Search results

1

Piec we Dworze Artusa w Gdańsku

100%

Kilarska E.

Ochrona Zabytków

|

1994

|

issue 2

226-228

2

Straty wojenne – trzytomowa publikacja Muzeum Gdańska

88%

Chodyński A. R.

Muzealnictwo

|

2021

|

issue 62

244-250

PL

Publikacja – w trzech osobnych tomach – kontynuuje w polskim muzealnictwie wydawaną od kilku lat serię dotyczącą strat powstałych w wyniku II wojny światowej w obecnych granicach Rzeczypospolitej. Przedmowa do tomu pierwszego strat wojennych Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku, pióra dyrektora Muzeum Gdańska Waldemara Ossowskiego, zawiera istotne dla problemu refleksje. Serię trzech tomów otwierają Straty wojenne Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (t. 1). W sposób skrótowy, z wypunktowaniem najistotniejszych faktów, opisano w nim historię budowy, funkcje głównych pomieszczeń ratuszowych, zarówno reprezentacyjnych, jak i mieszczących urzędy: Wielkiej Sieni, Wielkiej Sali zwanej Czerwoną lub Letnią, Małej Sali Rady zwanej Zimową, Wielkiej Sali Wety zwanej Salą Rady Miasta, Kamlarii, Sali Depozytowej. W końcowych miesiącach II wojny światowej Gdańsk w granicach Głównego Miasta stracił około 80% najcenniejszej substancji zabytkowej. Już w kwietniu 1945 r. rozpoczęto poszukiwania i zwózkę rozproszonego dziedzictwa kulturowego. Straty wojenne Dworu Artusa i Sieni Gdańskiej w Gdańsku (t. 2) otwiera sepiowana fotografia z 1879 roku. Od października 1943 do stycznia 1945 r. odbywały się: demontaż ze znakowaniem i numerowaniem obiektów, pakowanie w drewniane skrzynie i ewakuacja do kilku miejscowości poza Gdańskiem. Wiadomo, że już w połowie czerwca 1942 r. ewakuowano z Dworu Artusa kilkanaście najważniejszych zabytków, z których dotąd nie znaleziono obrazów późnośredniowiecznych (Okręt Kościoła, Oblężenia Malborka, Madonna z Dzieciątkiem i Chrystus – Salvator Mundi), kilku elementów z 4 kompletów uzbrojenia turniejowego znad Ławy św. Rajnolda, rzeźby Saturn z dzieckiem, grupy rzeźbiarskiej Kąpiel Diany z metamorfozą Akteona, kilkudziesięciu elementów wystroju Wielkiej Hali. Wymienione zabytki przewieziono 16 czerwca 1942 r. do wsi Orle (niem. Wordel) na Wyspie Sobieszewskiej. Odzyskano jedynie fragmenty zbroi turniejowych, które w okolicznościach trudnych dziś do wyjaśnienia po wielu latach znajdowane były w różnych miejscach. Najobszerniejszy jest katalog strat wojennych Domu Uphagena (t. 3). Większości znajdujących się tam dzieł sztuki, wyposażenia wnętrz i przedmiotów użytkowych niezbędnych w kamienicy mieszczańskiej przekształconej na początku XX w. w muzeum nie odnaleziono, wiec nie powróciły dotąd na miejsce swego pierwotnego przeznaczenia.

3

Portal Sieni Gdańskiej na Długim Targu i wystrój rzeźbiarski kamienicy Andrzeja Schlütera Starszego przy ul. Piwnej 1 w Gdańsku

63%

Angielska-Szemelowska A.

Ochrona Zabytków

|

1992

|

issue 4

324-341

EN

The portal of the house at 43 Długi Targ Street, called „the Danzig Vestibule" and the sculptures at the facade of the house at 1 Piwna Street in Gdańsk are counted among the most beautiful monuments of the town. Unfortunately, only the portal of the Danzig Vestibule survived from the magnificent decoration of its elevation which is presented at a seventeenth- century engraving. The object, which represents the style of the .so-called „northern mannerism", was probably created in the last decade of the 16th c. in the workshop of a sculptor of Flemish origin, Willem van der Meer the Elder. The analysis of this work licenses the hypothesis that the inventor of its artistic form drew models from Cornelis Floris. The ideological program of the portal combines the Neoplatonic ideas with the civic rights obeyed in the protestant Danzig. The sculptures placed on the facade of the house at 1 /2 Piwna Street, created half a century later, include busts of kings, soldiers and ancient heroes, mascarons and ornaments in the shell style and a portal richly decorated with figurai sculptures. Based on research we suppose that most of the sculptures were made by Andrzej Schluter the Elder in the years 1 6 3 8 -4 0 to the order of the first owner of the house, Hans von Enden. He probably designed the interiors of his house himself in the way that expressed a complex political and religious program. In the centre of the facade composition there are sculptures glorifying the military activity of the Vasa king as well as reliefs which testify to his interest in Noestoicism. In the portal sculptures personifying theological virtues were placed. As the portal and the sculptures of the facade were preserved in a very bad state the authoress of the present article was employed to execute research and conservation of these objects in the years 1983-85. The damages observed included substantial losses in the sculptures, sliding and fracturing of elements as well as numerous traces of fire. Moreover, the surface was covered with thick layers of paint and substances resulting from sulphate corrosion of stone. After research it was concluded that the objects had been made of sandstone with limy and loamy binder, called Gotlandic from the place of its origin. Low resistance of that type of stone to atmospheric influence should be attributed to its mineral composition, as well as with low durability parameters, high porosity and absorption level and its ability to conduct water. The presence of the limy binder contributes to the granular disintegration of sandstone and to the emergence of substances containing gypsum. Moreover, loamy minerals, constituting the other component of the binder, are susceptible to changes of humidity and temperature. Due to the so-called „swelling effect" strong internal stresses occur in stone, causing the element to fracture. Another factor which predestined sculptures of Gotlandic sandstone to this process is the microtexture of mica. The disintegration of the sculptures at 1 /2 Piwna Street and the portal of the Danzig Vestibule was significantly accelerated by incompetent conservation in the past. The conservation was limited to inserting fillings made of another kind of sandstone into the structure of the portal of the Danzig Vestibule, replenishing the losses in highly alkaline sculptures with strong and non-porous cement and covering the surface with several layers of emulsion paint (the Danzig Vestibule) or oil paint (Piwna Street). The damages in the discussed objects were extended by fires which happened in both houses in the past. The new conservation plan included both the technical renovation of all the objects and the restoration of their formed function of grand residences. The artistic arrangement was to be realized on the basis of research and iconography. The authoress, who worked on the conservation of all the objects, was greatly surprised to discover an original, well-preserved Baroque polychromy on the sculptures and the portal of Hans von Enden's house. This important discovery allowed for reconstructing the significance and function of polychromy in case of stone sculptures. Moreover,thanks to its specific properties, it protected the stone sculptures from the destructive influence of the environment. The conservation of the portal of the Danzig Vestibule and the sculptures on the facade of 1 /2 Piwna Street was started with a preventive strengthening of the falling surface of stones, pasting and protecting the fracturing elements, splits and cracks. Then the layers produced by sulphate corrosion, emulsion and oil paint were removed from the surface by mechanical and chemical methods (by hydrolysis). The objects lacking the original polychromy were desalted by forced migration to diffused environment. Cement inserts and additions were carefully removed. Both portals and the sculptures were structurally impregnated and made resistant to water. The fracturing elements were additionally strengthened with aluminium tie bars, also for the safety of the users of the buildings. The losses in sculptures were refilled with mortars based on epoxy resin (the facade reliefs) or on lime and cement. The latter were prepared of low alkaline Portland cement and a mixture of aggregates of chosen granulation. Then, the well-preserved original Baroque polychromy was conserved following the earlier advice of the Conservation Committee. Finally, it should be mentioned that all conservation procedures were preceded with chemical analyses of paint layers and the level of stone salinity.

4

KRONIKA. Woj. gdańskie

63%

Borowski J.

Ochrona Zabytków

|

1949

|

issue 3

200-202

5

War losses: a three-volume publication of the Museum of Gdańsk

63%

Chodyński A. R.

Muzealnictwo

|

2021

|

issue 62

93-99

PL

Publikacja – w trzech osobnych tomach – kontynuuje w polskim muzealnictwie wydawaną od kilku lat serię dotyczącą strat powstałych w wyniku II wojny światowej w obecnych granicach Rzeczypospolitej. Przedmowa do tomu pierwszego strat wojennych Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku, pióra dyrektora Muzeum Gdańska Waldemara Ossowskiego, zawiera istotne dla problemu refleksje. Serię trzech tomów otwierają Straty wojenne Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku (t. 1). W sposób skrótowy, z wypunktowaniem najistotniejszych faktów, opisano w nim historię budowy, funkcje głównych pomieszczeń ratuszowych, zarówno reprezentacyjnych, jak i mieszczących urzędy: Wielkiej Sieni, Wielkiej Sali zwanej Czerwoną lub Letnią, Małej Sali Rady zwanej Zimową, Wielkiej Sali Wety zwanej Salą Rady Miasta, Kamlarii, Sali Depozytowej. W końcowych miesiącach II wojny światowej Gdańsk w granicach Głównego Miasta stracił około 80% najcenniejszej substancji zabytkowej. Już w kwietniu 1945 r. rozpoczęto poszukiwania i zwózkę rozproszonego dziedzictwa kulturowego. Straty wojenne Dworu Artusa i Sieni Gdańskiej w Gdańsku (t. 2) otwiera sepiowana fotografia z 1879 roku. Od października 1943 do stycznia 1945 r. odbywały się: demontaż ze znakowaniem i numerowaniem obiektów, pakowanie w drewniane skrzynie i ewakuacja do kilku miejscowości poza Gdańskiem. Wiadomo, że już w połowie czerwca 1942 r. ewakuowano z Dworu Artusa kilkanaście najważniejszych zabytków, z których dotąd nie znaleziono obrazów późnośredniowiecznych (Okręt Kościoła, Oblężenia Malborka, Madonna z Dzieciątkiem i Chrystus – Salvator Mundi), kilku elementów z 4 kompletów uzbrojenia turniejowego znad Ławy św. Rajnolda, rzeźby Saturn z dzieckiem, grupy rzeźbiarskiej Kąpiel Diany z metamorfozą Akteona, kilkudziesięciu elementów wystroju Wielkiej Hali. Wymienione zabytki przewieziono 16 czerwca 1942 r. do wsi Orle (niem. Wordel) na Wyspie Sobieszewskiej. Odzyskano jedynie fragmenty zbroi turniejowych, które w okolicznościach trudnych dziś do wyjaśnienia po wielu latach znajdowane były w różnych miejscach. Najobszerniejszy jest katalog strat wojennych Domu Uphagena (t. 3). Większości znajdujących się tam dzieł sztuki, wyposażenia wnętrz i przedmiotów użytkowych niezbędnych w kamienicy mieszczańskiej przekształconej na początku XX w. w muzeum nie odnaleziono, wiec nie powróciły dotąd na miejsce swego pierwotnego przeznaczenia.

EN

Released in three separate volumes, the publication continues the Polish museology series published for several years now and related to the losses incurred as a result of WW II within the borders of today’s Republic of Poland. The Preface to Volume I on the war losses of the Town Hall of the Main City of Gdańsk by the Director of the Museum in Gdańsk Waldemar Ossowski, contains reflections essential for the discussed issue. The three-volume series opens with the War Losses of the Town Hall of the Main City of Gdańsk (Vol. I). Briefly, the most essential facts have been highlighted in the story of its raising, and the functions of the major Town Hall interiors, both sumptuous and serving as offices, have been described: the Grand Hallway, the Grand Room called Red or Summer Room, the Small Room of the Council called Winter Room, the Grand Room of the City Council, the Treasury, and the Deposit Room. In the final months of WW II, Gdańsk lost about 80% of its most precious historic substance within the Main City. As early as in April 1945, the search for and the recovery of the dispersed cultural heritage began. War Losses of the Artus Manor and the Gdańsk Hallway in Gdańsk (Vol. 2) begins with a sepia photograph from 1879. As of October 1943 to January 1945, the following took place: dismantling together with signing and numbering of the objects, packing into wooden chests, and evacuation to several localities outside Gdańsk. It has already been ascertained that as early as in mid-June 1942, some dozen of the most precious historic monuments were evacuated from the Artus Manor, of which several items have not been recovered: late- -mediaeval paintings (Boat of the Church, Siege of Marienburg, Our Lady with Child, and Christ, Salvator Mundi), several elements from the four sets of tournament armours from the section of the Brotherhood of St Reinold, the sculpture Saturn with a Child, the sculpture group Diana’s Bath and Actaeon’s Metamorphosis, as well as some dozen elements of the décor of the Grand Hall. All these historic pieces were transferred to the village of Orle (Germ. Wordel) on the Sobieszewo Island on 16 June 1942. Only fragments of tournament armours have been recovered: they were found at various locations under the circumstances hard to clarify many years later. The most extensive war losses have been presented for the Uphagen House (Vol. 3). The majority of the gathered art works, the interior equipment and usable objects essential in the burgher’s tenement house transformed into a museum in the early 20th century have not been found, thus they have not returned to their original location.

6

Subiektywny przegląd najciekawszych spotkań autorskich Torunia w roku 2011

51%

Kozłowska M.

Folia Toruniensia

|

2012

|

vol. 12

147-157

Refine search results

3 Ochrona Zabytków

2 Muzealnictwo

1 Folia Toruniensia

2 Chodyński A. R.

1 Angielska-Szemelowska A.

1 Borowski J.

1 Kilarska E.

1 Kozłowska M.

2 2021

1 2012

1 1994

1 1992

1 1949

Piec we Dworze Artusa w Gdańsku

Straty wojenne – trzytomowa publikacja Muzeum Gdańska

Portal Sieni Gdańskiej na Długim Targu i wystrój rzeźbiarski kamienicy Andrzeja Schlütera Starszego przy ul. Piwnej 1 w Gdańsku

KRONIKA. Woj. gdańskie

War losses: a three-volume publication of the Museum of Gdańsk

Subiektywny przegląd najciekawszych spotkań autorskich Torunia w roku 2011