego, co było widoczne w odbudowie i organizacji nowego państwa polskiego oraz zapewnieniu warunków do pokojowej egzystencji.

16

Dyskusje o podziale na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej

75%

Leszczyńska C.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2021

|

issue 38

11-27

PL

Celem artykułu jest odtworzenie debaty dotyczącej podziału na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej, który został wprowadzony w latach 1919–1922. Kształt województw stał się przedmiotem licznych dyskusji, jej uczestnicy zazwyczaj oceniali go krytycznie podkreślając jego nieadekwatność do potrzeb administracji państwowej i wyzwań gospodarczych. Najwięcej projektów przedstawiono w latach 20. XX w. w związku z działalnością trzech komisji rządowo-parlamentarnych pracujących nad koncepcją podziału terytorialnego. Proponowane zmiany miały na celu zatarcie granic byłych zaborów oraz uwzględnienie w nowym podziale na województwa kryteriów demograficznych, ekonomicznych i komunikacyjnych. Projekty te zostały zrealizowane częściowo dopiero w latach 1937–1939, kiedy dokonano przesunięć przede wszystkim granic województw centralnych i zachodnich.

EN

The aim of this article is to reconstruct the debate on the division into voivodeships in the Second Polish Republic, which was implemented in the years 1919–1922. The shape of the voivodeships became the subject of numerous discussions, which participants usually evaluated it critically, stressing its inadequacy to the needs of state administration and economic challenges. The highest number of projects was presented in the 1920s in connection with the activities of three governmental and parliamentary commissions working on the concept of territorial division. The proposed changes were aimed at blurring the borders of the former partitions and taking into account demographic, economic and communication criteria in the new division into voivodeships. These projects were only partially implemented in the years 1937–1939, when mainly the borders of the central and western voivodeships were shifted.

17

Paramilitarne struktury i działalność spiskowo-bojowa polskiej prawicy 1918–1933

75%

Tomasiewicz J.

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

|

2016

|

issue 2

67-86

PL

Życie polityczne w okresie dwudziestolecia międzywojennego nacechowane było przemocą. Polska prawica (zarówno nacjonalistyczna jak konserwatywna) była jednym z aktorów tej przemocy, lecz początkowo nie odgrywała w niej wiodącej roli. Pomimo pewnej fascynacji faszyzmem polscy prawicowcy w latach 20. nie byli gotowi do systematycznego stosowania przemocy. Punktem zwrotnym był przewrót 1926 r. Nowopowstały Obóz Wielkiej Polski posiada paramilitarną strukturę, a jego młodzieżowe skrzydło szkoliło się do walki. Ta ewolucja w kierunku przemocy politycznej została przerwana delegalizacją OWP w 1933 r.

EN

The political life in the Second Republic was very violent and volatile. The Polish political right (both conservative and nationalist) was one of actors of the violence theatre but initially its role was not principal. Despite certain fascination with fascism, Polish rightists of the 20s were not ready for the systematic use of violence. The turning point was the coup d’etat of the 1926. The newly created Obóz Wielkiej Polski (Greater Poland Camp) had a paramilitary structure and its youth wing were trained into violence. This violent evolution was stopped by banning of the OWP in 1933.

18

„Trzy nierówne połówki” odrodzonej Polski, czyli pierwsze miesiące niepodległości w świetle współczesnych podręczników do nauczania historii w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych

75%

Białokur M.

Studia Podlaskie

|

2021

|

vol. 29

119-149

EN

The presented article is an attempt to show the challenges Poland faced just after regaining independence in 1918. The source of the article are school history textbooks published at the end of the 20th and the beginning of the 21st century. These types of studies are among the most popular and most important history books, which is determined by their nature and audience.

PL

Prezentowany artykuł stanowi próbę ukazania wyzwań, przed którymi stanęła Polska tuż po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Podstawę źródłową artykułu stanowią wydane pod koniec XX i na początku XXI w. szkolne podręczniki do nauczania historii. Tego rodzaju opracowania należą do najpopularniejszych i najważniejszych książek historycznych, o czym decyduje ich charakter i krąg odbiorców.

19

Francuska misja ekonomiczna w Polsce w 1929 r.

63%

Heruday-Kiełczewska M.

Historia Slavorum Occidentis

|

2021

|

issue 4 (31)

108-130

EN

The French economic mission that came to Poland in 1929, has two aims: to visit the General National Exhibition in Poznań and to check how the interests of French companies in Poland were going. At the same time the two countries signed economic contract.

20

Uniwersytet nie tylko polski. Jeden z ostatnich śladów Rzeczypospolitej Jagiellońskiej – Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie – nadal czeka na swoją rzetelną monografię.

63%

Żukowski P. M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2017

|

vol. 4

203-221

PL

The paper contains a review of M. Gawrońska-Garstka’s book about Stefan Batory University in Vilnius. The book was published in 2016 and, in my opinion, can’t be called monograph, due to several shortcomings. The author did not use the basic sources. After analyzing the “Bibliography” it become obvious that 80% of the signatures from the Lithuanian archive (f. 175) are not cited in the text. The language of the peer-reviewed book is infantile. Sentences are general and says nothing new. Style is illogical. Lack of ability to put up thesis and draw conclusions is blatant. Therefore, the book should not be considered scientific work as it contributing nothing to the history of USB.

Refine search results

Zarys historii gońców w utrzymywaniu łączności oraz w rywalizacji wojskowo-sportowej w Drugiej Rzeczypospolitej

Własność państwowa w gospodarce Drugiej Rzeczypospolitej

Katolicka Szkoła Społeczna w Poznaniu (1927–1939)

Organizacja Pracy Obywatelskiej Młodzieży „Straż Przednia” (1932–1939) jako szkoła formacji propaństwowej

Przyczynek do sprawnego działania organów administracji państwowej Drugiej Rzeczypospolitej (odbudowa wsi podkrakowskich po wybuchu składu amunicji w 1927 r.) .

Fideikomisy familijne w Drugiej Rzeczypospolitej – główne postulaty badawcze

Udział przedstawicieli mniejszości niemieckiej w igrzyskach olimpijskich w okresie Drugiej Rzeczypospolitej

Dezercje i unikanie służby w Wojsku Polskim w latach 1918–1939

Interwencjonizm państwowy w przemyśle na łamach „Polski Gospodarczej” z lat 1930–1939.

Szkolnictwo polonijne w południowo-wschodniej Francji z perspektywy konsulatu polskiego w Marsylii w okresie międzywojennym

Rozwój przemysłu w Polsce w latach trzydziestych XX wieku

Ruch ludowy w Drugiej Rzeczypospolitej na kartach wybranych szkolnych podręczników do nauczania historii. Casus opracowań dla klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych

Polish Diaspora and Military Intelligence of the Second Polish Republic, 1918-1939. An Outline of the Problem

Stan sanitarny miast i wsi powiatu płockiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej

Inteligencja polska w służbie państwowej II Rzeczypospolitej (zarys problematyki)

Dyskusje o podziale na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej

Paramilitarne struktury i działalność spiskowo-bojowa polskiej prawicy 1918–1933

„Trzy nierówne połówki” odrodzonej Polski, czyli pierwsze miesiące niepodległości w świetle współczesnych podręczników do nauczania historii w szkołach ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych

Francuska misja ekonomiczna w Polsce w 1929 r.

Uniwersytet nie tylko polski. Jeden z ostatnich śladów Rzeczypospolitej Jagiellońskiej – Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie – nadal czeka na swoją rzetelną monografię.