Search results

1

Erwin Panofsky a česká ikonologie

100%

Dienstbier J.

Umění (Art)

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5

422-430

EN

This paper focuses on the reception of Erwin Panofsky’s iconological method in Czechoslovak art history at the end of the fifties and beginning of the sixties of the 20th century. It shows how iconology was understood to be the natural outcome of the Geistgeschichte of Max Dvořák and also how it was received positively as an approach that made it possible to perceive in art the manifestations of the rules of the Marxist-oriented theory of historical development. The very category of intrinsic meaning which Panofsky puts forward is compliant with this approach. A work understood as a sort of condensation of the ‘fundamental principles and attitudes of a nation, era or class’ could, as opposed to a work resulting from autonomous artistic development, become the theme of a new Marxist art history striving simultaneously to overcome the original dogmatism of the Stalinist period at the beginning of the fifties. In the promotion of these approaches a fundamental role was played in particular by the generation of young art historians coming to the fore in the field at precisely this time (such as Rudolf Chadraba, Jaromír Neumann, Karel Stejskal or Josef Krása). The paper briefly reviews the later foreign criticism of the iconological approach and shows that the Czech ‘Marxist’ iconology need not be understood merely as the denial of the original iconological principles, but in a certain sense rather as their fulfilment. In this direction only the Marxist philosophy of history, understood in one way or another, replaced the concept of humanism which Erwin Panofsky wished to make the axis of his approach. These observations then serve at the end of the article for considerations regarding the extent to which the former iconological structures and standpoints still survive even in contemporary Czech art history.

CS

Příspěvek se soustřeďuje na recepci ikonologické metody Erwina Panofského v československých dějinách umění na konci padesátých a začátku šedesátých let 20. století. Ukazuje, jak byla ikonologie chápána jako přirozené vyústění Geistgeschichte Maxe Dvořáka i jak byla pozitivně přijímána jako přístup, jenž umožňoval vidět v umění projevy zákonitostí marxisticky chápaného dějinného vývoje. Tomuto přístupu vychází vstříc už sama kategorie vnitřního významu (intrinsic meaning), se kterou Panofsky přichází. Dílo chápané coby zhuštění „podstatných principů a postojů národa, období nebo třídy“ se totiž na rozdíl od díla, které je výsledkem autonomního uměleckého vývoje, mohlo stát tématem nových marxistických dějin umění usilujících zároveň o překonání původního dogmatismu stalinistického období počátku padesátých let. V prosazení těchto přístupů sehrála zásadní roli především generace mladých historiků umění prosazujících se v rámci oboru právě v této době (například Rudolf Chadraba, Jaromír Neumann, Karel Stejskal či Josef Krása). Příspěvek recipuje pozdější zahraniční kritiku ikonologického přístupu a ukazuje, že českou „marxistickou“ ikonologii není nutné chápat jen jako popření původních ikonologických principů, ale v jistém smyslu spíše jako jejich naplnění. V tomto směru pouze tak či onak chápaná marxistická filosofie dějin nahradila kontinuitu humanistických ideálů, jež chtěl učinit osou svého přístupu Erwin Panofsky. Tato pozorování pak slouží na závěr statě k úvahám nakolik někdejší ikonologické struktury a přístupy přežívají i v současných domácích dějinách umění.

2

Forma, „przedmiot dzieła”, Gestalt. Max Imdahl i Erwin Panofsky

71%

Bałus W.

Biuletyn Historii Sztuki

|

2023

|

vol. 85

|

issue 4

51-68

EN

Max Imdahl was of the opinion that in the iconological method, Erwin Panofsky had not given due attention to the problem of artistic form. Panofsky indeed failed to recognise the “iconic” level of an artwork; but he sought to justify the inseparability of form and subject matter in order to prove that iconographic research was an inalienable part of art history. This inseparability also characterised iconographic types, defined by the term Gestalt. A strict correspondence of all elements made the correct perception of the work possible, since it triggered the “symbolic pregnancy”, a mode of cognition described by the Gestalt psychology and Ernst Cassirer.

PL

Max Imdahl uważał, że w metodzie ikonologicznej Erwin Panofsky nie poświęcił należytej uwagi problematyce formy artystycznej. Panofsky faktycznie nie dostrzegał „ikonicznego” poziomu dzieła sztuki, ale starał się uzasadnić nierozdzielność formy i subject matter, by udowodnić, że badania ikonograficzne są niezbywalnym elementem historii sztuki. Ta nierozdzielność charakteryzowała też typy ikonograficzne, określone terminem Gestalt. Ścisła odpowiedniość wszystkich elementów pozwalała na prawidłową percepcję dzieła, gdyż uruchamiała „symboliczną pregnancję”, sposób poznawania opisany przez psychologię Gestalt i Ernsta Cassirera.

3

DIALOG Z UBIOREM – DIALOG Z IKONOLOGIĄ. O PROCESIE TWORZENIA WYSTAWY

63%

Szaradowski P.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

58-65

PL

Artykuł przedstawia proces powstawania wystawy w trudnej do aranżacji przestrzeni Stajni Książęcych w Pszczynie. Ekspozycja w swoim zamierzeniu łączyła w dialogu kolekcję Muzeum Zamkowego w Pszczynie ze studyjną kolekcją ubiorów Muzealne Mody. Autor analizuje, w jaki sposób wykorzystanie ikonologii Erwina Panofsky’ego pozwoliło stworzyć spójną narrację złożoną z 25 mniejszych opowieści o ubiorze, modzie, ich wzajemnych relacjach i odniesieniach do otaczających je przedmiotów. To z kolei prowadzi do rozważań na temat samego ubioru i jego aspektów, które można badać za pomocą różnych narzędzi badawczych, raz koncentrując się na jego materialnych, innym razem na kulturowych własnościach. Wnioski postawione w konkluzji mają dzięki temu charakter ogólny, pozwalający na wykorzystanie ich przy przygotowaniu podobnych wystaw, także w innych przestrzeniach.

4

DIALOGUING WITH OUTFIT – DIALOGUING WITH ICONOLOGY. ON THE PROCESS OF EXHIBITION CREATION

63%

Szaradowski P.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

58-65

EN

The process of an exhibition being created in a space difficult to arrange, i.e. within the former Pszczyna Castle Stable, is discussed. In its concept, the display bonded the collection of the Castle Museum in Pszczyna in a dialogue with the study collection of the Fashion Museum. The Author analyses the manner in which the use of Erwin Panofsky’s iconology allowed to create a cohesive narrative composed of 25 minor stories of clothing, fashion, their mutual relation, and reference to the surrounding objects. This, in turn, leads to the deliberation on clothing itself and its aspects that can be investigated through different research means, in some cases concentrating on its material properties, in others, on the cultural ones. Therefore, the conclusions reached are of a general character, allowing to be used in a preparation of similar exhibitions also in other spaces.

Refine search results

2 Muzealnictwo

1 Biuletyn Historii Sztuki

1 Umění (Art)

2 Szaradowski P.

1 Bałus W.

1 Dienstbier J.

1 2023

2 2020

1 2018

Erwin Panofsky a česká ikonologie

Forma, „przedmiot dzieła”, Gestalt. Max Imdahl i Erwin Panofsky

DIALOG Z UBIOREM – DIALOG Z IKONOLOGIĄ. O PROCESIE TWORZENIA WYSTAWY

DIALOGUING WITH OUTFIT – DIALOGUING WITH ICONOLOGY. ON THE PROCESS OF EXHIBITION CREATION